Ο Σπύρος Σταμούλης, ή αλλιώς ο Αλέξης Γραμματικός στην πετυχημένη σειρά του ΑΝΤ1 «Άγριες Μέλισσες» μιλά στο «Εnjoy» της «κυριακάτικης δημοκρατίας» και την Μαρία Ανδρέου.
Μαζί με την Μαρία Πεντεβή, υποδύονται το ζευγάρι που θα είναι ο καταλύτης των συνταρακτικών εξελίξεων στα νέα επεισόδια της σειράς .
Σπύρο, πώς ήταν για σένα το 2020; Ενας πολύ δύσκολος χρόνος έφυγε από την πλάτη μας και το 2021 μπαίνει με προσδοκίες για ελευθερία και αισιοδοξία…
Είναι ανάμεικτα τα συναισθήματά μου για το 2020. Από τη μια, έζησα, όπως όλοι μας, μια πανδημία, την καραντίνα, τον φόβο, την αβεβαιότητα, τη στενοχώρια και συνεχίζω να τη ζω μέσα στην ανασφάλεια που προκαλούν ο Covid-19 και οι συνέπειές του στην υγεία, στην οικονομία, στην ψυχολογία μας. Από την άλλη, επαγγελματικά το 2020 ήταν πολύ τυχερό για μένα! Η συμμετοχή μου στο σίριαλ του Open και του Μανούσου Μανουσάκη για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού «Το κόκκινο ποτάμι», υποδυόμενος τον αδίστακτο Τούρκο αξιωματικό Μουράτ, και ο ρόλος του εισαγγελέα Αλέξη Γραμματικού στις «Άγριες μέλισσες» του ΑΝΤ1, μια σειρά που έβλεπα ως τηλεθεατής φανατικά, με κάνουν να νιώθω τεράστια χαρά. Διφορούμενα τα συναισθήματα, γιατί για επαγγελματικούς λόγους έχω κάθε λόγο να αισθάνομαι τυχερός και, από την άλλη, αυτή η ζοφερή κατάσταση δεν μπορεί να μην επηρεάζει τους υπόλοιπους τομείς της προσωπικής και κοινωνικής ζωής μου. Συνέχεια αναρωτιέμαι, όπως εσείς, όπως και όλοι μας, πότε η ζωή μας θα γίνει όπως πριν…
Πώς σε επέλεξαν για τον ρόλο του Μουράτ στο «Κόκκινο ποτάμι»;
Ο ηθοποιός Σπύρος Σιδέρης μού είπε ότι ο Μανούσος Μανουσάκης έψαχνε ηθοποιούς για το «Κόκκινο ποτάμι» και έτσι αποφάσισα να πάω. Μίλησα με την υπεύθυνη επιλογής ηθοποιών, τη στενή συνεργάτιδα του Μανούσου Χρύσα Ψωμαδέλη. Επειτα από οντισιόν πήρα τον ρόλο του Μουράτ.
