Καιρό τώρα επισημαίνουμε από αυτές εδώ τις ταπεινές στήλες ότι το κλίμα αισιοδοξίας στην Ελλάδα και την Ευρώπη έχει ημερομηνία λήξεως.
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Πως το καλοκαίρι που μας έρχεται το γερμανικό οικονομικό κατεστημένο θα αποφασίσει αν η πολιτική χαλάρωσης του Συμφώνου Σταθερότητας και της Συνθήκης του Μάαστριχτ θα συνεχιστεί και το 2022 ή όχι. Και, αναλόγως, θα δώσει τις κατευθύνσεις στους Πρασίνους, στους Σοσιαλδημοκράτες και τους Χριστιανοδημοκράτες για τον τόνο που πρέπει να υιοθετήσουν στην προεκλογική εκστρατεία (έτσι γίνονται αυτές οι δουλειές εκεί).
Καιρό τώρα υπογραμμίζουμε ότι οι επερχόμενες πολιτικές μεταβολές στη Γερμανία, στη Γαλλία (ίσως), στην Ισπανία, στην Ιταλία, στη Σουηδία και αλλαχού, όπου η ευρωπαϊκή συστημική Δεξιά πιέζεται από την αντισυστημική Δεξιά, θα επαναφέρουν στο προσκήνιο τις λογικές της Ευρώπης των δύο ταχυτήτων σε όλα: στο νόμισμα, στη μετανάστευση, στην ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων εντός της Ένωσης (Σένγκεν), στην κατάργηση της ομοφωνίας στις Συνόδους Κορυφής, στον ευρωστρατό, στη στάση απέναντι στο Ισλάμ, στην αναθεώρηση της σχέσης με τις ΗΠΑ (παράδειγμα, ο διχασμός για τις πατέντες ), παντού.
Ο Νότος θα πιεστεί εκ νέου από τον Βορρά και το Βίσεγκραντ. Η ήπειρος δεν είναι πλέον Ένωση, αλλά παρέες κρατών. Τέλος, καιρό λέμε ότι η Ελλάς δεν θα μείνει έξω από την καταιγίδα, ότι θα βρεθεί μπροστά σε νέες προκλήσεις, ότι το χρέος αυξάνεται (κι ας είπε κάποιος εκεί ψηλά ότι «το ύψος του δεν με απασχολεί»), ότι η πίεση για αυξημένα πρωτογενή πλεονάσματα θα επανέλθει, ότι η ανεργία μοιραία θα αυξηθεί (λόγω των λουκέτων), ότι οι αγορές θα πάψουν να δανείζουν φθηνά και ότι, βεβαίως, πριν και πάνω απ’ όλα (αυτό «καίει» τον ελληνικό λαό να αποφύγει), αργά ή γρήγορα, θα τεθεί ζήτημα λήψης νέων περιοριστικών μέτρων. Λέγαμε και κάτι ακόμη: ότι οι δηλώσεις στελεχών του Μαξίμου, όπως αυτή που έγινε το 2020 από τον κύριο Πατέλη, ότι «οι συνταξιούχοι στερούν το μέλλον από τη νέα γενιά», δεν έγιναν για να γίνουν. Εγιναν για να μείνουν. Και ότι σύντομα θα κριθεί αν θα επιστρέψει η λιτότητα στην Ευρώπη και αν θα τεθεί στο τραπέζι και πάλι το ενδεχόμενο λήψης περιοριστικών μέτρων.
Καθώς η χώρα εξέρχεται της πανδημίας και οι Ελληνες αναζητούν μια πρόσκαιρη αναπνοή για να βάλουν τη ζωή τους σε τάξη (έχουν αυξηθεί κατακόρυφα οι αγγελίες γάμων αυτή την εποχή), στον Τύπο διαβάζουμε πράγματα που μας «παρηγορούν» και δεν μας κάνουν να νιώθουμε μόνοι στην ανάλυσή μας για τα πράγματα πλέον.
Δόθηκε στη δημοσιότητα έκθεση της Κομισιόν -λέγε με Γερμανία-, με την οποία δημιουργείται πάλι ατμόσφαιρα περικοπής των συντάξεων και αύξησης των ορίων ηλικίας λόγω γήρανσης. Πέφτουμε από τα σύννεφα; Όχι. Λαγός για να ανοίξει το θέμα των συντάξεων εκ νέου ήταν και πάλι ο πρώην διευθυντής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για την Ευρώπη Πόουλ Τόμσεν με την ομιλία του στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών. Αυτή είναι, άλλωστε, η χρησιμότης της συγκεκριμένης «Πυθίας»: Να μας προετοιμάζει ψυχολογικά για αυτό που έρχεται.
