Νέο κύκλο πιέσεων προς τον πρωθυπουργό Κυρ. Μητσοτάκη εγκαινιάζει η ηγεσία της Κίνας, προβάλλοντας τα -υποτιθέμενα- πλεονεκτήματα της αναβίωσης της άνευ όρων διμερούς συνεργασίας που είχε υιοθετηθεί κατά τους πρώτους μήνες της θητείας της σημερινής κυβέρνησης.
- Από τον Αλέξανδρο Τάρκα
Οι κινεζικές παρεμβάσεις, που θα αρχίσουν με τηλεφωνική επικοινωνία του προέδρου Σι Τζινπίνγκ με τον κ. Μητσοτάκη και θα συνεχιστούν στο ανεπίσημο (κυρίως επιχειρηματικό) επίπεδο, έχουν δύο επείγοντες στόχους:
- Πρώτον, να επιλυθεί η εκκρεμότητα της μεταβίβασης ποσοστού 16% των μετοχών του ΟΛΠ στην Cosco μέσα στις επόμενες εβδομάδες, φθάνοντας στην πλειοψηφία που θα παρέχει μέγιστη ελευθερία κινήσεων στην κινεζική πλευρά. Το θέμα συνδέεται εμμέσως και με τις εισηγήσεις επιβολής προστίμων στην Cosco λόγω των καθυστερήσεων εκτέλεσης έργων που προβλέπονται από τις σχετικές συμβάσεις, αν και η εταιρία απαντά πως οι πρωτοβουλίες της εξουδετερώνονται από τις καθυστερήσεις του Ελληνικού Δημοσίου.
- Δεύτερον, να αξιοποιηθεί η αγωνία της Αθήνας για άμεσες ξένες επενδύσεις, ώστε η κυβέρνηση να πρωτοστατήσει στις προσπάθειες «ξεπαγώματος» της «Συνολικής Επενδυτικής Συμφωνίας» (CAI) μεταξύ της Ε.Ε. και της Κίνας. Η διαπραγμάτευση της CAI ολοκληρώθηκε μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο, αλλά έπεσε σχεδόν αμέσως θύμα της επιδείνωσης των σχέσεων Δύσης – Πεκίνου λόγω της επιβολής ευρωπαϊκών κυρώσεων και των κινεζικών αντιμέτρων. Η CAI είναι πλέον απίθανο να κυρωθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πριν από τα τέλη του έτους ή και του πρώτου εξαμήνου του 2022.
Σε αυτό το πλαίσιο και κρίνοντας ότι η Ελλάδα αποτελεί τον αδύναμο κρίκο των ευρωατλαντικών θεσμών, η παρέμβαση του προέδρου Σι προς τον πρωθυπουργό θα είναι πολύ πιο πιεστική συγκριτικά με τις επικοινωνίες του με άλλους Ευρωπαίους ηγέτες. Ηδη ο Κινέζος πρόεδρος είχε προχθές τριμερή τηλεδιάσκεψη με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν και τη Γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ για το διεθνές εμπόριο, το κλίμα, τη βιοποικιλότητα και την επανάληψη των πτήσεων μετά την πανδημία, αλλά το Παρίσι και το Βερολίνο δεν υποχώρησαν στο ζήτημα της CAI.
Αντίθετα, το κινεζικό μήνυμα προς την ελληνική κυβέρνηση είναι πιο λιτό και κυνικό. Αρχίζει από την ευγενική παραδοχή ότι η Αθήνα δεν πρωταγωνιστεί στην επιβολή κυρώσεων, περνά στις υποσχέσεις για επενδύσεις, διευκόλυνση των εξαγωγών και ενίσχυση του τουρισμού και καταλήγει σε μία «αθώα» διαπίστωση: ότι όλα εξαρτώνται από τη διευκόλυνση της Cosco, τη στήριξη στην «Πρωτοβουλία 16+1» (πρώην «17+1» για θέματα υποδομών, εμπορίου και επενδύσεων στην Ευρώπη), καθώς και από τη γενικότερη επίδειξη ελληνικής ευελιξίας.
Πάντως πρέπει να σημειωθεί ότι και ο κ. Μητσοτάκης ευθύνεται για την κινεζική εκτίμηση ότι είναι δεκτικός σε πιέσεις. Αν και δεν επανέλαβε μείζονα λάθη προκατόχων του (όπως του κ. Γ. Παπανδρέου το 2011 με την αλόγιστη επέκταση της σύμβασης της Cosco και του κ. Αντ. Σαμαρά το 2014 με πρόσκληση στον πολεμικό στόλο της Κίνας για επισκευές σε ελληνικά ναυπηγεία), ο σημερινός πρωθυπουργός είχε αποδεχθεί την άνευ όρων διμερή οικονομική συνεργασία. Συγκεκριμένα, ο κ. Μητσοτάκης, κατά την επίσκεψη του προέδρου Σι τον Νοέμβριο του 2019, δεσμεύθηκε «στην περαιτέρω ανάπτυξη της επένδυσης» της Cosco, χωρίς προϋποθέσεις. Σταδιακά, ο πρωθυπουργός άλλαξε τακτική, λαμβάνοντας υπόψη και τις (ιδιωτικές και δημόσιες) προειδοποιήσεις των ΗΠΑ για στρατηγικές και στρατιωτικές στοχεύσεις πίσω από τις ελκυστικές οικονομικές προτάσεις της Κίνας.
Η κυβέρνηση δεν ενέδωσε στις απαιτήσεις για απόλυτο κινεζικό έλεγχο των ελληνικών τηλεπικοινωνιών (5G, αναβάθμιση υφιστάμενων δικτύων και νέες υποδομές) και υπενθύμισε στην Cosco ότι «και οι δύο πλευρές έχουν υποχρεώσεις και πρέπει και αυτή να προβεί σε κάποιες επενδύσεις». Επίσης, θα έλεγε κανείς ότι ο κ. Μητσοτάκης, στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ προ μηνός, έφτασε… στο άλλο άκρο, τονίζοντας δημοσίως τις θεμελιωμένες ανησυχίες της συμμαχίας για «τις υβριδικές απειλές, τις προκλήσεις ασφαλείας από την πανδημία του Covid και την κλιματική αλλαγή» και τα άλλα προβλήματα που προκαλούνται «από αυταρχικά καθεστώτα».
Ενδεικτικό, εξάλλου, της σκληρότητας του Πεκίνου είναι το γεγονός ότι οι ιθύνοντες του Κ.Κ. Κίνας ανακάλεσαν, τον Μάρτιο, την ως τότε πρέσβειρα στην ελληνική πρωτεύουσα κυρία Τσανγκ Τσιγιουέ. Αν και η συγκεκριμένη διπλωμάτης είχε ξεπεράσει τα όρια, απαιτώντας με εριστικό ύφος άμεση συμμόρφωση της κυβέρνησης σε πλήθος θεμάτων, οι παρεμβάσεις κρίθηκαν ανεπαρκείς από τους προϊσταμένους της. Ειδικά όταν το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών απέρριψε την πρόταση-παγίδα για διοργάνωση στην Αθήνα, το 2022, της Συνόδου Κορυφής των «16+1».
