Στις εκλογές του 2007 ο ΣΥΡΙΖΑ του Αλαβάνου λάμβανε 5%. Δύο χρόνια μετά, στην πρώτη κάλπη της νέας εποχής Τσίπρα, το κόμμα έπεφτε στο 4,6%. Η αλλαγή ηγεσίας δεν είχε φέρει την άνοδο. Και τίποτα δεν προμήνυε ότι μέσα στα επόμενα έξι χρόνια η πολιτική φρεσκάδα του Αλέξη Τσίπρα θα έδινε στον ΣΥΡΙΖΑ την εξουσία.
- του Βασίλη Γαλούπη
Σήμερα, το κόμμα ακολουθεί αντίστροφη πορεία. Το 36,4% των εκλογών του 2015 έμεινε μισό. Είναι ακριβώς αυτό το σχεδόν 18% που δένει τα χέρια τόσο του Τσίπρα όσο και του ΣΥΡΙΖΑ. Μικρό ποσοστό για να αναθαρρήσεις, μεγάλο για να τα παρατήσεις.
Η αφωνία της Κουμουνδούρου δείχνει ότι κανείς δεν διακρίνει αν είναι αναστρέψιμη η πτώση ή αν η κατηφόρα θα επιταχύνεται.
Σύμφωνα με τους πολιτικούς αναλυτές, ο ΣΥΡΙΖΑ υπέστη πανωλεθρία για τέσσερις στρατηγικούς λόγους:
- Επειδή οι ψηφοφόροι δεν τον εμπιστεύτηκαν στη διαχείριση της οικονομίας.
- Επειδή δεν έχει ικανά στελέχη.
- Επειδή ενδεχομένως να είναι ακόμα λαϊκιστές.
- Επειδή ο κόσμος περιμένει πια από τον ΣΥΡΙΖΑ να αντιδρά ως συστημικό κόμμα.
Το ερώτημα είναι σαν το αβγό με την κότα: ο Τσίπρας είναι αιχμάλωτος του ΣΥΡΙΖΑ ή ο ΣΥΡΙΖΑ αιχμάλωτος του Τσίπρα;
Ο Τσίπρας ηγείται του ΣΥΡΙΖΑ 15 χρόνια. Δεκαπλασίασε τα ποσοστά του κόμματός του, καταφέρνοντας να είναι αυτός που καβάλησε το αντιμνημονιακό ρεύμα. Όμως, ο ΣΥΡΙΖΑ εξαρχής δυσκολευόταν να προσαρμοστεί στα δεδομένα εξουσίας.
Η διάσπαση του 2015, με τις μαζικές αποχωρήσεις, ήταν το πρώτο ξεκάθαρο μήνυμα. Το δεύτερο ήρθε στις εκλογές του 2019, όταν κανένας δεν τόλμησε να αμφισβητήσει την εξουσία του Τσίπρα, πρωταγωνιστικά και όχι μουλωχτά, για τις δύο ήττες.
Όλα τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ κρύφτηκαν πίσω από τον Τσίπρα για τη διπλή αποτυχία του 2019, όπως κάνουν και τώρα. Η «τυφλή» και ξεκούραστη αντιπολίτευση μέχρι το 2023, χωρίς σοβαρές προτάσεις και ενεργητική ατζέντα, οδήγησε στην κατάρρευση της τωρινής κάλπης.
Ακόμα και σήμερα δεν έχει εμφανιστεί κανένα πρωτοκλασάτο στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, είτε από την περιβόητη «Ομπρέλα» της αέναης φλυαρίας είτε από άλλη «ομάδα», για να θέσει στα ίσια θέμα Τσίπρα. Αυτό σημαίνει ότι κανένας δεν θεωρεί τον εαυτό του ότι κάνει για αρχηγός.
Δεν υπάρχει στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, ύστερα από τέτοια πρωτοφανή συντριβή, που να βλέπει όταν κοιτάζεται στον καθρέφτη του τον διάδοχο του Τσίπρα ο οποίος θα πάει το κόμμα έστω μισή μονάδα πάνω από το 18%.
Αυτό ήταν τελικά και το μεγάλο λάθος του Τσίπρα. Ένας αρχηγός που κυριαρχεί για 15 ολόκληρα χρόνια είναι υποχρεωμένος να βρει ή να χτίσει στελέχη, μέσα από τα οποία θα προετοιμαστεί ο διάδοχός του, αυτός που θα είναι έτοιμος να φορέσει το δαχτυλίδι σε μια κρίση.
