Η Ελλάδα και η Κύπρος, με ένα τμήμα της να είναι κατεχόμενο από τουρκικά στρατεύματα, είναι θύματα της τουρκικής επιθετικότητας, η οποία έλαβε άλλα χαρακτηριστικά μετά την απόπειρα πραξικοπήματος εναντίον του Ερντογάν τον Ιούλιο του 2016.
- Από τον Σάββα Καλεντερίδη
Μετά το πραξικόπημα ο Ερντογάν, επωφελούμενος από την ειδική σχέση που είχε αναπτύξει με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντ. Τραμπ αλλά και με τον πρόεδρο της Ρωσίας, κατάφερε να εξασφαλίσει την άδεια των δύο υπερδυνάμεων και εισέβαλε τρεις φορές στη Συρία, καταλαμβάνοντας ισάριθμες περιοχές, ενώ κατέλαβε και την επαρχία του Ιντλίμπ, μαζί με τους τζιχαντιστές της Αλ Κάιντα, και πάλι έπειτα από συμφωνία με Μόσχα και Ουάσινγκτον.
Αυτή η αυτοπεποίθηση που απέκτησε ο Ερντογάν, σε συνδυασμό με τα ενεργειακά προγράμματα της ανατ. Μεσογείου που ήταν σε εξέλιξη και στα οποία δεν συμμετείχε η Τουρκία, τον ώθησε στην εισβολή στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας με το ερευνητικό σκάφος «Μπαρπαρός» και το πλωτό γεωτρύπανο «Γιαβούζ».
Αυτή η αυτοπεποίθηση οδήγησε τον Ερντογάν στην αποστολή στρατευμάτων και μισθοφόρων τζιχαντιστών στη Λιβύη, μετατρέποντας το δυτικό τμήμα, μαζί με την πρωτεύουσα της χώρας, σε τουρκική αποικία.
Αυτή η αυτοπεποίθηση οδήγησε τον Ερντογάν στην υπογραφή του τουρκολυβικού μνημονίου με την κυβέρνηση της Λιβύης, η οποία είναι υποχείριό του. Κάτι σαν το «Γιάννης κερνάει και Γιάννης πίνει», δηλαδή.
Αυτή η αυτοπεποίθηση, σε συνδυασμό με την ακατανόητη άρνηση της Ελλάδας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ν.μ., οδήγησε τον Ερντογάν να υιοθετήσει το εξωφρενικό από κάθε άποψης δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας», με το οποίο η Ελλάδα χάνει οριστικά το μισό Αιγαίο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η Τουρκία θα πάψει να διεκδικεί το άλλο μισό!
Αυτή η αυτοπεποίθηση, σε συνδυασμό με την επίσης ακατανόητη άρνηση της Ελλάδας να οριοθετήσει την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και την υφαλοκρηπίδα με την Κύπρο, οδήγησε τον Ερντογάν να στείλει το ερευνητικό σκάφος «Oruc Reis» στην ελληνική υφαλοπρηπίδα, μεταξύ Καστελορίζου – Ρόδου – Κρήτης – Κύπρου, να αλωνίζει επί μήνες ΑΝΕΝΟΧΛΗΤΟ. Και το γράφουμε με κεφαλαία, γιατί αφήσαμε την περιοχή εκτός οριοθέτησης και ακριβώς γι’ αυτό η Τουρκία αλώνιζε επί μήνες σ’ αυτήν ακριβώς την περιοχή.
Όμως, ενώ όλα αυτά τα χρόνια ο Ερντογάν αλώνιζε, η κατάσταση αλλάζει και είναι υποχρεωμένος να αναδιπλωθεί. Κυρίως για δύο λόγους.
Ο ένας είναι η αλλαγή διοίκησης στις ΗΠΑ. Από τις επιλογές που έχει κάνει ο Μπάιντεν στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, όπου τοποθέτησε διπλωμάτες και πρόσωπα για τα οποία είναι πολύ ανήσυχη η Αγκυρα λόγω της θέσης που έχουν λάβει ως προς το Κουρδικό και κυρίως ως προς τους Κούρδους της Συρίας, φαίνεται ότι η Τουρκία δεν θα κάνει ό,τι θέλει στον Λευκό Οίκο, όπως γινόταν επί Τραμπ. Αρα πρέπει να αλλάξει ρότα.
Ο άλλος είναι η ιστορική συμφιλίωση του Ισραήλ με τον αραβικό κόσμο, μια συμφιλίωση που θα οδηγήσει τους αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου και πετρελαίου από τις αραβικές χώρες και από το Κατάρ στο Ισραήλ. Αυτό σημαίνει, ειδικά για το φυσικό αέριο ότι θα μεταφερθεί στην Ευρώπη με τον αγωγό East Med, που είναι εξαιρετικής σημασίας για την Κύπρο και την Ελλάδα.
Και για να διοχετευτεί στον East Med, πρέπει η κατάσταση στην ανατ. Μεσόγειο να σταθεροποιηθεί, άρα να συμφωνήσουν όλες οι χώρες τι ανήκει σε ποιον.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να γίνει μια πολυμερής διάσκεψη για την ανατ. Μεσόγειο, στην οποία θα συμμετέχει και η Τουρκία. Όμως εδώ προκύπτουν δύο ζητήματα.
