Στη μικρή κλίμακα βλέπεις τις παθογένειες της δημοκρατίας μας. Και διαπιστώνεις ποια είναι η μελλοντική πηγή διαρροών κοινοβουλευτικών κομμάτων προ τα άκρα. Η δημοκρατία δεν υπήρξε ποτέ πολίτευμα που κυβέρνησε τον κόσμο με τον φόβο. Ούτε με το νταηλίκι.
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Αρκούσαν η προσήλωση στους κανόνες και η διασταλτική ερμηνεία των νόμων για να προστατεύονται οι κοινωνίες. Στην υπόθεση της ταβέρνας Ψαρομεζέδες στο Μοσχάτο, η οποία έγινε γνωστή ανά το πανελλήνιο μετά το επεισόδιο Πολάκη και αστυνομικών του οικείου τμήματος, όλα έγιναν λάθος. Και από τον βουλευτή, και από τα όργανα του ελέγχου και από τοπικό βουλευτή της συμπολίτευσης, ο οποίος ενεπλάκη στη διένεξη ως μη όφειλε, και από το αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας, και από το Κοινοβούλιο που καλείται τώρα να νομοθετήσει τη διαπόμπευση καταστημάτων στα οποία καταγράφονται παραβιάσεις.
Το μόνο που θα μείνει στην κοινή λαϊκή συνείδηση από όλη αυτή την υπόθεση είναι η διατύπωση της Αστυνομίας στο δελτίο Τύπου, η οποία λειτουργεί ως προσάναμμα στην οργή χιλιάδων εργαζομένων που απασχολούνται στην εστίαση. «Το πρόστιμο στον σερβιτόρο ισχύει» μας διαβεβαίωσε η ΕΛ.ΑΣ. Μην τυχόν και μείνει αμφιβολία σε κανέναν ότι του έγινε το θέλημα του βουλευτού του ΣΥΡΙΖΑ. Το διαβάσαμε εμείς το περίφημο αυτό δελτίο Τύπου, ολάκερο αρχηγείο να εκδίδει ανακοίνωση για διοικητικό πρόστιμο σε εργαζόμενο, το διάβασαν όμως και χιλιάδες Ελληνες σερβιτόροι, οι οποίοι δύο χρόνια τώρα δέχονται διαρκώς ισχυρότατο σοκ στον οικογενειακό τους προϋπολογισμό εξαιτίας των λουκέτων στην καραντίνα. Από το «άνοιξε κλείσε».
Το διάβασαν χιλιάδες εργαζόμενοι που τρέχουν σαν τον Βέγγο και πνίγονται επί δώδεκα ώρες μέσα στις μάσκες προσπαθώντας να εξυπηρετήσουν τους πελάτες τους. Το διάβασαν και τα συναφή επαγγέλματα: 300 ευρώ πρόστιμο! Το κράτος κάνει επίδειξη δυνάμεως στους… σερβιτόρους. Και στους ιδιοκτήτες, τους οποίους θα διαπομπεύει στο διαδίκτυο, αν δεν εφαρμόζουν τα μέτρα. (Το ίδιο είχε γίνει και με τη διαπόμπευση των φοροφυγάδων το 1994, των οποίων τα ονόματα δόθηκαν στη δημοσιότητα – δεν καταπολεμήθηκε έτσι όμως η φοροδιαφυγή.)
Πρέπει να είναι πολύ ξένος με αυτό που ονομάζεται λαϊκή ψυχή και λαϊκή συνείδηση για να βγάζει τόσο το άχτι του σε απλούς εργαζομένους. Ειδικώς αν αληθεύει η πληροφορία (δεν διαψεύστηκε μέχρι στιγμής) ότι το πρόστιμο επεβλήθη επειδή ο σερβιτόρος κατέβασε στιγμιαία τη μάσκα ευρισκόμενος στο ταμείο, μακριά από τους πελάτες. Στις κανονικές δημοκρατίες δεν είναι βεβαίως αρμοδιότης της Αστυνομίας να παριστάνει το «Υγειονομικό», αλλά αυτό ελλείψει προσωπικού ας πούμε ότι γίνεται κατανοητό. Από τη στιγμή που της ανετέθη η αρμοδιότης, όμως, η Αστυνομία οφείλει να εφαρμόζει τον νόμο στο γράμμα του και το πνεύμα του. Η συντριπτικότατη πλειονότης των καταστημάτων εστίασης, που μάλιστα ανήκουν σε προκομμένους συντηρητικούς πολίτες, εφαρμόζει μέχρι κεραίας τον νόμο:
Ελέγχει πιστοποιητικά, ζητά ταυτότητες, κρατά αποστάσεις, φορά μάσκες, περνά καθημερινά εξετάσεις. Αυτό που μετρά είναι το αποτέλεσμα. Η τήρηση του κανόνος. Στην προκειμένη περίπτωση το περιστατικό έλαβε διαστάσεις λόγω της γενικότερης συμπεριφοράς όλων των παραγόντων. Δεν είναι δουλειά ενός βουλευτή να απειλεί με μεταθέσεις, αν ευσταθεί η καταγγελία, ή να διατάζει αστυνομικούς. Η Αστυνομία έχει ιεραρχία. Η νομοθετική εξουσία δεν έχει αρμοδιότητα επιβολής σε διοικητικά όργανα. Κάποια ευγενική σύσταση, ίσως. Οι αστυνομικοί από την πλευρά τους όφειλαν να κάνουν διασταλτική ερμηνεία του νόμου, εφόσον ισχύει η πληροφορία ότι το κατάστημα τηρούσε στο ακέραιο τα μέτρα.
