Για όσα ενδιαφέροντα διημείφθησαν στη χθεσινή συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής, η οποία συνεδρίασε με αντικείμενο τη διεύρυνση του κατηγορητηρίου κατά του πρώην αναπληρωτή υπουργού Δικαιοσύνης Δημήτρη Παπαγγελόπουλου, επιφυλάσσομαι να επανέλθω τις προσεχείς ημέρες για να σχολιάσω.
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Ως αποδέκτης πληροφοριών από τις συνεδριάσεις της Προανακριτικής Επιτροπής κρίνω όμως σκόπιμο να σταθώ σε ένα θέμα πολιτικής ουσίας και σε τρία κρίσιμα νομικά ζητήματα γενικότερης σημασίας. Η ανάδειξη και η ανάλυσή τους νομίζω θα βοηθήσει στην κατανόηση της κακοδαιμονίας της πατρίδας μας.
Αρχίζω με την πολιτική επισήμανση: Οι εισαγγελείς που κατέθεσαν ενώπιον της επιτροπής αναφέρθηκαν διεξοδικά σε πτυχές χειρισμών υποθέσεων όπως η Siemens, η «λίστα Λαγκάρντ» και η Novartis. Μιλάμε για τρία παγκόσμια σκάνδαλα. Ποιο είναι το κοινό στοιχείο αυτών των σκανδάλων; Δεν επρόκειτο να έχουν έρθει ποτέ στη δημοσιότητα και δεν θα είχαν απασχολήσει ποτέ τις ελληνικές Αρχές, δικαστικές και αστυνομικές, αν οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής δεν άρχιζαν μια παγκόσμια σταυροφορία για την τιμωρία των ευρωπαϊκών πολυεθνικών και των ευρωπαϊκών τραπεζών οι οποίες τους «έκλεβαν» τις δουλειές λαδώνοντας όλο τον πλανήτη.
Το σκάνδαλο της Siemens ξέσπασε όταν οι αλαζόνες Γερμανοί εισήχθησαν στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Δεν φθάνει που έπαιρναν τις δουλειές από τις αμερικανικές πολυεθνικές λαδώνοντας ό,τι εκινείτο και ό,τι πετούσε, ήθελαν να τους χρηματοδοτηθούν με κεφάλαια των ΗΠΑ και από πάνω! Επενέβη αμέσως η Αμερικανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, στρίμωξε τους Γερμανούς και έτσι αναγκάστηκαν εθνικές Αρχές σε όλο τον κόσμο να αρχίσουν έρευνα. Δεν υπήρχε περίπτωση να μάθουμε εμείς εδώ στην Ελλάδα τις πιπεράτες λεπτομέρειες για τις ηλεκτρικές συσκευές αν δεν είχε αρχίσει έρευνα στην Αμερική.
Δεν υπήρχε ποτέ περίπτωση να καταθέσει όσα κατέθεσε στη Δικαιοσύνη η Τσακάλου, γραμματέας του Χριστοφοράκου, για τη διαφθορά των πολιτικών. Δεν υπήρχε περίπτωση να καταδικαστούν ή να είναι υπόδικοι τρεις υπουργοί του Σημίτη (Ακης, Μαντέλης, Γιάννος), αν δεν πατούσαν το κουμπί οι ΗΠΑ.
Βεβαίως το σύστημα πάντοτε διαθέτει τις άμυνές του. Η εταιρία δεν πλήρωσε ποτέ στο Ελληνικό Δημόσιο αποζημίωση για τη βλάβη που του προκάλεσε, ενώ η ελληνική Δικαιοσύνη -είτε γιατί οι κυβερνήσεις δεν βοήθησαν τους εισαγγελείς με προσωπικό (στην Ελλάδα ασχολήθηκαν τρεις, στη Γερμανία είκοσι) είτε διότι -περιέργως- οι φάκελοι της υπόθεσης εγκαταλείπονταν στους φωριαμούς της Εισαγγελίας Διαφθοράς- έφτασε εδώ που έφτασε. Πάλι καλά όμως. Με τρεις υπουργούς του ΠΑΣΟΚ στο σκαμνί μέσα στη δεκαετία δεν είναι και μικρός ο απολογισμός. Κοινό στοιχείο των υπόδικων υπουργών -ικανοποίησε αρκούντως τις ΗΠΑ- οι αναφορές που είχαν στο Βερολίνο.
