Ενα τρελό πάρτι με δημόσιο-δημοτικό χρήμα κυρίως μέσα από απευθείας αναθέσεις συντελείται στο Δήμο Αθηναίων, υπό την ηγεσία του Κώστα Μπακογιάννη, προς όφελος διάφορων συμφερόντων, φίλων και ημετέρων και σε βάρος των πολιτών της πόλης.
- Από τον Νίκο Τσακανίκα
Τα ποσά που προκύπτουν από τις απευθείας αναθέσεις στον Δήμο Αθηναίων ζαλίζουν. Συγκεκριμένα, το διάστημα από 1/3/2020 έως 15/11/2021 το συνολικό ποσό που πήγε από τα δημοτικά ταμεία στις απευθείας συμβάσεις έφτασε τα 41.760.028,60 ευρώ.
Τα 19.166.398,01 ευρώ αφορούν τις Α.Ε. και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου του Δήμου Αθηναίων και τα 22.760.028,60 ευρώ τον Κεντρικό Δήμο Αθηναίων, όταν ο πραγματικός προϋπολογισμός του δήμου διαμορφώνεται κατ’ έτος μεταξύ 457.000.000 – 485.000.000 ευρώ και το διαθέσιμο ποσό για επενδύσεις, εκτός ανταποδοτικών, κατ’ έτος δεν ξεπερνά τα 80.000.000 ευρώ. Δηλαδή, το 1/4 των διαθέσιμων πόρων τα δύο χρόνια της πανδημίας διατέθηκαν με απευθείας αναθέσεις!
Για να γίνει αυτό, ο Δήμος Αθηναίων χρησιμοποίησε μια σειρά από ανώνυμες εταιρίες και Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου που ανήκουν στον ίδιο και εργαλειοποίησε πλήρως την ΠΝΠ της κυβέρνησης για τον κορωνοϊό, όπως έκανε, για παράδειγμα, με τα έργα του «Μεγάλου Περιπάτου». Εκατοντάδες ποσά, που αρκετές φορές αγγίζουν τα 20.000 ευρώ, για ευνόητους λόγους -ο νόμος επιτρέπει επιλογή αναδόχου έργου ή προμήθειας έως τα 20.000 ευρώ (εκτός ΦΠΑ) και από 1/6/2021 (ν. 4782) έως τα 30.000 ευρώ για απευθείας ανάθεση-, κατευθύνονται σε μια σειρά εταιρίες, με το αντικείμενο της σύμβασης να αναφέρεται, σε αρκετές περιπτώσεις, με τον άκρως… εποικοδομητικό τίτλο «παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών» ή «παροχή υπηρεσιών».
Αν δει κάποιος τις αναθέσεις αυτού του διαστήματος μόνο για την περίπτωση της ΕΑΤΑ Α.Ε. (Εταιρεία Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών), κοντά στις 200 από αυτές έχουν τους παραπάνω τίτλους. Μάλιστα, πολλές φορές το ίδιο έργο που προορίζεται για απευθείας ανάθεση, όταν ξεπερνά το χρηματικό όριο που ορίζει ο νόμος, προκειμένου να δοθεί στον «εκλεκτό», σπάει σε κομμάτια, ώστε να αποφευχθεί η διαδικασία του διαγωνισμού.
Δίνει έργα όπου θέλει, όπως θέλει και χωρίς κανέναν έλεγχο
Ως «απευθείας ανάθεση», σύμφωνα με τον νόμο, «νοείται η διαδικασία ανάθεσης χωρίς εκ των προτέρων δημοσιότητα, στο πλαίσιο της οποίας οι αναθέτουσες Αρχές/αναθέτοντες φορείς αναθέτουν στον οικονομικό φορέα της επιλογής τους, κατόπιν έρευνας αγοράς και διαβούλευσης με έναν ή περισσότερους οικονομικούς φορείς, σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρα 118 και 328». Επί της ουσίας, δηλαδή, τα δίνει όπου θέλει.
