Με γνωστοποίηση και χωρίς να έχει λάβει έγκριση μέχρι στιγμής από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει να προχωρήσει το μέτρο του νέου μηχανισμού αποζημίωσης των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, με χρήση πλαφόν από τον Ιούλιο η Κυβέρνηση.
Ο Πρωθυπουργός επιδιώκει να ασκήσει πίεση και να φέρει προ τετελεσμένων τις Βρυξέλλες καθώς γνωρίζει ότι τα μέτρα αυτά αποτελούν παρέκκλιση της λειτουργίας της εγχώριας αγοράς ηλεκτρισμού από το πανευρωπαϊκό target model και συνεπώς απαιτείται η έγκριση από την Κομισιόν για να εφαρμοσθούν. Άλλωστε η σκληρή κριτική του Πρωθυπουργού στην τακτική της ΕΕ με κάποιες χώρες να κοιτάζουν μονομερώς τα συμφέροντά τους χωρίς να λαμβάνεται υπ’ όψιν το πρόβλημα της ενεργειακής ακρίβειας, φαίνεται να συνδέεται με τις αποφάσεις του, αλλά και να καθορίζει τη στρατηγική του πριν από το καθοριστικό Eurogroup του Μαΐου.
Η Κυβέρνηση δεν έχει εγκαταλείψει τις προσδοκίες για μία ευρωπαϊκή παρέμβαση που θα διευκόλυνε σε μεγάλο βαθμό την λειτουργία του μηχανισμού που επιδιώκει να εφαρμόσει από τον Ιούλιο και θέλει να ωθήσει με κάθε τρόπο τα πράγματα προς τα εκεί.
Σύμφωνα με πηγές της αγοράς, το όλο σχέδιο παραμένει θολό, ενώ εκφράζονται και ερωτήματα κατά πόσο θα περάσει από την αυστηρή κρίση της Κομισιόν και της Αντιπροέδρου της για θέματα Ανταγωνισμού Μαργκρέτε Βεστάγκερ, ειδικά σε ό,τι αφορά το πλάνο διαχωρισμού της τιμής που θα δίδεται για την εσωτερική αγορά και στις εξαγωγές ρεύματος.
Επιπλέον, ο Υπουργός Ενεργείας Κώστας Σκρέκας κατά την εξειδίκευση των κυβερνητικών μέτρων για την ενέργεια, τόνισε ότι ουσιαστικά η Κυβέρνηση αναστέλλει την ρήτρα αναπροσαρμογής για όσο διάστημα είναι σε λειτουργία ο μηχανισμός. Βεβαίως η ρήτρα είναι εντεταγμένη στην ευρωπαϊκή νομοθεσία και θα πρέπει να ληφθούν σχετικές εγκρίσεις για το όποιο «πάγωμά» της. Σε ανακοίνωσή του το ΥΠΕΝ στις 28/4 με αφορμή αναφορές του ΣΥΡΙΖΑ είχε σημειώσει ότι «η ρήτρα αναπροσαρμογής προβλέπεται από το ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο και έχει ενσωματωθεί στον Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας εδώ και σχεδόν μία δεκαετία, όπως συμβαίνει στα κυμαινόμενα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες». Μένει, να φανεί πώς θα αποτυπωθεί η όλη ρύθμιση και θα περάσει στο εθνικό δίκαιο.
Υπενθυμίζει, δε, ότι στο κείμενο REPowerEU, που δημοσιοποίησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνεται ότι ο κανόνα της ελεύθερης διαμόρφωσης των τιμών στις χονδρεμπορικές αγορές ηλεκτρικής ενεργείας ισχύει μόνο σε συνθήκες κανονικής λειτουργίας των αγορών, (άρθρο 5 της Οδηγίας) και αναφέρονται συγκεκριμένες αιτίες/στρεβλώσεις που εάν συντρέχουν σε μια αγορά συνιστάται η λήψη ρυθμιστικών μέτρων.
Μεταξύ των αναφερόμενων ως αιτίες περιλαμβάνονται η αυτόματη μεταφορά του 100% των τιμών της χονδρεμπορικής αγοράς στα τιμολόγια και η μη ύπαρξη δυνατότητας αντιστάθμισης του κινδύνου, αιτίες/στρεβλώσεις που σαφώς συντρέχουν στην ελληνική αγορά.
