Μελέτησα, ως συνήθως, με προσοχή την πρωτολογία, τη δευτερολογία και την τριτολογία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση που προκάλεσε στη Βουλή ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας για την ακρίβεια. Καμιά φορά, τα μεγαλύτερα μυστικά αποκαλύπτονται σε δημόσια θέα. Το εύρημα της μελέτης είναι ότι, για πρώτη φορά, ο πρωθυπουργός ζήτησε συναίνεση από την αντιπολίτευση για την οικονομία!
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Δεν πάνε καλά τα πράγματα. Σίγουρα δεν πάνε τόσο καλά όσο διαφημίζεται. Και για αυτό ο πρωθυπουργός μεταχειρίστηκε μια λέξη βαρύτερη σε φορτίο της «συναίνεσης» για να περιγράψει την κατάσταση, η οποία, αν δεν διέλαθε της προσοχής όλων μας, πάντως υποτιμήθηκε: Κάλεσε την αντιπολίτευση σε «συμπαράταξη»! Το σχετικό απόσπασμα από την πρωτολογία του, στο κλείσιμό της μάλιστα, είναι το εξής: «Η πατρίδα θέλει συναίνεση, αν όχι συμπαράταξη. Θέλει, αν μη τι άλλο, διάλογο που θα στηρίζεται σε πραγματικά δεδομένα, αν όχι συμφωνία. Πάντως, δεν χρειαζόμαστε, μετά τους αρνητές της επιστήμης στην πανδημία, και αρνητές της λογικής στην οικονομία».
Οι διατυπώσεις αυτές δεν είναι τυχαίες. Τα ραντάρ της εφημερίδας μας «πιάνουν» ένταση στην κυβέρνηση μεταξύ των μελών της. Στα παραγωγικά κυρίως υπουργεία, αλλά όχι μόνο σε αυτά. Ολα όσα συμβαίνουν εσχάτως δεν έχουν καμιά σχέση με τη μεθοδικότητα, τον επαγγελματισμό και τον προγραμματισμό που διακρίνουν την άσκηση της διακυβέρνησης από τον κύριο Μητσοτάκη.
Τη μια ημέρα, οι υπουργοί της κυβέρνησης ορκίζονται στους πολίτες ότι δεν θα πάρουν μέτρα για την πανδημία, την επομένη ο πρωθυπουργός ανακοινώνει μέτρα τα οποία δεν γνωρίζει κανείς. Ούτε η Εκκλησία ούτε οι υπουργοί του. Τη μια ημέρα δίδεται στη δημοσιότητα ο Προϋπολογισμός, ο οποίος δεν περιλαμβάνει κοινωνικό μέρισμα, και οι αρμόδιοι υπουργοί αποκλείουν κάθε σκέψη για παροχές. Την επομένη, ο πρωθυπουργός ανακοινώνει στοχευμένα μέτρα στήριξης σε κοινωνικές ομάδες στις οποίες η Ν.Δ. προφανώς καταγράφει φθορά. Η σπασμωδικότητα αυτή και η έκκληση του πρωθυπουργού προς Τσίπρα για «συμπαράταξη» απέχουν πολύ από το προφίλ Μητσοτάκη που γνωρίζαμε. Και, πάντως, δεν συμπεριφέρεται έτσι ένα κόμμα που, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, είναι κυρίαρχο και προηγείται με διψήφια διαφορά του βασικού αντιπάλου του. Τι τρέχει; Να το δούμε.
Πρώτον, η πραγματική οικονομία έχει πρόβλημα. Το έλλειμμα τρέχει προς το 10%, περισσότερο από όσο κάποιοι κάποτε κατηγορούσαν τον Καραμανλή για το έλλειμμά του σε συνθήκες παγκόσμιας κρίσης. Μητσοτακικοί υπουργοί, μάλιστα, διαμαρτύρονται για την ανελαστικότητα των κανόνων της Eurostat που υιοθέτησε ο κύριος Γεωργίου, καθώς δεν μπορούν να εξαιρέσουν κοινοτικές δαπάνες παραγωγικών υπουργείων που εγγράφονται υποχρεωτικώς στο έλλειμμα!