Στην περίπτωση της «λίστας Λαγκάρντ» επίσης οι ΗΠΑ ήταν εκείνες που σκάλισαν την υπόθεση της φοροδιαφυγής στην Ευρώπη. Με δούρειο ίππο των ελβετικών τραπεζών τον Εμρέ Φαλτσιανί. Για λογαριασμό τους τα ξεσκέπασε όλα ο Γάλλος υπάλληλος τραπεζών. Και στην προκειμένη περίπτωση το πρόβλημα των ΗΠΑ δεν ήταν οι Ελληνες φοροφυγάδες βεβαίως. Το πρόβλημά τους ήταν ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες διακρατούσαν όλο το μαύρο χρήμα της ηπείρου εις βάρος των δικών τους εξωχώριων παραδείσιων προορισμών. Έστω και έτσι όμως. Δεν θα μαθαίναμε ποτέ τίποτε και δεν θα άρχιζε ποτέ έρευνα αν οι Αμερικανοί δεν είχαν έννομο συμφέρον. Και σε αυτήν την υπόθεση καταδικάστηκε υπουργός του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος είχε αναφορά στο Βερολίνο: Ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου. Για νόθευση εγγράφου.
Κορωνίδα των τριών υποθέσεων βεβαίως είναι η υπόθεση Novartis. Η γερμανικών συμφερόντων πολυεθνική έκλεβε δουλειές από τις αμερικανικές πολυεθνικές φαρμάκου λαδώνοντας την ιατρική κοινότητα όλου του πλανήτη. Στην Ελλάδα χρειάστηκε να στοχεύσει και πιο ψηλά. Σε επιτροπές προμηθειών του υπουργείου Υγείας ενδεχομένως, με βάση τις διώξεις, και σε πολιτικά πρόσωπα. Έχει κανείς την εντύπωση ότι θα άρχιζε ποτέ δικαστική έρευνα στην Ελλάδα, αν δεν εκκρεμούσε αντίστοιχη στις ΗΠΑ, όπου είχαν καταφύγει προστατευόμενοι μάρτυρες; Αστείον. Προσοχή: Και στην ελληνική περίπτωση -τι σύμπτωση- ο υπουργός που διώκεται για ξέπλυμα χρήματος άνω των 200.000 ευρώ προέρχεται από το ΠΑΣΟΚ και είχε άριστες σχέσεις με το Βερολίνο.
Ιδού λοιπόν το πρώτο συμπέρασμα στο οποίο θα καταλήξει διδακτορικός φοιτητής που θα θελήσει να εντρυφήσει σε πρακτικά εξεταστικών, προανακριτικών και αποφάσεις δικαστηρίων: Το ελληνικό δικαστικό σύστημα χωρίς διεθνή κάλυψη δεν μπορεί. Οι δικαστές είναι τραγικά μόνοι και αδύναμοι μέσα στο ευρύτερο ελληνικό σύστημα. Εάν η Τουλουπάκη δεν είχε διεθνή κάλυψη, θα την είχαν κατασπαράξει τα τσακάλια των Αθηνών.
Πάμε τώρα στη 1+2 νομικές διαπιστώσεις που αφορούν τις υποθέσεις Λαγκάρντ, Siemens και Novartis, οι οποίες εθίγησαν στις καταθέσεις τους στην Προανακριτική από τέσσερις εισαγγελείς: Τον Παναγιώτη Αθανασίου, την Ελένη Ράικου, τον Ιωάννη Αγγελή και την Ξένη Δημητρίου. Ο εισαγγελέας Αθανασίου τόνισε ότι δεν επιχείρησε να συναντήσει τον Φαλτσιανί, όπως έπραξε η Ελένη Τουλουπάκη τον Σεπτέμβριο του 2015, διότι η λίστα θεωρείτο με βάση τον τότε ισχύοντα Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας παράνομο αποδεικτικό στοιχείο. Αληθές. Ζήτησε όποια διαβίβαση στοιχείων να γίνει μέσω Eurojust.
