Ερωτήσεις-προτροπές προς την ελληνική κυβέρνηση, έστω και τώρα, εν όψει ενός προδιαγεγραμμένου φιάσκου της ελληνικής διπλωματίας κατά την 25η Μαρτίου, μέρα εορτασμού αλλά και μνήμης της Εθνεγερσίας και των κυρίαρχων συντελεστών της. Κυρίως αυτών!
- Από τον δρα Ι. Θ. Μάζη*
Eξετάζοντας τους συντελεστές πιέσεων που η Τουρκία αντιμετωπίζει στο σύγχρονο συστημικό περιβάλλον της, δυνάμεθα, μεταξύ άλλων πολλών, να σημειώσουμε ορισμένους, οι οποίοι καθιστούν προφανές το βαρύτατο λάθος των Αθηνών να ακολουθήσουν στην παρούσα γεωπολιτική συγκυρία την επισπεύδουσα Τουρκία στην οδό της διευκολυντικής για την Άγκυρα «σαλαμοποιήσεως» της «ατζέντας Καλίν».
Σαλαμοποιήσεως εθνικώς επιζημίας, η οποία διενεργείται περιέργως και με τη δυσεξήγητη σύμπραξη των Αθηνών σε τρία διαφορετικά επίπεδα:
- των δήθεν «μονοθεματικών τεχνικών» διερευνητικών διαβουλεύσεων (και όχι επαφών). Ιδιαιτέρως, μάλιστα, όταν η τουρκική εφημερίδα «Turkiye», διαψεύδοντας τον Έλληνα ΥΠΕΞ και δικαιώνοντας την ασάφεια που καλλιεργεί συστηματικά εδώ και μήνες το Μέγαρο Μαξίμου, αποκαλύπτει ρητώς και αναιδώς ότι «οι συνομιλίες στην Αθήνα θα επικεντρωθούν σε θέματα όπως η υφαλοκρηπίδα, οι ζώνες θαλάσσιας δικαιοδοσίας, τα χωρικά ύδατα, ο εξοπλισμός και η ανάπτυξη στρατευμάτων σε νησιά υπό καθεστώς αποστρατιωτικοποίησης, ο εναέριος χώρος καθώς και νησιά, νησίδες και βραχονησίδες με μη καθορισμένο καθεστώς. Η συνάντηση θα επικεντρωθεί σε αμφισβητούμενα ζητήματα μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, και θα συζητήσει τον εξοπλισμό των νησιών της Ελλάδας καθώς και το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας και του εναέριου χώρου στο Αιγαίο, που δεν έχουν ξεπεραστεί ανάμεσα στις δύο χώρες εδώ και πολλά χρόνια».
- των πολιτικών διαβουλεύσεων σε επίπεδο υφυπουργών και ανώτερων υπηρεσιακών παραγόντων των δύο ΥΠΕΞ (μεταξύ του γενικού γραμματέως του υπουργείου Εξωτερικών, πρέσβεως Θεμιστοκλή Δεμίρη, και του υφυπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας, πρέσβεως Σεντάτ Ονάλ).