Υπάρχουν δύο τύποι αναθέσεων:
- Επιλογή αναδόχου έργου ή προμήθειας έως του ποσού των 20.000ευτώ (εκτός ΦΠΑ) και από 1/6/2021 (ν. 4782) έως του ποσού των 30.000 ευρώ
- με συνοπτικό διαγωνισμό και πρόσκληση ενδιαφέροντος μέχρι του ποσού των 60.000 ευρώ (εκτός ΦΠΑ).
Στην πρώτη περίπτωση γίνεται απευθείας επιλογή και ανάθεση. Στη δεύτερη περίπτωση κατά κανόνα γίνεται κατάτμηση έργου (παρότι απαγορεύεται ρητώς), σπάει μια εργολαβία σε πολλές επιμέρους και μετατρέπεται σε απευθείας ανάθεση άνω του επιτρεπόμενου ποσού.
Στην ουσία, έχει επιλεγεί ανάδοχος, ο οποίος φέρνει άλλες δύο προσφορές για να πληροί το κριτήριο των τριών ενδιαφερομένων και με προσυμφωνημένες εκπτώσεις επί του έργου. Αποτελεί τη νομιμοφανή μεν, την πιο σικέ και αδιαφανή δε διαδικασία που ευρέως χρησιμοποιείται στις εταιρίες και στα ΝΠΔΔ του Δήμου Αθηναίων.
Συμπερασματικά, οι λόγοι που γίνονται οι απευθείας αναθέσεις είναι κατά βάση δύο: Ο πρώτος είναι ότι επιλέγουν κάθε φορά αυτόν που θέλουν για να αναλάβει τη δουλειά. Ο δεύτερος, εξίσου σημαντικός, είναι πως με αυτόν τον τρόπο παρακάμπτεται ο έλεγχος από το Εθνικό Σύστημα Δημόσιων Συμβάσεων, που με τη σειρά του ελέγχεται από το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Ετσι, λοιπόν, με τις απευθείας αναθέσεις η πλειονότητα των έργων των εταιριών καθίσταται εν πολλοίς αδιαφανής. Οι παροικούντες στην Ιερουσαλήμ αναφέρουν πως συνήθως δίνονται σε εταιρίες (προσωπικές – Α.Ε.- ΙΚΕ – Ο.Ε.) που έχουν επιλέξει τα Δ.Σ. των εταιριών σε στενή συνεργασία με τη δημοτική Αρχή. Επιπρόσθετα, σε εξέλιξη βρίσκεται διαδικασία ελέγχου κατά πόσο τηρείται το ασυμβίβαστο μεταξύ διοίκησης και εταιριών που αναλαμβάνουν έργα.
30.000 ευρώ ώστε να… παρεμποδιστεί ο κορωνοϊός σε αίθουσες ενός κτιρίου
Η εταιρία Portus MD Εισαγωγική Εξαγωγική Μονοπρόσωπη ΙΚΕ πήρε στις 23/7/2021, με απευθείας ανάθεση, 30.000 ευρώ (!), με την ένδειξη παροχή υπηρεσιών, για να αποτυπώσει τις απαιτούμενες διαδικασίες (;) ώστε να υλοποιήσει δράσεις (;) στις αίθουσες του Σεράφειου Συγκροτήματος, προκειμένου να εξασφαλιστούν τα απαραίτητα μέτρα κατά της διάδοσης του νέου κορωνοϊού!
