Τα αδιέξοδα των παντελώς λανθασμένων και ξένων προς την ισχύουσα πραγματικότητα ελληνικών σχεδιασμών στην υποστήριξη του πέμπτης γενεάς μαχητικού F-35 Lightning II και τη συμμετοχή της εγχώριας βιομηχανίας στο πρόγραμμα αναδεικνύει επιστολή της Lockheed Martin (LM) προς την ελληνική πλευρά.
- του Περικλή Ζορζοβίλη
Η επιστολή της κατασκευάστριας, που σύμφωνα με πληροφορίες παρελήφθη στις 19 του περασμένου Απριλίου, αποτελεί απάντηση στην επιστολή που είχε στείλει στις 7 Απριλίου η Γενική Διεύθυνση Εξοπλισμών και Αμυντικών Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ) του υπουργείου Εθνικής Αμυνας.
Όπως έχει αποκαλύψει η «δημοκρατία», η ΓΔΑΕΕ με την επιστολή της, μεταξύ άλλων, ζητούσε να ενημερωθεί για:
-Τη διασφάλιση της αποτελεσματικής υποστήριξης του οπλικού συστήματος F-35 και της μεγιστοποίησης της διαθεσιμότητάς του κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής του, μέσω της Εν Συνεχεία Υποστήριξης (ΕΣΥ), άλλων πτυχών λογιστικής υποστήριξης και της εγχώριας κατασκευής και συναρμολόγησης εξαρτημάτων, ώστε να εξαλειφθεί η ανάγκη αποστολής κρίσιμων συστημάτων/εξαρτημάτων του αεροσκάφους στο εξωτερικό για επιθεώρηση, αναβάθμιση και επισκευή, και να ελαχιστοποιηθούν με αυτόν τον τρόπο το κόστος υποστήριξης και οι χρόνοι παράδοσης.
-Την πρόοδο που έχει επιτευχθεί σε ό,τι αφορά τη συνεργασία της κατασκευάστριας με την εγχώρια αμυντική βιομηχανία, και ειδικά τα έργα και τις εταιρίες που έχουν επιλεγεί από τη LM ή βιομηχανικούς εταίρους/υποκατασκευαστές της για την υλοποίηση του προγράμματος.
Σε ό,τι αφορά τη διασφάλιση της αποτελεσματικής υποστήριξης και διαθεσιμότητας, η επιστολή της LM αναφέρει ρητώς ότι παρέχονται αποκλειστικά μέσω της Λύσης Παγκόσμιας Υποστήριξης (GSS: Global Sustainment Solution) του F-35 και αποτελούν τμήμα της Επιστολής Προσφοράς και Αποδοχής (LOA: Letter of Offer and Acceptance), δηλαδή της διακρατικής σύμβασης που θα υπογραφεί μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ. Μάλιστα, για περαιτέρω πληροφόρηση επί συγκεκριμένων ζητημάτων προτρέπει τη ΓΔΑΕΕ να απευθυνθεί στο Διακλαδικό Γραφείο Προγράμματος (JPO: Joint Program Office) F-35, την αμερικανική κυβερνητική Αρχή που ασκεί τη διαχείριση του προγράμματος.
Αποκαλυπτική είναι η κατασκευάστρια και στο ζήτημα της συμμετοχής της εγχώριας βιομηχανίας, μετά την απόφαση της προηγούμενης ελληνικής κυβέρνησης τα προγράμματα ασφάλειας εφοδιασμού και πληροφοριών (SSI: Security of Supply and Information) να μη συμπεριληφθούν στη LOA που αναμένεται να στείλει η κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Όπως αναφέρεται στην επιστολή, τα προγράμματα SSI θα μπορούσαν να αποτελέσουν τον μηχανισμό για τη συμμετοχή της εγχώριας βιομηχανίας, αλλά χωρίς αυτά απαιτείται πλέον η ελληνική κυβέρνηση να δημιουργήσει άλλον αντίστοιχο μηχανισμό για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνατοτήτων της εγχώριας βιομηχανίας, ώστε να ικανοποιήσει το κριτήριο της «βέλτιστης αξίας» (best-value), που είναι απαράβατος όρος επιλογής για την ανάθεση έργου στο πλαίσιο του προγράμματος. Δηλαδή, διεκδικώντας συμβάσεις παραγωγής ή και υποστήριξης του F-35, να μπορεί να προσφέρει τον βέλτιστο δυνατό συνδυασμό τιμής, ποιότητας, χρονοδιαγράμματος (παραδόσεων) και χαμηλού ρίσκου σε σχέση με τους ανταγωνιστές.
Συγκεκριμένα, ο μηχανισμός θα χρηματοδοτήσει την εγχώρια βιομηχανία για να αποκτήσει όλες τις εγκρίσεις της αμερικανικής κυβέρνησης που τυχόν θα απαιτηθούν (π.χ., για την τεχνολογία Πληροφορικής που χρησιμοποιεί, την κυβερνοασφάλεια), να καλύψει τα κόστη εκκίνησης των εργασιών παραγωγής, προμήθειας εξοπλισμού και εργαλείων παραγωγής, μεταβίβασης τεχνολογίας/τεχνογνωσίας και βοήθειας από τη LM και άλλους κατασκευαστές πρωτότυπου εξοπλισμού (OEM: Original Εquipment Μanufacturer) για την αποδοτική οργάνωση της παραγωγής κ.ά. Είναι φυσικά αυτονόητο ότι, στην περίπτωση μη ύπαρξης χρηματοδοτικού μηχανισμού, οι εγχώριες εταιρίες θα πρέπει να αναλάβουν οι ίδιες το κόστος, γνωρίζοντας ότι σε κάθε περίπτωση η ανάθεση έργου δεν είναι διασφαλισμένη, αλλά προϋποθέτει επικράτηση σε διαγωνιστική διαδικασία.