- των Μέτρων Οικοδομήσεως Εμπιστοσύνης σε επίπεδο επιτροπών ΥΠΕΘΑ και ΝΑΤΟ (deconfliction mechanism), αλλά έστω και τώρα προσφέρουν ή/και αποτελούν σημαντικά διπλωματικά εργαλεία για την Αθήνα για την επανόρθωση των διπλωματικών λαθών της και για την αξιοποίηση της Συνόδου Κορυφής της 25ης Μαρτίου προς συνετισμόν της Τουρκίας και όχι προς «αθώωσή» της στη γερμανοευρωπαϊκή κολυμβήθρα του Σιλωάμ. Ποιος εμπαίζει ποιον εδώ, στην Αθήνα;
Ας δούμε όμως τη συστημικώς ενδιαφέρουσα γεωπολιτική εικόνα της περιοχής, την ώρα που όλα αυτά τα εθνικώς αυτοκτονικά διπλωματικά λάθη συντελούνται από την ελληνική διπλωματία και τους εκπροσώπους της, με τις ευλογίες και τις αποκρύψεις της ελληνικής κυβερνήσεως:
1) Η περιοχή της ανατολικής Ουκρανίας ευρίσκεται σε κρίσιμο σημείο εκρήξεως και η Ρωσία ομιλεί περί «προκλήσεων του Κιέβου, οι οποίες δύνανται να οδηγήσουν σε ολοκληρωτικό πόλεμο». Το Κίεβο, πάλι, διά του επικεφαλής της ουκρανικής προεδρικής διοικήσεως Άντριι Γέρμακ, καλεί τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και τη Γερμανία να παρέμβουν για τη διατήρηση της εκεχειρίας του 2020, που βασίστηκε στις ειρηνευτικές Συμφωνίες του Μινσκ του Φεβρουαρίου του 2015.
Η Ε.Ε., από την πλευρά της, διά του Σαρλ Μισέλ, κατηγόρησε τη Ρωσία ως «εμπλεκόμενο μέρος» στην παρούσα όξυνση και όχι ως «διαμεσολαβητή». Μόλις προχθές δε ο πρόεδρος Μπάιντεν αποκάλεσε τον Ρώσο ομόλογό του «φονιά», ενώ ο πρόεδρος Πούτιν εις απάντησιν του ευχήθηκε «να είναι υγιής», υπονοώντας σαφώς αρνητική κατάσταση στην πνευματική υγεία του Αμερικανού προέδρου.
Η Τουρκία, διά του προέδρου της, Ερντογάν, πριν από λίγους μήνες έλαβε θέση εναντίον της ρωσικής προσαρτήσεως της Κριμαίας, γεγονός το οποίο εξενεύρισε αρκετά τη Μόσχα. Εδώ πιεστικώς τίθεται ζήτημα τελικής επιλεχθησομένης στάσεως της Τουρκίας μεταξύ της ρωσικής και της αμερικανικής «λέμβου»!
Ερώτηση: Δεν θα έπρεπε η ελληνική διπλωματία να εργαστεί επιμελώς -και πολυμερώς- επί του θέματος αυτού, ώστε να αντλήσει το μεγαλύτερο δυνατό όφελος; Τρόποι υπάρχουν, αλλά η περιγραφή των δεν είναι του παρόντος.
2) Προ μηνός, επίσης, περισσότεροι των 170 Αμερικανοί βουλευτές απέστειλαν δριμεία επιστολή προς τον Αμερικανό ΥΠΕΞ, κ. Μπλίνκεν, απαιτώντας την πίεση προς την Άγκυρα για την τήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των πολιτικών ελευθεριών στην Τουρκία και στις απολυταρχικές μεθόδους που χρησιμοποιεί ο κ. Ερντογάν.
Ο κ. Ερντογάν γνωρίζει ότι το σημείο αυτό δεν είναι εύκολο να το υπερβεί, διότι αποτελεί θεμελιώδη ιδεολογική και πολιτική βάση των Αμερικανών Δημοκρατικών. Γνωρίζει ότι σύντομα θα κληθεί να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της «αποκλίσεώς» του αυτής, η οποία όμως αποτελεί και το βασικό στοιχείο της κομματικής ισχύος και της κυβερνητικής επιβιώσεώς του.