Η ανθρώπινη λογική αδυνατεί να κατανοήσει τι εργασίες ακολούθησαν που χρειάστηκε να καταβληθούν 30.000 ευρώ ώστε να… παρεμποδιστεί η διάδοση του κορωνοϊού σε αίθουσες ενός κτιρίου. Επιπρόσθετα, άλλες πέντε εταιρίες για το Σεράφειο Συγκρότημα μέσα σε έναν μήνα, από 29/9/2021 έως 29/10/2021, καρπώθηκαν με απευθείας ανάθεση περίπου 140.000 ευρώ, με τον τίτλο παροχή υπηρεσιών, για:
- τη μελέτη ανάπτυξης δραστηριοτήτων και πρωτοβουλιών προκειμένου το Σεράφειο να συμβάλει στην ενίσχυση της τοπικής οικονομίας της Αθήνας (24.800 ευρώ),
- τον συντονισμό, την οργάνωση και τη διενέργεια τριών εκδηλώσεων (37.200 ευρώ),
- για την ανάπτυξη μελέτης για καταγραφή των απαιτούμενων διαδικασιών υλοποίησης των προγραμμάτων, των δράσεων και των εκδηλώσεων (37.200 ευρώ),
- τη διοργάνωση – παραγωγή διήμερης εκδήλωσης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της έμφυλης βίας (8.680 ευρώ),
- τη σύνταξη προτάσεων για την υλοποίηση δράσεων καινοτομίας ή και επιχειρηματικότητας που θα στοχεύουν στην ουσιαστική διάκριση της Αθήνας ως ανταγωνιστικού προορισμού (32.643 ευρώ).
Αν όλα αυτά δεν είναι… αέρας κοπανιστός, τότε τι είναι;
Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα της κατάτμησης ενός έργου σε δύο, ώστε και η απευθείας ανάθεση να γίνει και να μην ξεπεραστεί το όριο των 20.000 ευρώ, αποτελεί η ανάθεση στην εταιρία Envirometrics – Τεχνικοί Σύμβουλοι Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνης για «παροχή συμβουλευτικών και υποστηρικτικών υπηρεσιών».
Συγκεκριμένα, στις 6/4/2021 η εν λόγω εταιρία εισέπραξε δύο ποσά των 19.900 ευρώ χωρίς ΦΠΑ για «την κατάρτιση του νέου επικαιροποιημένου σχεδίου δράσης του Δήμου Αθηναίων για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή (ή αλλιώς CAP) – 052534/25.02.2021 ΠΣ». Εδώ τα λόγια περιττεύουν, καθώς και το έργο «έσπασε», ώστε να γίνει απευθείας ανάθεση, και τα χρήματα άγγιξαν το όριο, ώστε να περάσει με το μέγιστο δυνατό ποσό. Νοικοκυρεμένα πράγματα…
Ο «Μεγάλος Περίπατος» ανέδειξε το… πνεύμα της δημοτικής Αρχής
Κορωνίδα της αντίληψης και της φιλοσοφίας του Κώστα Μπακογιάννη αποτέλεσε ο τρόπος σχεδιασμού και υλοποίησης του «Μεγάλου Περιπάτου».
Σαν έτοιμος από καιρό, εκμεταλλεύτηκε την πράξη νομοθετικού περιεχομένου (ΠΝΠ) για τον κορωνοϊό, η οποία έδινε τη δυνατότητα απευθείας αναθέσεων χωρίς να ισχύουν τα παλιά χρηματικά όρια, και τη χρησιμοποίησε, πάντα στο όνομα του κορωνοϊού, για τη δημιουργία του «Μεγάλου Περιπάτου».
Ετσι, «τα πολύ 50.000 ευρώ» για τον «Μεγάλο Περίπατο» του Κ. Μπακογιάννη αιφνιδιαστικά έγιναν 2.000.000 ευρώ, και μάλιστα όλα με απευθείας αναθέσεις, που πληρώθηκαν άμεσα. Πρώτη φορά ο ελληνικός λαός έμαθε για ζαρντινιέρες που έφτασαν να κοστίζουν 5.000 ευρώ η μία και για παγκάκια που κοστολογούνται στα 990 ευρώ το ένα.
Ενδεικτικά, αναφέρουμε κάποια ποσά που δόθηκαν από το ταμείο του Δήμου Αθηναίων: 22 ζαρντινιέρες (300 x 300 x 100) προς 5.000 ευρώ η καθεμία και συνολικό κόστος 110.000 ευρώ. Πέντε παγκάκια με ζαρντινιέρα προς 5.700 ευρώ το καθένα και συνολικό κόστος 28.500 ευρώ. 100 παγκάκια με φωτισμό, προς 990 ευρώ το καθένα και συνολικό κόστος 99.000 ευρώ. 25 ουασιγκτόνιες (φοίνικες) προς 1.700 η καθεμία και συνολικό κόστος 42.500 ευρώ.
