Με προπορεία τριών μηνών σε σχέση με τα συμβατικό προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα, που προβλέπει την παράδοσή της την 31η Μαρτίου 2025, εξελίσσεται η ναυπήγηση της πρώτης φρεγάτας τύπου FDI-HN του Πολεμικού Ναυτικού (Π.Ν.) στα ναυπηγεία της Naval Group στο Λοριάν, στη Βρετάνη, στη βορειοδυτική Γαλλία.
- Του Περικλή Ζορζοβίλη
Η «κυριακάτικη δημοκρατία» συμμετείχε σε παγκόσμια δημοσιογραφική αποστολή στο Λοριάν, όπου είχε τη δυνατότητα να ενημερωθεί για την εξέλιξη του προγράμματος ναυπήγησης των τριών φρεγατών τύπου FDI-HN και να παρακολουθήσει φάσεις της κατασκευής τους.
Τα ναυπηγεία στο Λοριάν, στις ακτές του Ατλαντικού, αποτελούν εντός του ομίλου της Naval Group τον κόμβο σχεδίασης, κατασκευής και ολοκλήρωσης των πλοίων επιφανείας.
Οι εργαζόμενοι
Σήμερα τα ναυπηγεία απασχολούν 2.400 εργαζομένους, εκ των οποίων το 57% είναι εργατοτεχνίτες και το 43% μηχανικοί και διοικητικοί, και περισσότερους από 1.200 υποκατασκευαστές. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια στις υποδομές και στον εξοπλισμό των ναυπηγείων έχουν γίνει επενδύσεις ύψους 40.000.000 ευρώ κυρίως για την ψηφιοποίηση της διαδικασίας παραγωγής, με σκοπό τη μείωση του χρόνου παραγωγής (άρα και του κόστους) και τη μεγιστοποίηση της ποιότητας κατασκευής.
Η αναβάθμιση της διαδικασίας παραγωγής σε συνδυασμό με τη μεθοδολογία κατασκευής κατέστησαν δυνατή την αύξηση της ετήσιας δυνατότητας παραγωγής από μία σε δύο φρεγάτες, εξέλιξη που ωφελεί το Π.Ν., το οποίο επείγεται να εντάξει σε υπηρεσία το ταχύτερο δυνατόν τις νέες μονάδες. Οπως ανακοινώθηκε κατά τη διάρκεια ενημέρωσης από στελέχη της Naval Group, ο χρόνος που απαιτείται από την έναρξη της διαδικασίας παραγωγής μέχρι την παράδοση του πλοίου έχει μειωθεί από τους 48 μήνες, που θα απαιτηθούν για το πρώτο πλοίου του τύπου, τη φρεγάτα Amiral Ronarc’h που θα παραδοθεί στο ναυτικό της Γαλλίας, σε 36 μήνες για τα υπόλοιπα της παραγωγής σειράς, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και οι τρεις ελληνικές φρεγάτες.
Οπως ανακοίνωσε η Naval Group, στις 16 Δεκεμβρίου 2021, κατά την τελετή τοποθέτησης της τρόπιδας της πρώτης γαλλικής φρεγάτας, απαιτούνται 1.000.000 εργατοώρες για την παραγωγή σειράς κάθε φρεγάτας FDI, ενώ άλλο 1.000.000 εργατοώρες απαίτησαν οι εργασίες σχεδίασης και ανάπτυξης του προγράμματος. Στο πρόγραμμα εργάζονται με πλήρη απασχόληση περισσότερα από 1.200 άτομα, προσωπικό της εταιρίας και 400 υπεργολάβοι.
Την παρούσα περίοδο η παραγωγή στο ναυπηγείο επικεντρώνεται στην κατασκευή και την ολοκλήρωση των υπόλοιπων τομέων της πρώτης ελληνικής φρεγάτας, ενώ έχει αρχίσει και η κατασκευή μεταλλικών δομών για τους τομείς της δεύτερης ελληνικής φρεγάτας.
Παράλληλες διαδικασίες κατασκευής
Στη φωτογραφία απεικονίζονται οι βασικές αρχές της μεθοδολογίας κατασκευής των φρεγατών FDI που έχει υιοθετήσει η Naval Group. Ουσιαστικά πρόκειται για δύο παράλληλες διαδικασίες κατασκευής, που όμως είναι απόλυτα συγχρονισμένες μεταξύ τους στο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης.
