Το 1936 άνοιξε μια χαραμάδα στο σύστημα και πέρασε από μέσα της τόσος ήλιος, που μας ζεσταίνει ακόμα…
- Από τον Παναγιώτη Λιάκο
Δεν είναι δα και λίγο να υπάρξει κυβερνήτης τόσο αξιοπρεπής, λογικός και εμπνευσμένος πατριώτης, ώστε μία από τις ημέρες του στο τιμόνι της χώρας να καθιερωθεί ως εθνική εορτή. Ο Ιωάννης Μεταξάς ήταν ήδη πρωθυπουργός, εκλεγμένος από τη Βουλή, με τεράστια πλειοψηφία, όταν την 4η Αυγούστου 1936 αποφάσισε να αναλάβει την Αρχή δίχως τους περιορισμούς που επέβαλε το τότε Σύνταγμα.
Ο πόλεμος ερχόταν καλπάζοντας κατά τη μεριά της Ελλάδας και όσοι είχαν στοιχειώδη επαφή με τη διεθνή πολιτική σκηνή, γνώριζαν ότι μια εξέλιξη αυτού του είδους ήταν αναπόφευκτη, γι’ αυτό οι ηγεσίες είχαν ανάγκη από έκτακτες εξουσίες. Έτσι έγινε αυτό το παράδοξο, να προκύψει η 28η Οκτωβρίου 1940 μέσω του θέρους του 1936. Η 28η Οκτωβρίου 1940 είναι, σε πολιτικό και εθνικό επίπεδο, η ημέρα που διαδέχτηκε την 4η Αυγούστου 1936 – είναι ένα 48ωρο που εξέφρασε την προσωπικότητα του Ιωάννη Μεταξά και τίμησε το αίμα, τις θυσίες, το χαμόγελο και τα δάκρυα του ελληνικού λαού.
Η 28η Οκτωβρίου με το «ΟΧΙ» της, που ειπώθηκε από έναν και αντήχησε σαν ηχώ στα στόματα εκατομμυρίων, είναι το ορόσημο της αρχής ενός πολέμου. Κι εμείς την αρχή των δεινών την κάναμε γιορτή, γιατί ενδόμυχα γνωρίζουμε ότι κάθε ενάρετη πράξη είναι μια γιορτή, και η 28η Οκτωβρίου είναι γιορτή που τη λατρεύει -με θρησκευτική ευλάβεια- ο ελληνικός λαός.
Η ημερομηνία έναρξης του Ελληνοϊταλικού Πολέμου δεν δημιούργησε μια γιορτή άνευ περιεχομένου, δεν είναι ένα επετειακό φάντασμα, κούφιο σαν τα σκιάχτρα στους αγρούς, δεν είναι μια αντιδημοφιλής φιέστα, όπου συνηθίζει να παρίσταται η ελίτ διασυρόμενη και χλευαζόμενη ακόμα και για τις ενδυματολογικές επιλογές της. Είναι ένα λαϊκό πολεμικό ξέσπασμα, μια παραφορά που προκλήθηκε από τον ψύχραιμο υπολογισμό του Ιωάννη Μεταξά, που μετρούσε κάθε θυσία και κάθε κίνδυνο με μέτρο την τιμή του έθνους, την ηθική και την υλική επιβίωση του λαού και το χρέος στους προγόνους και στις επόμενες γενιές. Δίχως την 4η Αυγούστου δεν θα ερχόταν η 28η Οκτωβρίου.
Όλοι το γνωρίζουν αυτό, γι’ αυτό ο λαός αγαπά και σέβεται τη μνήμη του Ιωάννη Μεταξά και η παρακμιακή κλεπτοκρατία και ο κραταιός συστημικός ανθελληνισμός φρίττουν ακόμα και στο άκουσμα του ονόματός του. Η μνήμη, όμως, είναι ανίκητη. Οπως και η αλήθεια, που τη φέρνει στο φως ο χρόνος.