Ερώτηση: Πώς είναι δυνατόν να παραμένει ανεκμετάλλευτη αυτή η αμερικανική καταγγελία από την ελληνική διπλωματία, όταν η γείτων κάνει ό,τι μπορεί για να δημιουργήσει «αποσχιστικό» φαινόμενο στη Θράκη, άνευ νομικής και πραγματικής βάσεως και αμφισβητώντας ευθέως τη Συνθήκη της Λωζάννης;
3) To πρώτο δεκαήμερο του τρέχοντος μηνός πέντε Σουηδοί βουλευτές των Πρασίνων και της Αριστεράς, επικαλούμενοι τις εκθέσεις της Ύπατης Αρμοστείας των Η.Ε. για τα ανθρώπινα δικαιώματα και της Διεθνούς Αμνηστείας, κατέθεσαν μήνυση στο Διεθνές Τμήμα της Εισαγγελίας της Στοκχόλμης εναντίον του κ. Ερντογάν και των υπουργών Εξωτερικών και Αμύνης της Τουρκίας για «γενοκτονία, εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας», αναφερόμενοι στα εγκλήματα τα οποία διεπράχθησαν μετά το 2015, κατά την επανέναρξη των συγκρούσεων μεταξύ των Κούρδων και του τουρκικού στρατού.
Eρωτήσεις: i) Μήπως και η Ελλάς και η Κύπρος έχουν ανάλογα ζητήματα καταπατηθέντων από την Τουρκία ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ανάλογα ζητήματα παρανομιών, εγκλημάτων πολέμου και εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητος προς ανακίνηση διά διεθνών ποινικών προσφυγών, όπως, π.χ., για την Ελλάδα το casus belli και την αλλοίωση του χαρακτήρος πολιτιστικών μνημείων της διεθνούς πολιτιστικής κληρονομιάς και της χριστιανοσύνης (Αγία Σοφία και άλλες, εξίσου σημαντικές, εκκλησίες στα μικρασιατικά εδάφη), αλλά και για την Κύπρο τα αφορώντα την εισβολή, την κατοχή, την Αμμόχωστο, την καταστροφή και την αλλοίωση χαρακτήρος πολιτιστικών και θρησκευτικών μνημείων, τον βίαιο εποικισμό, τους βιασμούς και εγκλήματα κατά αμάχων Ελληνοκυπρίων, όπως και των Ελλαδιτών και Ελληνοκυπρίων αγνοουμένων, και την καταπάτηση ελληνοκυπριακών περιουσιών;
ii) Και εφόσον έχουν, γιατί δεν τα ανακινούν την 25η Μαρτίου; Τι είδους μιθριδατισμός είναι αυτός και ποιο διπλωματικά επωφελές για τα συμφέροντα του Ελληνισμού διακύβευμα έχει;
4) Ηδη η γ.γ. του Συμβουλίου της Ευρώπης κυρία Μπούριτς ετάχθη εναντίον της εκτυλισσομένης προσπαθείας απαγορεύσεως του φιλοκουρδικού κόμματος HDP από πλευράς του κ. Ερντογάν, καταγγέλοντάς την ως «παραβίαση των κανόνων του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα». Ηδη το ΕΔΑΔ έχει καταδικάσει στο παρελθόν έξι φορές (!) την Τουρκία για απαγορεύσεις κομμάτων, με το σκεπτικό της παραβιάσεως της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Eρώτηση: Έχει σκοπό η Αθήνα να αξιοποιήσει τα ζητήματα αυτά εις την τράπεζα των συζητήσεων για την έκθεση «προόδου» για την Τουρκία στη Σύνοδο της 25ης-26ης Μαρτίου; Τη στιγμή, μάλιστα, που η Ε.Ε. έχει απαιτήσει από την Τουρκία να διευθετήσει το ταχύτερο τα ζητήματά της σχετικά με την εφαρμογή της Συμβάσεως των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου; Είναι καίριο ζήτημα για την εν γένει αλλαγή της διεθνούς συμπεριφοράς της ισλαμοφασιστικής κυβερνήσεως της Άγκυρας. Επιπλέον, αποτελεί εξαιρετικό μοχλό βελτιώσεως της τουρκικής αυτής συμπεριφοράς. Το αντιλαμβάνεται αυτό η Αθήνα, ναι ή όχι;
5) Πριν από περίπου έναν μήνα, η αμερικανική πρόθεσις για επανάκαμψη προβολής ισχύος στην ανατολική Συρία, και ιδιαιτέρως στα συροϊρακινά σύνορα, έγινε απολύτως εμφανής διά των «αμυντικών βομβαρδισμών» της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας σε ιρανικούς στόχους, που κόστισαν 22 ζωές μαχητών των φιλοϊρανικών οργανώσεων Χασντ αλ Σάαμπι, Καταέμπ Χεζμπολά και Καταέμπ Σαγιέντ αλ Σουχάαντα. Είναι σαφές ότι οι βομβαρδισμοί αυτοί ευνοούν το κουρδικό PYD/YPG της περιοχής και ανακινούν εμφανώς στην Άγκυρα τον πλέον ευαίσθητο υπαρξιακό φόβο της: την κουρδική κρατογένεση.
