«Εξόντωση» στον τραπεζικό κλάδο – Χάθηκαν 8.610 θέσεις εργασίας σε μια τετραετία

Θλιβερός πρωταθλητής σε απώλειες θέσεων εργασίας την τελευταία τετραετία 2017-2020 αναδεικνύεται ο τραπεζοϋπαλληλικός κλάδος, καθώς χάθηκαν 8.610 θέσεις εργασίας, ενώ ταυτόχρονα έκλεισαν 466 καταστήματα, δυσχεραίνοντας σημαντικά την εξυπηρέτηση των πολιτών, ειδικά στην περιφέρεια.

Το 2020, παρότι ήταν χρονιά πανδημίας, σημειώθηκαν οι περισσότερες εκκαθαρίσεις εργαζομένων στις τράπεζες. Τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος και της ΟΤΟΕ πιστοποιούν ότι στον κλάδο σημειώθηκε η μαζικότερη απομάκρυνση προσωπικού από το 2010. Ειδικότερα, την τετραετία 2017- 2020 χάθηκαν 8.610 θέσεις εργασίας συνολικά στις ελληνικές τράπεζες (από 41.707 το 2017, μειώθηκαν σε 33.097 το 2020) και ποσοστιαία το προσωπικό μειώθηκε κατά 20,5%. Το 2020 σημειώθηκαν οι περισσότερες απομακρύνσεις εργαζομένων στις τράπεζες (3.630), σε ετήσια βάση, με το προσωπικό να περιορίζεται στα 33.097 άτομα, από 36.727 στα τέλη του 2019.

Αυτό σημαίνει ότι οι διοικήσεις των τραπεζών είδαν τις ειδικές συνθήκες της πανδημίας (τηλεργασία, ραγδαία αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών) ως ευκαιρία να «σπρώξουν» στην έξοδο όσο γίνεται περισσότερους τραπεζοϋπαλλήλους. Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά τις απομακρύνσεις του 2020 το προσωπικό των τραπεζών περιορίστηκε σχεδόν στο μισό από το 2009, που ανερχόταν σε 65.682 άτομα.

Η εικόνα του προσωπικού ανά συστημική τράπεζα (σ.σ.: έχουν το μεγάλο μέρος των τραπεζοϋπαλλήλων) διαμορφώνεται ως εξής:

• Πειραιώς Financial Holdings: 9.626 εργαζόμενοι το 2020, από 10.734 το 2019 και 12.913 το 2017 (μείωση την τετραετία κατά 3.287 άτομα).
• Εθνική Τράπεζα: 7.762 εργαζόμενοι το 2020, από 8.160 το 2019 και 9.473 το 2017 (μείωση την τετραετία κατά 1.711 άτομα).
• Eurobank: 6.764 εργαζόμενοι το 2020, έναντι 7.929 το 2019 και 8.617 το 2017 (μείωση την τετραετία κατά 1.853 άτομα).
• Alpha Συμμετοχών και Υπηρεσιών: 6.323 εργαζόμενοι το 2020, έναντι 6.969 το 2019 και 8.341 το 2017 (μείωση την τετραετία κατά 2.018 άτομα).

Όπως φαίνεται, σε απόλυτους αριθμούς η μεγαλύτερη μείωση εργαζομένων την τελευταία τετραετία καταγράφηκε στην Τράπεζα Πειραιώς Financial Holdings.

Λουκέτα σε καταστήματα

Πολύ μεγάλη είναι και η συρρίκνωση του δικτύου των τραπεζικών καταστημάτων, τα οποία από 2.168 το 2017 (σ.σ.: για τις τέσσερις συστημικές) περιορίστηκαν σε 1.702 το 2020. Δηλαδή, μειώθηκαν κατά 466 (ποσοστό 21,5%). Μόνο πέρυσι έκλεισαν 132 καταστήματα των συστημικών τραπεζών σε όλη τη χώρα.

Οι μειώσεις καταστημάτων και προσωπικού στις τράπεζες έχει αποδοθεί στις δεσμεύσεις που ανέλαβαν οι τράπεζες μετά τις ανακεφαλαιοποιήσεις του 2015, καθώς επίσης στις αρνητικές συνέπειες από τον τεράστιο όγκο των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs). Μια ματιά, ωστόσο, στις εξελίξεις στον τραπεζικό κλάδο πανευρωπαϊκά δείχνει ότι η συρρίκνωση των τραπεζών, όπως τις ξέραμε μέχρι σήμερα, έρχεται νομοτελειακά και επιταχυνόμενα. Και είναι απόρροια αφενός της τεχνολογικής επανάστασης, αφετέρου της ανάγκης για κερδοφορία σε περιβάλλον μηδενικών επιτοκίων.