Κανένας σεβασμός στα λεφτά των πολιτών
Είναι φανερό πως από το σύνολο του ποσού των απευθείας αναθέσεων προκύπτει ότι δεν υπάρχει κανένας σεβασμός για το δημόσιο-δημοτικό χρήμα. Η δημοτική Αρχή με αυτόν τον τρόπο παραβιάζει κάθε αρχή του δημόσιου συμφέροντος, στο όνομα της οποίας γίνονται οι αναθέσεις. Διαλύεται ο μύθος της επιτελικότητας και της αριστείας, αφού φαίνεται ότι δεν υπάρχει κανένας σωστός προγραμματισμός.
Ο Κώστας Μπακογιάννης εκλέχτηκε λέγοντας ότι έχει ένα πλήρως κοστολογημένο πρόγραμμα 475 σελίδες, αλλά η προσφυγή σε απευθείας αναθέσεις αποδεικνύει ότι όλα αυτά ήταν στάχτη στα μάτια των Αθηναίων, αφού στην πράξη δείχνει τουλάχιστον ανέτοιμος να αντιμετωπίσει την καθημερινότητα.
Επιδείχνει αλαζονεία και έλλειψη ενσυναίσθησης σε ό,τι αφορά τον ρόλο του δημάρχου, αφού διαχειρίζεται το δημόσιο χρήμα και τον δήμο ως ιδιοκτησία του, που μπορεί να κάνει ό,τι θέλει ή ό,τι νομίζει αυτός σωστό. Λειτουργεί συνειδητά, μέσω των εταιριών του δήμου και του κεντρικού δήμου, για την προώθηση συμφερόντων του ιδιωτικού τομέα, με αιχμή την ενέργεια, τον τουρισμό και την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, σε βάρος των πολιτών και της πόλης.
Στον παρακάτω πίνακα φαίνονται τα συγκεντρωτικά ποσά που δόθηκαν από τον Δήμο Αθηναίων μέσω των εταιριών και των ΝΠΔΔ για απευθείας αναθέσεις σε ιδιώτες από 1/3/2020 έως 15/11/2021:
Το ελβετικό περιοδικό που τσέπωσε 68.000 ευρώ σε δύο μήνες
Είναι ορισμένες φορές που τα λόγια δεν μπορούν να αποδώσουν την αμετροέπεια, τη μεγαλομανία και την απώλεια ενσυναίσθησης τελικά, όταν ως δήμαρχος Αθηναίων, για παράδειγμα, παίρνεις την απόφαση να δώσεις από τα λεφτά των δημοτών σου, με απευθείας ανάθεση, ασύλληπτα ποσά για να διαφημίσεις -υποτίθεται- την πόλη.
Και όταν λέμε ασύλληπτα ποσά, για να μη μακρηγορούμε, εννοούμε συγκεκριμένα τα εξής:
Στις 11/8/2021 ο Δήμος Αθηναίων «έσκασε» 30.000 ευρώ για δισέλιδη καταχώριση στο ελβετικό (!) περιοδικό «Monocle» τεύχος Ιουλίου – Αυγούστου 2021 για στοχευμένη προβολή της Αθήνας. Το ίδιο ποσό (30.000 ευρώ), στο ίδιο περιοδικό, έδωσε εκ νέου στις 20/9/2021 για προβολή της πόλης με δύο δισέλιδες καταχωρίσεις τον μήνα Οκτώβριο!
Λίγες ημέρες αργότερα, στις 4/10/2021, έδωσε επιπρόσθετα άλλα 8.308 ευρώ για την προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς της Αθήνας σε δύο κυριακάτικα, ηλεκτρονικά ενημερωτικά δελτία του περιοδικού.
