Αβρότητες εκατέρωθεν και διεξοδική συζήτηση αρκετών θεμάτων περιλάμβανε η επίσκεψη του Νίκου Δένδια στην Αυστρία, στη σκιά της σύγκρουσης στην Ουκρανία. Ο Έλληνας ΥΠΕΞ εκτίμησε ότι «η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία δημιούργησε μια ενότητα μεταξύ των κρατών – μελών της ΕΕ, η οποία ήταν απίστευτη μόλις μερικές μέρες πριν», ενώ ευχαρίστησε τη Βιέννη «που είναι πάντοτε χρήσιμη και έχει πάντα μια θετική φωνή στο Συμβούλιο [Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ], υποστηρίζοντας, ούτε την Ελλάδα ούτε την Κύπρο, αλλά το Διεθνές Δίκαιο».
Ο Νίκος Δένδιας στις κοινές δηλώσεις του με τον Αυστριακό ομόλογό του Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ, επεσήμανε ακόμα, αφήνοντας αιχμές για την Τουρκία: «Η Αυστρία, ένα κράτος που περιβάλλεται από ξηρά, έχει υπογράψει τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, επειδή αντιλαμβάνεται πως αν δεν έχουμε κανόνες, δεν υπάρχει άλλος τρόπος, όταν ταυτόχρονα κράτη με μεγάλη ακτογραμμή δεν την έχουν υπογράψει».
«Προσπαθούμε πάρα πολύ να δημιουργήσουμε έναν ανθρωπιστικό διάδρομο στη Μαριούπολη»
Κατά τη συνάντησή τους, οι δύο υπουργοί Εξωτερικών συζήτησαν για τις εξελίξεις στην Ουκρανία και την κατάσταση σε ανθρωπιστικό επίπεδο, την Ανατολική Μεσόγειο και τα Δυτικά Βαλκάνια.
Σε ό,τι αφορά την κατάσταση στην Ουκρανία, συζήτησαν σχετικά με τις κυρώσεις, τη «συντονισμένη απάντησή μας κατά της εισβολής», όπως ανέφερε ο Νίκος Δένδιας. Και διεμήνυσε: «Έχουμε μια πολύ ξεκάθαρη θέση: όλοι όσοι συνδέονται με την ΕΕ πρέπει να τηρούν αυτές τις κυρώσεις. Δεν μπορεί να έχουμε διάφορα επίπεδα ανάμειξης σε αυτή την κρίση. Όλα τα κράτη που αποδέχονται το Διεθνές Δίκαιο και τους κανόνες του θα πρέπει να έχουν μία κοινή θέση».
Ο Έλληνας ΥΠΕΞ επικεντρώθηκε στην ελληνική κοινότητα στη Μαριούπολη και στη γύρω περιοχή και στην ανάγκη δημιουργίας ανθρωπιστικών διαδρόμων για τους ανθρώπους που επιθυμούν να απομακρυνθούν από την περιοχή.
Κάνοντας ειδική αναφορά στη σημαντική, όπως είπε, ελληνική μειονότητα στην Ουκρανία, και γύρω από τη Μαριούπολη, περίπου 150.000 ανθρώπους και ευχαρίστησε τον Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ για τη συμπόνια του σε ό,τι αφορά τις απώλειες των Ελλήνων ομογενών στην περιοχή. Μάλιστα, προέταξε πως «προσπαθούμε πάρα πολύ να δημιουργήσουμε έναν ανθρωπιστικό διάδρομο ώστε οι άνθρωποι που θέλουν να φύγουν, να μπορούν να φύγουν».
Επίσης, τόνισε πως αυτή τη στιγμή η Ελλάδα έχει έναν Γενικό Πρόξενό της στη Μαριούπολη, «τον τελευταίο Ευρωπαίο διπλωμάτη εκεί» και ανέφερε πως υπάρχουν δύσκολες συνθήκες για την απομάκρυνσή του από την περιοχή. «Προσπαθούμε για το καλύτερο» υπογράμμισε.
I totally agree with @a_schallenberg, that this huge crisis, the Ukrainian crisis, the invasion of Ukraine by Russia, has created a unity among us that was unbelievable just a few days ago. Of course, this situation raises great challenges. pic.twitter.com/WHKNPOZVl6
— Nikos Dendias (@NikosDendias) March 8, 2022
«Η Αυστρία δεν είναι ένας ‘à la carte’ φίλος»
Αναφερθείς στη συνάντηση που είχε νωρίτερα με τη γενική γραμματέα του ΟΑΣΕ στη Βιέννη, Χέλγκα Σμιτ, επισήμανε πως «προσπαθούμε να δούμε πώς μπορούμε τελικά να ανοίξουμε τον ανθρωπιστικό διάδρομο».
