Από τη συνάντηση με τον Βενιζέλο ο Ζαχάρωφ κρατά μια σημείωση, η οποία προκαλεί ανατριχίλα: ο «εθνάρχης» τού ζήτησε να μεριμνήσει ώστε ο ελληνικός λαός να μείνει χωρίς χρήματα και θέρμανση και να πεινάσει!
- Από τον Παναγιώτη Λιάκο
“V. No food, No coal, No Money.”
«B. (σ.σ. όπου Β εννοείται Βενιζέλος) Όχι φαΐ, όχι κάρβουνο, όχι χρήματα».
Μόλις διαβάσατε απόσπασμα από τις «σημειώσεις Ζαχάρωφ»*, ένα είδος ημερολογίου που κρατούσε o μεγαλέμπορος όπλων Μπάζιλ Ζαχάρωφ, ο οποίος στις 18 Δεκεμβρίου 1915 έφυγε από το Μόντε Κάρλο για να συναντήσει στην Ελλάδα τον Ελευθέριο Βενιζέλο, πολιτικούς, εκδότες εφημερίδων και δημοσιογράφους για να προωθήσει τα σχέδιά του για την είσοδο της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Έπρεπε να γεμίσει με χρήμα της κυβέρνησης της Μεγάλης Βρετανίας τις τσέπες του Ελευθερίου Βενιζέλου, τα ταμεία του κόμματος των Φιλελευθέρων, να λαδώσει σημαίνοντες πολιτικούς, να δημιουργήσει προπαγανδιστικό δίκτυο υπέρ της Αντάντ και να εντάξει στο «συμμαχικό» στρατόπεδο βενιζελικούς εκδότες και δημοσιογράφους – πάντα με το αζημίωτο.
Από τη συνάντησή του με τον Ελευθέριο Βενιζέλο ο Ζαχάρωφ κρατά μια σημείωση, η οποία προκαλεί ακόμα και σήμερα ανατριχίλα: ο «εθνάρχης», που τιμάται από το νεοελληνικό κράτος με φιέστες, διθυραμβικές αναφορές στα σχολικά βιβλία, ονοματοδοσίες οδών, πλατειών και λεωφόρων, του ζήτησε να μεριμνήσει ώστε ο ελληνικός λαός να μείνει χωρίς χρήματα και θέρμανση και να πεινάσει!
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος υπέθετε ότι, αν πεινούσαν, οι Ελληνες θα στρέφονταν κάποια στιγμή εναντίον του βασιλέα Κωνσταντίνου Α΄ και θα τον υποχρέωναν να εγκαταλείψει τον θρόνο. Επειτα εκείνος θα αναλάμβανε ξανά την πρωθυπουργία και θα μπορούσε ανεμπόδιστος να καταντήσει την Ελλάδα αγροτεμάχιο των «συμμάχων» και την ελληνική νεολαία τροφή για τα κανόνια, που θα αλεθόταν στις φοβερές κρεατομηχανές των χαρακωμάτων του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο Ιωάννης Μεταξάς είχε καταγγείλει δημόσια ήδη από το 1934 τον Ελευθέριο Βενιζέλο γι’ αυτή την προδοσία. Στο 24ο άρθρο του Μεταξά, που δημοσιεύτηκε στις 14/11/1934 στην «Καθημερινή»**, ο πατέρας του Επους του ’40 έγραφε για την πείνα και τη δυστυχία που έφερε στην Ελλάδα ο Βενιζέλος:
