Δεν νομίζω πως υπάρχει Ελληνας που να μη μυρίζεται ότι αυτή η δήθεν… συγκυριακή συνεύρεση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν ήταν προσχεδιασμένη εδώ και καιρό – από κέντρα εξουσίας εντός και εκτός της χώρας.
- Γιώργος Χαρβαλιάς
Θεώρησε απλώς η κυβέρνηση ότι βρέθηκε η κατάλληλη αφορμή για να μας τη «σερβίρει».
Ποια είναι η αφορμή; Η κρίση στην Ουκρανία και η ανάγκη να θυμηθούμε ότι Ελλάδα και Τουρκία είναι… σύμμαχοι, βασικοί πυλώνες της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ. Να μιλήσουμε δηλαδή για τα υπόλοιπα, αυτά που τάχα μας «ενώνουν», και να αφήσουμε απέξω την ταμπακιέρα.
Πιστεύει, όμως, στα αλήθεια ο κύριος Μητσοτάκης ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί; Ότι θα αφήσει η Τουρκία, που έχει ήδη αποσπάσει τα διεθνή εύσημα του «αξιόπιστου μεσολαβητή» στο ουκρανικό ζήτημα, ανεκμετάλλευτη την ευκαιρία για να καταδείξει τον «παραλογισμό» που διέπει τις ελληνικές θέσεις στο Αιγαίο; (Την Κύπρο ας την προσπεράσουμε, γιατί απλούστατα η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν έχει άποψη. Είναι άλλο κράτος…) Εκτιμά, δηλαδή, ο Ελληνας πρωθυπουργός ότι θα του επιτρέψουν οι Τούρκοι από αυτό το τραπέζι να βγει χορτάτος και αγρατσούνιστος; Θα κάνει μια απλή βόλτα στον Βόσπορο, σαν την αλεπού στο παζάρι; Μα, αν το πιστεύει αυτό, επιτρέψτε μου να σας πω ότι δεν προσομοιάζει με αλεπού, αλλά με άλλο είδος του ζωικού βασιλείου. Μου έρχεται πρόχειρα ένα στο μυαλό, νυκτόβιο, πτερωτό, με μεγάλα μάτια, του ευρύτερου γένους των γλαυκόμορφων, αλλά όχι ιδιαίτερα σοφό, το οποίο για λόγους τακτ θα αποφύγω να αναφέρω…
Αν πραγματικά ο Κυριάκος είναι τόσο αφελής και καλόπιστος, σίγουρα δεν κάνει για τη δουλειά που τον έχουμε επιλέξει. Επειδή όμως μου δίνει την εντύπωση ανθρώπου υπολογιστή και καχύποπτου, μάλλον κάτι άλλο έχει στο μυαλό του.
Το πρόβλημα είναι ότι εσχάτως αυτά που έχει στο μυαλό του, όπως η φαεινή ιδέα να στείλει όπλα στους Ουκρανούς, θεωρεί πολυτέλεια να τα μοιράζεται με αυτούς που τον εξέλεξαν ή με τους συναδέλφους του στα υπόλοιπα πολιτικά κόμματα, που -αν δεν κάνω λάθος- εκφράζουν αθροιστικά μεγαλύτερο ποσοστό του ελληνικού λαού. Κάνει, δηλαδή, ό,τι του αρέσει ή ό,τι αποφασίζεται στα οικογενειακά συμβούλια με τον ανιψιό του, τις αδερφές του, πιθανότατα και τη σύζυγό του. Καλό αυτό για επενδυτικές τοποθετήσεις ή οτιδήποτε άλλο αφορά την οικογενειακή περιουσία, αλλά όχι για αποφάσεις που αφορούν το μέλλον και την ίδια την υπαρξιακή υπόσταση της χώρας.
Και εδώ τίθεται το κρίσιμο ερώτημα: Εξυπηρετεί αυτή τη στιγμή το εθνικό συμφέρον μια συνάντηση στην έδρα του αντιπάλου, χωρίς καθορισμένη ατζέντα (τουλάχιστον από την πλευρά μας), όταν οι μετοχές της Τουρκίας στο διεθνές χρηματιστήριο είναι ιδιαίτερα ανεβασμένες για τον ρόλο της ως «γεφυροποιού» στην ουκρανική κρίση; Δεν προσφέρει ευκαιρία και νομιμοποίηση στον Ερντογάν να φανεί φιλειρηνικός και νηφάλιος, και να τείνει «χείρα φιλίας» απέναντι σε μια Ελλάδα «φοβική», που, λόγω των… μαξιμαλιστικών της επιδιώξεων, συντηρεί μια διαρκή εστία έντασης στη νοτιοανατολική Μεσόγειο;
Να είστε βέβαιοι ότι, αν τελικά αυτή η συνάντηση κορυφής πραγματοποιηθεί (καθώς δεν είχε ματαιωθεί, ως όφειλε, μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές), κάπως έτσι θα τεθεί το ζήτημα. Την ώρα που το ΝΑΤΟ χρειάζεται τη μέγιστη δυνατή ενότητα για να αντιμετωπίσει τη ρωσική (και καλά) απειλή, η Ελλάδα με παιδιάστικα καμώματα υπονομεύει την ομοψυχία στην Ατλαντική Συμμαχία για κάποιες νησίδες αμφισβητήσιμης κυριότητας…
Είναι, λοιπόν, καταπληκτική ευκαιρία για την Τουρκία να κερδίσει πόντους στο λεγόμενο «blame game» για την «ένταση» στο Αιγαίο και να εμφανιστεί σε ρόλο «ήρεμης δύναμης», που προσπαθεί να συνεννοηθεί με έναν υστερικό γείτονα. Αλλά δεν είμαι βέβαιος ότι ο Ερντογάν θα αρκεστεί σε αυτό. Είναι πολύ πιθανό να θέσει με ωμότητα τις αξιώσεις του για να καταγραφούν, και το «ξέρετε, εξοχότατε, διαφωνούμε» του Μητσοτάκη ελάχιστη σημασία θα έχει.
Είναι επίσης πιθανό, στο πλαίσιο του υποτιθέμενου «παραθύρου» ελληνοτουρκικής συνεργασίας που ανοίγει η ουκρανική κρίση, να απαιτήσει να μπει «σφήνα» στην ενεργειακή σύμπραξη Ελλάδας – Αιγύπτου – Κύπρου – Ισραήλ. Λογικοφανής απαίτηση, τουλάχιστον για τα μάτια κάποιων δυτικών συμμάχων, γιατί την ώρα που… γρυλίζει η ρωσική αρκούδα πρέπει να παραμερίζονται οι «μικροδιαφορές» μεταξύ συμμάχων. Πιθανώς και το Ισραήλ πλέον να μην έχει μεγάλες αντιρρήσεις…
Αυτά, φοβούμαι, είναι τα ελάχιστα αρνητικά που μπορεί να μας συμβούν από το σημερινό πολυδιαφημισμένο τραπέζι στον Βόσπορο. Το χειρότερο, όμως, είναι ότι στο μυαλό του κ. Μητσοτάκη μπορεί να μην προσλαμβάνονται ως «αρνητικά». Να έχει σκοπό, δηλαδή, με τις ευλογίες των δυτικών πατρόνων του, να δεχτεί τη «χείρα φιλίας» που θα τείνει ο Ερντογάν. Αν είναι έτσι, θα του συνιστούσα, μετά τη χειραψία, να μετρήσει πόσα δάχτυλα του λείπουν…
