Τρία κεντρικά ερωτήματα προκύπτουν από τη σκληρή επίθεση που εξαπέλυσε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας στη Γερμανία, και κατ’ ουσίαν στην καγκελάριο Μέρκελ, για το θέμα των κυρώσεων κατά της Τουρκίας και της επιβολής εμπάργκο όπλων στη γείτονα.
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Το πρώτο ερώτημα είναι πώς φθάσαμε έως εδώ. Να «βγάζουμε γλώσσα». Το άγνωστο παρασκήνιο. Έως τώρα η Γερμανία υποδείκνυε στην Ελλάδα να «κάνει» τα μαθήματά της. Όχι η Ελλάδα στη Γερμανία. Ο υπουργός Εξωτερικών χρησιμοποίησε ακριβώς αυτή την ορολογία: «Μαθήματα».
Το δεύτερο ερώτημα: Αυτοσχεδιάζει ο «ποπολάρος» Δένδιας; Κάνει δική του πολιτική; Ή μήπως εκτός από την κυβερνητική πολιτική η σκλήρυνση της στάσης του κατά Γερμανίας – Τουρκίας είναι και ευρύτερη συμμαχική πολιτική; Και, τέλος, το τρίτο ερώτημα: Αντέχει η Ελλάς μια κρίση στις σχέσεις της με τη Γερμανία ελέω της Τουρκίας, όταν έχει ακόμη ανοικτά μέτωπα με το χρέος, με το Ταμείο Ανάκαμψης, με τα πλεονάσματα κ.λπ.; Πρώτα τα γεγονότα. Εδώ και έναν χρόνο πριν ο Κυριάκος Μητσοτάκης εγείρει επισήμως ζήτημα επιβολής εμπάργκου όπλων στην Τουρκία στη Σύνοδο Κορυφής, ο Δένδιας θέτει διαρκώς το θέμα στους Γερμανούς κατά τις αλλεπάλληλες επισκέψεις του στο Βερολίνο.
Το θέτει στον πρόεδρο Σταϊνμάιερ και στον πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Βουλής Βόλφραγκ Σόιμπλε, με τους οποίους έχει άριστες σχέσεις, το θέτει στον ομόλογό του υπουργό Εξωτερικών κ. Μάας, το θέτει και στην καγκελαρία: Στην αρχή το αίτημα διατυπωνόταν ευγενικά, «καθυστερήστε την παράδοση αόρατων υποβρυχίων 214 σαν αυτά που έχουμε εμείς καμιά πενταετία».
Όταν όμως η κατάσταση ξέφυγε, οι ευγένειες αφέθηκαν στην άκρη και διατυπώθηκε περίπου ως απαίτηση: εμπάργκο στην Τουρκία. Ενα τμήμα της γερμανικής πολιτικής ηγεσίας που αντιπαθεί τον Δένδια, επειδή δεν τον θεωρεί δικό του σε σύγκριση με άλλους πολιτικούς της πατρίδας μας, έβλεπε από τότε τον Ελληνα υπουργό Εξωτερικών υπό γωνία και άρχισε να τον αποδομεί με τις συνήθεις γερμανόφωνες πένες των Αθηνών.
Αντιπάθεια που οξύνθηκε μετά τη συμφωνία Ελλάδος – Αιγύπτου, η οποία συνήφθη με τις ευλογίες των ΗΠΑ (Πομπέο), και τίναξε στον αέρα την τελευταία στιγμή την αμφοτεροβαρή συμφωνία Ελλάδος – Τουρκίας στο Βερολίνο τον Αύγουστο. Αντιπάθεια η οποία παροξύνθηκε όταν έγινε αντιληπτή η άνεση με την οποία επικοινωνεί ο Ελλην υπουργός Εξωτερικών ως διεθνής παίκτης με τον Αλβανό πρωθυπουργό Εντι Ράμα για το θέμα της ΑΟΖ. Αντιπάθεια η οποία κορυφώθηκε όταν ο Δένδιας αρνήθηκε να ικανοποιήσει την έξωθεν απαίτηση για περιορισμό των υδάτων μας στα 6 μίλια. Το ποτήρι για την Ελλάδα και για τον Ελληνα υπουργό Εξωτερικών ξεχείλισε κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο Βερολίνο.
