Είναι κοινό μυστικό ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη κινείται με βάση την επικοινωνία και τη δημιουργία εντυπώσεων, μία τακτική που είναι εμφανής σε κάθε εξαγγελία του πρωθυπουργού και των υπουργών του, φροντίζοντας κάθε φορά να κάνει ντόρο με τη βοήθεια των φιλικών της μέσων ενημέρωσης.
Ιδίως όταν πρόκειται για την ανακοίνωση οικονομικών μέτρων στήριξης ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού ή διαφόρων επαγγελματικών ομάδων που πλήττονται από την πανδημία ή έχουν πληγεί τα προηγούμενα χρόνια από την οικονομική κρίση και τα Μνημόνια, οι απευθείας συνδέσεις δίνουν και παίρνουν σαν να πρόκειται για κοσμοϊστορικά γεγονότα, ενώ τα «διαγγέλματα» του πρωθυπουργού παρουσιάζονται σαν να είναι λόγια του… Μωυσή!
Όμως η κυβέρνηση άλλα λέει κι άλλα κάνει! Με λόγια, υποσχέσεις και εντυπώσεις προσπαθεί να παραπλανήσει τον κόσμο. Μόνο που η αξιοπιστία της δεν κρίνεται από τα λόγια και τις υποσχέσεις, αλλά από τα έργα της, και το μεγάλο πρόβλημα με την κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν είναι ότι υπόσχεται, αλλά ότι δεν υλοποιεί τις υποσχέσεις της.
Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της είναι η αναξιοπιστία της και οι «κωλοτούμπες» που κάνει κάθε φορά το αποδεικνύουν. Είναι μέρος του τρόπου με τον οποίο ασκεί την πολιτική της, καθώς γνωρίζει εκ των προτέρων ότι πολλά από όσα εξαγγέλλει δεν πρόκειται να εφαρμοστούν ή να επωφεληθούν από αυτά πολλοί άνθρωποι. Όταν έρχεται η ώρα να πάνε στο ταμείο, οι πάσης φύσεως ενδιαφερόμενοι για να πάρουν όσα τους υποσχέθηκαν τις πιο πολλές φορές διαπιστώνουν πως είτε είναι κουρεμένα είτε δεν ισχύουν είτε τα κριτήρια που έχουν μπει περιορίζουν τις διευκολύνσεις σε ελάχιστους.
Αυτός είναι ο κανόνας, όπως αποδεικνύει και το σημερινό ρεπορτάζ της «κυριακάτικης δημοκρατίας». Η κυβέρνηση σε μια σειρά από μέτρα στήριξης που είχαν ως στόχο την ενίσχυση των επιχειρήσεων και των εργαζομένων που είχαν πληγεί από την πανδημία, αλλά κυρίως εκείνων που έβαλαν προσωρινό «λουκέτο» με κρατική εντολή, έχει επιβάλει αλλεπάλληλους «κόφτες».
Παρότι αρκετά μέτρα είχαν πολυδιαφημιστεί, δημιουργώντας προσδοκίες σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, στην πορεία οι όροι και οι προϋποθέσεις εξαιρούσαν πολλούς από τους πληττόμενους. Την ίδια ώρα έχουν ακυρωθεί ακόμα και προεκλογικές εξαγγελίες, όπως η μείωση του 8% στον ΕΝΦΙΑ. Μπορεί να «πάγωσε» λόγω της πανδημίας, αλλά ο νέος Προϋπολογισμός για το 2022 δεν περιλαμβάνει απολύτως καμία μείωση στον φόρο των ακινήτων.
Προστασία της πρώτης κατοικίας
Τον Απρίλιο του 2020, ο πρωθυπουργός είχε εξαγγείλει την προστασία της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς. Ωστόσο, με το κλείσιμο των δικαστηρίων λόγω του πολύμηνου lockdown δεν μπορούσε να πραγματοποιηθεί καμία διαδικασία, ενώ στη συνέχεια ανακοινώθηκε πως θα υπάρξει προστασία της πρώτης κατοικίας έως σχεδόν τον Ιούνιο του 2021 μόνο για τα ευάλωτα νοικοκυριά, καθώς τότε τέθηκε σε λειτουργία ο νέος πτωχευτικός νόμος.