Ο πληθωρισμός δεν θα υποχωρήσει εύκολα – στη Γερμανία τρέχει με 6%. Τα έσοδα από τον τουρισμό έφθασαν στο εννεάμηνο του 2021 μόλις κατά 55% τα έσοδα του 2019. Η πανδημία παροξύνεται και λεφτά για δανεικά, προκειμένου να διατεθούν σε αποζημιώσεις ειδικού σκοπού, δεν υπάρχουν. Οι οίκοι αξιολόγησης, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του κυρίου Πατέλη, δεν μας έκαναν τη χάρη να αναβαθμίσουν την οικονομία για να πλησιάσουμε την πολυπόθητη επενδυτική βαθμίδα. Η αύξηση των επιτοκίων δανεισμού επίκειται.
Και στο βάθος προβάλλει ο νέος Γερμανός υπουργός Οικονομικών Λίτνερ, ο οποίος είναι χειρότερος από τον Σόιμπλε. Ο ορίζων συννεφιάζει και πάλι στην οικονομία, λοιπόν, και μάλιστα στην πλέον κρίσιμη πολιτικά χρονιά. Αυτό είναι το πρώτο δεδομένο, τα προβλήματα διακυβέρνησης λόγω πανδημίας – οικονομίας. Τα οποία θα ενταθούν, καθώς οι υπουργοί που απλώς προήδρευαν, καθώς το Μαξίμου κυβερνά διά των υφυπουργών, δεν είναι διατεθειμένοι, τώρα που η αντιπολίτευση πιέζει, να αναλάβουν το πολιτικό κόστος αποφάσεων στις οποίες δεν συμμετείχαν.
Δεύτερον, η σπασμωδικότητα εξηγείται από την αναταραχή που υπάρχει στο κόμμα εξαιτίας της υπόθεσης Novartis, η οποία είναι πληγή χαίνουσα. Ο αντιπρόεδρος της Ν.Δ. Αδωνις Γεωργιάδης, θορυβηθείς από όσα αποκαλύπτονται για τις φερόμενες δωροδοκίες Φρουζή προς πολιτικά πρόσωπα, αλλά και από το περιεχόμενο του βουλεύματος Μανιαδάκη, δήλωσε προχθές ότι θα προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κατά της Ελληνικής Δικαιοσύνης. Ο συνήθης στόχος του, η εισαγγελέας Ελένη Τουλουπάκη, δεν υπηρετεί πλέον στην Εισαγγελία Διαφθοράς για να την κατηγορήσει για σκευωρία. Και επειδή δεν μπορεί να κατηγορήσει για σκευωρία εις βάρος του τον διάδοχό της, που τοποθετήθηκε επί ημερών Ν.Δ., ανακοινώνει ότι στρέφεται αορίστως κατά της Δικαιοσύνης. Ωστόσο, η υπόθεση Γεωργιάδη δεν είναι προσωπική. Αφορά δύο συγκεκριμένα συστήματα, ένα μέσα στη Ν.Δ. και ένα μέσα στο ΠΑΣΟΚ, τα οποία επιδιώκουν ανοιχτά την εκλογή συγκεκριμένου υποψηφίου ως αρχηγού στο ΠΑΣΟΚ για να λύσουν τα πολιτικά τους προβλήματα. Η θέση του πρωθυπουργού εν προκειμένω, καθώς εφάνη η τελική ευθεία για τις εκλογές, είναι δύσκολη.
