Την ώρα που η μετάλλαξη Όμικρον κυριαρχεί σε όλο τον κόσμο, η επιστημονική κοινότητα προετοιμάζεται για την εκρηκτική άνοδο των κρουσμάτων. Ο Ιανουάριος προβλέπεται να είναι ιδιαίτερα δύσκολος μήνας, αφού η νέα παραλλαγή του κορωνοϊού αναμένεται να πλήξει τις ευρωπαϊκές χώρες.
Στην Ελλάδα έχουν διαγνωσθεί μέχρι σήμερα μερικές δεκάδες νέα κρούσματα του μεταλλαγμένου στελέχους, αλλά η εβδομάδα ανάμεσα στα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά είναι αυτή που αναμένεται να φανεί η αλματώδης αύξηση της μετάλλαξης, αναφέρει η Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, παθολόγος, καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ.
«Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας στις 24.11.2021 ονόμασε “μετάλλαξη ανησυχίας” το μεταλλαγμένο στέλεχος του κορωνοϊού και μόλις ένα μήνα μετά, το στέλεχος έχει εμφανιστεί σε τουλάχιστον 89 χώρες, ενώ χαρακτηρίζεται από μεγάλη μεταδοτικότητα με ρυθμό διπλασιασμού 1.5- 3 ημέρες», αναφέρει η κ. Ψαλτοπούλου. Μάλιστα, έκανε γνωστό πως πλέον στις ΗΠΑ, η μετάλλαξη Όμικρον αποτελεί το 75% περίπου των νέων περιστατικών.
Κυριαρχία της Όμικρον στην Ευρώπη
«Το μεταλλαγμένο στέλεχος αναμένεται να κυριαρχήσει και στην Ευρώπη τον Ιανουάριο, σύμφωνα με το ECDC (European Center for Disease Control and Prevention), ενώ στη Μεγάλη Βρετανία τα κρούσματα της νέας παραλλαγής είναι πάνω από 100.000 και οι θάνατοι έχουν φτάσει ήδη στους 30» σημειώνει η κ. Ψαλτοπούλου και συμπληρώνει: «Όμως ταυτόχρονα στη χώρα αυτή συνυπάρχει σε έξαρση και το στέλεχος Δ, με αποτέλεσμα να υπάρχει αύξηση των νοσοκομειακών εισαγωγών στο Λονδίνο από COVID κατά 90%. Και οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες προετοιμάζονται για την εκρηκτική άνοδο της Όμικρον, από τις βόρειες όπως η Ολλανδία που έχουν επιλέξει μεγαλύτερη κοινωνική αποστασιοποίηση (lockdown), μέχρι τις νότιες που έχουν διαφορετικό μείγμα μέτρων».
Όπως εξήγησε η καθηγήτρια, το μεταλλαγμένο στέλεχος συμπεριφέρεται σαν τον άγνωστο Χ, αφού παρουσιάζει πολύ σημαντικές δομικές και λειτουργικές αλλαγές συγκριτικά με τα πρώτα στελέχη. «Αρχικά δεδομένα δείχνουν ότι έχει τουλάχιστον 50 μεταλλάξεις συγκριτικά με τον αρχικό κορωνοϊό, κυρίως στην πρωτεΐνη spike, δηλαδή στο σημείο αυτό που ο ιός προσδένεται στα ανθρώπινα κύτταρα. Σε μία αρχική δημοσίευση από το Hong Kong, φαίνεται ότι πολλαπλασιάζεται 70 φορές ταχύτερα στους ανθρώπινους αεραγωγούς συγκριτικά με την Δέλτα, στοιχείο που φαίνεται να οδηγεί στον μικρότερο χρόνο επώασης μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό και στη μεγαλύτερη μεταδοτικότητά του. Από την άλλη πλευρά, η λοίμωξη στους πνεύμονες φαίνεται να είναι λιγότερο σοβαρή, γιατί πιθανώς στον πνευμονικό ιστό πολλαπλασιάζεται αρκετές φορές λιγότερο. Όμως, όλα αυτά τα επιστημονικά στοιχεία μπορούμε να τα θεωρήσουμε τόσο αρχικά όταν αυτή η μετάλλαξη είναι ενός μηνός, που χρήζουν πολλαπλές επιβεβαιώσεις ώστε να γενικευθούν» έκανε σαφές η κ. Ψαλτοπούλου.
Παράλληλα, εκτιμά πως ο εμβολιασμός με τις δύο δόσεις δεν επαρκεί για την αντιμετώπιση της Όμικρον, ενώ μόνο ένα ή δύο από τα μονοκλωνικά αντισώματα που κυκλοφορούν οι φαρμακευτικές εταιρείες διεθνώς, παραμένουν αποτελεσματικά.
Οι ελπίδες για την αντιμετώπιση της νέας μετάλλαξης
Η καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ σημείωσε πως με την έλευση του νέου έτους και με δεδομένο ότι ο κορωνοϊός βρίσκεται σχεδόν δύο χρόνια στις ζωές μας, οι ελπίδες μας για την αντιμετώπισή της μετάλλαξης ‘Ομικρον εντοπίζονται στα παρακάτω στοιχεία:
- Λιγότερο σοβαρή λοίμωξη του πνευμονικού παρεγχύματος.
- Πιθανώς παραμένει η Τ κυτταρική ανοσία και επομένως οποιοσδήποτε έχει ήδη εμβολιαστεί ή νοσήσει, έχει λιγότερη πιθανότητα να νοσήσει βαριά.
- Η τρίτη (ενισχυτική) δόση των mRNA εμβολίων σίγουρα (και ίσως και άλλων εμβολίων) φαίνεται να λειτουργεί στο 85% των περιπτώσεων, προφυλάσσοντας από την βαριά νόσηση.
- Στη Νότια Αφρική, και ίσως και στη Μεγάλη Βρετανία που προηγούνται χρονολογικά στην έλευση του (πέμπτου) κύματος της πανδημίας υπερ-μετάλλαξης, φαίνεται ότι η καμπύλη των θανάτων είναι κατά πολύ ηπιότερη και δεν αντιστοιχεί με την εκρηκτική άνοδο των νέων κρουσμάτων.
- Η αποτελεσματικότητα των αντιικών φαρμάκων για τον κορωνοϊό παραμένει και για το νέο στέλεχος.
«Παρόλα τα παραπάνω ενθαρρυντικά στοιχεία, το γεγονός είναι ότι πρόκειται για ένα μεταλλαγμένο στέλεχος με πολλά άγνωστα στοιχεία, και μελλοντικά δεν αποκλείονται να γίνουν και άλλες μεταλλάξεις, ειδικά όταν δισεκατομμύρια πληθυσμού στον πλανήτη μας παραμένουν ανεμβολίαστα ή μερικώς εμβολιασμένα», σημειώνει η καθηγήτρια.