Ο βουλευτής της Ν.Δ., ο οποίος εξασφάλισε την υπηρεσιακή αναφορά του αστυνομικού προς την υπηρεσία του και την έδωσε στη δημοσιότητα, επίσης δεν κινήθηκε σωστά. Οι αστυνομικοί έχουν συνδικαλιστικά όργανα και μπορούν να υπερασπίσουν εαυτούς κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Δεν χρειάζεται να εκτίθενται με διαρροές. Εδώ όμως στη μικρή κλίμακα μιας ταβέρνας αναπαραγάγαμε την παθογένεια της πολιτικής μας ζωής. Βουλευτής της αξιωματικής αντιπολίτευσης υπερασπίστηκε με εντελώς λάθος τρόπο σερβιτόρο, απαιτώντας διαγραφή βεβαιωμένου προστίμου.
Βουλευτής της νεοδημοκρατικής συμπολίτευσης λειτούργησε ως εκπρόσωπος αστυνομικού, ενώ η επίσημη ΕΛ.ΑΣ. με δελτίο Τύπου της καμάρωσε ότι «το πρόστιμο στον σερβιτόρο ισχύει». Πόσο λάθος είμαστε. Σερβιτόροι, παρκαδόροι, πιτσαδόροι και λοιποί εργαζόμενοι, χιλιάδες σε μια χώρα υπηρεσιών όπως η Ελλάδα, αξιώνουν λίγο σεβασμό, όταν εργάζονται σαν τα σκυλιά από νωρίς το πρωί μέχρι αργά το βράδυ και υπομένουν τις παραξενιές όλων μας. Αν παραβιάζουν τον νόμο απροκάλυπτα, προφανώς και πρέπει να υφίστανται τις συνέπειες. Εάν όμως τηρούν, όπως παρατηρούμε συνήθως, τα μέτρα καθολικώς, δεν γίνεται μια στιγμιαία αφαίρεση της μάσκας από το πρόσωπο, το «κατέβασμά» της, για την ακρίβεια, να αποκτά τιμωρητικό χαρακτήρα. Πρέπει να τους σεβόμαστε αυτούς τους ανθρώπους. Και να μην τους βάζουμε στη μέση μιας μίζερης αντιπαράθεσης. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη φοβισμένη και τρεμάμενη φωνή ενός σερβιτόρου, όταν τσέκαρε προσφάτως ένα πιστοποιητικό εμβολιασμού και στην αρχή το κινητό του δεν μπορούσε να το ταυτοποιήσει. «Δεν μπορούμε να σας δεχτούμε, κύριε! Περνά ο έλεγχος τρεις φορές τη μέρα και κάθε συνεργείο είναι διαφορετικό. Περνούν αστυνομικοί και μας λένε ότι δεν μας κάνει καρδιά να κάνουμε ό,τι κάνουμε, περνούν όμως και άλλοι που ψάχνουν τη λεπτομέρεια».
Ο φόβος δεν ήταν και δεν θα γίνει ποτέ πηγή έμπνευσης για τους πολίτες. Πάνω στον φόβο και στην τρομοκρατία φύονται τα άκρα και ο πολιτικός ριζοσπαστισμός. Λίγο κράτει, λοιπόν. Οπως κάποτε κάποιος άρχισε να εφαρμόζει μεταρρυθμίσεις και μνημόνια, απολύοντας τις καθαρίστριες που του καθάριζαν το γραφείο (και πάνω σε αυτές τις απολύσεις έκανε καριέρα ο αριστερός λαϊκισμός), έτσι και τώρα κάποιοι αρχίζουν τις μεταρρυθμίσεις από τους… σερβιτόρους.
Με κίνδυνο πάνω σε αυτό και σε άλλα γεγονότα να γεννηθεί εκ νέου ο ακροδεξιός λαϊκισμός. Κάνω μία ερώτηση: Εάν στο τέλος η πολιτική της επίδειξης ισχύος σε αδύναμες κοινωνικές ομάδες έχει ως αποτέλεσμα την απόσταση των πολιτών από την πολιτική, την επανεμφάνιση των άκρων και το πλήγμα στην πολιτική και κοινοβουλευτική σταθερότητα, τότε αύριο ποιος θα είναι ο χαμένος της υποθέσεως; Αυτός ο βουλευτής που τραμπουκίζει κατ’ επάγγελμα για να τραβά την προσοχή, αυτοί που παρασύρθηκαν στο παιχνίδι του ή ο τόπος που θα πασχίζει να βρει τρόπο να κυβερνηθεί; Πριν κάνετε οι σερβιτόροι της εξουσίας τον επόμενο «τσαμπουκά» στον γενικώς νομοταγή σερβιτόρο, ξανασκεφτείτε το.