Πλην Σταϊνμάιερ και Σόιμπλε, αυτή τη φορά ο υπουργός Εξωτερικών συνάντησε μυστικά και την καγκελάριο Μέρκελ. Από την οποία ζήτησε και την επιβολή εμπάργκο στην πώληση υποβρυχίων και την επιβολή αυστηρών κυρώσεων για τη συμπεριφορά της στο Αιγαίο.Οι απαντήσεις που έλαβε δεν ικανοποίησαν ούτε τον ίδιο ούτε και την ελληνική κυβέρνηση. Το Βερολίνο εμφανίζεται απρόθυμο για κυρώσεις, πόσο μάλλον για εμπάργκο. Ευρώπη είναι η «πάρτη» μας, το μήνυμά του.
Και όχι μόνο αυτό: Η καγκελάριος έκανε τα στραβά μάτια όταν γερμανικό πλοίο που μετέχει στη δύναμη του ΝΑΤΟ συνέλαβε στο πλαίσιο νηοψίας -κατ’ απαίτησιν Ελληνα διοικητή- τουρκικό πλοίο με τη «γίδα στην πλάτη»: Να μεταφέρει παράνομο οπλισμό στη Λιβύη. Στην περιοχή που θα αναδειχθεί στο επόμενο πρόβλημα της εξωτερικής μας πολιτικής, αν οι Τούρκοι μάς περικυκλώσουν με βάσεις από εκεί. Συμπέρασμα: Δεν εξερράγη τυχαίως ο Δένδιας. Δεν αιφνιδίασε τους Γερμανούς. Οσα είπε στο Politico τους τα λέει έναν χρόνο τώρα εμπιστευτικώς. Και μολονότι ρεαλιστής παίκτης του διεθνούς συστήματος, έχει και εκείνος τα όριά του, που είναι τα όρια του εθνικού συμφέροντος. Δεν είναι επαναστάτης ποπολάρος, αλλά αν χρειαστεί γίνεται. Πάμε τώρα στο επόμενο ερώτημα: Αυτοσχεδιάζει ο Δένδιας; Κάνει του κεφαλιού του; Ας αρχίσουμε από τα απλά. Και μόνο που η συνέντευξή του δημοσιεύεται στο ευρω-ατλαντικό (με έμφαση στο δεύτερο σκέλος) Politico αποτελεί μήνυμα. Και μόνο που ο Δένδιας απευθύνεται με τη συνέντευξή του στη Γερμανίδα πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάινεν και της ζητά να είναι «γεωπολιτική η Κομισιόν», επίσης αποτελεί μήνυμα.
Και ποιο είναι αυτό το μήνυμα; Ότι η άσκηση πίεσης προς επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία είναι, εκτός από εθνική απόφαση, και συμμαχική απόφαση. Ολα τα κέντρα των ΗΠΑ, που ήταν διασπασμένα επί Τραμπ, συντονίστηκαν αμέσως σε ενιαία γραμμή απέναντι στη ρωσόφιλη Τουρκία μετά την εκλογή Μπάιντεν και τον διορισμό Μπλίνκεν, στους οποίους κάνει ειδική αναφορά ο Δένδιας στο Politico. Ελλάς και Κύπρος δεν θα είναι, λοιπόν, μόνες στη Σύνοδο Κορυφής. Έχουν και -πρόσκαιρη, πλην χρήσιμη- συμμαχική κάλυψη. Διόλου τυχαία άλλωστε η διαρροή κειμένου για τη μεταρρύθμιση της λειτουργίας του ΝΑΤΟ στα ΜΜΕ, το οποίο προβλέπει ότι τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. -άρα και η Κύπρος- θα καλούνται στις Συνόδους Κορυφής. Οι Τούρκοι χοροπήδησαν στο άκουσμα της είδησης. Συμπέρασμα: Ξέρει τι κάνει ο υπουργός Εξωτερικών. Δεν βαδίζει ξυπόλητος στα αγκάθια. Και τώρα το τρίτο και καταλυτικό ερώτημα: Αντέχουμε κρίση στις σχέσεις μας με τη Γερμανία, έχοντας τόσα ανοικτά μέτωπα στην οικονομία, με εκκρεμή τη βοήθεια από το Ταμείο Ανάκαμψης;
Κανονικά οι Γερμανοί θα έπρεπε να μας ζητήσουν και συγγνώμη μετά τις αποκαλύψεις του βιβλίου Ομπάμα ότι μας δάνειζαν για να αγοράζουμε όπλα τους και στα δύσκολα μας άφησαν να χρεοκοπήσουμε. Αλλά δεν είμαστε αιθεροβάμονες. Στο Βερολίνο θεωρούν ότι μερικά κολακευτικά δημοσιεύματα για την έκθεση Πισσαρίδη και για τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στην «FAZ» αρκούν για μας καλοπιάσουν να τους κάνουμε πλάτη στη Σύνοδο Κορυφής. Αστείον. Οι συγκρούσεις κρατών με δυσανάλογη ισχύ, όπως στην περίπτωσή μας, εξαρτώνται από το πόσο λελογισμένο είναι το ρίσκο που αναλαμβάνει ο αδύναμος της υπόθεσης.