Επιπροσθέτως, αναφέρθηκαν στη φροντίδα των προσφύγων και τόνισε την ετοιμότητα της Ελλάδας να κάνει αυτό που της αναλογεί. Με αφορμή αυτό, ευχαρίστησε την Αυστρία για την αρωγή της στη μεταναστευτική κρίση του 2015 στα ελληνικά σύνορα. «Αυτό δείχνει ότι η Αυστρία δεν είναι ένας «à la carte» φίλος, αλλά μια χώρα που βοηθάει άλλα ευρωπαϊκά κράτη στην ώρα της ανάγκης τους» υπογράμμισε ο Νίκος Δένδιας.
Πέρα από την Ουκρανία, οι δύο υπουργοί συζήτησαν τις προκλήσεις στην ευρύτερη περιοχή, με έμφαση τα Δυτικά Βαλκάνια. «Τα Δυτικά Βαλκάνια είναι ένα σημαντικό κομμάτι», επισήμανε ο Νίκος Δένδιας και ευχαρίστησε τον ομόλογό του για την ανοικτή σύμπνοια της Αυστρίας με την ευρωπαϊκή ατζέντα για τα Δυτικά Βαλκάνια. «Πάντα λέμε ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος, παρά μόνο ο ευρωπαϊκός. Εάν δεν δώσουμε την ελπίδα της ένταξης στην ΕΕ στα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων, αυτές οι κοινωνίες θα είναι θύματα των πειρασμών που προέρχονται από άλλα μέρη» ανέφερε.
Ευχαρίστησε ακόμα τον ομόλογό του για τη βαθιά κατανόηση της Αυστρίας στις προκλήσεις που παρουσιάζει η Βοσνία-Ερζεγοβίνη και ανέδειξε πως πρέπει να εργαστούν από κοινού. Προσέθεσε ακόμα πως πρέπει «να προσπαθήσουμε να ολοκληρώσουμε τη Συμφωνία, έτσι ώστε επιτέλους να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία».
Σε ό,τι αφορά την Ανατολική Μεσόγειο, σημείωσε πως αν και η κατάσταση στην Ουκρανία κυριαρχεί, οι προκλήσεις όμως παραμένουν.
Η Ελλάδα βασίζεται ενεργειακά στη Ρωσία μόλις 30%
Τέλος, απαντώντας σχετική ερώτηση για το ρωσικό αέριο, ο Νίκος Δένδιας είπε ότι η Ελλάδα βασίζεται ενεργειακά στη Ρωσία μόλις 30%, προσθέτοντας πως άλλες χώρες εξαρτώνται περισσότερο από τη χώρα μας.
«Θέλω να ακούσω τις απόψεις τους στο Συμβούλιο Υπουργών πριν από τη διαμόρφωση μίας απάντησης. Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε έναν τρόπο κατά τον οποίο μπορεί να υπάρξει διαφοροποίηση [στην ενέργεια] στην Ευρώπη» συμπλήρωσε και υπογράμμισε τη σημασία των μονάδων υγροποιημένου αερίου που μπορούν να εισάγουν αέριο από άλλες πηγές. «Έχουμε δύο Τερματικούς Σταθμούς Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) που μπορούν να εισάγουν υγροποιημένο αέριο από άλλες πηγές, Αλγερία, Κατάρ, Ηνωμένες Πολιτείες. Άρα, η Ευρώπη μπορεί να έχει μια επιλογή στο μέλλον, αλλά υπογραμμίζω, στο μέλλον» επισήμανε καταληκτικά ο Νίκος Δένδιας.
«Πρέπει να είμαστε ρεαλιστές»
Την ανάγκη να αποχωρήσουν με ασφάλεια οι άμαχοι από τις ουκρανικές πόλεις που δέχονται τη ρωσική επίθεση και να διασφαλιστεί παράλληλα η πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας, ανέδειξε ο Aυστριακός υπουργός Εξωτερικών Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε από κοινού με τον Έλληνα ομόλογό του, Νίκο Δένδια.
Ο κ. Σάλενμπεργκ καταδίκασε «άνευ όρων τη βάναυση επίθεση εναντίον μιας γειτονικής χώρας, τη βία σε βάρος αμάχων και τις αναφερθείσες παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου» και εξέφρασε τη θλίψη του για τους Έλληνες που σκοτώθηκαν στην Ουκρανία. Σχετικά με την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας, διευκρίνισε ότι «συναισθηματικά η θέση του Κιέβου είναι απολύτως κατανοητή, αλλά θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, προκειμένου να μην δημιουργήσουμε προσδοκίες τις οποίες δεν μπορούμε αργότερα να ικανοποιήσουμε».