Αν υπερασπιστεί δημοσίως συγκεκριμένα πρόσωπα, κινδυνεύει να κάνει ένα απροσδόκητο πολιτικό δώρο στον κύριο Τσίπρα. Εάν θελήσει να απαλλαγεί, είτε προεκλογικώς είτε μετεκλογικώς, από αυτά, πιθανότατα θα βρεθεί αντιμέτωπος με εστία αναταραχής μέσα στο κόμμα. Δύσκολη εξίσωση. Η επίλυσή της περνά μέσα και από τις εκλογές του ΠΑΣΟΚ. Εκτιμώ ότι ο κύριος πρωθυπουργός δεν επιθυμεί την εκλογή του Ανδρέα Λοβέρδου. Αλλά, εν πάση περιπτώσει, όλα όσα συμβαίνουν με την υπόθεση αυτή αναγκάζουν την κυβέρνηση να καταβάλλει πολιτικό κεφάλαιο και ενέργεια, την ώρα που, όπως είπαμε, ο ορίζων συννεφιάζει.
Το τρίτο δεδομένο που εξηγεί τη σπασμωδικότητα των τελευταίων ημερών αφορά τις τάσεις των δημοσκοπήσεων. Η Ν.Δ. -όπως προειδοποιούσαμε καιρό και γινόμασταν οι κακοί της υπόθεσης- απέκτησε πρόβλημα στα δεξιά της. Η συρροή τόσων κομμάτων και κομματιδίων που ιδρύονται στα νώτα της δείχνει ότι βλέπουν πολλοί το κενό και σπεύδουν να το καλύψουν. Μαζί με αυτό, όμως, η παράταξη απέκτησε τώρα το άγχος μη χάσει δυνάμεις και στελέχη προς το ΠΑΣΟΚ, που φλερτάρει προσκαίρως προς διψήφια διαφορά. Το κεντρικό ερώτημα στο οποίο πρέπει να απαντήσει λοιπόν ο κύριος Μητσοτάκης, έχοντας να αντιμετωπίσει πανδημία, ελλείμματα, υπόκωφη εσωκομματική κρίση για τη Novartis και το ΠΑΣΟΚ, είναι το εξής: Να προκηρύξει τώρα, στους πρώτους μήνες του 2022, εκλογές, για να συγκρατήσει τις δυνάμεις του και να διεκδικήσει αυτοδυναμία τώρα που μπορεί, ή να εξαντλήσει την τετραετία;
Το λογικό είναι ότι θα περιμένει να δει ποιος θα εκλεγεί αρχηγός του ΠΑΣΟΚ και πού θα «καθίσει» το ποσοστό του την άνοιξη. Για να διαπιστώσει αν πρόκειται για φούσκα ή για μεγάλη επιστροφή. Και αν δει ότι δεν είναι φούσκα, τότε θα επισπεύσει τις αποφάσεις του.
Σύμμαχό του στην απόφαση αυτή θα έχει, παραδόξως, τον Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος και αυτός κάνει σινιάλα στο Μαξίμου να προκηρύξει πρόωρες εκλογές, γιατί έχει και αυτός το ίδιο πρόβλημα. Το ΠΑΣΟΚ! Εξ ου και οι αγάπες Μητσοτάκη προς Τσίπρα για τη «συμπαράταξη». Προσωπική μου εκτίμηση; Την άνοιξη, ο κύριος Μητσοτάκης θα θέλει να προκηρύξει εκλογές, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι θα μπορεί. Και γιατί η απλή αναλογική θα του δυσκολέψει τον επαναληπτικό γύρο -η διαφορά συρρικνούται πιο κάτω από τις 7 μονάδες- και γιατί η ενισχυμένη αναλογική, που του εισηγήθηκαν ανοήτως οι πασόκοι υπουργοί του, δίνει δύσκολη αυτοδυναμία. Απαιτείται ποσοστό 38% για την κατάκτηση 151 εδρών.
Όσο περίπου πήρε και το 2019. Κατά συνέπεια, πολιτικά, αυτό που θα ζήσουμε εφεξής, πέρα από τη μονιμοποίηση της σπασμωδικότητας, είναι το μάδημα της μαργαρίτας: «Με αγαπάει ο λαός για να κάνω εκλογές ή δεν με αγαπάει όσο χρειάζεται για να κάνω εκλογές;» Οριστικές απαντήσεις μετά τα Θεοφάνια και όταν ανθίσουν οι αμυγδαλιές… Ιανουάριος και Φεβρουάριος είναι κρίσιμοι μήνες.