Για όλες αυτές τις θηριωδίες των Τούρκων και τις πορείες θανάτου τι γνώριζες;
Η καταγωγή μου δεν είναι από τη Μικρά Ασία ή από τον Πόντο. Ετσι, δεν έχω μια γιαγιά, έναν παππού να μου διηγηθούν τι πέρασαν οι δικοί τους σε αυτούς τους ξεριζωμούς. Γιατί ξέρω ότι αυτές οι περιγραφές πάνε από γενιά σε γενιά. Ωστόσο, αν και σπούδασα οικονομικά και έκανα μεταπτυχιακό στα ναυτιλιακά, αγαπάω πολύ την Ιστορία. Η βιβλιοθήκη μου είναι γεμάτη ιστορικά βιβλία. Μπορώ να διαβάζω συνέχεια όχι μόνο για τη δική μας Ιστορία αλλά και για την ευρωπαϊκή και την παγκόσμια. Αν και με γοητεύει η Ιστορία του Ελληνισμού. Έτσι είχα την εικόνα και ήξερα τι είχε συμβεί στον Πόντο. Στο σχολείο πολύ απλά τα βιβλία της Ιστορίας είχαν περάσει στα γρήγορα το θέμα. Μπορώ να σας πω ότι ο Μανούσος Μανουσάκης δεν παρουσίασε όλη τη σκληρή πραγματικότητα. Γιατί έγιναν και πιο σκληρά πράγματα από τους βιασμούς και τις πορείες θανάτου… Αν είχε αποδώσει την πραγματικότητα, οι Έλληνες τηλεθεατές δεν θα είχαν αντέξει την ωμή βία και τη φρικαλεότητα. Οι Έλληνες του Πόντου μαρτύρησαν. Με ρωτούν ενίοτε για τη δυσκολία του ρόλου μου, καθώς ήμουν αυτός που σκότωσα τον καλό Τούρκο στρατιωτικό, τον Αλί, και υποδύθηκα ουσιαστικά ένα κάθαρμα. Ολοι οι ρόλοι, και των ηθοποιών που υποδύονταν τους Ποντίους και των ηθοποιών που ενσάρκωναν τους Τούρκους, ήταν πάρα πολύ δύσκολοι, αλλά αυτή η δυσκολία ξεπερνιόταν ως διά μαγείας χάρη στη συλλογική προσπάθεια. Γιατί το «Κόκκινο ποτάμι» ήταν μια ομαδική δουλειά από ανθρώπους που ήθελαν να ειπωθεί με επιτυχία μια μαύρη σελίδα της Ιστορίας και να δικαιωθούν τα θύματα.
Θα δικαιωθούν;
Η αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ποντίων από τη διεθνή κοινότητα αγγίζει μεγάλα πολιτικά ζητήματα και συμφέροντα. Απλώς θα σας πω ότι η Ιστορία τραγικά επαναλαμβάνεται σήμερα και στη Συρία και στην Αρμενία. Εχω φίλους από τη Σμύρνη, από την Τουρκία, μορφωμένα άτομα με δυτικό τρόπο ζωής και σκέψης. Παρ’ όλα αυτά, θα σας πω ότι έχουν μάθει την Ιστορία -και αυτό ήταν μια δυσάρεστη έκπληξη για μένα- από τη δική τους πλευρά. Οι Τούρκοι μαθαίνουν ότι οι Έλληνες, μαζί με τους Αρμενίους και τους ξένους, έκαψαν τη Σμύρνη. Τα πράγματα όμως δεν έγιναν έτσι, αλλά οι Τούρκοι έχουν τη δική τους άποψη για την Ιστορία.
Η Ιστορία και οι σειρές εποχής σε κυνηγούν. Τον Σεπτέμβριο του 2019 πρωταγωνίστησες στο δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ «Ιωάννης Καποδίστριας: Η ζωή και το έργο του» της Cosmote TV, υποδυόμενος τον πρώτο κυβερνήτη του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, τον Ιωάννη Καποδίστρια, σε σκηνοθεσία Γιώργου Γκικαπέππα. Εκπληκτική ερμηνεία! Διακόσια χρόνια πέρασαν από την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Υπάρχουν σήμερα πολιτικοί σαν τον Καποδίστρια;