Η πρώτη αφορά την κατασκευή μιας δομής που φέρει την ονομασία PSIM (Panoramic Sensors and Intelligence Module, σε ελεύθερη μετάφραση σπόνδυλος πανοραμικών αισθητήρων και πληροφοριών) και η δεύτερη του σκάφους (hull). H κατασκευή του PSIM, που έχει βάρος περίπου 150 τόνους και ύψος 42 μέτρα, αρχίζει με την κοπή και την συγκόλληση των ελασμάτων καθώς και των τμημάτων πλαστικού ενισχυμένου με ίνες υάλου (GRP), και συνεχίζεται με τη συνένωση των επιμέρους τμημάτων σε μία ενιαία δομή. Ακολουθεί η εγκατάσταση του εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων αισθητήρων (ραντάρ, ηλεκτροοπτικών), ηλεκτρονικών, ηλεκτρικών συστημάτων, καλωδιώσεων, κ.λπ.
Οι κεραίες του ραντάρ
Στο PSIM εγκαθίστανται οι τέσσερις σταθερές κεραίες του ραντάρ πολλαπλών λειτουργιών SEAFIRE 500 που, κατά την κατασκευάστρια Thales, επιτρέπει την παρακολούθηση στόχων σε απόσταση έως και 500 χιλιόμετρα (οι τετράγωνες κεραίες, στο μέσο περίπου το PSIM), οι κεραίες του συστήματος IFF (Identification Friend or Foe: αναγνώρισης φίλιου ή εχθρού), οι δύο ηλεκτροοπτικοί αισθητήρες PASEO-XLR της Safran για τον ολοπεριμετρικό (360 μοίρες) παθητικό εντοπισμό στόχων σε μεγάλες αποστάσεις, οι κεραίες των συστημάτων C-ESM (Communication Electronic Support Measures) και R-ESM (Radar-ESM), οι κεραίες των συστημάτων επικοινωνιών κ.ά.
Στο κατώτερο επίπεδο του PSIM είναι εγκατεστημένο το ένα από τα δύο κέντρα επεξεργασίας ψηφιακών δεδομένων (data center, το δεύτερο βρίσκεται σε χώρο προς την πρύμνη του πλοίου) που περιλαμβάνει η πρωτοποριακή ψηφιακή αρχιτεκτονική του πλοίου, λόγω της οποίας χαρακτηρίζεται και η πρώτη ψηφιακή φρεγάτα, ενώ ακριβώς κάτω από το PSIM βρίσκεται το Κέντρο Πληροφοριών Μάχης του πλοίου. Η κατασκευή του σκάφους αρχίζει με μεταλλικές δομές οι οποίες συνενώνονται (συγκολλούνται), ώστε να αποτελέσουν τους τομείς του σκάφους (blocks).
Οι τομείς που έχουν βάρος μέχρι 300 τόνους (όσο είναι η μεταφορική ικανότητα των γερανών του ναυπηγείου) κατασκευάζονται σε ένα ενιαίο ή δύο τμήματα (υποτομείς), τα οποία μετά την τοποθέτηση του εξοπλισμού (π.χ. κύριες μηχανές, ηλεκτρογεννήτριες) συγκολλούνται. Στη συνέχεια, στους τομείς τοποθετείται ο εξοπλισμός, συμπεριλαμβανομένων καλωδιώσεων και σωληνώσεων, ενώ γίνεται και η βαφή τους εσωτερικά.
Οπως αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης, η ολικού μήκους 122 μέτρων φρεγάτα διαθέτει 20 χιλιόμετρα σωληνώσεων και 350 χιλιόμετρα (σχεδόν 2.900 φορές το μήκος της) καλωδιώσεων. Στην επόμενη φάση οι τομείς, που το ποσοστό του εξοπλισμού τους ανέρχεται σε 80%, μεταφέρονται σε καλυμμένη για προστασία από τις εξαιρετικά ευμετάβλητες, ακόμη και εντός του ίδιου εικοσιτετράωρου, καιρικές συνθήκες της Βρετάνης, μόνιμη δεξαμενή των ναυπηγείων, όπου γίνεται η συνένωσή τους (συγκόλληση), ώστε να σχηματιστεί το σκάφος. Ακολουθούν η τοποθέτηση του υπολειπόμενου εξοπλισμού, η σύνδεση των δικτύων και η εξωτερική βαφή.