Στη συνέχεια το Υπουργείο Οικονομικών έδωσε παράταση στην αναστολή των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας για τα ευάλωτα νοικοκυριά από την 1η Ιουνίου έως τις 30 Ιουνίου 2021 και έκτοτε οι αναστολές δίδονται μόνο άτυπα. Ωστόσο, παρά τις διαρροές του οικονομικού επιτελείου για παράταση της (άτυπης) προστασίας της πρώτης κατοικίας των ευάλωτων νοικοκυριών μέχρι να τεθεί σε λειτουργία ο νέος φορέας διαχείρισης ακινήτων -στον οποίο θα περνούν τα ακίνητα των νοικοκυριών που πτωχεύουν και θα μπορούν να τα επαναγοράσουν μετά από 12 χρόνια, και στο ενδιάμεσο οι τέως ιδιοκτήτες θα μπορούν να παραμείνουν σε αυτά καταβάλλοντας μηνιαίο ενοίκιο- αποδείχθηκε ότι μπήκε ένας σημαντικός «κόφτης».
Προστασία από την πρώτη κατοικία θα έχουν έως το Πάσχα του 2022 (όταν θα ενεργοποιηθεί ο φορέας) μόνο τα ευάλωτα νοικοκυριά που θα υποβάλουν αίτηση πτώχευσης ή δήλωση πρόθεσης για πτώχευση στην πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.
Η μείωση 8% στον ΕΝΦΙΑ
Παρά την προεκλογική δέσμευση της κυβέρνησης για μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 30%, μέχρι και σήμερα έχει εφαρμοστεί η ελάφρυνση κατά 22%. Το «ψαλίδι» στο φόρο κατά επιπλέον 8% «πάγωσε» λόγω της πανδημίας, με την κυβέρνηση να διατυμπανίζει πως θα υλοποιηθεί το 2022. Ωστόσο, τους τελευταίους μήνες προχωρά στο ριζικό επανασχεδιασμό του ΕΝΦΙΑ, αλλά έχει βγάλει από κάθε συζήτηση την έκπτωση του 8%, αφήνοντας στον αέρα κάθε ποσοστό μείωσης, ενώ το όποιο νέο κούρεμα δεν θα είναι οριζόντιο προς όλους τους ιδιοκτήτες ακινήτων.
Σημειώνεται πως τα… αποκαλυπτήρια του νέου φόρου στα ακίνητα είχαν προγραμματιστεί για τον Νοέμβριο του 2021, έπειτα από μια εξάμηνη επεξεργασία των νέων αντικειμενικών αξιών που ανακοινώθηκαν στις αρχές του περασμένου καλοκαιριού από ειδική 18μελή ομάδα που είχε συσταθεί στο Υπουργείο Οικονομικών. Ο νέος φόρος (εκτός απροόπτου) θα ανακοινωθεί τον ερχόμενο Φεβρουάριο, με καθυστέρηση σχεδόν τεσσάρων μηνών.
Απάτη με τις πάγιες δαπάνες
Ένα πολυδιαφημισμένο μέτρο υπήρξε η επιδότηση των παγίων δαπανών, μια κρατική ενίσχυση που αφορούσε τις δαπάνες των πληττόμενων από την πανδημία επιχειρήσεων κατά τη χρονική περίοδο από τον Απρίλιο του 2020 έως και το Δεκέμβριο του ίδιου έτους. Ωστόσο, με τους «κόφτες» που επέβαλε το οικονομικό επιτελείο εξαίρεσε χιλιάδες επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα κρατικά «κουπόνια» να λάβουν μόλις 30.000 επιχειρήσεις, από το σύνολο των 74.000 που υπέβαλαν αίτηση εκδήλωσης ενδιαφέροντος.