«Ὅσοι ἐκ τῶν ἀναγνωστῶν μας ἤσασθε παιδιά, κατὰ τὴν ἐποχὴν ἑκείνην͵ τῆς ὁποίας τὰ γεγονότα συζητοῦμεν σήμερον, μετὰ τόσα ἔτη, θὰ ἐνθυμῆσθε βέβαια κατὰ τὸν χειμῶνα τοῦ 1915, κατὰ τὸ 1916, κατὰ τὸ 1917, τοὺς γονεῖς σας πικραµένους, διότι δὲν εἶχαν νὰ σᾶς δώσουν ψωμί, παρὰ µίαν ζύµην ξηράν, μαύρην καὶ μουχλιασµένην, καὶ αὐτὴν εἰς μικρὰν ποσότητα. Ἐπεινούσατε τότε. Δὲν εἴχατε φῶς τὴν νύκτα. Ἐκρυώνατε διότι δὲν εἴχατε, φωτιά. Εἰς τοὺς µεγαλυτέρους ἀπὸ σᾶς θὰ ἔχουν ἴσως μείνει εἰς τὴν μνήμην αἱ συζητήσεις ποὺ ἐγίνοντο ἀπὸ τοὺς μεγάλους, τότε, νὰ κάµουν ψωμὶ ἀπὸ χαρούπια, τὸ ὁποῖον καὶ ἔγινε, ἀκόμη καὶ ἀπὸ τοὺς βολβοὺς τῶν σφερδουκλιῶν. Πολλοὶ ἀπὸ σᾶς ὕστερα ἀπὸ τοιαύτας στερήσεις, ἐμείνατε καχεκτικοί, καὶ ὑποφέρετε ἴσως ἀκόμη ἀπὸ τὴν ὑγείαν σας, ἀρκετοὶ δὲ καταντήσατε φυματικοί. Ἀρκετοὶ ἀπὸ σᾶς ὅσοι ἐγεννήθητε τότε ἢ εὐθὺς κατόπιν ἀπὸ γονεῖς ἑστερημένους τροφῆς καὶ δεινοπαθοῦντας, φέρετε ἀκόμη τὰ σπέρµατα καὶ ὑφίστασθε τὰς συνεπείας τῆς σωματικῆς ἐξαντλήσεως τῶν γονέων σας. Θὰ ἀκούσατε τότε ὅτι ἡ αἰτία ὅλων αὐτῶν τῶν στερήσεων ἦταν ὁ ‘ἀποκλεισµός’. Θὰ ἀκούσατε ὅτι ξένοι στόλοι ἡμπόδιζαν νὰ ἔλθῃ σιτάρι καὶ τροφὴ εἰς τὴν Ἑλλάδα. Καὶ ὅταν θὰ ἐμεγαλώσατε θὰ σᾶς ἔμεινεν αἴσθημα ἐκπλήξεως καὶ ἀπορίας ἀπὸ τοὺς διδασκάλους σας, ὅτι μᾶς συνέδεον δεσμοὶ φιλίας καὶ ἀγάπης. Καὶ μᾶς συνέδεον πράγματι.
Ποῖος ἐξώθησε τοὺς ξένους τούτους εἰς τὴν κατὰ τῆς ὑγείας καὶ τῆς ζωῆς σας πρᾶξιν ταύτην: Ἀκούσατέ τον. Τὴν 5ην Δεκεμβρίου 1915 ὁμιλεῖ ὁ ἴδιος εἰς τὸν Γκιγιεμὲν καὶ τοῦ λέγει τὰ ἑξῆς, τὰ ὁποῖα ὁ Γάλλος πρέσβυς τηλεγραφεῖ ἀμέσως εἰς τὴν κυβέρνησίν του (τηλεγράφημα Γκιγιεμὲν πρὸς τὸ γαλλικὸν ὑπουργεῖον τῶν ἐξωτερικῶν τῆς 5/18 Δεκεμβρίου 1915). Τοῦ εἶπεν ὁ κ. Βενιζέλος:
«Δὲν χρειάζεται νὰ μοῦ ἐξηγήσητε τίποτε, τὰ ἐννοῶ ὅλα. Ἔχετε νὰ κάμετε μὲ παληανθρώπους, οἱ ὁποῖοι σᾶς ἐμπαίζουν καὶ γελοῦν κατόπιν εἰς βάρος σας. Ἡ παρουσία σας εἰς Θεσσαλονίκην τοὺς ἐνοχλεῖ. Ἐὰν ἡμποροῦσαν θὰ σᾶς παρέδιδαν εἰς τοὺς Γερμανούς. Σταθῆτε σταθεροί, δὲν θὰ τοὺς συγκρατήσετε παρὰ διὰ τοῦ τρόμου καὶ τῆς ἀπειλῆς τῆς πείνας. Αὐτὴ εἶναι ἡ καθ’ αὐτὸ δύναμίς σας. Πρὸ παντὸς μὴν ἀφίνετε νὰ ἔρχεται σιτάρι, παρὰ λίγο κάθε φορά».
* Στο πολιτικό και ιστορικό περιοδικό «The International History Review» (34:4, σελ. 819-839) δημοσιεύτηκε η εργασία των Joseph Maiolo & Tony Insall με τίτλο: «Sir Basil Zaharoff and Sir Vincent Caillard as Instruments of British Policy towards Greece and the Ottoman Empire during the Asquith and Lloyd George Administrations, 1915-8». Εκεί δημοσιεύεται και το απόσπασμα από τις «σημειώσεις Ζαχάρωφ», που παρατίθεται στην αρχή του κειμένου. Οι «σημειώσεις Ζαχάρωφ» αποτελούν τμήμα των αποδιαβαθμισμένων εγγράφων του βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών που αφορούν τις δοσοληψίες του οικονομικού διευθυντή της αγγλικής οπλοβιομηχανίας Vickers Sir Vincent Caillard (στον φάκελο FO 1093/47).
**«Η Ιστορία του Εθνικού Διχασμού κατά την αρθρογραφία Ελευθερίου Βενιζέλου και Ιωάννου Μεταξά», εκδοτικός οίκος Κυρομάνος, σελ. 217-218, Θεσσαλονίκη: 1994
