Σε δύσκολα νερά εισέρχεται η ελληνική εξωτερική πολιτική, έπειτα από μία περίοδο έντονης διπλωματικής κινητικότητας, με αρκετές θετικές κινήσεις και εξελίξεις όσον αφορά τα εθνικά μας συμφέροντα.
- Από τον Σάββα Καλεντερίδη
Όμως φαίνεται ότι η περίοδος που διανύουμε δεν προοιωνίζεται θετικές εξελίξεις. Το πρώτο μέτωπο είναι αυτό του Κυπριακού και δεν εννοούμε την πενταμερή, για την οποία θα κάνουμε αναφορά σε άλλο άρθρο μας.
Εννοούμε το σχέδιο που φημολογείται ότι υπάρχει, σύμφωνα με το οποίο η διαδρομή του αγωγού EastMed θα αλλάξει. Δηλαδή, αντί να διέλθει από την ισραηλινή στην κυπριακή ΑΟΖ και την ελληνική -μη οριοθετημένη- υφαλοκρηπίδα, για να φτάσει στην Κρήτη και εκείθεν σε Πελοπόννησο, Στερεά Ελλάδα, Ηπειρο, με κατεύθυνση στη συνέχεια προς άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ο αγωγός θα κατευθυνθεί στις ακτές της Αιγύπτου. Εκεί, αφού διατρέξει ολόκληρη την ακτή και φτάσει κοντά στα σύνορα με τη Λιβύη, θα γίνει υποθαλάσσιος, θα φτάσει στην Κρήτη και εκείθεν θα ακολουθήσει το παλιό δρομολόγιο.
Όπως αντιλαμβάνεστε, ο αγωγός αυτός παρακάμπτει την Κύπρο, ενώ, από την άλλη πλευρά, λύνονται σοβαρά τεχνικά προβλήματα του αγωγού λόγω μεγάλων βαθών στη λεγόμενη Λεκάνη του Ηροδότου.
Όμως δεν μόνο αυτό το πρόβλημα, αφού η κυπριακή πλευρά δηλώνει άγνοια για την ύπαρξη ενός τέτοιου σχεδίου και ότι δεν έχει ενημερωθεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης για τις συνομιλίες που φέρεται ότι έκανε ο κ. Μητσοτάκης με τον κ. Σίσι για το θέμα.
Σύμφωνα δε με τον διευθυντή του Γραφείου Τύπου του Προέδρου Αναστασιάδη Βίκτωρα Παπαδόπουλο, δεν υπάρχει αλλαγή του προγραμματισμού και των σχεδίων της όδευσης του αγωγού, αφού «οι μελέτες για την κατασκευή του EastMed έχουν χρηματοδοτηθεί από την Ε.Ε.» και «οι χώρες στην περιοχή που εμπλέκονται και η Κυπριακή Δημοκρατία κάνουμε όλες εκείνες τις ενέργειες και καταβάλλουμε όλες εκείνες τις προσπάθειες, έτσι ώστε, όταν έρθει η ώρα, οι επιλογές να υπάρχουν ενώπιον των εταιριών που θα αναλάβουν το έργο για να αποφασίσουν». Πέρα από αυτό το ζήτημα, την περίοδο αυτή είχαμε κι άλλες εξελίξεις σχετικές με το θέμα.
Η μία εξέλιξη αφορά προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού για εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στην αιγυπτιακή ΑΟΖ και η άλλη αφορά τη συμφωνία με το Ισραήλ για δημιουργία αγωγού από το «Λεβιάθαν» προς τις μονάδες υγροποίησης της Αιγύπτου.
Όσον αφορά το πρώτο θέμα, υπάρχει κάτι που είναι τουλάχιστον αξιοπερίεργο. Ενώ ο διαγωνισμός αφορά πεδία που είναι εκτός της συμφωνίας οριοθέτησης με την Ελλάδα, ένα από τα πεδία που βρίσκεται ανατολικά του 28ου Μεσημβρινού είναι στα νότια όρια της τουρκικής υφαλοκρηπίδας όπως αυτή καθορίστηκε μονομερώς από την Αγκυρα με ρηματική διακοίνωση προς τον ΟΗΕ μετά τη συμφωνία της Τουρκίας με τη Λιβύη. Αυτό αλλά και η ανακοίνωση που είχε εκδώσει το υπουργείο Εξωτερικών της Αιγύπτου ως απάντηση στην αντίδραση της Τουρκίας, στην υπογραφή της συμφωνίας οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών Ελλάδος – Αιγύπτου, που έλεγε τότε ο εκπρόσωπος του αιγυπτιακού ΥΠΕΞ κ. Χάφεζ, στον επίσημο λογαριασμό του στο twitter, ότι «προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι τέτοιες (σ.σ.: τουρκικές) δηλώσεις και ισχυρισμοί παρουσιάστηκαν από ένα μέρος που αρχικά δεν είχε δει τη συμφωνία και τις λεπτομέρειές της» προκάλεσαν σοβαρές ανησυχίες στην Αθήνα.
