Οι πρόσφατοι σειριακοί ισχυρότατοι σεισμοί στη Ν/Α Τουρκία και τη Συρία με μεγέθη πάνω από 7.5 Ρίχτερ, με πλήθος μετασεισμών, με χιλιάδες νεκρούς (μόλις τις πρώτες ημέρες υπολογίζονται σε 20.000 μέχρι το τέλος της εβδομάδας), τις ισοπεδωμένες πόλεις στις κουρδικές περιοχές και την πρωτοφανή βιβλική καταστροφή που προκάλεσαν, δεν μπορεί παρά να εγείρουν τη συμπάθεια όλων των χωρών του πλανήτη, να δημιουργούν παγκόσμιο κύμα έμπρακτης συμπαράστασης και να επιβάλλουν, από ηθικής πλευράς, την ανάγκη συνδρομής και της επείγουσας αποστολής βοήθειας στη γειτονική χώρα, παραβλέποντας, στην παρούσα φάση, την αναθεωρητική της ταυτότητα, τις προκλήσεις και τις απειλές πολέμου εναντίον της χώρας μας.
- Από τον Νικ. Σταυρουλάκι
Ωστόσο, το βιβλικό φαινόμενο που έπληξε την περιοχή δεν μπορεί παρά να εμβάλει σε σκέψεις, ως προς τις επιπτώσεις που μπορεί να προκαλεί, είτε ήδη έχει προκαλέσει, στο λεγόμενο «πυρηνικό πρόγραμμα της Τουρκίας», καθώς το υπό κατασκευή πρώτο «πυρηνικό εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας» της χώρας, στην τοποθεσία Ακούγιου γειτνιάζει (από γεωδαιτικής πλευράς) με τις πληγείσες περιοχές.
Η «κυριακάτικη δημοκρατία» έχει αναδείξει στο παρελθόν την επικινδυνότητα της περιοχής από σεισμικής πλευράς και το μέγεθος του ρίσκου που έχουν υιοθετήσει οι τουρκικές Αρχές, στον βωμό της σκοπιμότητας. Σήμερα, παρουσιάζει αποκλειστικά έκθεση υπό τον τίτλο «Βασικά στοιχεία σχετικά με τον προτεινόμενο πυρηνικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής στο Ακούγιου στην Τουρκία», με βάση την οποία η περιοχή είναι απολύτως ακίνδυνη και ασφαλής για την εγκατάσταση πυρηνικών αντιδραστήρων!
Η έκθεση συντάχθηκε κατά τα πρώτα στάδια της κατασκευής του πυρηνικού εργοστασίου από την Τουρκική Εταιρία Παραγωγής και Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας, την κρατική TEAS – Turkish Electricity Generation-Transmission Corporation, σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο Χατσετεπέ (Hacettepe) της Αγκυρας και το πανεπιστήμιο (πολυτεχνείο) Μέσης Ανατολής της τουρκικής πρωτεύουσας, και διαβεβαιώνει ότι το πυρηνικό εργοστάσιο στο Ακούγιου στην περιοχή της Μερσίνας είναι απολύτως ασφαλές από σεισμικής πλευράς. Στην πραγματικότητα, με βάση τα «επιστημονικά» στοιχεία,τα οποία παραθέτει, η περιοχή τελεί υπό σεισμική ύπνωση και «δεν πρόκειται να εμφανίσει σεισμούς» στο προσεχές μέλλον!
