Η Ελλάδα έχει πολλά υπερόπλα στη φαρέτρα της, τα οποία δεν τα χρησιμοποίησε σωστά στην οικοδόμηση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων.
- Από τον Σάββα Καλεντερίδη
Το ένα είναι οι ελληνικές κοινότητες των ΗΠΑ, που, πέραν της σημαντικής συμβολής τους στην εξέλιξη της αμερικανικής κοινωνίας και κράτους, αποτελούν βασικό παράγοντα της σύγχρονης αμερικανικής πραγματικότητας, με αξιόλογη παρουσία στις υπηρεσίες του κράτους, στα πανεπιστήμια, στις τέχνες, στα γράμματα και στο επιχειρείν.
Ενα δεύτερο είναι η γεωπολιτική αξία της Κύπρου και της Ελλάδας, μια αξία που εκτοξεύεται λόγω των επιλογών του Ερντογάν και του τουρκικού βαθέος κράτους να στραφούν στη Ρωσία και τη λεγόμενη Ευρασία.
Ενα τρίτο είναι η Ορθοδοξία και το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Είναι γνωστό ότι οι υπηρεσίες και τα κέντρα στρατηγικών μελετών των σοβαρών κρατών μελετούν τις θρησκείες και την επιρροή που ασκούν στις κοινωνίες, με δεδομένο ότι οι ιδεολογίες αλλάζουν ή εξαφανίζονται, όμως οι θρησκείες μένουν αιώνες και χιλιετίες. Αρα, όποιος θέλει να σχεδιάσει για τις επόμενες δεκαετίες και αιώνες είναι υποχρεωμένος να μελετήσει τις θρησκείες και τα κέντρα τους. Σε ό,τι αφορά την Ορθοδοξία, υπάρχουν δύο ισχυρά κέντρα, το ένα θρησκευτικό, το άλλο πολιτικοοικονομικό. Το ένα είναι το Οικουμενικό Πατριαρχείο και το άλλο είναι η Μόσχα και το εκεί Πατριαρχείο.
Με αυτά τα τρία όπλα, ενώ η Ελλάδα θα έπρεπε να είναι πανίσχυρη και αλώβητη, μετρά εδώ και δεκαετίες εθνικές ήττες, συρρίκνωση του Ελληνισμού, υποχωρήσεις και προσβολές, ενώ θα έπρεπε να μετρά επιτυχίες, για να μην πω νίκες και παρεξηγηθώ από τα γνωστά κέντρα.
Οι ήττες και οι υποχωρήσεις αφορούν τα γεγονότα στις 6-7 Σεπτεμβρίου 1955, που έγιναν σε γνώση των ΗΠΑ και κατέστρεψαν τον Ελληνισμό της Κωνσταντινούπολης, την υπογραφή των Συμφωνιών της Ζυρίχης και του Λονδίνου, που ενταφίασαν την ανεξαρτησία της Κύπρου, τις απελάσεις των Ελλήνων της Πόλης το 1964, την επιβολή της χούντας το 1967 και το 1973, την εισβολή στην Κύπρο το 1974, την αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας στο Αιγαίο και στην αν. Μεσόγειο, την απόπειρα καταστροφής της Κυπριακής Δημοκρατίας με το Σχέδιο Ανάν, την αναγνώριση «μακεδονικού» κράτους, έθνους και γλώσσας με την κατάπτυστη και προδοτική Συμφωνία των Πρεσπών κ.ά.
Σε όλα τα παραπάνω ο ρόλος των ΗΠΑ ήταν καθοριστικός. Αν, δηλαδή, οι ΗΠΑ «τραβούσαν το αυτί» της Τουρκίας και των Βουλγάρων των Σκοπίων, ίσως να μη συνέβαινε τίποτε απ’ όλα αυτά. Αντί αυτού, μάλλον τους ενθάρρυνε.