Με τόσο καθοριστική πορεία για την εξέλιξη του ελληνικού κράτους; Δεν ξέρω… Αυτό θα μας το πει ο ιστορικός του μέλλοντος. Ο Καποδίστριας αβυσσαλέα πολεμήθηκε, χωρίς ποτέ να πτοηθεί, χωρίς να κάνει εκπτώσεις, μέχρι να φτάσει αγέρωχος στη δολοφονία του, γνωρίζοντας ότι θα έχει τραγικό τέλος. Ο Καποδίστριας ήρθε στην Ελλάδα και δεν είχε την ανάγκη να αποδείξει κάτι. Ηταν βαθιά μορφωμένος άνθρωπος, ο πατέρας του ήταν πολιτικός και οικονομικά ευκατάστατος. Πολλοί λένε ότι δεν έπαιρνε την αμοιβή του για το πολιτικό αξίωμα που κατείχε. Οι αποφάσεις που είχε να πάρει ο Καποδίστριας ήταν πολύ σημαντικές και τα διλήμματα μεγάλα. Ο Καποδίστριας έγραφε στην αλληλογραφία του ότι η κατάσταση στην Ελλάδα αγγίζει τα όρια της εξαθλίωσης. Μάνες δεν είχαν να δώσουν στα παιδιά τους φαγητό για να φάνε. Μιλάμε μετά τον απελευθερωτικό αγώνα ο Καποδίστριας συνάντησε έναν ρημαγμένο τόπο. Επρεπε όλα να γίνουν από την αρχή. Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού δεν είχε τίποτα. Στην Πελοπόννησο ο Ιμπραήμ είχε αφήσει μόνο στάχτη στο πέρασμά του. Δεν είναι μόνο οι μάχες με τον κατακτητή που άφησαν τεράστιες πληγές, αλλά είναι και ο διχασμός, ο εμφύλιος, όπου οι Ελληνες πολεμούσαν Ελληνες και τους πρόδιδαν στους Οθωμανούς. Κάποιοι ήθελαν να καταπνίξουν την Ελληνική Επανάσταση, να διασπάσουν την τάση των Ελλήνων για ανεξαρτησία. Υπήρχαν φιλέλληνες που δανείζονταν για να φέρουν φρεγάτες στην Ελλάδα από το εξωτερικό, δεν της είχαν ξεπληρώσει καν και κάποιοι της έκαιγαν. Ο Καποδίστριας γνώριζε ότι ήθελαν να τον σκοτώσουν. Το ήξερε ότι ετοιμάζουν κάτι. Αλλά προχώρησε στον θάνατο ηρωικά… Κάποιοι πολιτικοί όπως ο Καποδίστριας, ο Χαρίλαος Τρικούπης αξίζουν τον ανδριάντα.
Και από τον Καποδίστρια και το «Κόκκινο ποτάμι» στις «Άγριες μέλισσες» του 1965, στο Διαφάνι του Κάμπου…
Διατρέχω τις εποχές σαν να έχω μπει σε χρονοκάψουλα. Δεδομένο ότι, όπως σας είπα, έβλεπα τη σειρά, έστειλα ένα βιογραφικό στην casting director της σειράς, τη Μιράντα Ρωσταντή. Για καλή μου τύχη, με είχαν δει και στην ταινία «Καποδίστριας» και στο «Κόκκινο ποτάμι» και στις θεατρικές μου δουλειές από τότε που αποφοίτησα από το Εθνικό Θέατρο. Εκανα τέσσερις συναντήσεις με τον σκηνοθέτη Λευτέρη Χαρίτο για τον ρόλο του εισαγγελέα Αλέξη Γραμματικού αλλά και με τη Μαρία Πετεβή, καθώς διαβάσαμε μαζί τους ρόλους μας, για να δούμε αν ταιριάζουμε ως ζευγάρι. Ξεκινήσαμε από την αρχή πολύ ωραία και, επειδή το ήθελα πάρα πολύ να πάρω μέρος σε αυτή τη σειρά, μέρα με τη μέρα δουλεύω όλο και πιο βαθιά τον ήρωά μου.