Η έκθεση αποτελείται από πέντε τμήματα [Πρόλογος – Εισαγωγή – Εργασία της ΔΥΑΕ (Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας) σχετικά με τη σεισμική ασφάλεια στην περιοχή του πυρηνικού πάρκου στην τοποθεσία Ακούγιου – Σεισμικές Συνθήκες στην τοποθεσία Ακούγιου – Πιθανές συνέπειες ενός υποθετικού σοβαρού ατυχήματος στο Ακούγιου – Συμπεράσματα] και υποτίθεται ότι αξιολογεί όλα τα επιστημονικά στοιχεία, προκειμένου να στηριχθεί η επιλογή των τουρκικών κυβερνήσεων να τοποθετήσουν το πρώτο πυρηνικό εργοστάσιο της χώρας στη συγκεκριμένη τοποθεσία, απέναντι ακριβώς από την Κύπρο. Να σημειωθεί ότι η τοποθεσία επελέγη ανάμεσα σε τρεις υποψήφιες θέσεις που βρίσκονται οι δύο στη Μικρά Ασία και η τρίτη στην Ανατολική Θράκη! Συγκεκριμένα, πέραν της Μερσίνας, έχουν προεπιλεγεί τοποθεσίες, η δεύτερη στη Σινώπη και μία στα θρακικά παράλια του Ευξείνου Πόντου. Τυχαίο;
Στρατηγική
Να σημειωθεί, εν προκειμένω, ότι ανάμεσα στους λόγους για τους οποίους επελέγη η περιοχή του Ακούγιου καταγράφεται και η αναλλοίωτη στρατηγική της Αγκυρας στο Κυπριακό, καθώς στο μέλλον προβλέπεται η πόντιση ηλεκτρικού καλωδίου από τα νότια παράλια στο βόρειο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου, ως ακόμα ένα βήμα προς τη διχοτόμηση.
Στην έκθεση της TEAS και, ειδικότερα, στο «Τμήμα ΙΙΙ», με τίτλο «Σεισμικές Συνθήκες στην τοποθεσία Ακούγιου – Σημείωμα για την προβλεψιμότητα των σεισμών», τονίζεται ότι «το Ακούγιου βρίσκεται στην λιγότερο επικίνδυνη, από σεισμικής άποψης, περιοχή, στον υπάρχοντα χάρτη των σεισμικών ζωνών της Τουρκίας, ο οποίος έχει αναθεωρηθεί πρόσφατα σύμφωνα με τις προβλέψεις των πιθανοτήτων», ενώ παρατίθεται «μία μη ειδική επισκόπηση του σεισμικού κινδύνου στην Τουρκία σε αριθμητική μορφή» (αριθμοί σεισμικών διεγέρσεων ανά περιοχή).
Περαιτέρω τονίζεται ότι «η ανάλυση σεισμικού κινδύνου δεν βασίζεται σε ντετερμινιστικά δεδομένα ή στα δεδομένα πιθανοτήτων». Αναφέρεται επίσης πως «οι πρώτες μετρήσεις ισχύουν για τοποθεσίες με σαφώς καθορισμένες τοπικές και περιφερειακές δομές των (υπαρχόντων) σεισμογενών ρηγμάτων. Ενδέχεται να είναι δυνατόν να εκτιμηθούν οι κινήσεις που θα προέκυπταν από ένα μέγιστο συμβάν, το οποίο υποτίθεται ότι θα συμβεί σε ένα συγκεκριμένο σφάλμα. Οι πιθανοτικές προσεγγίσεις είναι οι κατάλληλες, όταν ο σεισμικός κίνδυνος δεν αποδίδεται σε συγκεκριμένες δομές ρηγμάτων. Οι παρατηρήσεις ελήφθησαν για το Ακούγιου για μεγάλο χρονικό διάστημα και ειδικότερα από την αρχή του 1976».
Γίνεται αντιληπτό ότι η έκθεση βασίζεται σε δεδομένα από τη θεωρία των πιθανοτήτων, με επικρατέστερο -κατά την έκθεση- το γεγονός πως η σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή έχει τερματισθεί προ δεκάδων εκατομμυρίων ετών, όπως αναφέρεται σε άλλο σημείο του κειμένου. Να σημειωθεί ότι αυτή ακριβώς η συνθήκη είναι που προκαλεί την ανησυχία επιστημόνων στη Δύση.