Το Υπουργείο Οικονομικών ανάγκασε τις επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες
να καταθέσουν όλες τις δαπάνες τους στο έντυπο Ε3 της φορολογικής δήλωσης στο TAXISnet. Στο έντυπο θα αποτυπώνονταν όλα τα έξοδα που έχουν πραγματοποιήσει από τον Απρίλιο 2020 έως και τον Δεκέμβριο του 2020, ενώ δεν περιλαμβάνονται οι δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν τους πρώτους μήνες του 2021, μια περίοδο που η χώρα διένυε ένα ακόμα καθολικό lockdown.
Στην πράξη το κράτος έδωσε στις επιχειρήσεις κρατικά «κουπόνια» ανάλογα με το ύψος των δαπανών που είχαν πραγματοποιήσει, αφού, όμως, αφαίρεσαν όλες τις υπόλοιπες κρατικές ενισχύσεις που έχουν λάβει, όπως είναι οι επιστρεπτέες προκαταβολές. Με αυτή τη «μέθοδο» πολλές επιχειρήσεις έλαβαν πολύ μικρά ποσά, καθώς από τη διαφορά των δαπανών της πανδημίας με τις επιστρεπτέες προκαταβολές προέκυψε ένα ιδιαίτερα χαμηλό ποσό επιδότησης.
«Κόφτες» σε επιδόματα
«Φωτιά» σε μία σειρά από επιδόματα που χορηγούνται με περιουσιακά κριτήρια βάζουν οι νέες αντικειμενικές αξίες που θα ενεργοποιηθούν από την Πρωτοχρονιά του 2022. Η αύξηση των τιμών θα οδηγήσει σε μπαράζ φόρων, αλλά και σε χιλιάδες χαμένα επιδόματα, όπως είναι το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, το επίδομα θέρμανσης και το κοινωνικό τιμολόγιο της ΔΕΗ. Για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολό της το ποσόν των 90.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως 150.000 ευρώ.
Πρακτικά, ένα νοικοκυριό σε μια λαϊκή συνοικία της Αττικής, που θα δει την αντικειμενική αξία του σπιτιού του να εκτοξεύεται λόγω της αναπροσαρμογής των τιμών, κινδυνεύει να χάσει το κρατικό βοήθημα, καθώς θα ενεργοποιηθούν οι «κόφτες» που προβλέπει ο νόμος.
Την ίδια ώρα, εκτός του κοινωνικού οικιακού τιμολογίου της ΔΕΗ θα κινδυνεύσουν να βρεθούν το επόμενο έτος χιλιάδες δικαιούχοι, λόγω της αύξησης στις αντικειμενικές αξίες. Ενας άγαμος θα πρέπει να διαθέτει συνολική αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας του έως 120.000 ευρώ, ενώ για τις οικογένειες το όριο των 120.000 ευρώ προσαυξάνεται κατά 15.000 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος.
Μέτρα για ρεύμα και φυσικό αέριο
Μία σειρά από μέτρα για την εκτόξευση των τιμών σε ηλεκτρικό ρεύμα και φυσικό αέριο έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση. Ωστόσο, όπως αποδεικνύεται στην πράξη από τους λογαριασμούς που φτάνουν στα χέρια των καταναλωτών, η επιδότηση δεν αρκεί να καλύψει τα «φουσκωμένα» ποσά που καλούνται να πληρώσουν.
Αυτό αποδείχθηκε και στην περίπτωση των καταναλωτών φυσικού αερίου, για τους οποίους η αρχική έκπτωση ήταν μόλις 15% και δεν αφορούσε όλους τους παρόχους. Στη συνέχεια ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε μία πρόσθετη αύξηση της κρατικής ενίσχυσης στα τιμολόγια ρεύματος για τον Δεκέμβριο, και αντίστοιχα στα κοινωνικά τιμολόγια και σε ευάλωτους πολίτες, ενώ η έκπτωση στους λογαριασμούς φυσικού αερίου αυξήθηκε κατά 40% για τον τελευταίο μήνα του έτους.
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι οι τιμές παραμένουν στα ύψη, από τον Ιανουάριο η επιδότηση δεν θα είναι οριζόντια για όλους τους καταναλωτές, αλλά μόνο για τα ευάλωτα νοικοκυριά, κάτι που σημαίνει πως η μεσαία τάξη θα κληθεί να πληρώσει ολόκληρο το «μάρμαρο» της ενεργειακής κρίσης, χωρίς καμία κρατική ενίσχυση.
