H προσπάθεια να αποδομηθούν η προσωπικότητα και το έργο του πρώτου Κυβερνήτη (1828- 1831) Ιωάννη Καποδίστρια δεν έληξε. Θα συνεχιστεί εν όψει των εορτασμών για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Ποιοι έχουν λόγους να ενοχλούνται από την πανεθνική -μέχρι σήμερα- αποδοχή του μεγάλου διπλωμάτη και πολιτικού;
- Από τον Κωνσταντίνο Χολέβα
Πρώτον, ο Καποδίστριας ήταν ευλαβής και συνειδητός χριστιανός ορθόδοξος. Αποστομώνει με τα κείμενά του τους οπαδούς του ουδετερόθρησκου κράτους. Αποδεχόταν ότι θεμέλιο της ταυτότητας του νέου Ελληνισμού είναι η Ορθοδοξία. Τα κείμενά του διαψεύδουν εκείνους που υποστηρίζουν ότι η Ελληνική Επανάσταση ήταν γνήσιο αντίγραφο της Γαλλικής Επανάστασης του 1789. Οι Γάλλοι επαναστάτες -για δικούς τους λόγους- εστράφησαν κατά του ρωμαιοκαθολικού κλήρου και κατάργησαν επί 10 χρόνια το χριστιανικό ημερολόγιο.
Ο Καποδίστριας, με την προσωπικότητά του, το έργο του, ακόμη και με την ώρα της δολοφονίας του (το πρωί καθώς πήγαινε στην εκκλησία), αποδεικνύει ότι το 1821 ήταν αποτέλεσμα της ορθόδοξης πίστης των Ελλήνων και της θυσίας των νεομαρτύρων. Έγραφε χαρακτηριστικά ο Καποδίστριας σε επιστολή του: «…Επομένως οι Ελληνες, οι οποίοι ουδέποτε εγκατέλειψαν την γενέτειράν των και τα όπλα των και είνε εκείνοι που διετήρησαν εις όλην των τη αγνότητα τα αρχαία έθιμα και προ πάντων την αγνήν, την χριστιανικήν των πίστιν, αποτελούν την μάζαν ενός λαού τόσο δυστυχούς, όσον και θαυμασίου, ο οποίος περιεφρόνησε ωσαύτως τους κινδύνους εκ της πολιτικής των ξένων, και της ανά πάσαν στιγμήν κολοσσιαίας ισχύος των Τούρκων. …Εις την Εκκλησίαν των και διά της Εκκλησίας δεν έπαυσον να αποτελούν ξεχωριστήν εθνότητα, από της εποχής της υπερισχύσεως των Τούρκων. Διά της Εκκλησίας των, λοιπόν, και πάλιν θα σωθούν και θα το επιτύχουν ικετεύοντες εκ βάθους καρδίας τον μόνον ηγεμόνα του κόσμου, ο οποίος είναι προστάτης των. Γενεύη, 1/13 Δεκεμβρίου 1825»
Δεύτερον, ο Καποδίστριας ήταν οπαδός της πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής και όχι της μονομερούς υποτέλειας σε μία δύναμη. Ήταν το αντίπαλον δέος του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου, ο οποίος πρότεινε στο επαναστατημένο έθνος να γίνει προτεκτοράτο της Αγγλίας. Ο Καποδίστριας υπήρξε υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, αλλά ουδέποτε πρότεινε μονομερή υποτέλεια στα ρωσικά συμφέροντα.
Τρίτον, ο Ιωάννης Καποδίστριας τόνιζε πάντα στους ξένους διπλωμάτες ότι τα αρχικά σύνορα της Ελλάδας (Αμβρακικός – Παγασητικός) δεν ήταν δίκαια. Η Ελλάς, έγραφε, έπρεπε να περιλάβει όλες τις περιοχές που εξεγέρθηκαν και έχυσαν το αίμα τους, άρα και τις Κυδωνίες Μικράς Ασίας, την Κύπρο, τη Χίο, την Κρήτη κ.ά. Ειδικά για την Κύπρο, είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον λόγω της καταγωγής της μητέρας του. Ο Καποδίστριας ενοχλεί κάποιους, διότι θυμίζει τα ελληνορθόδοξα ιδανικά του Αγώνα και τα εθνολογικά όρια του Ελληνισμού.