Οι ανησυχίες εντάθηκαν μετά τις δηλώσεις του Τούρκου ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου, ο οποίος είπε ότι «με βάση την πορεία των σχέσεών μας, θα μπορούσαμε έπειτα από διαπραγματεύσεις να υπογράψουμε μία συμφωνία με την Αίγυπτο περί θαλάσσιων ζωνών».
Επίσης, ο Τούρκος ΥΠΕΞ σημείωσε ότι «όταν η Αίγυπτος υπέγραψε συμφωνία με την Ελλάδα, σεβάστηκε τα νότια σύνορα της υφαλοκρηπίδας μας, ανατολικά του 28ου Παραλλήλου, όπως αυτά έχουν καταγραφεί στον ΟΗΕ… Και αυτό το δείχνουν και οι σεισμικές έρευνες εντός της υφαλοκρηπίδας της, χωρίς να υπεισέρχεται στη δική μας υφαλοκρηπίδα, και οι αδειοδοτήσεις τις οποίες παρέχει. Αυτό δείχνει ότι σέβεται την υφαλοκρηπίδα μας και αυτό το καλωσορίζουμε θετικά. Ως δύο χώρες με τα μεγαλύτερα σύνορα και ακτογραμμή στην ανατολική Μεσόγειο, μπορούμε να διαπραγματευτούμε το ζήτημα των θαλάσσιων ζωνών και να υπογράψουμε μία συμφωνία μεταξύ μας στο μέλλον, με βάση την πορεία των σχέσεών μας».
Αμέσως μετά ο κ. Δένδιας επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον Αιγύπτιο ομόλογό του κ. Σιουκρού, για να ακολουθήσει το τηλεφώνημα του Ελληνα πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη στον Αιγύπτιο πρόεδρο, προφανώς για να ζητήσουν από το Κάιρο να ξεκαθαρίσει τη θέση του στο σοβαρό ζήτημα που αγγίζει ζωτικά συμφέροντα του Ελληνισμού σε Κύπρο και Ελλάδα.
Σημειώνεται ότι, σε περίπτωση που ο αγωγός περάσει στην ακτή της Αιγύπτου, παρακάμπτοντας ουσιαστικά την Κύπρο, και το Κάιρο αποφασίσει να οριοθετήσει ΑΟΖ με την Τουρκία, τότε η Κύπρος αποκόπτεται από την Ελλάδα, όπως και το Καστελόριζο από τα Δωδεκάνησα.
Τι σημαίνει αυτό μπορεί να το αντιληφθεί ακόμα και ένας ανίδεος. Απλώς καλούμε τους αναγνώστες μας να αντιληφθούν τις ευθύνες που έχει ο Γιώργος Παπανδρέου που, σύμφωνα με μαρτυρίες αξιωματούχων της Κυπριακής Δημοκρατίας, ήταν αυτός που αρνήθηκε το 2003 την πρόταση της Λευκωσίας για οριοθέτηση της ΑΟΖ Κύπρου – Ελλάδος, επειδή αντιδρούσε η Τουρκία, αλλά και των επόμενων κυβερνήσεων, που έβαλαν το θέμα αυτό στο ράφι, για να φτάσουμε σήμερα να είμαστε απλοί θεατές των εξελίξεων, που οδηγούν στην καταστροφή την Κύπρο και το Καστελόριζο σήμερα, την υπόλοιπη Ελλάδα αύριο.
Ας ελπίσουμε, έστω και την τελευταία στιγμή, Λευκωσία και Αθήνα να βρουν τον τρόπο να αναλάβουν την πρωτοβουλία των κινήσεων, πριν είναι πολύ αργά.
Ο δρόμος είναι γνωστός. Θάρρος χρειάζεται και εθνικός στρατηγικός σχεδιασμός.
