Ο καβγάς που ξέσπασε (όπως και το κρυφτούλι) για το όνομα του πρωθυπουργού σε μια πιθανή κυβέρνηση συνεργασίας είναι προφανές ότι θα συνεχιστεί, ενδεχομένως καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. Στη σκιά αυτής της σύγκρουσης, όμως, ήδη εκτυλίσσεται, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της «κυριακάτικης δημοκρατίας», έντονο παρασκήνιο για τη σύνθεση της… υπηρεσιακής κυβέρνησης που αναμένεται να σχηματιστεί μετά τον πρώτο γύρο των εκλογών, στα τέλη Μαΐου.
- Από τον Ανδρέα Καψαμπέλη
Μπορεί το ζήτημα αυτό να αντιμετωπίζεται (σκοπίμως) ως «υπηρεσιακό», αλλά δεν είναι καθόλου έτσι. Υπάρχει κατ’ αρχάς η εμπειρία της προηγούμενης υπηρεσιακής, του 2012, υπό τον νυν αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Π. Πικραμμένο, στη σύντομη θητεία της οποίας δρομολογήθηκε το κλείσιμο καυτών εκκρεμοτήτων, όπως ο εξωδικαστικός συμβιβασμός-παρωδία για το σκάνδαλο της Siemens. Η δε υπογραφή του έγινε αμέσως μετά, μόλις ανέλαβε υπουργός Οικονομικών ο Γ. Στουρνάρας.
Αυτή τη φορά, τα διακυβεύματα είναι άλλα, ίσως και πιο μείζονος σημασίας, αφού σχετίζονται με τα εθνικά θέματα και συγκεκριμένα με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Στο πλαίσιο αυτό έχουν ήδη ξεκινήσει οι προκαταρκτικές διεργασίες, και το πρόσωπο που προαλείφεται για να αναλάβει σε μια τέτοια κυβέρνηση (που ενδέχεται να μην αποδειχθεί καθόλου βραχύβια) το Υπουργείο Εξωτερικών είναι ο Ευάγγελος Βενιζέλος!
Η παρουσία του κ. Βενιζέλου σε αυτό το πόστο και σε αυτή τη συγκυρία συνδέεται άμεσα με τα σχέδια για την (επανα)προώθηση του «ελληνοτουρκικού διαλόγου» και τις διαδικασίες για την παραπομπή στη Χάγη, με φόντο τις επιδιώξεις και τα πλάνα για συνεκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο σχηματισμός υπηρεσιακής προβλέπεται, σύμφωνα με το Σύνταγμα, στην περίπτωση που σταθεί αδύνατος ο σχηματισμός κυβέρνησης από τις εκλογές, οι οποίες -ύστερα και από τις δηλώσεις του Κ. Μητσοτάκη στην εκπομπή του Στ. Θεοδωράκη– τοποθετούνται κατά πάσα πιθανότητα στην τελευταία Κυριακή του Μαΐου. Ηδη ο κ. Μητσοτάκης επιμένει στον στόχο του για επαναληπτικές κάλπες, συνεχίζοντας να αισιοδοξεί ότι, παρά τη ραγδαία πτώση των ποσοστών της Ν.Δ. μετά την τραγωδία των Τεμπών, η ενισχυμένη αναλογική θα τον βοηθήσει να βγει από το αδιέξοδο.
Κατά το άρθρο 37, από την επομένη των πρώτων εκλογών θα αρχίσει η διαδικασία διερευνητικών εντολών από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας διαδοχικά προς τους αρχηγούς των τριών πρώτων κομμάτων. Aν οι διερευνητικές εντολές δεν τελεσφορήσουν, θα καλέσει τους αρχηγούς των κομμάτων και, αν επιβεβαιωθεί πάλι η αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης που θα έχει την εμπιστοσύνη της Bουλής, θα επιδιώξει τον σχηματισμό κυβέρνησης από όλα τα κόμματα για τη διενέργεια εκλογών.
Η τελευταία φάση προβλέπει τον σχηματισμό υπηρεσιακής κυβέρνησης «όσο το δυνατόν ευρύτερης αποδοχής για να διενεργήσει εκλογές». Επικεφαλής θα είναι ένας εκ των προέδρων των τριών ανώτατων δικαστηρίων, και στην προκειμένη περίπτωση θεωρείται βέβαιο ότι θα αναλάβει, ως ο αρχαιότερος, ο πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου Ιωάννης Σαρμάς.
Η υπηρεσιακή κυβέρνηση αναμένεται να έχει διάρκεια τουλάχιστον τέσσερις έως έξι εβδομάδες. Πέντε εβδομάδες διήρκεσε ο βίος της προηγούμενης, με τον κ. Πικραμμένο. Αν και το Σύνταγμα στη σχετική παράγραφο δεν ορίζει ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα για τις κάλπες από την υπηρεσιακή, δεν αποκλείεται να υπάρξει και κάποια ελαστικότητα, λόγω των ενστάσεων που διατυπώνονται ήδη για τις σκοπιμότητες διενέργειας εκλογών στο κατακαλόκαιρο.