Το ένα είναι εάν η Τουρκία δεχτεί να καθίσει το ίδιο τραπέζι με την Κυπριακή Δημοκρατία, κάτι που θεωρείται περίπου απίθανο, γιατί, αν το πράξει, θα την έχει αναγνωρίσει, κάτι που αποφεύγει όπως ο διάολος το λιβάνι. Αρα αυτό που θα επιδιώξει είναι είτε να συμμετέχει ως «ελληνοκυπριακή κοινότητα», ισότιμα με τον «τουρκοκυπριακή», είτε να συμμετέχει και το ψευδοκράτος, επιδιώκοντας έτσι την αναγνώρισή του από τους συμμετέχοντες.
Όσον αφορά την Ελλάδα, αν η Αθήνα δεχτεί να καθίσει στο ίδιο τραπέζι με την Τουρκία, χωρίς να απαιτήσει την ακύρωση ή τουλάχιστον το «πάγωμα» του τουρκολυβικού μνημονίου και την αποκήρυξη της «Γαλάζιας Πατρίδας», τότε δείχνει προς τους συμμετέχοντες και προς τη διεθνή κοινότητα ότι τα αποδέχεται και άρα τα νομιμοποιεί διά της πλαγίας. Ενώ η κατάσταση είναι αυτή που περιγράφηκε παραπάνω και ενώ είναι σε εξέλιξη η άτυπη «πενταμερής» για την Κύπρο, που στην ουσία θέλει μια συμφωνία τύπου «Σχεδίου Ανάν», με διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, που θα ονομαστεί «μετεξέλιξη», η Τουρκία θυμήθηκε να καλέσει την Ελλάδα να συμμετάσχει στον 61ο γύρο των διερευνητικών επαφών.
Σημειώνεται ότι, επειδή η Τουρκία πιέζεται να συμμετάσχει στη διαδικασία διανομής των κοιτασμάτων της ανατ. Μεσογείου, για να μη μείνει εκτός παιχνιδιού, ο Ερντογάν αποφάσισε να εξομαλύνει τις σχέσεις του με Ισραήλ, Σ. Αραβία, Αίγυπτο, Γαλλία και Ελλάδα και αυτό τον οδήγησε στην απόφαση να επιστρέψει στο τραπέζι των διερευνητικών, επιδιώκοντας, εκτός των παραπάνω, να κατευνάσει και την Ε.Ε. εν όψει της Συνόδου Κορυφής της 25ης Μαρτίου 2021.
Η Ελλάδα είχε δηλώσει ότι δεν πρόκειται να συμμετάσχει σε αυτή η διαδικασία όσο το «Oruc Reis» βρίσκεται σε ελληνική υφαλοκρηπίδα και δεν έθεσε ως όρο την κατάργηση του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας» και του τουρκολιβυκού μνημονίου.
Όμως, ενώ η Ελλάδα δεν είπε τίποτε για τη «Γαλάζια Πατρίδα», κεντρικός πυλώνας της οποίας -χωρίς τον οποίον δεν μπορεί να υπάρχει- είναι το τουρκολιβυκό μνημόνιο, το είπε η Τουρκία και μάλιστα παραμονές των διερευνητικών.
Συγκεκριμένα, ο διευθυντής Επικοινωνίας της προεδρίας και ένας από τους στενότερους συνεργάτες του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο Φαχρετίν Αλτούν, δήλωσε σε συνέντευξή του τις 14 Ιανουαρίου ότι η ανατ. Μεσόγειος είναι μέρος της «Γαλάζιας Πατρίδας» της Τουρκίας.
Συγκεκριμένα, μιλώντας σε εκπομπή του ραδιοφωνικού σταθμού της τουρκικής αστυνομίας, ο Αλτούν αναφέρθηκε στο γεγονός ότι η χώρα του έχει κάνει εδώ πολύ κρίσιμα βήματα υπό την ηγεσία του προέδρου Ερντογάν, προκειμένου να διαφυλάξει τα δικαιώματα και τα συμφέροντά της. «Για τον σκοπό αυτό εργαστήκαμε για να μεταφέρουμε την πολιτική και τις διατριβές της ανατολικής Μεσογείου στη διεθνή κοινότητα» σημείωσε ο Αλτούν.
Ο Τούρκος αξιωματούχος αναφέρθηκε επίσης σε «ορισμένες χώρες» που, όπως υποστήριξε, με δηλώσεις και κινήσεις τους κλιμάκωσαν την ένταση, και ισχυρίστηκε ότι η χώρα του δεν υποχωρεί, αλλά κινείται με βάση την ισότητα, τη διπλωματία και τον διάλογο.
Μάλιστα, ο Αλτούν τόνισε: «Ποτέ δεν θα παραιτηθούμε από τα δικαιώματα και τα συμφέροντά μας. Ωστόσο είναι προφανές ότι τηρούμε μια συνετή στάση. Η ανατολική Μεσόγειος είναι μια περιοχή επί της οποίας η Τουρκία είχε ισχυρή αξίωση καθ’ όλη τη διάρκεια της Ιστορίας. Η Τουρκία εξακολουθεί να τη διατηρεί και σήμερα».
Τα συμπεράσματα δικά σας.