Τι σου αρέσει στον εισαγγελέα Αλέξη Γραμματικό;
Τον βρίσκω πολύ ενδιαφέροντα άνθρωπο. Ο Αλέξης Γραμματικός λειτουργεί με τη λογική και του αρέσει λόγω επαγγέλματος να συγκεντρώνει αποδείξεις και στοιχεία. Ετσι βγάζει και τα συμπεράσματά του. Ο έρωτάς του για την Πηνελόπη είναι πραγματικός και δεν τον κακολογώ που έψαξε το ημερολόγιό της. Με αυτή τη γυναίκα θα ξεκινήσει μια νέα ζωή, θα την παντρευτεί, δεν θέλει σκιές ανάμεσά τους. Ο Αλέξης δεν φοβάται τους Σεβαστούς και δεν θέλει ουσιαστικά να έχει καμία σχέση με αυτή την οικογένεια. Αποφάσισε να υποκύψει στον εκβιασμό τους όχι για να κερδίσει κάτι, αλλά για να φέρει τον πατέρα του από την εξορία λόγω των πολιτικών φρονημάτων του. Ισως και το μοναδικό τρωτό του σημείο, αλλά, όπως είπε ο ίδιος όταν σκέπαζε το σκάνδαλο του Δούκα Σεβαστού και βρισκόταν σε μεγάλο ηθικό δίλημμα, «έτσι και αλλιώς, αυτοί θα βρουν την άκρη τους…»
Εχεις σκεφτεί ότι όλοι οι ήρωες στο Διαφάνι μοιάζουν με ήρωες αρχαίας τραγωδίας;
Ναι, γιατί αυτοί οι άνθρωποι, όσο και αν προσπαθούν να χαράξουν τη δική τους πορεία, δεν μπορούν να γλιτώσουν από το παρελθόν των γονιών τους. Κάνουν τις επιλογές τους, αλλά με τρόπο τραγικό έρχονται το παρελθόν και τα αμαρτήματα των γονέων τους για να τους κόψουν την φόρα. Η Πηνελόπη, ο Μελέτης δεν γνώριζαν ότι ήταν ξαδέλφια. Δεν είναι τραγικά πρόσωπα;
Εσείς θα διάβαζες ένα ημερολόγιο στα κρυφά;
Ως Σπύρος Σταμούλης, όχι. Αλλά ο Αλέξης Γραμματικός είναι εισαγγελέας. Αυτός είναι ο χαρακτήρας του. Δεν τον δικαιολογώ, αλλά θεωρώ ότι αυτός ο άνθρωπος μια ζωή ψάχνει για στοιχεία. Εχει μάθει να ψάχνει τη λύση σε κάθε πρόβλημα. Το έχει πει και ο ίδιος στην Πηνελόπη: «Πάντα ψάχνω να βρω στοιχεία για κάθε επιλογή μου». Ο Αλέξης Γραμματικός είναι ένας πάρα πολύ έξυπνος άνθρωπος. Είναι ερωτευμένος με την Πηνελόπη, νιώθει ότι και αυτή είναι γοητευμένη μαζί του, αλλά δεν τη βλέπει τόσο θερμή. Αρα κάτι πάει στραβά. Εχει αρχίσει να μην την εμπιστεύεται. Της έκανε πρόταση γάμου, δεν θα κρυφακούσει τα ερωτικά της, δεν θα ψάξει λίγο παραπάνω το ημερολόγιό της;
Πώς παντρεύεται ο Γραμματικός την Πηνελόπη, έχοντας ανακαλύψει αυτό το μυστικό;
Γιατί θέλει να βοηθήσει την Πηνελόπη να ανθήσει. Η Πηνελόπη είναι μια πολύ έξυπνη γυναίκα και θα μπορούσε σε ένα άλλο περιβάλλον, υπό άλλες συνθήκες, να είχε μορφωθεί, να είχε κάνει μια καριέρα. Γι’ αυτό στο ραντεβού τής χαρίζει ένα βιβλίο της Γαλλίδας συγγραφέως Σιμόν ντε Μπουβουάρ, μιας ανεξάρτητης γυναίκας. Ο Αλέξης δικαιολογεί την Πηνελόπη και σιγά σιγά έχει σκοπό να την απομακρύνει από την καταπιεστική οικογένειά της. Το πρώτο βήμα έγινε. Η Πηνελόπη έχει κάνει την επανάστασή της, έχει αναζητήσει την ελευθερία της. Ο Γραμματικός θέλει να βοηθήσει την Πηνελόπη για να σωθεί, να σταθεί στα πόδια της και να γίνει η γυναίκα του. Δεν του αρέσει απλά ως γυναίκα. Ναι, του αρέσει πολύ εμφανισιακά από την πρώτη στιγμή η Πηνελόπη και ερωτικά, αλλά του αρέσει πιο πολύ στη συνέχεια η εξέλιξη που θα έχει ως σύντροφός του μέσα στον γάμο.
