Χρειάζεται πράγματι κάμποση δόση αποκοτιάς για να προκαλείς τους Ρώσους στην αυλή του σπιτιού τους. Γιατί στη διάρκεια της ιστορίας έχουν αποδείξει ότι ξέρουν να υπερασπίζονται και το σπίτι και την αυλή τους».
- Από τον Γιώργο Χαρβαλιά
Αυτό μου έλεγε ένας παλαιότερος Βρετανός διπλωμάτης, στη διάρκεια της γιουγκοσλαβικής κρίσης, όταν λίγο έλειψε οι Ρώσοι αλεξιπτωτιστές να «ακουμπιστούν» με τις νατοϊκές δυνάμεις στο αεροδρόμιο της Πρίστινας. Ευτυχώς βρέθηκε ένας άλλος Βρετανός τότε, ο στρατηγός σερ Μάικλ Τζάκσον, που αρνήθηκε να υπακούσει στη διαταγή του παρανοϊκού διοικητή του ΝΑΤΟ και χαϊδεμένου παιδιού των Κλίντον, Γουέσλι Κλαρκ. Ο Κλαρκ ήθελε να περικυκλώσει τους Ρώσους, χωρίς να τους αφήσει πεδίο διαφυγής, και ο υφιστάμενός του τότε Τζάκσον τον «έγραψε», λέγοντάς του: «Δεν θα αρχίσω τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο για σένα!»
Θυμήθηκα αυτές τις κουβέντες παρακολουθώντας την πίεση που ασκείται στη Μόσχα για να αποσύρει τις στρατιωτικές δυνάμεις της από τη μεθόριο με την Ουκρανία. Το Κοσσυφοπέδιο, βέβαια, δεν ανήκε στον στενό πυρήνα επιρροής της Ρωσίας και τελικά αφέθηκε στην τύχη του με τα γνωστά αποτελέσματα. Η Ουκρανία όμως και ιδιαίτερα οι ανατολικές περιφέρειές της αποτελούν αναπόσπαστο χωράφι του ρωσικού αυλόγυρου. Επιπλέον ο Πούτιν δεν είναι Γιέλτσιν για να αφήσει τα πράγματα στην τύχη τους. Πρέπει να είσαι εντελώς άσχετος με τη γεωστρατηγική πραγματικότητα για να μην το αντιλαμβάνεσαι.
Οι Αμερικανοί, από την άλλη, έχουν αποδείξει σε αρκετές περιπτώσεις ότι είναι… άσχετοι, αλλά όχι σε αυτό το σημείο. Δεν μπορεί να μην έχουν καταλάβει μέχρι σήμερα τι αποτελεί «ζωτικό» (και αδιαπραγμάτευτο) συμφέρον του ισχυρότερου αντιπάλου τους στη μεταπολεμική περίοδο. Και το γεγονός ότι αποφασίζουν να παίξουν με τη φωτιά, έστω και μπλοφάροντας, δεν μαρτυρεί στη συγκεκριμένη περίπτωση αποκοτιά. Παράνοια μυρίζει, όπως αυτή που διέκρινε τον Γουέσλι Κλαρκ με το μάτι που γυάλιζε.
Για να δικαιολογήσει τότε το μακελειό των Σέρβων αμάχων από τις νατοϊκές βόμβες, ο στρατηγός Κλαρκ εφηύρε τον όρο «παράπλευρες απώλειες». Φοβούμαι όμως ότι ο ιστορικός του μέλλοντος θα δυσκολευτεί πολύ να ανακαλύψει παρόμοιες δικαιολογίες, αν το «τζαρτζάρισμα» μεταξύ πυρηνικών υπερδυνάμεων οδηγήσει σε γενικευμένη σύρραξη.
Ένα πρώτο ερώτημα λοιπόν είναι σε τι εξυπηρετεί τον πλανήτη, αλλά και τον δυτικό κόσμο ειδικότερα, αυτή η ένταση σε «ξένα χωράφια». Και για όσους υποστηρίζουν ότι ο κίνδυνος είναι θεωρητικός, γιατί η ένταση είναι «ελεγχόμενη», θα τους παραπέμψω στο βιβλίο ενός άλλου Κλαρκ, με τίτλο «Οι υπνοβάτες», που θα έπρεπε να βρίσκεται κάτω από το μαξιλάρι κάθε σύγχρονου ηγέτη. Ο ιστορικός Κρίστοφερ Κλαρκ αναφέρεται βέβαια στην αλυσίδα των συγκυριών και των «ατυχών συμπτώσεων» που οδήγησαν στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, έναν πόλεμο που ουσιαστικά δεν ήθελε κανένας, όπως γράφει. Αλλά προέκυψε. Και οι αναλογίες, πιστέψτε με, είναι πολλές με το σήμερα.