Εθελούσιες και φέτος

Οι περικοπές προσωπικού στις τράπεζες δεν σταματούν εδώ, καθώς πρόκειται να συνεχιστούν με ανάλογους ρυθμούς και φέτος. Στόχος για το 2021 είναι να αποχωρήσουν από τον τραπεζικό χώρο επιπλέον 2.500-3.000 εργαζόμενοι, ώστε ο συνολικός αριθμός να πλησιάσει τους 30.000. Οι απομακρύνσεις θα γίνουν με προγράμματα εθελούσιων εξόδων (σ.σ.: ήδη είναι σε εξέλιξη το πρόγραμμα εθελούσιας εξόδου της Attica Bank για την αποχώρηση 100 ατόμων).

Από πλευράς οικονομικών κινήτρων τα φετινά προγράμματα οικειοθελών αποχωρήσεων αναμένεται να είναι κοντά στα περυσινά. Για νέο πρόγραμμα εθελουσίας, μέσα στη χρονιά, ετοιμάζεται, όπως όλα δείχνουν, και η Alpha Συμμετοχών και Υπηρεσιών, καθώς σχημάτισε σχετική πρόβλεψη 97.200.000 ευρώ εντός του α΄ τριμήνου του 2021. Όπως αναφέρεται στις τριμηνιαίες οικονομικές καταστάσεις, τα 97.200.000 ευρώ αφορούν πρόβλεψη αποζημίωσης προσωπικού για πρόγραμμα εθελούσιας εξόδου 2021.

Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι πρόγραμμα εθελούσιας εξόδου ετοιμάζει και η Εθνική Τράπεζα για τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.

Ουραγός της ευρωζώνης ακόμα και στα ΑΤΜ η Ελλάδα!

Σύμφωνα με έρευνα της ΟΤΟΕ, η Ελλάδα είναι ουραγός της ευρωζώνης από πλευράς αριθμού προσωπικού τραπεζών αλλά και καταστημάτων σε σχέση με τον πληθυσμό.

Συγκεκριμένα: Στη χώρα μας αντιστοιχεί σήμερα ένας τραπεζοϋπάλληλος σε 292 κατοίκους, ενώ στην Ευρωζώνη ένας σε 185 κατοίκους. Για να πλησιάσει το τραπεζικό μας σύστημα το μέσο όρο της ευρωζώνης θα έπρεπε να λειτουργεί με 37% παραπάνω εργαζομένους.

Το 2010 είχαμε 41,3 καταστήματα εμπορικών τραπεζών ανά 100.000 κατοίκους. Το 2019 μόλις 19,2 καταστήματα ανά 100.000 κατοίκους, έναντι 38,8 καταστημάτων ανά 100.000
κατοίκους στην Ιταλία, 34,3 στην (αναπτυγμένη ψηφιακά) Γαλλία, 38,2 στην Πορτογαλία και 49,7 στην Ισπανία. Το 2019 ο μέσος όρος στην ευρωζώνη ήταν ένα τραπεζικό
κατάστημα ανά 2.530 κατοίκους. Στην Ελλάδα (με τις γνωστές γεωγραφικές ιδιομορφίες…) αντιστοιχούσε ένα κατάστημα σε 5.662 κατοίκους.

Αλλά και στα ΑΤΜ, που διευκολύνουν τις συναλλαγές, είχαμε αναλογικά με τον πληθυσμό μείωση έναντι αύξησης στην Ε.Ε. το ίδιο διάστημα. Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, η ΟΤΟΕ σημειώνει ότι στην Ελλάδα «έχουμε υπερβολική συρρίκνωση και υποστελέχωση του κλάδου σε σχέση με την αναμφισβήτητα πιο αναπτυγμένη -από άποψη ψηφιακής τραπεζικής και συναλλακτικών συνηθειών- Ευρώπη».

Μέσα σε 12 χρόνια (2008-2020) οι εργαζόμενοι στις τράπεζες (με συμβάσεις αορίστου χρόνου, που εμπίπτουν στην Κλαδική Σύμβαση ΟΤΟΕ – Τραπεζών) έχουν μειωθεί κατά 50%, από 66.165 το 2008 σε 33.050 το 2020. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΚΤ, όπως αναδείχθηκαν και από δημόσιες παρεμβάσεις της ΟΤΟΕ και των σωματείων εργαζομένων, ο ρυθμός
συρρίκνωσης της απασχόλησης με ρυθμισμένες σχέσεις εργασίας είναι αρκετά υψηλότερος από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (στην Ελλάδα ένας τραπεζοϋπάλληλος ανά 292 κατοίκους,
στην ευρωζώνη ένας ανά 185 κατοίκους).

Αντίστοιχη είναι και η υστέρηση σε τραπεζικά υποκαταστήματα (ένα κατάστημα ανά 5.662 κατοίκους στην Ελλάδα, ένα κατά στημα ανά 2.530 στην ευρωζώνη).

Η μείωση προσωπικού στην τετραετία 2017-2020