Μάλιστα, τον περασμένο Σεπτέμβριο πραγματοποιήθηκε τριήμερο συνέδριο του περιοδικού «Monocle» στο Μουσείο Μπενάκη, με την τιμή εισόδου να φτάνει το εξωφρενικό και αδιανόητο ποσό των 1.750 ευρώ! Για να δικαιολογήσει το ποσό ο Μπρουλέ δήλωσε ότι, αν δεν ήταν υψηλής ποιότητας, το εισιτήριο θα ήταν πιο φθηνό και τόνισε πως «είμαστε ένα premium brand. Ενα από τα σημερινά προβλήματα είναι πως υποτιμάμε τα media. Πολλά brands πωλούν τον εαυτό τους πολύ φθηνά».
Και όσο για την υψηλή ποιότητα που ευαγγελίζεται, ούτε λόγος να γίνεται. Μια ματιά στα θέματα και διαπιστώνει κάποιος πως η ποιότητα… ξεχειλίζει. Σταχυολογούμε ορισμένα: Πώς συμπεριφερόμαστε στους άλλους πιο δίκαια. Πώς διατηρούμε τα πράγματα τοπικά. Ενας καθηγητής Νευρολογίας εξήγησε τη λειτουργία του… εγκεφάλου, ενώ μια Βρετανίδα δημοσιογράφος αναφέρθηκε στο μέλλον του Τύπου.
Επίσης, έγιναν… μαθήματα για το πώς πρέπει να ντυνόμαστε (!), πώς «τρέχεις» ένα ξενοδοχείο σε ελληνικό νησί και το «πώς να συγχωρείς» (!). Αυτά τα… περισπούδαστα συζητήθηκαν στο συνέδριο, του οποίου τις εργασίες άνοιξε ο γνωστός και μη εξαιρετέος καθηγητής Στάθης Καλύβας.
Τελικά, όλες αυτές οι μεγαλεπήβολες φιοριτούρες, χωρίς επί της ουσίας κάποιο πρακτικό αντίκρισμα, με τα χρήματα των δημοτών, έγιναν για να τσεπώσει ζεστό και άκοπο χρήμα ο ιδιοκτήτης του «Monocle» και να κάνει τη «φιγούρα» του ο δήμαρχος της πόλης.
Επιδέξιες… καρέκλες αξίας μέχρι 270,32 ευρώ
Το ενδιαφέρον στην περίπτωση που ακολουθεί δεν έχει να κάνει τόσο με κακοδιαχείριση όσο με την αντίληψη που διέπει τους ταγούς του δήμου, η οποία, ανάμεσα στα άλλα, διακρίνεται από την αίσθηση ανωτερότητας και συνεπακόλουθα των ανάλογων… ανέσεων που τους επιτρέπει η θέση που κατέχουν.
Και εξηγούμαστε: Ο Δήμος Αθηναίων χρειάστηκε, πριν από ενάμιση μήνα, να εξοπλίσει με έπιπλα γραφείου μια σειρά από υπηρεσίες και διευθύνσεις, ώστε να καταστούν πιο… λειτουργικές.
Πέρα από το γεγονός ότι προχώρησε σε απευθείας ανάθεση για την προμήθεια των επίπλων (Αρ. Πρωτ.: 346581 – 08-12-21), ύψους 17.170,28 ευρώ, ανάμεσα στα είδη γραφείου που αγοράστηκαν ήταν και 88 καρέκλες γραφείου, συνολικού κόστους 15.186,28 ευρώ, με την εξής διαβάθμιση: Κάθε καρέκλα γραφείου ενός υπαλλήλου έφτασε τα 162,44 ευρώ. Το ποσό αλλάζει όταν πρόκειται για καρέκλα προϊσταμένου, καθώς φτάνει τα 174,84 ευρώ η καθεμία. Αν, δε, είσαι και διευθυντής, τότε το ποσό της καρέκλας εκτοξεύεται στα 270,32 ευρώ!
Τα μεταξωτά βρακιά θέλουν και επιδέξιους… ποπούς, λέει ο θυμόσοφος λαός. Αποτελεί κλασική έκφραση και αναφέρεται σε αυτόν που πρέπει όχι μόνο να θέλει και να ζητάει κάτι, αλλά και να το αξίζει. Μέχρι σήμερα, βέβαια, τα κριτήρια αξιολόγησης της επιδεξιότητας των… οπισθίων παραμένει άλυτο θέμα…