Ανησυχούν Ελλάδα, Κύπρο, Ισραήλ και ΗΠΑ για τα «ειρηνικά» τουρκικά σχέδια
Το πυρηνικό εργοστάσιο στο Ακούγιου το οποίο κατασκευάζεται στην επαρχία της Μερσίνας έχει στο παρελθόν εγείρει σφοδρές αντιδράσεις από δυτικές πρωτεύουσες, ακαδημαϊκούς κύκλους αλλά και από την Αθήνα. Ο Ν. Δένδιας έχει αναφέρει δημοσίως ότι το συγκεκριμένο θέμα πρέπει να γίνει «αντικείμενο συζήτησης» σε διεθνή fora, ενώ στις ημέρες που διανύουμε τονίζεται η διάσταση της ρωσοτουρκικής σύμπραξης στο πεδίο της πυρηνικής ενέργειας.
Το εργοστάσιο βρίσκεται σε απόσταση μικρότερη από 20 χλμ. από το ρήγμα Ecemis, στο οποίο συγκλίνουν η αφρικανική και η ευρασιατική τεκτονική πλάκα. Το ρήγμα ήταν ενεργό πριν περίπου μισό αιώνα. Σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα σε άλλο σημείο της έκθεσης της TEAS, το συγκεκριμένο ρήγμα δεν αποπνέει κίνδυνο και δεν επηρεάζει την άδεια ανέγερσης του πυρηνικού σταθμού, η οποία εκδόθηκε από τις αρμόδιες τουρκικές Αρχές.
Με βάση τα νέα δεδομένα από τους πρόσφατους καταστροφικούς σεισμούς στη Ν/Α Τουρκία και τη Συρία η εγκατάσταση του πυρηνικού εργοστασίου στο Ακούγιου συνιστά πυρηνική απειλή για όλες τις χώρες της περιοχής (Ελλάδα, Κύπρο, Ισραήλ κ.λπ.). Το θέμα απασχολεί τους τρεις εταίρους των τριμερών σχημάτων, αλλά και τις ΗΠΑ, οι οποίες συμμετέχουν στο σχήμα 3+1 (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, ΗΠΑ). Επιπροσθέτως, η Ουάσινγκτον γνωρίζει πλέον πως η πυρηνική τεχνογνωσία που «πουλάει» η Μόσχα στην Αγκυρα δεν θα περιορισθεί στην καθαρά ειρηνική χρήση της πυρηνικής ενέργειας στο άμεσο μέλλον.
Το θέμα έχει συζητηθεί στις τριμερείς υπουργικές συνόδους Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, ενώ και η συμμετοχή και των ΗΠΑ στο σχήμα καθιστά την Ουάσινγκτον κοινωνό αυτών των ανησυχιών…
Το θέμα ανάγεται (υποχρεωτικά) σε σύγκριση με την εξέλιξη του λεγόμενου «δοκιμίου του Ιράν», του οποίου το «ειρηνικό» πυρηνικό πρόγραμμα που είχε αρχικά εξαγγελθεί από την Τεχεράνη εύκολα μετετράπη σταδιακά σε «πυρηνικό-στρατιωτικό», προκαλώντας εύλογες ανησυχίες στο Τελ Αβίβ.
«Κατά παράλληλο τρόπο το τουρκικό πυρηνικό πρόγραμμα απασχολεί την Αθήνα» αναφέρουν διπλωματικές πηγές, τονίζοντας πως Ελλάδα και Κύπρος είναι οι πρώτες χώρες που θα υποστούν τις συνέπειες μιας πυρηνικής Τουρκίας στο μέλλον…
Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του Ισραηλινού πρώην υπουργού Ενέργειας Γιουβάλ Στάινιτς, που συμμετείχε στην 1η Τετραμερή Σύνοδο Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ, ΗΠΑ για θέματα ενέργειας στην Αθήνα, ο οποίος στις κοινές δηλώσεις με τους τότε υπουργούς των άλλων χωρών (Χατζηδάκη, Λακκοτρύπη, Φάνον), ανέφερε: «Αντί να είμαστε μόνοι μας (οι τέσσερις), μαζί να αντιμετωπίζουμε έκτακτες ανάγκες. Ελπίζουμε ότι ποτέ δεν θα πραγματοποιηθεί κάποιο ατύχημα, αλλά μαζί μπορούμε να ενώσουμε δυνάμεις, ώστε να μπορέσουμε να αμβλύνουμε οποιαδήποτε κρίση συμβεί…»!
