Ο πρώην διοικητής της κυπριακής ΕΥΠ σε πρόσφατη συνέντευξή του δήλωσε ότι η Τουρκία επιχειρεί να κατασκευάσει ατομικά όπλα.
- Από τον Αλκιβιάδη Κ. Κεφαλά
Η δήλωση επιβεβαίωσε αυτό που όλοι γνώριζαν στη Δύση από τις αρχές της δεκαετίας του 1970, ότι, δηλαδή, η Τουρκία ήταν το σημαντικότερο μέλος ενός δαιδαλώδους διεθνούς ισλαμικού δικτύου απόκτησης ατομικής τεχνολογίας, που ίδρυσε ο πατέρας της πακιστανικής ατομικής βόμβας Α. K. Khan («Center of Contemporary conflict», volume VI, August 2007).
Η εμπλοκή της γειτονικής χώρας έγινε μέσω τουρκικών εταιριών που ειδικεύονταν στην αγορά τεχνολογικού εξοπλισμού εμπλουτισμού ισοτόπων του ουρανίου, ιδίως σκληρών κραμάτων χάλυβα και μετάλλων, υψίσυχνων ηλεκτρονικών ταλαντωτών, καθώς και κεραμικών ρουλεμάν.
Η απόκτησηταχέωνηλεκτρονικώνδιακοπτώνπυροδότησης ατομικώνόπλων τύπου Krytron, που χρησιμοποιούνταν εκείνη την εποχή και στην τεχνολογία των laser, ήταν εύκολη, ενώ η μεταπώλησή τους στο Πακιστάν απεκαλύφθη τη δεκαετία του 1970 από την ελληνική ΕΥΠ, μέσω μιας άρτια οργανωμένης επιχείρησης που στήθηκε στην Αγγλία.
Πριν απαντηθεί το ερώτημα εάν η Τουρκία είναι σε θέση να κατασκευάσει ατομικά όπλα, θα πρέπει να τονισθεί η πολιτική βούλησή της για την απόκτηση στρατηγικών όπλων, επειδή έτσι θα μπορέσει να αντιπαρατεθεί με τις μεγάλες δυνάμεις για τον έλεγχο όχι μόνο της Μεσογείου, αλλά και του αχανούς ασιατικού χώρου, που είναι ο κύριος στρατηγικός στόχος της.
Για την επίτευξη του στόχου της, στρατηγική επιλογή της Τουρκίας από τη δεκαετία του 1970 υπήρξε η βιομηχανική ανάπτυξη μέσω της αμυντικής βιομηχανίας, η οποία σήμερα υποστηρίζεται από δύο φορείς: την υπηρεσία προώθησης και συντονισμού της επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας στη χώρα (TUBITAK) και την επιτροπή αμυντικής βιομηχανίας (SSIK), που αμφότερες ελέγχονται, συντονίζονται και λογοδοτούν απευθείας στον πρωθυπουργό, σε αντίθεση, βεβαίως, με την Ελλάδα που δεν εκπόνησε ποτέ ένα εθνικό στρατηγικό σχέδιο επιστημονικής και τεχνολογικής ανάπτυξης με σκοπό την άμυνα της χώρας.
Επί τη βάσει των αναλύσεων του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας, μία χώρα μπορεί να κατασκευάσει ένα ατομικό όπλο εάν πρωτίστως διαθέτει βιομηχανία αυτοκινήτων και αεροσκαφών, επειδή τα τεχνολογικά προβλήματα συναρμολόγησης ενός ατομικού όπλου είναι πρωτίστως μηχανολογικά. Ετσι, λοιπόν, η ύπαρξη αεροπορικής βιομηχανίας μπορεί να προσφέρει την τεχνογνωσία κατασκευής φυγοκεντρικών διαχωριστών των ισοτόπων του ουρανίου, επειδή οι διαχωριστές δεν είναι παρά μηχανές ομοιάζουσες με τις τουρμπίνες των αεροσκαφών, περιστρεφόμενες όμως με μεγαλύτερες ταχύτητες.
Οι απαιτήσεις εδώ έχουν να κάνουν με την ικανότητα ζυγοστάθμισης της μηχανής και τον χρόνο διαρκούς λειτουργίας της χωρίς να παρουσιάσει βλάβες για μεγάλο χρονικό διάστημα -μηνών ή ετών-, γεγονός που επιτυγχάνεται με τη χρήση ειδικών ένσφαιρων περιστροφέων (ρουλεμάν), με προδιαγραφές όμως πολύ ανώτερες από αυτές που απαιτούνται για την αεροπορική βιομηχανία.
Συνεπώς, η Τουρκία τη στιγμή που είναι σε θέση να κατασκευάζει τους στροβιλοκινητήρες του εγχωρίως παραγόμενου πολεμικού ελικοπτέρου Τ-129, δυνητικά έχει αυτή την τεχνολογική ικανότητα να κατασκευάζει φυγοκεντρικούς διαχωριστές, όπως έχει την ικανότητα να χρησιμοποιεί ακτίνες laser για τον διαχωρισμό των ισοτόπων, επειδή ήδη διαθέτει την τεχνογνωσία κατασκευής όπλων laser.
Επίσης, η προηγμένη χημική βιομηχανία μπορεί να ικανοποιήσει τις τεχνολογικές απαιτήσεις παραγωγής φθοριωμένων ενώσεων του ουρανίου, οι οποίες ακολούθως θα πρέπει να φυγοκεντρισθούν ώστε να επιτευχθεί ο διαχωρισμός των ισοτόπων τους.
Οσον αφορά την ηλεκτρονική βιομηχανία, η Τουρκία δεν διαθέτει μόνο βιομηχανίες κατασκευής radar και συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου (ASESLAN), αλλά προσφάτως εγκαινίασε και ένα εργοστάσιο παραγωγής ολοκληρωμένων ηλεκτρονικών κυκλωμάτων (microchip) στην Αγκυρα. Συνεπώς, η τεχνολογική ικανότητα της Τουρκίας ικανοποιεί και αυτό το κριτήριο.
Τέλος, η πυραυλική και βαλλιστική τεχνολογία που απαιτείται ώστε η χώρα να μπορεί να μεταφέρει ένα ατομικό όπλο σε μεγάλες αποστάσεις είναι, επίσης, διαθέσιμη. Η Τουρκία κατασκευάζει πυραύλους μέσου βεληνεκούς (YILDIRIM), άλλου τύπου Tomahawk (Soam), καθώς και βαλλιστικούς πυραύλους (Bora). Συνεπώς, διαθέτει την ικανότητα υλοποίησης μακροπρόθεσμων στόχων διαχείρισης τεχνολογίας και έτσι ικανοποιεί και το τελευταίο κριτήριο που θέτει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας για την ικανότητα κατασκευής ενός ατομικού όπλου.
Επιπροσθέτως, η στρατηγική συμμαχία της με το Πακιστάν τής έχει δώσει τη δυνατότητα να έχει άμεση πρόσβαση στις επιμέρους τεχνικές λεπτομέρειες που απαιτούνται για την απόκτηση ατομικών όπλων, τα οποία είναι σε θέση να συναρμολογήσει σε χρονικό διάστημα λίγων μηνών, επειδή διαθέτει άγνωστη ποσότητα σχάσιμου υλικού, που εδώ και χρόνια έχει προμηθευθεί από τη μαύρη αγορά του Khan.
*Διδάκτωρ Φυσικής του Πανεπιστημίου του Manchester, UK, δ/ντής Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών
