Ο αείμνηστος Κάρολος Παπούλιας υπήρξε μεν πατριώτης, όπως πολλοί άλλοι, ήταν όμως και άκρως αποτελεσματικός ως πατριώτης.
Αυτό σημαίνει ότι σε μία κρίσιμη για το έθνος στιγμή έκανε συγκεκριμένες κινήσεις που προστάτευσαν την ελληνική εθνική κυριαρχία και οδήγησαν την Τουρκία σε υποχώρηση, χωρίς να πέσει ούτε μία σφαίρα.
Φυσικά ο Κάρολος Παπούλιας δεν θα μπορούσε να είναι τόσο αποτελεσματικός και να φέρει εις πέρας ένα τόσο ακραίο σχέδιο, εάν δεν είχε την αμέριστη στήριξη του Ανδρέα Παπανδρέου και του υφυπουργού εξωτερικών, Γιάννη Καψή ο οποίος ανέλαβε τον ρόλο του «αδίστακτου».
Αυτό όμως που δεν γνωρίζουν πολλοί για εκείνες τις ημέρες του Μαρτίου το 1987, όταν η Τουρκία είχε βγάλει το Σισμίκ στο Αιγαίο και η Ελλάδα έφτασε μία ανάσα πριν τον πόλεμο, είναι ότι ο Κάρολος Παπούλιας είχε ετοιμάσει το συγκεκριμένο σχέδιο αντίδρασης, τουλάχιστον τρία χρόνια πριν.
Ήταν η άγνωστη συνάντηση στο Χάσκοβο, όπου ο Κάρολος Παπούλιας και ο Τέοντορ Ζίφκωφ έσφιξαν τα χέρια ιδρύοντας μία αδιανόητη για την εποχή «συμμαχία». Μία χώρα – μέλος του ΝΑΤΟ, η Ελλάδα, προέβαινε στην σύναψη αμυντικού συμφώνου με μία χώρα – μέλος του συμφώνου της Βαρσοβίας, την Βουλγαρία!
Αυτό που ελάχιστοι γνωρίζουν, είναι ότι το κρίσιμο μέρος των συνομιλιών Ζίφκωφ – Παπούλια, δεν έγινε εντός της αίθουσας, αλλά έξω, στο χιονισμένο τοπίο, παρουσία μόνο μίας Βουλγάρας μεταφράστριας! Ουδείς λοιπόν γνώριζε το περιεχόμενο της συμφωνίας Ελλάδας – Βουλγαρίας, πέραν της ανακοίνωσης του «συμφώνου μη επίθεσης». Το γεγονός αυτό από μόνο του, είχε προκαλέσει ανησυχία στις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και την Μεγάλη Βρετανία.
Τις ημέρες της μεγάλης κρίσης λοιπόν το 1987, η ελληνική κυβέρνηση θεωρούσε βέβαιο ότι η τουρκική πρόκληση γινόταν με αμερικανικές ευλογίες. Παπανδρέου και Παπούλιας πίστευαν ότι δεν ήταν τυχαίο που ο Τούρκος πρωθυπουργός βρισκόταν στις ΗΠΑ και ότι ο υπουργός των ΗΠΑ Ουάινμπεργκερ επισκέφθηκε επί 6 ημέρες την Τουρκία. Λίγο πριν την έναρξη της τουρκικής επέλασης στο Αιγαίο μέσω του Σισμίκ.
Οι ελληνικές υποψίες έγιναν βεβαιότητα μετά την ανεκδιήγητη δήλωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ αναφορικά με τις τουρκικές προκλήσεις του Αιγαίου, η οποία έλεγε:
«Οι ελληνοτουρκικές διαφορές στο Αιγαίο επικεντρώθηκαν σ’ έναν αριθμό ζητημάτων περιλαμβανομένης της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας, των χωρικών υδάτων και του εναέριου χώρου, του ελέγχου πτήσεων, των νατοϊκών διευθετήσεων διοικήσεως και ελέγχου και της στρατιωτικοποίησης ορισμένων νησιών. Προσφάτως, η ένταση κλιμακώθηκε επί του θέματος των δικαιωμάτων ερεύνης για πετρέλαιο στην υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου. Οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν ότι τα προβλήματα του Αιγαίου εμπεριέχουν σοβαρά θέματα και για τις δυο χώρες. Εκφράζουμε την λύπη μας για την κλιμάκωση της έντασης μεταξύ των δυο φίλων και συμμάχων χωρών και συνιστούμε και προς τις δυο πλευρές να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να αποφύγουν ενέργειες ή δηλώσεις που θα μπορούσαν να οξύνουν την κατάσταση…».
Η ομοβροντία Παπανδρέου και το ταξίδι Παπούλια στην Βουλγαρία
Οι εξελίξεις που ακολούθησαν, ήταν ραγδαίες. Ο Ανδρέας Παπανδρέου προανήγγειλε αναστολή λειτουργίας των αμερικανικών βάσεων, ειδικά αυτή της Νέας Μάκρης, η οποία αποτελούσε τον συνδετικό κρίκο για όλες τις αμερικανικές επιχειρήσεις στην ευρύτερη περιοχή. Αμέσως μετά, ανακοίνωσε το ταξίδι του Καρόλου Παπούλια στην Βουλγαρία, όπου θα είχε συνάντηση με τον Ζίφκωφ.
Αυτό ήταν και η κίνηση ματ της ελληνικής πλευράς, όπως αποδείχτηκε. Τίποτα δεν φόβισε περισσότερο της ΗΠΑ αλλά ειδικότερα το ΝΑΤΟ, από την επίσκεψη Παπούλια στην Βουλγαρία.
Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ λόρδος Κάρινγκτον, δεν ενδιαφέρθηκε για καμία από τις υπόλοιπες ελληνικές ενέργειες, όσο για την συνάντηση Παπούλια – Ζίφκωφ. Πραγματικά δεν πίστευε στα αυτιά του, αφού ζήτησε δύο φορές από τον πρέσβη Ζαχαράκη στις Βρυξέλλες επιβεβαίωση της συγκεκριμένης συνάντησης.
Τόσο ο πρέσβης Χρήστος Ζαχαράκης όσο και ο υφυπουργός εξωτερικών Γιάννης Καψής διαβεβαίωναν Κάρινγκτον και ΗΠΑ αντίστοιχα, ότι τυχόν συνέχιση των παραβιάσεων της Τουρκίας κατά της Ελλάδος, θα σήμαινε την διάλυση του Νοτιοανατολικού σκέλους της συμμαχίας!
Ο επικεφαλής της συμμαχίας Λόρδος Κάρινγκτον δεσμεύτηκε άμεσα ότι θα παρέμβει και το έκανε. Διότι το σενάριο φάνταζε εφιαλτικό. Η προσέγγιση Παπούλια – Ζίφκωφ και οι προειδοποιήσεις της ελληνικής πλευράς απέναντι στην συμμαχία, έφερναν προ των πυλών τον μεγαλύτερο εφιάλτη: Μία πιθανή προσέγγιση της Ελλάδας με το σύμφωνο της Βαρσοβίας, θα ανέτρεπε τα γεωπολιτικά δεδομένα όχι μόνο στην περιοχή, αλλά παγκόσμια. Θα ήταν ένα απίστευτο δώρο στην Σοβιετική Ένωση, η οποία έβλεπε την επιρροή της να μειώνεται σταθερά, όμως η Βουλγαρία παρέμενε ιδρυτικό μέλος του συμφώνου σε αντίθεση πχ με την Αλβανία που είχε προσεγγίσει την Μαοϊκή Κίνα και την Γιουγκοσλαβία που ουδέποτε συμμετείχε στο σύμφωνο.
Έπειτα από την παρέμβαση του Λόρδου Κάρινγκτον, υπήρξε άμεση αποκλιμάκωση, με την Τουρκία να αναστέλλει την ερευνητική της δραστηριότητα στο Αιγαίο.
Η μπλόφα Παπούλια προετοιμάστηκε αριστοτεχνικά και λειτούργησε άψογα. Ήταν μπλόφα, διότι η Βουλγαρία δεν υπήρχε ποτέ περίπτωση να συνδράμει αμυντικά την Ελλάδα, όπως φάνηκε σε μετέπειτα ανακοίνωση της. Το τουρκικό σχέδιο όμως είχε ήδη ανατραπεί και η θέση της Ελλάδας για προσφυγή στην Χάγη με μία και μόνη διαφορά, την οριοθέτηση της νησιωτικής υφαλοκρηπίδας, είχε καταγραφεί.