Κατά τη διάρκεια της δήλωσης αυτής ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών για θέματα ενέργειας Φράνσις Φάνον επικροτούσε με κατάφαση τις απόψεις του Ισραηλινού αξιωματούχου, γνωρίζοντας ότι το πλαίσιο των δηλώσεών του δεν περιοριζόταν στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, όπως είπε, αλλά αναφερόταν στις γενικότερες έκτακτες καταστάσεις που θα μπορούσαν να συμβούν σε μία περιοχή ενεργειακών ανταγωνισμών…
Αντιδραστήρας με τεχνική αστοχία και… ρωγμές
Από το 2019 άρχισε να γίνεται γνωστό πως ο τουρκικός πυρηνικός σταθμός στο Ακουγιου, που κατασκευάζεται πλέον με γοργούς ρυθμούς, παρουσιάζει σοβαρότατη τεχνική αστοχία.
Στο Στρασβούργο, Κύπριοι ευρωβουλευτές έχουν θέσει επανειλημμένα το θέμα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με ερωτήσεις προς την Κομισιόν «για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες η Τουρκία προχωρεί στην κατασκευή πυρηνικού σταθμού στη σεισμογενή περιοχή του Ακούγιου». Στο σκεπτικό που έχει αναπτυχθεί αναφέρονται:
α) Αναφορές διακεκριμένων σεισμολόγων ότι το Ακούγιου βρίσκεται σε σεισμογενή περιοχή και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εγκατασταθεί εκεί πυρηνικός αντιδραστήρας.
β) Δημοσιεύματα σε διεθνή ΜΜΕ, με βάση τα οποία αποδεικνύεται ότι η βάση στην οποία τοποθετήθηκε ο πρώτος πυρηνικός αντιδραστήρας (Μάιος 2020) παρουσιάζει ρωγμές. Πρόκειται για το «έδρανο» πάνω στο οποίο θα στηριχθεί το σύστημα του αντιδραστήρα, όπως το λεγόμενο «στοιχείο αποκοπής του πυρήνα», που αποτελεί κρίσιμη διάταξη ασφάλειας του πυρηνικού σταθμού. Οπως είναι γνωστό, η δομική αυτή διάταξη έχει φτάσει στην τοποθεσία προς μηνών, σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση της κοινοπραξίας Akkuyu Nuclear Inc.
Το συγκεκριμένο εξάρτημα, όπως αναφέρουν οι ανακοινώσεις της εταιρίας, είναι ο πρώτος μεγάλης κλίμακας εξοπλισμός της Μονάδας 1 (αυτής που κατασκευάζεται) και θα εγκατασταθεί κάτω από το δοχείο πίεσης του πυρηνικού αντιδραστήρα. Πρόκειται για μια κωνοειδή δεξαμενή, βάρους 150 τόνων, από χάλυβα υψηλής θερμοκρασίας που κατασκευάσθηκε από τη ρωσική JSC Tyazhmash, εταιρία που ειδικεύεται στην κατασκευή βαρέως εξοπλισμού αντιδραστήρων.
Τα σχετικά δημοσιεύματα και ο θόρυβος στον Τύπο υποχρέωσαν την Akkuyu Nuclear Inc. να συμπεριλάβει στην ανακοίνωσή της τη δήλωση πως οι εργασίες κατασκευής της Μονάδας 1, για τις οποίες προορίζεται ο συλλέκτης πυρήνα, εκτελούνται σύμφωνα με το σχέδιο και οι προπαρασκευαστικές εργασίες για την εγκατάσταση του συλλέκτη βρίσκονται σε εξέλιξη…
Είναι φανερό ότι η βάση του αντιδραστήρα σηκώνει τεράστιο φορτίο διατάξεων και συστημάτων, στο οποίο πρέπει να προστεθούν και πιθανές αιφνίδιες καταστάσεις, όπως ένα σεισμικό φαινόμενο.
