Η κηδεία του τέως βασιλιά ήταν μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να «σηκωθούμε λίγο ψηλότερα», όπως λέει και ο Σεφέρης. Η αλήθεια είναι ότι ο κόσμος στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων και παρέστη στη Μητρόπολη με αξιοπρέπεια, με ευγένεια και με σοβαρότητα. Τελικά τις τιμές που έπρεπαν σε έναν ηγέτη του ελληνικού κράτους και τους υψηλούς καλεσμένους της οικογένειας τις απέδωσε ο λαός, ενώ η πολιτική ηγεσία φάνηκε συμπλεγματική και μικροπρεπής, εκτός από ασεβής και εντελώς απροετοίμαστη.
Χόρτασε το μάτι μας ευγένεια, κομψότητα, ευπρέπεια που τόσο πολύ μας έχουν λείψει. Μας θύμισε τι σημαίνει αρχοντιά, που κατά το παρελθόν την έβρισκες και στο πιο φτωχό ελληνικό σπίτι της ελληνικής επικράτειας. Την έβρισκες στην ασβεστωμένη αυλή, στη νοικοκυροσύνη, στην αγωγή που έδινε η οικογένεια στα παιδιά, στο ένα και μοναδικό καλό ρούχο που απαραιτήτως θα φορούσαν σε κοινωνικές εκδηλώσεις, στο τρατάρισμα στον επισκέπτη, σε ένα σωρό εκφάνσεις της καθημερινότητας.
Οταν επικράτησε για τα καλά η Μεταπολίτευση, ο κατσαπλιαδισμός έγινε modus vivendi. Αγένεια, χοντροκοπιά, κακογουστιά έγιναν της μόδας. Ο δημόσιος βίος της χώρας και η πολιτική σκηνή ξεχείλισαν από χυδαίους ανθρώπους, ημιμαθείς έως εντελώς απαίδευτους, ανάγωγους, τυχοδιώκτες, λαμόγια έως και αλήτες, ενδεδυμένοι όλοι με τον μανδύα του δήθεν σπουδαίου. Δεν ήθελε και πολύ να ακολουθήσει η κοινωνία τα νέα πρότυπα και να αρχίσει να ντύνεται και να φέρεται σαν μόνιμος θαμών χαμαιτυπείου. Δεν ήθελε πολύ ένα μεγάλο μέρος της νέας γενιάς να εμποτιστεί στην υποκουλτούρα των αμανέδων των μπουζουκομάγαζων, να θαυμάζει ναρκέμπορους, παραβατικούς και περιθώριο ακούγοντας τραπ, να μην ξέρει να σταθεί και να μιλήσει στην κοινωνία. Για να ντυθεί δεν συζητώ. Να γδυθεί μια χαρά ξέρει. Στο ντύσιμο έχει το πρόβλημα.
Και δεν είναι μόνο οι άνθρωποι. Είναι και ο δημόσιος χώρος. Η Αθήνα είναι μία τεράστια μουντζούρα. Δεν βλέπεται από τα γκράφιτι, τη βρόμα και την αλητεία που έχουν μαζέψει στο κέντρο. Κανένας δεν ενδιαφέρεται να αλλάξει κάτι. Οι βανδαλισμοί και η ασχήμια θεωρούνται κάτι φυσιολογικό, κομμάτι της καφρίλας μας, couleur locale.
Ο κόσμος κουράστηκε τόσες δεκαετίες να βλέπει τόση ασχήμια γύρω του. Θέλει πίσω πάλι την αρχοντιά που του πήραν. Δεν μπορεί να συνεχίσουμε να είμαστε σε ελεύθερη πτώση ως κοινωνία και πολιτισμός. Πρέπει να «σηκωθούμε λίγο ψηλότερα».
Διδάκτωρ Διδακτολογίας Γλωσσών και Πολιτισμών, Πανεπιστημίου Paris III – Sorbonne Nouvelle