«Είναι μια σκοτεινή στιγμή για την Ευρώπη», παραδέχθηκε ο κ. Σάλενμπεργκ, σημείωσε ωστόσο ότι το τελευταίο διάστημα «μαθαίνουμε και ασκούμε περισσότερη γεωπολιτική απ’ ό,τι επί πολλά χρόνια» και εξέφρασε την ικανοποίησή του για την ενότητα που επιδεικνύεται, εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Σπάνια στην καριέρα μου έχω δει τόσο ισχυρή συναίνεση στην ΕΕ, τέτοια αίσθηση αλληλεγγύης και συμπόνιας», είπε χαρακτηριστικά και ζήτησε οι άμαχοι να μπορούν να φύγουν από τις πόλεις και η ανθρωπιστική βοήθεια να μπορεί, αντίστοιχα, να φθάσει στον προορισμό της.
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το εάν η Ευρώπη θα μπορούσε, όπως οι ΗΠΑ, να επιβάλει καθολική απαγόρευση εισαγωγών ενέργειας από τη Ρωσία, ο Αυστριακός διπλωμάτης διευκρίνισε ότι η κατάσταση στην Ευρώπη είναι διαφορετική: «Δεν είμαστε απλώς γειτονική περιοχή, αλλά εν μέρει εξαρτημένη για την παραγωγή ενέργειας (…) αλλά πρέπει να είμαστε ρεαλιστές», ανέφερε, επισημαίνοντας ωστόσο ότι η Αυστρία δεν αποκλείει τίποτα, ενώ τώρα γίνεται η επεξεργασία και τέταρτου πακέτου κυρώσεων. «Δεν είμαστε στο τέλος του δρόμου», δήλωσε.
Σε ό,τι αφορά το αίτημα της Ουκρανίας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ ανέφερε ότι υπήρξε βασικό θέμα των συνομιλιών του, πριν από τρεις εβδομάδες, στο Κίεβο. «Συναισθηματικά, κατανοώ 100% τη θέση των φίλων μας στο Κίεβο. Αλλά θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί προκειμένου να μην δημιουργήσουμε προσδοκίες τις οποίες μετά δεν μπορούμε να ικανοποιήσουμε. Και να είμαστε ρεαλιστές, διότι δεν θα άλλαζε τίποτα σε ό,τι αφορά τις τρομερές στρατιωτικές επιθέσεις της Ρωσίας και την καταστροφή που υφίστανται οι Ουκρανοί», εξήγησε ο Αυστριακός υπουργός, υπενθυμίζοντας ότι π.χ. η Βοσνία – Ερζεγοβίνη δεν έχει ακόμη λάβει το καθεστώς της υποψήφιας προς ένταξη χώρας. «Πρέπει να προσέξουμε τι είδους μηνύματα δίνουμε σε αυτές τις χώρες», πρόσθεσε.
Σε ό,τι αφορά ειδικά τα Δυτικά Βαλκάνια, ο κ. Σάλενμπεργκ προειδοποίησε ότι και εκεί, όπως και σε άλλες περιοχές, όπως η Μολδαβία, ή θα επικρατήσει ο ευρωπαϊκός, δυτικός τρόπος ζωής ή άλλα συστήματα, άλλων χωρών, είτε της Ρωσίας, είτε της Κίνας, είτε της Τουρκίας και τόνισε την ανάγκη η περιοχή να ενταχθεί το συντομότερο δυνατό στην ΕΕ.
«Η Ελλάδα έχει κάνει ένα τεράστιο βήμα με τη Συμφωνία των Πρεσπών προκειμένου να καταστήσει εφικτή την πρόοδο της Βόρειας Μακεδονίας και είμαι ευγνώμων στην κυβέρνησή σας και στη Βουλγαρία που θα κάνουν τα τελευταία βήματα, διότι έχουμε καθυστερήσει να ανοίξουμε επιτέλους τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία και να προχωρήσουμε με την Βοσνία – Ερζεγοβίνη και να διευθετήσουμε το θέμα απελευθέρωσης των ταξιδιωτικών θεωρήσεων με το Κόσοβο», δήλωσε ο κ. Σάλενμπεργκ, για να σημειώσει: «Ο πόλεμος στην Ουκρανία μας δείχνει ότι δεν πρέπει να περιμένουμε πολύ, αλλά να προχωρήσουμε και να φέρουμε στην ευρωπαϊκή οικογένεια τις χώρες που είναι πιο κοντά και περιβάλλονται από κράτη – μέλη».
Ο Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ κατέληξε επισημαίνοντας ότι δεν υπάρχει θέμα στο οποίο να μην συμφωνούν Βιέννη και Αθήνα, ενώ ευχαρίστησε τον ομόλογό του «για τη φιλία και την αλληλεγγύη».