Επίσης, στην επιστολή της η εταιρία επαναβεβαιώνει την προθυμία της να προσφέρει στην ελληνική βιομηχανία ευκαιρίες βιομηχανικής συμμετοχής στο πρόγραμμα του F-35, αντίστοιχες όμως των παραγωγικών δυνατοτήτων που αυτή διαθέτει, και να συνεργαστεί με την ελληνική κυβέρνηση, το υπουργείο Εθνικής Αμυνας και την εγχώρια βιομηχανική βάση, ώστε να καθοριστεί εναλλακτική βιώσιμη οδός για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα. Ομως, με σαφήνεια σημειώνεται ότι ούτε η LM ούτε οποιοσδήποτε άλλος OEM προτίθενται να αναλάβουν το κόστος χρηματοδότησης της αναβάθμισης των δυνατοτήτων της εγχώριας βιομηχανίας, καθώς δεν υπάρχει μηχανισμός ανάκτησης της επένδυσής τους.
Επίσης, σαφώς επισημαίνεται ότι η LM υποχρεούται να συμμορφωθεί απολύτως με τους αμερικανικούς κανονισμούς προμηθειών, όπως αυτοί εφαρμόζονται από το JPO, και ότι, μεταξύ άλλων, οι κανονισμοί αυτοί δεν επιτρέπουν πληρωμή αυξημένης τιμής και την αποδοχή υποδεέστερης ποιότητας ή αυξημένου κινδύνου στα χρονοδιαγράμματα.
Οι απαράβατοι όροι των Αμερικανών που αγνοήθηκαν από την κυβέρνηση Μητσοτάκη
Γενικά, η επιστολή της LM κινείται στο πλαίσιο που εύκολα θα μπορούσε να προβλέψει οποιοσδήποτε με στοιχειώδεις γνώσεις του προγράμματος F-35. Επίσης, από την αλληλογραφία μεταξύ ΓΔΑΕΕ και LM γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι, λίγους μήνες πριν από την υπογραφή της διακρατικής σύμβασης για την προμήθεια των F-35, η ελληνική πλευρά εμφανίζεται να αγνοεί βασικές παραμέτρους του προγράμματος που ισχύουν απαράβατα για όλες τις χώρες που συμμετέχουν σε αυτό. Για παράδειγμα, αρκεί μια σύντομη περιήγηση στη διαδικτυακή πύλη του JPO για να διαπιστωθεί ότι:
–Όλες οι χώρες έχουν προμηθευτεί το μαχητικό μέσω διακρατικής σύμβασης με την κυβέρνηση των ΗΠΑ (FMS) και ότι δυνατότητα σύναψης εμπορικής σύμβασης με την κατασκευάστρια εταιρία πολύ απλά δεν υφίσταται ως επιλογή. Δηλαδή, σε όλες τις περιπτώσεις, ο αντισυμβαλλόμενος είναι η κυβέρνηση των ΗΠΑ.
-Η υποστήριξη και αναβάθμιση του F-35 σε όλη τη διάρκεια του επιχειρησιακού του βίου αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα του JPO. Η επικοινωνία με την κατασκευάστρια εταιρία για το ζήτημα αυτό μπορεί να εκληφθεί ως άγνοια; Ως αφελής απόπειρα παράκαμψης των ισχυόντων;
Εμφανές είναι επίσης ότι, προς το παρόν, παραμένει ανεπίλυτο το ζήτημα της βιομηχανικής συμμετοχής.
Δεν έχει γίνει ακόμη αντιληπτό ότι η συμμετοχή της εγχώριας βιομηχανίας στην παραγωγή και -το σημαντικότερο- στην υποστήριξη του μαχητικού σε όλη τη διάρκεια της επιχειρησιακής του ζωής προϋποθέτει την ένταξή της στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα και, μέσω αυτής, στη Λύση Παγκόσμιας Υποστήριξης (GSS) του F-35;
Ότι, με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα, αυτό καθίσταται εξαιρετικά δύσκολο;
Η προηγούμενη κυβέρνηση απέρριψε συλλήβδην τα SSI, χαρακτηρίζοντάς τα μηχανισμό που προωθούσαν οι μεσάζοντες, ενώ με την επιστολή της η LM καθιστά απολύτως σαφές ότι δεν προτίθεται να αναλάβει το κόστος χρηματοδότησης της αναβάθμισης των δυνατοτήτων της εγχώριας βιομηχανίας, αφού δεν υπάρχει μηχανισμός ανάκτησης της επένδυσής της.
Όπως έχουν έρθει τα πράγματα, η κυβέρνηση που θα προκύψει μετά τις εκλογές της 25ης Ιουνίου θα είναι χρήσιμο, για ευνόητους λόγους, να αναζητήσει άμεσα λύση στο ζήτημα της συμμετοχής της εγχώριας βιομηχανίας.
Επίσης, πολύ χρήσιμο για τα συμφέροντα των φορολογουμένων και την εθνική άμυνα θα είναι να ανακαλύψει τα κίνητρα των κέντρων που ενορχήστρωσαν τον αποκλεισμό της εγχώριας βιομηχανίας από το πρόγραμμα, παρασύροντας την προηγούμενη κυβέρνηση σε αντίθετη πορεία από τη συντριπτική πλειονότητα (15 από τις 17 συνολικά) των χωρών που προμηθεύονται το μαχητικό.