Ο κύριος λόγος που συνέβησαν όλα αυτά δεν είναι γιατί οι ΗΠΑ έχουν κακές διαθέσεις έναντι της Ελλάδος. Οι Αμερικανοί κάνουν τη δουλειά τους και υπερασπίζονται τα συμφέροντά τους. Οι Ελληνες και οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης για όλα αυτά, γιατί δεν φρόντισαν να δουλέψουν πάνω σε ένα εθνικό δόγμα, το οποίο θα υποχρέωνε τις κυβερνήσεις να εκμεταλλευτούν τα όπλα που είχαμε και έχουμε στη φαρέτρα μας προκειμένου να επηρεάσουμε τις ΗΠΑ, ούτως ώστε, αντί για ήττες και εθνικές υποχωρήσεις, να μετράμε εθνικές επιτυχίες και νίκες. Για παράδειγμα, αν πέραν της συμμετοχής μας στο ΝΑΤΟ, Ελλάδα και ΗΠΑ, έπειτα από έναν στρατηγικό διάλογο, κατέληγαν σε μια δεσμευτική συμφωνία στρατηγικής σχέσης, στην οποία θα ήταν σαφώς καθορισμένο τι δίνουμε στις ΗΠΑ και τι παίρνουμε απ’ αυτές, τότε είναι πολύ πιθανό να ήταν διαφορετικός ο ρους της Ιστορίας. Ομως ποτέ δεν είναι αργά…
Είναι σε εξέλιξη ο στρατηγικός διάλογος μεταξύ Ελλάδος και ΗΠΑ και θα πρέπει να γίνει πολύ καλή προετοιμασία από ελληνικής πλευράς: στρατηγική σκέψη, γεωπολιτική αντίληψη, σοβαρότητα, διορατικότητα, εκμετάλλευση όλων των όπλων που διαθέτουμε στη φαρέτρα μας, διαβούλευση με όλα τα κόμματα για την εξασφάλιση εθνικής συναίνεσης και πρόοδος βήμα βήμα στον διάλογο με τις ΗΠΑ, χωρίς να χάνεται χρόνος.
Είναι γνωστό ότι ο πρώτος γύρος του στρατηγικού διαλόγου που διεξήχθη στις ΗΠΑ τον Δεκέμβριο του 2018 στην Ουάσινγκτον είχε ως κύρια θέματα τα εξής: αμυντική συνεργασία, συνεργασία σε θέματα ασφάλειας, καταπολέμησης της τρομοκρατίας, ενέργειας και επενδύσεων. Σύμφωνα με πληροφορίες, η παρουσία της ελληνικής αντιπροσωπίας ήταν πολύ «ρηχή» και μάλλον ανέτοιμη, για να μην πούμε εκτός τόπου και χρόνου. Δεν διέθετε τίποτε από όλα όσα αναφέρουμε στην παραπάνω παράγραφο. Τραγικό!
Τον Οκτώβριο του 2019 θα διεξαχθεί στην Αθήνα ο δεύτερος γύρος του στρατηγικού διαλόγου μεταξύ Ελλάδος και ΗΠΑ και, σύμφωνα με πληροφορίες, οι αρμόδιοι φορείς των ΗΠΑ υιοθετούν άμεσα την πλήρη επικαιροποίηση της θεματολογίας του στρατηγικού διαλόγου και την ουσιαστική επικέντρωση των αρμόδιων επιτρόπων του διαλόγου στην αναβάθμιση και την ανανέωση της Αμοιβαίας Συμφωνίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) του 1990, η οποία χρήζει πλήρους ανανέωσης. Υπάρχει δεδηλωμένη πρόθεση του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μ. Πομπέο να είναι παρών τον Οκτώβριο του 2019 στις εργασίες του δεύτερου γύρου του στρατηγικού διαλόγου για να δώσει περαιτέρω ώθηση σε συγκεκριμένους τομείς και ειδικότερα σε ό,τι αφορά την επικαιροποίηση της MDCA/1990.
