Η πρώτη συνέπεια των αμερικανικών εκλογών είναι ότι αποφεύγουμε, κατά πάσα πιθανότητα, το θερμό επεισόδιο.
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Δεν θα αποφύγουμε όμως το μεγάλο τραπέζι του διαλόγου και, σε βάθος χρόνου, τον επώδυνο συμβιβασμό. Οπως και να έχει, φαίνεται ότι κερδίζουμε χρόνο και αναπνοές. Ο πρόεδρος Ερντογάν άλλαξε αμέσως την τακτική του απέναντι στον νέο Αμερικανό πρόεδρο, γιατί γνωρίζει καλά ότι, εάν αυτός θέλει, μπορεί να αποτελειώσει τον ίδιο πολιτικά και τη χώρα του οικονομικά σε ελάχιστο χρόνο.
Απόρρητη έκθεση ξένου οίκου, που είναι σε γνώση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια, δείχνει ότι, αν οι ΗΠΑ το θελήσουν (δεν θα το θελήσουν), τότε αρκεί η επιβολή οικονομικών κυρώσεων για τους S400, αντίστοιχων με τις κυρώσεις στην Κίνα, ώστε να καταρρεύσει μέσα σε δέκα ημέρες η τουρκική οικονομία. Ο πρόεδρος Ερντογάν, ο οποίος θεωρεί ότι ο Μπάιντεν οργάνωσε το 2016 την απόπειρα πραξικοπήματος εναντίον του (άρα, τον φοβάται), γνωρίζει επίσης ότι, αν οι ΗΠΑ θέλουν, τον τελειώνουν πολιτικά μέσα σε μια βραδιά με την εξ αναβολής δίκη για την ιρανική τράπεζα Halk στη Νέα Υόρκη, τον Μάρτιο.
Και γι’ αυτό σπεύδει τώρα σε ανύποπτο πολιτικό χρόνο να ξεφορτωθεί από υπουργό τον γαμπρό του, Αλ Μπαϊράκ, που φαίνεται αναμεμειγμένος στο σκάνδαλο διαφθοράς. Και όχι μόνον αυτός! Το γεγονός, άλλωστε, ότι, μετά την ανάδειξη Μπάιντεν στην προεδρία των ΗΠΑ, έσπευσε να τηλεφωνήσει στον Νίκο Δένδια ο πολλά βαρύς Τσαβούσογλου αυτό σημαίνει. Οι Τούρκοι αναπροσαρμόζουν ταχύτατα την τακτική τους έως ότου ιχνηλατήσουν το νέο τοπίο.
Τακτική, όχι όμως στρατηγική, αλλάζει και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που διακρίνει τη χρυσή ευκαιρία να ξαναφέρει τον Ερντογάν στο μαντρί της Δύσης. Θα τον πιέσει και θα τον εκβιάσει, αλλά είναι αμφίβολο αν θα τον «τελειώσει». Θα τον εκβιάσει, γιατί πράγματι από το 2017 ο Αμερικανός πρεσβευτής στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ έλεγε σε συνομιλητές του ότι η αμερικανική Δικαιοσύνη «δεν παίζει» όταν πρόκειται για υποθέσεις όπως αυτή της ιρανικής τράπεζας. Θα τον δελεάσει, όμως, και με προσφορές. Ενόχλησε η αποκάλυψή μας ότι οι ΗΠΑ θεωρούν «ευπρόσδεκτη» την ένταξη της Αγκυρας στον αγωγό EastMed.
Αναφέρομαι στις πρόσφατες δηλώσεις Πάιατ. Και ενόχλησε, διότι έγινε πλήρως κατανοητό ότι ένταξη της Τουρκίας στο εγχείρημα σημαίνει, πρώτον, διέλευση του αγωγού από την ελεύθερη Κύπρο, τα Κατεχόμενα και το έδαφος της Τουρκίας (άρα εγκαταλείπεται η χάραξη για διέλευση μέσω Πελοποννήσου), δεύτερον, ότι θα επαναπροσεγγίσουν Τουρκία – Ισραήλ και, τρίτον, ότι θα αυξηθεί μέσω του αγωγού η πίεση σε Ελλάδα – Κύπρο για δυσμενή επίλυση του Κυπριακού. Αυτή είναι η αλήθεια, όμως.
Οι ΗΠΑ θα εκβιάσουν τον Ερντογάν με το μαστίγιο της δίκης για την ιρανική τράπεζα και των κυρώσεων για τους S400, για να του προσφέρουν στο τέλος το καρότο της ενέργειας και, βεβαίως, ενός επώδυνου εις βάρος ημών συμβιβασμού στα θέματα του Αιγαίου. Όχι εκ λόγων συμπαθείας υπέρ της Τουρκίας ή έλλειψης φιλίας προς ημάς, αλλά απλώς γιατί οι θέσεις τους για τα 12 μίλια, την ΑΟΖ, τη συνεκμετάλλευση ταυτίζονται από το 1996 σταθερά με τις αντίστοιχες τουρκικές. Και γιατί, επίσης, το Αιγαίο και η Μεσόγειος ανήκουν για τις ΗΠΑ στον φάκελο «Μέση Ανατολή».
Τι σημαίνουν όλα αυτά για εμάς; Μα, ότι τακτικά θα βγούμε κερδισμένοι (αποφεύγουμε το επεισόδιο), αλλά στρατηγικά χαμένοι. Αν οι ΗΠΑ μείνουν στο Ιντσιρλίκ και η Τουρκία στο ΝΑΤΟ, παύουμε να είμαστε για την Ουάσινγκτον οι κατά Καιρίδη «καβάτζα». Αυτή την κατάληξη έχουν συνήθως οι δεδομένοι! Ούτε καν «καβάτζα».
Αντιθέτως, θα πιεστούμε για παραχωρήσεις, προκειμένου να δελεαστεί να γυρίσει οριστικά στο μαντρί το τουρκικό απολωλός πρόβατο. Και ο πρόεδρος των ΗΠΑ, ο οποίος εξελέγη ως «Μπαϊντενόπουλος», ίσως εξελιχθεί -γιατί το συμφέρον της χώρας του το επιβάλλει- σε… Μπαϊντένογλου! Βεβαίως, στη συνολική γεωπολιτική εξίσωση θα υπάρξει μια ακόμη αλλαγή: Εάν η Τουρκία τα βρει ξανά με τις ΗΠΑ, θα «χάσει» τη Ρωσία. Αλλά, με τα μυαλά που κουβαλάμε στην Ελλάδα, και τι έγινε; Και που θα τη «χάσει», μήπως θα τη «βρει» κανείς στην Ελλάδα;
Αιωνίως προβλέψιμοι και δαρμένοι θα είμαστε. Με ανταλλάγματα για τη χώρα, μηδέν. Γίναμε «αεροπλανοφόρο» των ΗΠΑ, υποσχεθήκαμε πενταετή συμφωνία για τις βάσεις, και όχι μόνο δεν πήραμε τίποτε, αλλά μας ζητούν πάλι με τις φρεγάτες να πληρώσουμε 5 δισ. ευρώ για να γίνουμε και επενδυτές τους! Θεωρώντας ότι τα ρέστα της Microsoft και της Pfizer μάς αρκούν…
