Πολύ φοβάμαι ότι, έτσι όπως πάμε με τον κορονοϊό, οι χειρισμοί της κυβέρνησης Μητσοτάκη θα διδάσκονται στα βιβλία πολιτικών επιστημών του μέλλοντος ως case study επικοινωνιακής αυτοχειρίας.
- Από τον Γιώργο Χαρβαλιά
Πώς, δηλαδή, με «μιλημένα» όλα τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης, μετατρέπεις ένα συγκριτικό πλεονέκτημα σε αδύναμο κρίκο και εν τέλει καταλύτη αποτυχίας μιας κυβερνητικής πολιτικής. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η διαχείριση του πρώτου κύματος της πανδημίας πρόσφερε ένα συγκριτικό πλεονέκτημα στην κυβέρνηση Μητσοτάκη. Θα ήμασταν άδικοι αν δεν το παραδεχόμασταν.
Η αντιμετώπιση ήταν έγκαιρη, αποφασιστική και εκ του αποτελέσματος δραστική. Όχι επειδή… ο Μωυσής είδε όραμα, αλλά επειδή μια ομάδα εξαίρετων επιστημόνων εξήγησε στον πρωθυπουργό ότι η χώρα μας δεν έχει τα μέσα να αντιμετωπίσει υγειονομική κρίση μεγάλης κλίμακας και πως θα ζήσουμε στιγμές κανιβαλισμού.
Το πήρε το μήνυμα το γκουβέρνο και έπραξε τα δέοντα. Εκανε όμως ένα πρώτο λάθος επιχειρώντας να προσαρμόσει την επιδημική κρίση στα μέτρα της πολιτικής επικοινωνίας. Τη χρησιμοποίησε για να εξαγοράσει την εύνοια ή τη σιωπή των μέσων ενημέρωσης και για να περάσει μηνύματα, σύμφωνα με τις εφήμερες κυβερνητικές σκοπιμότητες. Σήμερα η μάσκα είναι καλή, αύριο είναι άχρηστη, μεθαύριο, πάλι, επιβεβλημένη και πάει λέγοντας… Ενα δεύτερο αδύνατο σημείο της διαχείρισης στο πρώτο κύμα ήταν ο εξαιρετικά περιορισμένος αριθμός μοριακών ελέγχων, με αποτέλεσμα μια σοβαρή υποεκτίμηση της πραγματικής διάδοσης του Covid-19 στη χώρα.
Όμως τέλος καλό, όλα καλά. Η διάδοση της νόσου τέθηκε υπό έλεγχο, η καμπύλη ίσιωσε, το κοντέρ μηδένισε και άρχισε η αποκλιμάκωση των περιοριστικών μέτρων με σχετική τάξη και οργάνωση.
Και τότε, δυστυχώς, έφτασε η ώρα για… το άνοιγμα του τουρισμού. Τον καλωσόρισε προσωπικά ο πρωθυπουργός, μόνο που, μαζί με εκείνο το μονόπρακτο, συντροφιά με το χλωμό ηλιοβασίλεμα της Σαντορίνης, ο κ. Μητσοτάκης έσκαψε τον λάκκο της κυβερνητικής πολιτικής απέναντι στην πανδημία. Δεν θα κάτσω να αντικρούσω τον παιδαριώδη κυβερνητικό ισχυρισμό ότι «το άνοιγμα του τουρισμού δεν έχει καμία σχέση με το δεύτερο κύμα του κορονοϊού». Απλώς επισημαίνω ότι από τη λέξη «άνοιγμα» λείπει ένας επιθετικός προσδιορισμός: «το ανεξέλεγκτο άνοιγμα» θα έπρεπε να λέμε…
Και μία πρόσθετη διευκρίνιση: Δεν ήθελε εξαρχής να «αυτοκτονήσει» ο Μητσοτάκης. Ούτε αυτό εισηγήθηκε η επιτροπή των ειδικών (που κάποια στιγμή πρέπει να τοποθετηθεί στο ζήτημα). Επιβλήθηκε απέξω η απελευθέρωση των τουριστικών μετακινήσεων χωρίς υγειονομικά πρωτόκολλα. Από τους Γερμανούς, που εξάγουν κάθε χρόνο τα 3/4 του πληθυσμού τους για τουριστική αναψυχή και δεν είχαν καμία όρεξη να πληρώσουν τα προληπτικά τεστ. Δεν το συνάγω ως λογικό συμπέρασμα αυτό. Μας το είπε κατάμουτρα ο Γερμανός υφυπουργός Τουρισμού νωρίς νωρίς, σε μια συνέντευξή του στην «Καθημερινή», στις 2 Ιουνίου. «Αν ένα τεστ κάνει 60-80 ευρώ, το κόστος για μία οικογένεια με δύο παιδιά θα μπορούσε να υπερβεί τα 300 ευρώ. Είναι πολλά λεφτά – ίσως περισσότερα από το κόστος του εισιτηρίου για την πτήση...»