Επιστρεπτέες προκαταβολές
Τεράστιοι «κόφτες» επιβλήθηκαν και στους επτά κύκλους των επιστρεπτέων προκαταβολών, που είχαν ως στόχο των ενίσχυση των επιχειρήσεων που είχαν πληγεί από την πανδημία και κυρίως εκείνων που έκλεισαν με κρατική εντολή. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι αιτήσεις σχεδόν σε κάθε κύκλο της κρατικής ενίσχυσης ξεπερνούσαν τις 700.000 και μετά την ανακοίνωση των κριτηρίων ένταξης οι τελικοί δικαιούχοι μόλις που άγγιζαν τις 300.000.
Δηλαδή, οι «κόφτες» του Υπουργείου Οικονομικών εξαιρούσαν περισσότερες από τις μισές επιχειρήσεις.
Εμπαιγμός των συνταξιούχων
Τεράστιες δυσάρεστες εκπλήξεις στα 2,5 χρόνια της θητείας του επιφύλασσε ο πρωθυπουργός και στους συνταξιούχους. Εν πρώτοις, μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για την επιστροφή των αναδρομικών του 11μηνου Ιούνιος 2015 – Μάιος 2016, το καλοκαίρι του 2020 ανακοίνωσε ότι «από το βήμα αυτό δηλώνω ότι η κυβέρνηση θα καταβάλει εφάπαξ πλήρως και σε όλους τους συνταξιούχους μέσα στο 2020 τα αναδρομικά ποσά που δικαιούνται βάσει της απόφασης του ΣτΕ. Η κυβέρνηση συμμορφώνεται με τις δικαστικές αποφάσεις, όπως είχαμε δεσμευτεί ότι θα κάνουμε».
Αυτό που έκανε τελικά η κυβέρνηση ήταν να ερμηνεύσει αυθαίρετα την απόφαση και να επιστρέψει αναδρομικά μόνο για τις περικοπές στις κύριες συντάξεις, συνολικού ύψους 1,3 δισ. ευρώ σε περίπου 1.100.000 συνταξιούχων. Αντιθέτως, το ΣτΕ όριζε ρητά ότι πρέπει να επιστραφούν ποσά και για τις περικοπές στις επικουρικές συντάξεις, και τα δώρα κύριων και επικουρικών, στο σύνολο των τότε 2.500.000 συνταξιούχων, συνολικού ύψους 3,9 δισ. ευρώ!
Κοροϊδία με το «μέρισμα»
Αφού πρώτα την άνοιξη του 2019 ως αξιωματική αντιπολίτευση ψήφισε την επαναφορά ως μόνιμου μέτρου της 13ης σύνταξης που χορηγήθηκε από την τότε κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, τον Φεβρουάριο του 2020 επί υπουργίας Γιάννη Βρούτση το μέτρο καταργήθηκε. Αντικαταστάθηκε από διάταξη που όριζε ότι κάθε χρόνο ένα κονδύλι ίσο με 0,5% του ΑΕΠ (περίπου 800.000.000 ευρώ) θα κατευθύνεται για τη στήριξη των χαμηλοσυνταξιούχων.
Με αφορμή τη χρηματοδότηση του νέου επικουρικού συστήματος, τα χρήματα αυτά έκαναν φτερά και φέτος στις 22 Νοεμβρίου ο… γαλαντόμος κ. Μητσοτάκης ανακοίνωσε, πάλι από το βήμα της Βουλής, ότι θα δοθεί πρόσθετη ενίσχυση σε 800.000 χαμηλοσυνταξιούχους, ύψους 250 ευρώ. Το απόγευμα της Τρίτης τα χρήματα καταβλήθηκαν, αλλά σε μόλις 634.057 χαμηλοσυνταξιούχους, καθώς τα πολύ αυστηρά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια που τέθηκαν μετά την εξαγγελία απέκλεισαν περισσότερους από 200.000 συνταξιούχους!