Η εισαγγελέας Ράικου στις επαφές της με το FBI για την υπόθεση Novartis ζήτησε σύσταση κοινών ομάδων εργασίας -αντί ανταλλαγής επισκέψεων που ζήτησαν οι ΗΠΑ- και ενεργότερη εμπλοκή της Eurojust. Ο εισαγγελέας Αγγελής θεώρησε παράνομο αποδεικτικό στοιχείο τις πληροφορίες που θέλησαν να δώσουν στις ελληνικές Αρχές οι ΗΠΑ για τραπεζικό λογαριασμό πολιτικού και ζήτησε και αυτός κάτι που οι ΗΠΑ απέρριπταν: Τη διαβίβαση στοιχείων μέσω Eurojust. (Ας μη θυμίσω τι καταγγέλθηκε και από ποιον στην Ελληνική Βουλή για τις καθυστερήσεις Ελλήνων εισαγγελέων να διαβιβαστούν μέχρι παραγραφής κρίσιμα στοιχεία της υπόθεσης Siemens μέσω Eurojust).
Η εισαγγελεύς του Αρείου Πάγου Ξένη Δημητρίου, τέλος, κατέθεσε μια άποψη διαφορετική: Ναι, είναι παράνομα αποδεικτικά στοιχεία -εδώ τίθεται το ερώτημα γιατί η Πολιτεία δεν άλλαζε μέχρι το 2016 τον νόμο για να καταστούν νόμιμα-, αλλά πρόσθεσε και κάτι ακόμη: Συνιστούν πληροφορίες προς αξιοποίηση τις οποίες ο εισαγγελεύς υποχρεούται να παραλαμβάνει. Προφανώς δεν μπορεί να παραλάβει λίστα φοροφυγάδων, καταθέσεις μαρτύρων, τραπεζικό λογαριασμό ανεπισήμως και να τα εντάξει όλα αυτά σε δικογραφία. Μπορεί όμως να ακούσει την πληροφορία και με βάση αυτή με τις διαδικασίες του θεσμικού πλαισίου να προχωρήσει στα νόμιμα: Εάν ξέρεις ότι ο τάδε πολιτικός έχει λογαριασμό στη «Χ» ελβετική τράπεζα, κάνεις αίτημα δικαστικής συνδρομής για να τον πάρεις νομίμως. Τι έγινε στη Βιένη με το FBI και στη Γενεύη με τον Φαλτσιανί το αφήνω στην κρίση σας. Σημειώνω μόνο ότι η ελληνική Δικαιοσύνη αρνήθηκε να παραλάβει πληροφορίες επειδή θεωρήθηκαν παράνομα αποδεικτικά στοιχεία.
Κλείνω με δύο κρίσιμα νομικά ζητήματα που τέθηκαν στην Προανακριτική: Τι σημαίνει «αμελλητί» διαβίβαση με βάση το άρθρο 86 του Συντάγματος και τι συνιστά ασυμβίβαστο για προστατευόμενο μάρτυρα. Ως προς το πρώτο κατατέθηκαν δύο απόψεις. Με το που «πέφτει» ο εισαγγελεύς σε πολιτικό πρόσωπο σταματά την έρευνα και διαβιβάζει στη Βουλή. Η άλλη άποψη που κατατέθηκε είναι πως η τρίμηνος καθυστέρηση αποστολής, προκειμένου να είναι εμπεριστατωμένος ο φάκελος, δεν συνιστά παραβίαση του «αμελλητί».
Όσον αφορά τους προστατευόμενους μάρτυρες, τέλος, η εισαγγελέας Δημητρίου, στηριζόμενη στην αιτιολογική έκθεση νόμου, θεώρησε νόμιμο να βαπτιστεί κάποιος προστατευόμενος στην Ελλάδα, έστω και αν προσδοκά αποζημίωση από άλλη κατάθεση σε άλλη χώρα με την αυτή ιδιότητα. Η αποζημίωση, κατά την κυρία Δημητρίου, δεν αποτελεί οικονομικό όφελος όπως το προσδιορίζει ο Ελλην νομοθέτης.
ΥΓ. 1: Κύριο πρωθυπουργό: Είστε σίγουρος ότι έπειτα από όσα ειπώθηκαν χθες στη Βουλή μπορεί να διευρυνθεί το κατηγορητήριο χωρίς να ανατιναχθεί το κόμμα;
ΥΓ. 2: Ποιον πιέστηκε να προφυλακίσει η εισαγγελέας Τσατάνη; Απάντηση: Τον Γιάννη Αγγέλου.