Eρωτήσεις: i) Εγινε σαφές από την ελληνική διπλωματία ότι για τον λόγο και μόνον της αμερικανικής επανακάμψεως στη Συρία, και ιδιαιτέρως στην περιοχή της Ροζάβα, η Άγκυρα είναι πανικοβλημένη, γνωρίζoυσα ότι o νέος ένοικος του Λευκού Οίκου και τα στελέχη του δεν θα της επιτρέψουν πλέον τη χρήση της ωμής βίας κατά των κουρδικών και χριστιανικών πληθυσμών της περιοχής;
ii) Πώς αξιολόγησε τη σημαντικότατη επίσκεψη του Πάπα Φραγκίσκου στο Ιράκ και τον φόρο τιμής που απέδωσε ο Ποντίφηξ ιδιαιτέρως στα σημεία όπου κατεσφάγησαν χριστιανοί από τους ισλαμιστές, τους χρηματοδοτουμένους και κατευθυνομένους από την αδελφομουσουλμανική κυβέρνηση της Άγκυρας;
iii) Αντιλαμβάνεται, λοιπόν, με δεδομένα αυτά, ότι ο χρόνος στις οποιεσδήποτε διαπραγματεύσεις κυλά εις βάρος της Τουρκίας και υπέρ της Ελλάδος και της Κύπρου; Γιατί, λοιπόν, δεν το εκμεταλλεύεται και επισπεύδει, ως μη όφειλε;
6) Πριν από δύο μέρες το US Dept of State επιδοκίμασε και εξέφρασε την υποστήριξή του για την ηλεκτρική διασύνδεση του EuroAsia Interconnector, αγνοώντας επιδεικτικά την -προ εβδομάδος αποσταλείσα- προκλητική τουρκική notam (15/3/2021) σχετικώς με την «τουρκική υφαλοκρηπίδα, την οποία θα διασχίζει δήθεν ο ανωτέρω ευρωπαϊκοασιατικός ηλεκτροφόρος αγωγός Ελλάδος – Κύπρου – Ισραήλ». Η συγκεκριμένη notam αναφέρει ότι «όπως προκύπτει, στις 8 Μαρτίου 2021 υπεγράφη μνημόνιο συνεννόησης σχετικά με το έργο του Αγωγού EuroAsia Interconnector, που υποστηρίζεται από την Ε.Ε. και προβλέπει τη διασύνδεση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας Ελλάδας, ε/κ διοίκησης (έτσι αποκαλεί η Τουρκία την Κυπριακή Δημοκρατία) και Ισραήλ».