Δεν πέφτουμε από τα σύννεφα, γιατί επίσης ένα «ξεκάρφωτο» πρωτοσέλιδο προ διμήνου μάς προϊδέαζε για το ότι η δαπάνη για τις συντάξεις στην Ελλάδα είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη (18% του ΑΕΠ) και ότι πέσαμε έξω στα κονδύλια, επειδή το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο επιδίκασε υψηλά αναδρομικά στους συνταξιούχους.
Τώρα, όμως, βλέπουμε και κάτι άλλο: Η χαρίεσσα χειμερινή ατμόσφαιρα του «τσιριμπίμ, τσιριμπόμ» -για να θυμηθώ και την αξέχαστη ελληνική ταινία- οδεύει προς το τέλος της. Βία μέχρι τον Οκτώβριο μπορεί να διαρκέσει αυτό το κλίμα, πριν γίνει αντιληπτό και στο τελευταίο… κομμωτήριο, για να θυμηθώ τον Σταύρο Κελέτση. Στον γενικό πληθυσμό εννοώ. Τα πρωτοσέλιδα γίνονται ακόμη δέκτες ευχάριστων διαρροών για το πόσα από τα αναδρομικά που τους στέρησε ο Τσίπρας θα λάβουν οι συνταξιούχοι πίσω ή πόση από την επιστρεπτέα θα κρατήσουν στα ταμεία τους οι επιχειρηματίες – φοβάμαι, όμως, πως τα νέα αυτά είναι τα τελευταία καλά.
Πριν καλά καλά αρχίσει να φεύγει η αλμύρα από πάνω μας μετά τις θερινές βουτιές, το κλίμα θα αρχίσει να αλλάζει. Και, στις περιπτώσεις αυτές, ξέρουμε καλά τι κάνει η πολιτική για να προλάβει την αλλαγή κλίματος: Σπεύδει να θέσει διλήμματα στον ανύποπτο λαό, πριν εκείνος συνειδητοποιήσει πού πάει η κατάσταση. Πριν καταλάβει τα επερχόμενα. Κάνει και κάτι άλλο, επίσης, η πολιτική: Σπεύδει να ψηφίσει κάθε δύσκολο νομοσχέδιο (εργασιακό, ασφαλιστικό κ.λπ.) τώρα που μπορεί. Χωρίς το πεζοδρόμιο απέναντι. Προφανώς και δεν θα επαναλάβω από αυτή τη θέση τις εκτιμήσεις μας για ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις το φθινόπωρο. Δεν χρειάζεται.
Η σπουδή ψήφισης νέου εκτελεστικού νόμου του Συντάγματος για την ψήφο των αποδήμων, με τελικό στόχο την αναπλήρωση όποιας πολιτικής φθοράς διετίας με βοήθεια από το εξωτερικό, δείχνει πού πάει το πράγμα. Εάν περάσει ο Οκτώβριος και δεν έχουν διεξαχθεί εκλογές, η Ν.Δ. εγκλωβίζεται, και αυτό είναι το τελευταίο που έχει ανάγκη ο τόπος αυτόν τον καιρό – πιστέψτε με. Συνιστώ, όμως, σε όλους όσοι αυτό το διάστημα επιχείρησαν να μας παρουσιάσουν ως τους τρελούς του χωριού, που προκαλούν αναστάτωση, να προσέξουν καλά τι υποστηρίζουν, πλέον ημών, και άλλες φιλελεύθερες δυνάμεις στον χώρο των ΜΜΕ, ιδίως του Τύπου. Στο τελευταίο του άρθρο στην «Καθημερινή», ο Αλέξης Παπαχελάς σημειώνει πως τα ελλείμματα έχουν φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη και ότι δεν μπορεί να μειωθούν χωρίς «περιοριστικά μέτρα, με προφανές πολιτικό κόστος». Συγκρίνει, μάλιστα, την κατάσταση που θα βιώσουν μετά το πέρας της πανδημίας οι κοινωνίες και οι οικονομίες με «την αποσωλήνωση ασθενούς που έχει μείνει στην Εντατική για πολλούς μήνες»…
Συνεννοηθήκαμε, υποθέτω…