Σοφόν το σαφές. Και, έτσι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε το άνοιγμα των μετακινήσεων χωρίς υγειονομικά προαπαιτούμενα (τεστ στις χώρες προέλευσης). Υπήρξαν χώρες που προσάρμοσαν την οδηγία στα μέτρα της δικής τους εθνικής υγειονομικής πολιτικής, όπως η Κύπρος. Η Ελλάδα, αντί να κεφαλαιοποιήσει την επιτυχία της πρώτης φάσης, δρέποντας καρπούς στην ερχόμενη τουριστική περίοδο ως ένας «Covid-free» ταξιδιωτικός προορισμός, έκανε απλώς ό,τι της είπαν οι Γερμανοί.
Πληρώνουμε πολύ ακριβά το «ανοίξαμε και σας περιμένουμε» του κ. Μητσοτάκη. Εκεί χάθηκε η μπάλα. Στο μεσοδιάστημα η κυβέρνηση απέτυχε να ενισχύσει τις υποδομές υγείας και βασίστηκε στην προηγούμενη εμπειρία, ελπίζοντας ότι θα τα μπουρδουκλώσει «ξαναταΐζοντας» τα κανάλια. Μέγα λάθος. Γιατί αυτή τη φορά το πράγμα δεν μαζεύεται. Η νευρικότητα των «αρμοδίων» ξεχειλίζει, η αντιφατικότητα στις δηλώσεις των υπουργών περισσεύει (ανοίγουμε – κατεβάζουμε τα ρολά) και οι αδυναμίες του Εθνικού Συστήματος Υγείας προδίδονται μέρα με τη μέρα.
Μαζί με τα πρώτα σημάδια πανικού, επιτείνεται και η σύγχυση. Οι ενημερώσεις του ΕΟΔΥ καθίστανται όλο και πιο ακατάληπτες. Απλά ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα: Πόσα τεστ γίνονται κάθε μέρα; Με ποια κριτήρια ο αριθμός «αυξομειώνεται»; Γιατί εξακολουθούν να είναι τόσο λίγα όταν άλλες χώρες, όπως το Βέλγιο και το Ισραήλ, έχουν ελέγξει πάνω από τον μισό πληθυσμό τους και η… Κύπρος σχεδόν ολόκληρο (περισσότερα από 550.000 τεστ!); Τι είδους τεστ γίνονται και με ποια γεωγραφική κατανομή; Πόσα κρούσματα προκύπτουν από τους κρατικούς ελέγχους που γίνονται με τυχαία δειγματοληψία; Και πόσα από ιδιώτες που κάνουν το τεστ επειδή έχουν συμπτώματα; Επιπλέον, ποια είναι η πυκνότητα κρουσμάτων σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες; Πόσοι από αυτούς που νοσηλεύονται προέρχονται από τα hot spots; Θα πρέπει να σας πω ότι σε όλα αυτά δίνει αναλυτικές απαντήσεις το υπουργείο Υγείας της Κύπρου. Που, βεβαίως, παρότι δεν έχει επιβάλει ολικό lockdown, έχει εδώ και καιρό «σφραγίσει» τους χώρους φιλοξενίας αιτούντων άσυλο, μαντρώνοντάς τους στην κυριολεξία. Η Κύπρος, λοιπόν, με πληθυσμό περί τις 850.000, μόλις προχθές παρήγγειλε άλλα 200.000 rapid tests και έχει φτάσει να κάνει 12.000 ελέγχους σε ημερήσια βάση, παρότι τα αντίστοιχα κρούσματα δεν ξεπερνούν τα 300. Στην Ελλάδα των 10.000.000 τα ημερήσια τεστ είναι μόλις τα διπλάσια και τα κρούσματα…δεκαπλάσια! Κάτι, λοιπόν, πάει πολύ στραβά…
Ρωτάω: Μήπως υποτιμάται δεύτερη φορά σκοπίμως ο πραγματικός αριθμός κρουσμάτων; Και, κατ’ επέκταση, «φουσκώνει» ο βαθμός θνητότητας στα στατιστικά της νόσου; Μήπως η σύγχυση στην καταγραφή των νοσούντων, η αυξομείωση του αριθμού ελέγχων από μέρα σε μέρα και, βεβαίως, η απόκρυψη της εικόνας στα hot spots, κυρίως όμως στα υγειονομικά γκέτο του κέντρου της πρωτεύουσας, εξυπηρετούν πολιτικές επιδιώξεις; Δυστυχώς για κάποιους η ώρα της αλήθειας πλησιάζει. Τα επικοινωνιακά «φτιασιδώματα» στέρεψαν και το εμβόλιο ακόμα αργεί…