Σημειώνεται ότι η κατασκευή του πρώτου από τους σχεδιαζόμενους τέσσερις πυρηνικούς αντιδραστήρες έχει προγραμματισθεί να τελειώσει εντός του 2023, ώστε να συμπέσει και με την επέτειο των 100 ετών από την ίδρυση της Δημοκρατίας της Τουρκίας και το λεγόμενο «τουρκικό θαύμα».
Ρωσία: Δεν υπάρχουν ζημιές από τα φονικά Ρίχτερ
Η Ρωσίδα γενική διευθύντρια της Akkuyu Nuclear Inc., Αναστασία Ζοτέεβα (Anastasiya Zoteeva) έχει δηλώσει κατά την τοποθέτηση της εγκατάστασης στο σημείο ότι ο μεταφερθείς εξοπλισμός είναι κομμάτι της πυρηνικής ασφάλειας της εγκατάστασης. Ανέφερε, επιπροσθέτως, ότι «η ασφάλεια και η αξιοπιστία ενός πυρηνικού σταθμού καθορίζονται πολύ πριν από την έναρξη λειτουργίας του» και ότι «η εφαρμογή των αρχών πυρηνικής ασφάλειας από την πρώτη μέρα της υλοποίησης του έργου καθώς και ο συνεχής έλεγχος των κατασκευαστικών έργων αποτελούν ουσιαστικό μέρος της κατασκευαστικής διαδικασίας».
Σύμφωνα με την ίδια, ο υπό κατασκευή πυρηνικός σταθμός δεν υπέστη ζημιές από τους σεισμούς, παρά το ότι βρίσκεται σε φάση κατασκευής. «Σεισμοί μεγέθους περίπου 3 βαθμών έγιναν αισθητοί εδώ, αλλά οι ειδικοί μας δεν έχουν αποκαλύψει ζημιές σε κτιριακές κατασκευές, γερανούς και εξοπλισμό» δήλωσε η Αναστασία Ζοτέεβα εκ μέρους της Rosatom, του κατασκευαστικού κολοσσού που έχει αναλάβει την ολοκλήρωση του εργοστασίου
Η Ζοτέεβα πρόσθεσε πως το επίμαχο έργο «βασίζεται στην εμπειρία κατασκευής και λειτουργίας άλλων εγκαταστάσεων που εμπίπτουν στον ίδιο τύπο σχεδιασμού και λειτουργούν στη Ρωσία και πως η συνολική κατασκευαστική του διάταξη είναι συνδυασμός ενεργών και παθητικών συστημάτων που διασφαλίζουν την ασφάλεια του πυρηνικού σταθμού σε οποιεσδήποτε εξωτερικές συνθήκες», χωρίς, ωστόσο, να επεκταθεί σε θέματα σεισμικών διεγέρσεων και χωρίς να κάνει οποιαδήποτε αναφορά στο πρόσθετο «φορτίο» σε τόνους που πρόκειται ή που δύναται να «σηκώσει» η βάση του αντιδραστήρα σε περίπτωση ισχυρού σεισμού, τάξεως 7+ Ρίχτερ, που μπορεί, σύμφωνα με εκτιμήσεις σεισμολόγων, να δώσει το ρήγμα της Ανατολίας και τα παρακλάδια του, όπως αυτό που ενεργοποιήθηκε αιφνιδίως στην περιοχή. Επιστήμονες, ωστόσο, αναφέρουν ότι «δεν έχει ολοκληρωθεί η γεωλογική του κατάπαυση».
Ο προηγούμενος καταστροφικός σεισμός στα Αδανα το καλοκαίρι του 1998 (27/6/1998), που προήλθε και αυτός από το ρήγμα της Ανατολίας, αποτελεί σοβαρό δείγμα ότι η περιοχή, παρά τις διαβεβαιώσεις των Τούρκων «επιστημόνων», είναι επιβαρυμένη σεισμολογικά και η κατασκευή πυρηνικού σταθμού είναι επικίνδυνη.