Κυβερνητικές πηγές πάντως, επισημαίνουν ότι το σχέδιο συμφωνεί με τα ευρωπαϊκά δεδομένα και πατά στο πολιτικό κεκτημένο των τελευταίων ημερών. Τονίζεται, δε, ότι δεν επηρεάζει το διασυνοριακό εμπόριο το οποίο θα συνεχίσει να γίνεται με βάση τους κανόνες του Target Model. Κάτι για παράδειγμα που δεν ισχύει στην Ισπανία και την Πορτογαλία, όπου υπήρξαν ενστάσεις, αν και με κάποιο τρόπο έλαβαν έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρέμβουν στην αγορά.
Τα μέτρα για την αποκλιμάκωση και την σταθεροποίηση των αυξημένων τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος περιλαμβάνουν:
(α) Kατά τους μήνες Μάιο και Ιούνιο επιδοτούνται πλέον και οι καταναλώσεις άνω των 300 Kwh της κυρίας κατοικίας, όπως και οι καταναλώσεις των υπόλοιπων ιδιοκτησιών των νοικοκυριών, με ποσοστό 50% επί της αξίας του ρεύματος. Παράλληλα, η επιδότηση για τις πρώτες 300 Kwh της κυρίας κατοικίας ενισχύεται σε 85%, για τις μικρές επιχειρήσεις σε 80% και για τις υπόλοιπες επιχειρήσεις στο 60% της αύξησης του ρεύματος.
(β) Kατά τον μήνα Ιούνιο θα επιστραφεί στους λογαριασμούς IBAN των νοικοκυριών το 60% της αύξησης για όλους τους λογαριασμούς ρεύματος που εκδόθηκαν από τον Δεκέμβριο του 2021 έως και τον Μάιο του 2022 και αφορούν στην κύρια κατοικία. Η επιστροφή μπορεί να φτάσει έως και τα 600 ευρώ ανά ωφελούμενο. Το κόστος υπολογίζεται σε 280 εκατ. ευρώ.
(γ) Από τον Ιούλιο του 2022 και έως τα τέλη του έτους και εάν απαιτηθεί με επέκταση το πρώτο εξάμηνο του 2023, εισάγεται μηχανισμός απορρόφησης των επί πλέον εσόδων των παραγωγών στην χονδρική αγορά και συγχρόνως ενισχύεται ο παρών μηχανισμός εκπτώσεων στα τιμολόγια ρεύματος οριζόντια ώστε να σταθεροποιηθεί η τιμή λιανικής. Υπολογίζεται ο μηχανισμός να απορροφήσει το 70% έως 80% της αύξησης στην τιμή της κιλοβατώρας για τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και τους αγρότες.
Το συνολικό κόστος των ανωτέρω παρεμβάσεων για το υπόλοιπο του 2022 ανέρχεται σε 3,2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1,1 δισ. ευρώ επιβαρύνεται ο κρατικός προϋπολογισμός.
- Η αναδρομική επιστροφή ποσού έως 600 ευρώ αφορά οικιακούς καταναλωτές για χρεώσεις της κύριας κατοικίας τους, που δεν έχουν καλυφθεί από τις εκπτώσεις που έχουν δοθεί μέσω των λογαριασμών ρεύματος, είτε από το κράτος, είτε από τους παρόχους.
- Η επιδότηση καλύπτει νοικοκυριά-φορολογικούς κατοίκους Ελλάδος, με δηλωθέν οικογενειακό εισόδημα έως 45.000 ευρώ. Η επιδότηση θα δοθεί στο λογαριασμό IBAN του καταναλωτή.
- Η επιστροφή δίνεται σε όσους πλήρωσαν συνολική αύξηση ρεύματος τους έξι μήνες άνω των 30 ευρώ και δεν μπορεί να ξεπερνάει τα 600 ευρώ ανά καταναλωτή.
- Απαραίτητη προϋπόθεση για τη λήψη της ενίσχυσης είναι η υποβολή αίτησης στην πλατφόρμα που θα δημιουργηθεί για αυτό το σκοπό με συνεργασία του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής και της ΑΑΔΕ. Εκεί θα αντλούνται τα στοιχεία της κύριας κατοικίας από την ΑΑΔΕ, όπως και ο σχετικός αριθμός του ρολογιού ρεύματος και ο ωφελούμενος θα βεβαιώνει τα στοιχεία αυτά ή θα τα επικαιροποιεί σε περίπτωση που έχει αλλάξει κύρια κατοικία. Κατόπιν τα στοιχεία των χρεώσεων ρεύματος για κάθε ρολόι, θα αντλούνται από τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας.