Και σήμερα ο πλανήτης έχει πολλά προβλήματα για να θέλει επιπροσθέτως μια στρατιωτική αντιπαράθεση Ρωσίας – ΝΑΤΟ, ανεξάρτητα από ποια κλιμάκωση αυτή θα μπορούσε να πάρει. Ως γνωστόν, όταν ο πόλεμος αρχίζει, κανείς δεν ξέρει πώς και πότε θα τελειώσει.
Υπάρχουν όμως πολλοί στο δυτικό στρατόπεδο με «μάτι που γυαλίζει». Υπάρχουν και Ουκρανοί νεοναζί που κάνουν παρέλαση στο κέντρο του Κιέβου παρακαλώντας να γίνει το «μπαμ» για να αναβιώσουν οι μέρες που τα Ες Ες και η διαβόητη «Μεραρχία της Γαλικίας» έκαναν κουμάντο στη χώρα. Υπάρχουν, τέλος, και Γερμανοί που καλοβλέπουν την ιδέα.
Ένα δεύτερο ερώτημα που θα πρέπει να μας απασχολήσει είναι αν έχουν οι δυτικοί κάποια «νομιμοποίηση» ανάμειξης στον ρωσικό αυλόγυρο. Εφόσον λοιπόν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι και αντικειμενικοί, πρέπει να αποφανθούμε αρνητικά. Δεν έχουν! Την αντάλλαξαν το 1990 με την ενοποίηση της Γερμανίας. Σε εκείνη την επονείδιστη συνθήκη «2+4» που επέτρεψε στους Γερμανούς να ξεχάσουν μια για πάντα τα πολεμικά τους χρέη, υπήρξε μία συμφωνία κυρίων: Η Ρωσία θα απέσυρε τα στρατεύματα και τα οπλικά της συστήματα από την Ανατολική Γερμανία, υπό την απαράβατη (και -μεταξύ μας- αυτονόητη) προϋπόθεση πως το ΝΑΤΟ δεν θα επεκτεινόταν ανατολικά. Αυτή η εγγύηση ασφαλείας (μαζί με ένα γενναίο οικονομικό πακέτο «κατευνασμού» που προσέφερε ο Κολ στον Γκορμπατσόφ για τις ανάγκες της διαλυμένης σοβιετικής οικονομίας) ήταν το κλειδί που άνοιξε την πόρτα στη γερμανική επανένωση.
Από τότε οι Αμερικανοί δεν τήρησαν αυτήν τη δέσμευση. Αντίθετα, σταδιακά άρχισαν να τη ροκανίζουν – με τις ευλογίες φυσικά και της ίδιας της Γερμανίας, που ήθελε διακαώς να ξαναχτίσει τη γεω-οικονομική επιρροή της στην ανατολική Ευρώπη.
Η πρώτη επέκταση της Ατλαντικής Συμμαχίας έγινε τον Μάρτιο του 1999 με την Πολωνία, την Τσεχία και την Ουγγαρία. Ακολούθησαν το 2004 η Βουλγαρία, η Εσθονία, η Λετονία, η Ρουμανία, η Σλοβακία και η Σλοβενία. Την 1η Απριλίου 2009 μπήκαν στο ΝΑΤΟ η Αλβανία και η Κροατία, το 2017 το Μαυροβούνιο και πολύ πρόσφατα, τον Μάρτιο του 2020, τα Σκόπια. Με την έντονη αμερικανογερμανική πίεση και τη Συμφωνία των Πρεσπών που όλοι μας θυμόμαστε. Οι Αμερικανοί, λοιπόν, αθέτησαν τον λόγο τους. Σήμερα θέλουν να σπρώξουν στο ΝΑΤΟ και τη διχασμένη Ουκρανία, χωρίς να υπολογίζουν ότι οι Ρώσοι δεν έχουν σκοπό να αφήσουν το πουλόβερ να ξηλωθεί μέχρι τον τελευταίο πόντο. Γιατί, ξαναλέμε: Η Ουκρανία (όπως και το Καζακστάν ή η Λευκορωσία, για να μην ξεχνιόμαστε…) είναι ο αυλόγυρός τους. Εγγυώνται το στρατηγικό βάθος τους (τόσο κρίσιμο, όπως απέδειξε η ιστορία), διαθέτουν σημαντικό ρωσικό πληθυσμό και βρίσκονται σε «απόσταση βολής» από ρωσικές πόλεις. Είναι δηλαδή η έσχατη κόκκινη γραμμή και όποιος επιχειρήσει να τη διαβεί, θα πρέπει να είναι έτοιμος για τις συνέπειες.
Ας ελπίσουμε ότι στο στρατόπεδο των Αμερικανών Δημοκρατικών θα επικρατήσουν ωριμότερες φωνές από αυτές του ανόητου (;) Γουέσλι Κλαρκ, που ακόμη και σήμερα, εκατομμυριούχος πλέον, με επενδύσεις και στα «καμένα» του Κοσσυφοπεδίου, κραυγάζει ότι «ο Πούτιν πρέπει να πάρει το μάθημά του»!