Οπως και να ‘χει, το πιο μεγάλο μέρος της θερινής περιόδου φαίνεται ότι θα κυλήσει υπό την υπηρεσιακή κυβέρνηση, και το διάστημα αυτό, όσο κι αν ακούγεται μικρό, μπορεί να αποδειχθεί μεγάλο και κρίσιμο για να δρομολογηθεί ένας νέος κύκλος, ίσως και ο πιο καθοριστικός, υποχωρήσεων και παραχωρήσεων στα εθνικά θέματα.
Επιδίωξη του κ. Βενιζέλου, ο οποίος φέρεται ήδη ότι έχει διαμηνύσει το σχετικό ενδιαφέρον του προς όλες τις πλευρές, είναι να θέσει τις βάσεις και να χαράξει τις κατευθύνσεις ώστε (εν όψει του φθινοπώρου) η κυβέρνηση που θα ακολουθήσει να προχωρήσει και να ολοκληρώσει σε αυτό το πλαίσιο τις διαδικασίες για το κλείσιμο των εκκρεμοτήτων και για τις συμφωνίες με την Τουρκία.
Είναι άλλωστε ο ίδιος ένας από τους φανατικότερους υποστηρικτές της προσφυγής στη Χάγη, ενώ δεν στερείται σημασίας ότι προ ημερών και η Ντόρα Μπακογιάννη προανήγγειλε ότι ουσιαστικά οι συγκλίσεις γύρω από τα εθνικά θέματα θα αποτελέσουν και το βασικό κριτήριο για τον σχηματισμό (μετά την υπηρεσιακή) όποιας κυβέρνησης συνεργασίας μεταξύ των κομμάτων.
Εφόσον η «επόμενη ημέρα» της 28ης Μαΐου φέρει ως μεταβατικό στάδιο τη συγκρότηση υπηρεσιακής κυβέρνησης, η ανάληψη του πιο κρίσιμου κυβερνητικού πόστου -με αυτή, μάλιστα, την αποστολή- από τον κ. Βενιζέλο θεωρείται κατά τις πληροφορίες «κλειδωμένη», καθώς δεν θα συναντήσει αντιρρήσεις από καμιά πλευρά. Είναι προσωπικός φίλος με την κυρία Σακελλαροπούλου, παρά τις πρόσφατες εντάσεις για τα εσωτερικά θέματα ο κ. Μητσοτάκης έχει τις ίδιες απόψεις μαζί του για τα Ελληνοτουρκικά, ενώ με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Αλ. Τσίπρα εχει αποκαταστήσει (μέσω και προσωπικών συναντήσεων) πλήρως τις σχέσεις του.
Για τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Ν. Ανδρουλάκη δεν γεννάται, αυτονόητα, κανένα θέμα. Επίσης, διατηρεί πολύ καλές σχέσεις με τον κ. Σαρμά, στην τελετή του οποίου μάλιστα για την αναγόρευση σε επίτιμο διδάκτορα του ΑΠΘ πριν από λίγους μήνες είχε πλέξει με πολύ θερμά λόγια το εγκώμιο.
Επικοινωνιακό πόκερ με κρυφά χαρτιά
Με αυτά τα δεδομένα, οι παρασκηνιακές διεργασίες που -στο πλαίσιο των πιέσεων οι οποίες έρχονται και από το εξωτερικό- συντελούνται, ώστε με τον μπούσουλα της «σχολής του ΕΛΙΑΜΕΠ» να γυρίσει πλήρως η σελίδα της εξωτερικής πολιτικής μετά τις εκλογές, αποκτούν στην πραγματικότητα μεγαλύτερο βάρος από τις σκιαμαχίες για το ποιος θα είναι πρωθυπουργός σε μια κυβέρνηση συνεργασίας από τις πρώτες κάλπες της απλής αναλογικής.
Κι αυτό διότι, με τα έως τώρα στοιχεία, αν η Ν.Δ. καταφέρει να παραμείνει πρώτο κόμμα, ο κ. Μητσοτάκης θα επιδιώξει πάση θυσία να επαναληφθούν οι εκλογές με την ενισχυμένη αναλογική. Αρα, μπορεί και να μη «χρειαστεί» να πει προηγουμένως όνομα υποψήφιου πρωθυπουργού ο κ. Ανδρουλάκης.
Εάν, αντιθέτως, η πρωτιά κερδηθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ, είναι προφανές ότι η «διαπραγμάτευση» με τον κ. Ανδρουλάκη θα γίνει σε εντελώς διαφορετική βάση. Είναι νωπές ακόμη άλλωστε οι πληροφορίες ότι ο κ. Τσίπρας εμφανιζόταν να δέχεται ακόμη και τον Γ. Παπανδρέου (κατεξοχήν πολιτικό πρόσωπο για τα μέτρα του κ. Ανδρουλάκη) ως επικεφαλής μιας μεταβατικής «προοδευτικής κυβέρνησης συνεργασίας».
Επομένως, αυτό που έχει ξεκινήσει τώρα είναι περισσότερο ένα επικοινωνιακό πόκερ από όλες τις πλευρές για να συσπειρώσουν τα ακροατήριά τους, μέχρι την ώρα που (μετά τις κάλπες) θα ανοίξουν τα πραγματικά τους χαρτιά.