Εν προκειμένω αξίζει τον κόπο! Τι θα μας κάνουν, άραγε, οι Γερμανοί αν επιμείνει ο πρωθυπουργός στις κυρώσεις και στο βέτο όπως έπραξε και ο Μπορίσοφ για τους Σκοπιανούς; Θα μας κόψουν την πίστωση; Μα το Ταμείο Ανάκαμψης, τα χρήματα του οποίου θα φθάσουν στην Ελλάδα το άλλο καλοκαίρι και έως τότε θα πληρώνει ο Σκυλακάκης από την «τσέπη» του, θα διατεθεί σε τομείς οικονομίας στους οποίους πρωταγωνιστούν, μεταξύ άλλων, και γερμανικές επιχειρήσεις! Πάλι μας τα δίνουν για να τους τα επιστρέψουμε! Θα κόψουν τα πόδια τους για να μας τιμωρήσουν;
Με το Προσφυγικό στον Εβρο και τα νησιά του Αιγαίου φυλάμε τα σύνορα του Βερολίνου, τι άλλο πρέπει να κάνουμε; Να σταματήσουμε να συλλαμβάνουμε τζιχαντιστές προτού περάσουν τα σύνορα για την Ευρώπη; Αστείον και αυτό. Όσο για τη χαλάρωση των κοινοτικών κανονισμών για ελλείμματα, ποιος θα τολμήσει να προβεί σε δυσμενή μεταχείριση της Ελλάδος όταν η Ευρώπη ολόκληρη έχει τα αυτά προβλήματα; Αντέχει, λοιπόν, η Ελλάς μια πρόσκαιρη σύγκρουση με τη Γερμανία. Και γιατί έχει όλο το δίκαιο με το μέρος της και γιατί έχει σε αυτή τη φάση τους Μπάιντεν – Μπλίνκεν πίσω της και γιατί η Γερμανία μόνο να χάσει έχει από μια τέτοια σύγκρουση.
Εμείς, με τεράστια εθνική απώλεια στο Σκοπιανό, κατέστημεν εγγυητές της ειρήνης στα Βαλκάνια. Και οι Γερμανοί δεν μπορούν μαζί με τις ΗΠΑ να εγγυηθούν για εμάς την ειρήνη στο Αιγαίο; Αν δεν μπορούν, να το «διαλύσουμε». Καθ’ υπερβολήν το γράφω για να καταστεί σαφές το διακύβευμα.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης καλείται να δώσει μια μάχη στη Σύνοδο Κορυφής, από την οποία, πλην του εθνικού συμφέροντος, θα κρίνει την πολιτική του ηγεμονία στην Ελλάδα για τα πολλά επόμενα χρόνια. Οι Γερμανοί είναι φίλοι μας, ναι, αλλά οι Ελληνες είναι οι εντολείς μας και σε τελική ανάλυση οι ψηφοφόροι μας. Καθ’ υπερβολήν και ο πληθυντικός.