Και συνεχίζει αναφέροντας ότι «συμφώνως προς το Διεθνές Δίκαιο, εάν οι δραστηριότητες για τα καλώδια απαιτούν προκαταρκτική ερευνητική εργασία, πρέπει να ζητηθεί η άδεια της χώρας μας (Τουρκία) για την εκτέλεση αυτών των έργων στην υφαλοκρηπίδα μας. Εάν δεν απαιτούνται προκαταρκτικές εργασίες, η χώρα μας πρέπει να ενημερωθεί για τις δραστηριότητες τοποθέτησης καλωδίων και το πεδίο εφαρμογής τους εκ των προτέρων και εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος. Η θέση μας καταγράφηκε εγγράφως, επιδίδοντας νότες στις πρεσβείες της Ελλάδας και του Ισραήλ στην Άγκυρα και στην αντιπροσωπία της Ε.Ε. στην Τουρκία».
Όλα τα ανωτέρω τουρκικά παράλογα αγνοήθησαν όμως από το αμερικανικό ΥΠΕΞ, θέτοντας την Τουρκία υπό καθεστώς υψηλής πιέσεως, αναφορικώς με τις έκνομες διεκδικήσεις της «Γαλάζιας Πατρίδας» της και του τουρκολιβυκού της μνημονίου!
6.1) O φιλοκυβερνητικός αρχισυντάκτης της αιγυπτιακής εφημερίδος «Al Watan» αποκάλυψε πριν από μερικές μέρες τους 10 όρους που θέτει το Κάιρο στην Άγκυρα για την πιθανότητα της ενάρξεως μιας τουρκοαιγυπτιακής προσεγγίσεως. Όρους τους οποίους ουδέποτε η Άγκυρα πρόκειται να αποδεχθεί και, βεβαίως, ως προς τα σημεία τους τα σχετικά με:
- την πλήρη αποδοχή της στην UNCLOS III
- τη βάσει αυτής οριοθέτηση των ΑΟΖ μεταξύ αυτής και της Ελλάδος και της Κύπρου
- την απομάκρυνση των μισθοφόρων της και των στρατευμάτων της από τη Λιβύη και
- την απαγόρευση της «ασυλίας» των προπαγανδιστικών ΜΜΕ των Αδελφών Μουσουλμάνων, τα οποία επιτίθενται στο Κάιρο.
H Τουρκία και εδώ πιέζεται από τον «γεωστρατηγικό κλειδόλιθο της Μέσης Ανατολής», το Κάιρο, ώστε να αποδεχθεί την -απεχθέστατη γι’ αυτή- διεθνή νομιμότητα. Και αυτή τη φορά με το διπλωματικό πλαίσιο να είναι απολύτως διαφορετικό από αυτό της δεκαετίας του 1960 και του 2010, της δήθεν «Αραβικής Ανοίξεως», όπου -όπως ο γράφων έχει πρώτος επί λέξει διατυπώσει από το 2011- απεδείχθη «Ισλαμιστικός Χειμώνας», υπό τον έλεγχο της Μουσουλμανικής Αδελφότητος, η οποία εθεωρείτο από τους προσποιουμένους ή όντως αφελείς αναλυτές της περιόδου εκείνης σύμμαχος των ΗΠΑ και προωθούσα την «αραβική αξιοπρέπεια» και τη «δημοκρατία» στον αραβικό κόσμο!
Eρώτηση: Αντιλαμβάνεται η ελληνική διπλωματία ότι κατόπιν όλων των ανωτέρω σημείων (ιδιαιτέρως δε των 6 και 6.1) και κατόπιν της επ’ ωφελεία των εθνικών συμφερόντων χρήσεώς των είναι, έστω και τώρα, η στιγμή να καθοριστεί η ΑΟΖ μεταξύ Δωδεκανήσων – Κρήτης και Κυπριακής Δημοκρατίας, ώστε να αξιοποιήσουμε τη δηλωθείσα αυτή στάση της Αιγύπτου και να διασφαλίσουμε την εφαρμογή της UNCLOS III στη NA Μεσόγειο, ώστε να αποδείξουμε ότι πράγματι «είμεθα αγκυροβολημένοι εις το Διεθνές Δίκαιο»;
*Καθηγητής Γεωπολιτικής ΕΚΠΑ