Κατατέθηκε εισηγητικό σημείωμα, εκ μέρους του συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ Τ. Μπόλτον, προς τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντ. Τραμπ για συνάντησή του με τον Ελληνα πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη, στο περιθώριο της Γ.Σ. των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη στα τέλη Σεπτεμβρίου 2019.
Με βάση τις συνεχώς μεταβαλλόμενες προκλήσεις όσον αφορά την ασφάλεια στην ανατολική Μεσόγειο και στα Βαλκάνια, αλλά και με τις προθέσεις των ΗΠΑ για τη δημιουργία νέας αρχιτεκτονικής ασφαλείας στην ευρύτερη περιοχή, η Ελλάδα κατέχει πρωτεύουσα θέση και η MDCA/1990 θα πρέπει να αναθεωρηθεί άμεσα και πολυεπίπεδα.
Οι ΗΠΑ αναμένεται να ζητήσουν την επέκταση των «διευκολύνσεων» της αμερικανικής βάσης της Σούδας, καθώς και τη λειτουργία και άλλων βάσεων τόσο στην Κρήτη όσο και στην κεντρική Ελλάδα και τη Θράκη. Εφόσον καθοριστεί σε πολιτικό επίπεδο το πλαίσιο της αναθεώρησης και της επικαιροποίησης της MDCA/1990, θα ακολουθήσει η «διαδοχική διαπραγμάτευση» για τα επιμέρους θέματα της συμφωνίας και της ανανέωσής της, μετά το πέρας των διεργασιών του στρατηγικού διαλόγου και όχι κατά τη διάρκεια αυτού.
Υπάρχουν και άλλα ζητήματα πάνω στο θέμα αυτό, τα οποία δεν μπορούμε να αναλύσουμε στο παρόν άρθρο. Ομως πρέπει να υπογραμμίσουμε και να υπενθυμίσουμε ότι ο χρόνος είναι μια κρίσιμη παράμετρος και η συγκυρία σ’ αυτό το τεράστιας σημασίας ζήτημα, που θα καθορίσει το πλαίσιο των ελληνοαμερικανικών σχέσεων τις επόμενες δεκαετίες, δεν θα είναι για πάντα ευνοϊκή για μας. Η Τουρκία του Ερντογάν προσβάλλει συνεχώς και διεθνώς τις ΗΠΑ και προκαλεί σοβαρά προβλήματα στα σχέδια που έχει η Ουάσινγκτον για την περιοχή.
Η στροφή της Τουρκίας στη Ρωσία και την Ευρασία είναι ένα ζήτημα παγκόσμιας σημασίας, που οδηγεί εκ των πραγμάτων σε επαναδιάταξη των στόχων και των σχέσεων των ΗΠΑ με τις χώρες της περιοχής.
Η Ελλάδα πρέπει να σπεύσει και να πετύχει τις καλύτερες εξασφαλίσεις για όλα τα ζητήματα που μας απασχολούν στην περιοχή, και όχι μόνο με την Τουρκία, το ταχύτερο δυνατόν. Αν μη τι άλλο, γιατί μπορεί κάτι να συμβεί στον
Το ζήτημα της Κύπρου πρέπει να είναι μέσα στους στόχους της Ελλάδας στον διάλογο με τις ΗΠΑ. Η Τουρκία συγκεντρώνει στρατεύματα στην Κύπρο, απειλεί με στρατιωτική επέλαση στην ελεύθερη Κύπρο και παίρνει τη Ρωσία στο πλευρό της για τις έρευνες στην ανατολική Μεσόγειο, γιατί δεν τα καταφέρνει μόνη της. Γι’ αυτό πρέπει να επιδιωχθεί η αναβάθμιση της Εθνικής Φρουράς με τη συνδρομή των ΗΠΑ, κάτι που ήδη χειρίζεται σωστά ο υπουργός Αμυνας της Κύπρου και διοικητής της Εθνικής Φρουράς.
Οι καιροί ου μενετοί, κύριοι των Αθηνών και της Λευκωσίας. Σπεύσατε.