Μετά την καθέλκυση τοποθετείται και το PSIM (το ύψος της καλυμμένης μόνιμης δεξαμενής δεν επιτρέπει την τοποθέτησή του πριν) και γίνεται η διασύνδεσή του με το σκάφος (η ενεργοποίησή του απαιτεί διάστημα δύο έως τριών εβδομάδων), ολοκληρώνεται ο εξοπλισμός (συμπεριλαμβανομένης και της εγκατάστασης των οπλικών συστημάτων) και λαμβάνει χώρα η τελική φάση ολοκλήρωσης όλων των συστημάτων. Στη συνέχεια διεξάγεται η φάση των εργοστασιακών δοκιμών εν όρμω και εν πλω, και μετά την επιτυχή ολοκλήρωσή τους το πλοίο είναι έτοιμο προς παράδοση στον χρήστη που θα το υποβάλει σε δομικές αποδοχής.
Το «άγρυπνο μάτι» του Ναυτικού Κλιμακίου!
Με την ενεργοποίηση της σύμβασης για την προμήθεια των τριών φρεγατών τύπου FDI-HN το Πολεμικό Ναυτικό συγκρότησε μία ανεξάρτητη υπηρεσία, η οποία εγκαταστάθηκε σε κτίριο εντός των ναυπηγείων της Naval Group στο Λοριάν, το Ναυτικό Κλιμάκιο Γαλλίας ή, όπως είναι ο πλήρης τίτλος της, Ναυτικό Κλιμάκιο Ναυπηγικών Κατασκευών Γαλλίας. Η αποστολή της υπηρεσίας είναι διττή:
- η παρακολούθηση της εξέλιξης και της υλοποίησης του συγκεκριμένου κύριου εξοπλιστικού προγράμματος σύμφωνα με την υπογραφείσα σύμβαση και τις κατευθύνσεις και διαταγές του ΓΕΝ
- η παροχή διοικητικής υποστήριξης και ο συντονισμός της εκπαίδευσης και της οργάνωσης των πληρωμάτων με σκοπό την έγκαιρη και ομαλή ένταξη των νέων μονάδων στον Στόλο.
Στο πλαίσιο αυτό, το κλιμάκιο παρακολουθεί και εισηγείται τις κατάλληλες ενέργειες ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή και ορθή εκτέλεση της σύμβασης και των τροποποιήσεων αυτής (εφόσον υπάρξουν), επιβεβαιώνει τα συμβατικά γεγονότα (milestones) και υπογράφει τα σχετικά πιστοποιητικά.
Επίσης, σε περίπτωση που κατά την υλοποίηση της σύμβασης προκύψουν τεχνικές ή συμβατικές διαφορές, το κλιμάκιο εισηγείται την επίλυσή τους. Ευθύνη του κλιμακίου αποτελεί και η χορήγηση υλικών και πληροφοριών που παρέχονται από το Π.Ν. και η επικοινωνία με τον ανάδοχο και τους κύριους υποκατασκευαστές για τη λήψη απαντήσεων επί ζητημάτων που εγείρει το Π.Ν.
Τέλος, συμμετέχει στις διαδικασίες διασφάλισης ποιότητας από την αρμόδια γαλλική Αρχή και εισηγείται το πρόγραμμα εκπαίδευσης του προσωπικού του Π.Ν. που συμμετέχει στο πρόγραμμα ναυπηγικής κατασκευής, μετά δε την έγκρισή του συντονίζει και παρακολουθεί την εφαρμογή του.
Η τυπική διάρθρωση του Ναυτικού Κλιμακίου Ναυπηγικών Κατασκευών περιλαμβάνει τη διοίκηση, τμήματα και ανεξάρτητα γραφεία. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται το Τμήμα Μελετών και Αξιολόγησης Προγραμμάτων που παρακολουθεί όλα τα σχετικά με τα οπλικά συστήματα, τη ναυπηγική κατασκευή και τα μηχανολογικά, ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά συστήματα του πλοίου.
Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι το Ναυτικό Κλιμάκιο αποτελεί το επιτόπιο, άγρυπνο μάτι του Π.Ν. που διασφαλίζει την ομαλή και έγκαιρη εκτέλεση της σύμβασης σύμφωνα με τις προβλέψεις της και κατά προέκταση το δημόσιο συμφέρον. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, όπως έχει γίνει και στο παρελθόν σε αντίστοιχες περιπτώσεις (Σκαραμαγκάς, Ελευσίνα, Κίελο κ.λπ.), έχει ληφθεί ιδιαίτερη μέριμνα για τη στελέχωση του κλιμακίου με υψηλής επιχειρησιακής εμπειρίας και εξειδικευμένης επιστημονικής κατάρτισης προσωπικό, ώστε, στο πλαίσιο της σύμβασης και των κατευθύνσεων που έχουν δοθεί από το ΓΕΝ, να μπορεί να επιλύσει άμεσα όποιο πρόβλημα παρουσιαστεί.