Τη Λενιώ και τον Λάμπρο θα τους βοηθήσει στον αγώνα τους εναντίον του Βόσκαρη;
Ο Αλέξης είναι ηθικός χαρακτήρας, καθαρός. Ως εισαγγελέας, είχε υποχρέωση να τους ακούσει. Οφείλει να τους ακούσει να μην αποκοπεί από το πρόβλημά τους. Αλλά για να τους βοηθήσει θέλει στοιχεία. Δεν θα επηρεαστεί από μια καταγγελία, θα την ψάξει όμως. Γι’ αυτό λέει στην Πηνελόπη: «Σε παρακαλώ, δεν θέλω να μπλέκεσαι σε ζητήματα της δουλειάς μου». Ο Αλέξης θέλει να κάνει ανενόχλητος τη δουλειά του και θα δούμε να την κάνει και πολύ καλά στη συνέχεια. Γιατί βλέπει ότι το χωριό μισεί τον Βόσκαρη και ο Βόσκαρης μισεί τον κόσμο.
Ποιο θα ήθελες να ήταν το τέλος αυτής της σειράς; Η κάθαρση και η νέμεσις δεν είναι το ζητούμενο;
Ναι, θα ήθελα να λάμψει η αλήθεια και να υπάρξει κάθαρση. Αλλά το ζητούμενο δεν είναι τι θέλω εγώ, αλλά τι θα κάνει η Μελίνα Τσαμπάνη. Πάντως, αναρωτιέμαι: Στη ζωή μας υπάρχει πάντα κάθαρση; Ερχεται πάντα η λύτρωση; Δεν το ξέρω, το ελπίζω όμως.
Τι εύχεσαι για το 2021;
Ελπίζω να μη ζήσουμε τα ίδια πράγματα με το 2020. Τον ίδιο φόβο. Να πάρει τη σκυτάλη η ελπίδα. Το αύριο να βγει στην αντεπίθεση. Το μοναδικό καλό που έκανε η πανδημία είναι ότι μερικά πράγματα που θεωρούσες δεδομένα, όπως να πας να δεις τους γονείς σου, έπαψαν να είναι και αυτομάτως πήραν μεγάλη αξία. Έχει γεννήσει η γυναίκα του ξαδέλφου μου και δεν μπορώ να πάω να δω το μωρό τους… Μου έχει κοστίσει πάρα πολύ. Αυτά τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά δεν νομίζω ότι υπήρχε άνθρωπος που να μην του έλειψαν οι γονείς του και τα τραπέζια τους. Το να είναι όλη η οικογένεια μαζί γύρω από την γαλοπούλα. Και όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και παγκόσμια. Ελπίζω σταδιακά το εμβόλιο να φέρει μια κανονικότητα. Δεν θα ήθελα και το 2021 να είναι μια χαμένη χρονιά οικονομικά. Το κράτος πρέπει να στηρίξει όσες επιχειρήσεις καταστράφηκαν. Η Ελλάδα ήδη έχει περάσει μια οικονομική κρίση 10 ετών. Η πανδημία ήταν η ταφόπλακά της. Χρειαζόμαστε μια ισχυρή οικονομία, για να αλλάξουμε το αρνητικό κλίμα των τελευταίων ετών. Επίσης, εύχομαι για τον δικό μου κλάδο τα θέατρα να ανοίξουν και πάλι. Δεν αντέχω να βλέπω δυο μέτρα και δυο σταθμά. Στα καράβια το καλοκαίρι να είναι ο ένας πάνω στον άλλον και να κινούνται, και στο θέατρο να είναι στατικοί, με αποστάσεις και μάσκα, και να μπαίνει λουκέτο. Αυτή η διάκριση υπερβαίνει τη λογική μου.