Είναι μέσα στα καθήκοντα των ηγετών και αυτή η πρόνοια. Όταν αποχωρούσαν ο εκάστοτε πρόεδρος της Ν.Δ. και του «παλιού» ΠΑΣΟΚ γινόταν σφαγή στο παρασκήνιο από πανέτοιμους δελφίνους. Και σχεδόν πάντα ο πρόεδρος που έπαιρνε τη σκυτάλη είχε τα χαρακτηριστικά για να γίνει τελικά πρωθυπουργός.
Αν σε κάτι απέτυχε σίγουρα ο Τσίπρας είναι ως σκάουτ. Ουδέποτε μπόλιασε τον ΣΥΡΙΖΑ με ικανά στελέχη, με το νέο αίμα που χρειάζονται όλα τα κόμματα. Ξέμεινε με ό,τι βρήκε από τον «παλιό» ΣΥΡΙΖΑ του 3% ή με «μεταγγίσεις» ανάγκης που έγιναν από το ΠΑΣΟΚ ως το 2015.
Αυτή η ένδεια στελεχών είναι που ουσιαστικά υποχρεώνει τον Τσίπρα να συνεχίσει να καβαλά ένα άλογο το οποίο δεν τραβάει. Το κόμμα κρέμεται από πάνω του επειδή είναι «άδειο» από δελφίνους με χαρακτηριστικά πραγματικού ηγέτη και σκληρό μέταλλο ώστε να βγουν μπροστά τώρα που η μπάλα «καίει».
Πέρα από τις ιδεολογίες, τις προτιμήσεις και τα κομματικά συνθήματα, όταν κανείς είναι επαγγελματίας πολιτικός και όχι ιδιώτης οφείλει να κατανοεί σε ποια πολιτική «αγορά» βρίσκεται. Στην Ελλάδα, τα κόμματα είναι πάντα αρχηγικά. Ο κόσμος ψηφίζει με γνώμονα ποιον θέλει για πρωθυπουργό, όχι απαραίτητα το κόμμα που τον εκφράζει ιδεολογικά. Στη θέση του ΣΥΡΙΖΑ έχουν βρεθεί κατά καιρούς όλα τα κόμματα, μικρά ή μεγάλα. Η διάδοχη λύση υπήρχε πάντα και έπιανε δουλειά μετά την πρώτη ή τη δεύτερη ήττα σε εκλογές.
Στην Κουμουνδούρου, όμως, συμβαίνει το πρωτοφανές: το κόμμα εμφανίζεται ως ένα κράμα πολλών συνιστωσών με διάφορους επικεφαλής, που έχουν δικά τους μανιφέστα με ιδεολογικές παραλλαγές και τόνους λέξεων ή τσιτάτων, αλλά, στην πράξη, πίσω από τη βιτρίνα υπάρχει μόνο ένα τεράστιο ερωτηματικό. Το πρόβλημα είναι δομικό και δεν συναντάται συχνά στα κόμματα εξουσίας στη χώρα μας. Κρύβει μια ανοργανωσιά που μασκαρεύτηκε το 2019, με το απατηλό 31,5%, που στον ΣΥΡΙΖΑ, λανθασμένα, θεωρήθηκε ως δεδομένο.
Αν ο Τσίπρας αποχωρήσει σήμερα από τον ΣΥΡΙΖΑ, το μέλλον του κόμματος μπορεί να εξελιχθεί ακόμα χειρότερα. Αν ο Τσίπρας μείνει με τα φτερά του ψαλιδισμένα, και επειδή δεν υπάρχει κανένας να σηκώσει ανάστημα απέναντί του, κανείς δεν εγγυάται ότι θα καταφέρει να βρει ικανά στελέχη για να αλλάξει τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό ακριβώς είναι και το αδιέξοδο…
«Είναι μακρύς και δύσκολος ο δρόμος που από την Κόλαση οδηγεί στο φως», όπως έγραφε ο Μίλτον…
Βιογραφικό
Γεννήθηκε το 1974 στην Αθήνα. Σπούδασε πολιτικός μηχανικός στο Μετσόβιο, όπου έκανε και το μεταπτυχιακό του. Οργανώθηκε στην ΚΝΕ το 1988 και αποχώρησε το 1991. Το 1999-2003 ήταν γραμματέας στη Νεολαία Συνασπισμού και το 2006 έθεσε υποψηφιότητα για τον Δήμο Αθηναίων, λαμβάνοντας ποσοστό 10,5%. Το 2008 αναδείχθηκε νέος πρόεδρος του ΣΥΝ σε ηλικία 33 ετών. Τον Ιανουάριο του 2015 εξελέγη πρωθυπουργός και επανεξελέγη, έχοντας προηγηθεί το δημοψήφισμα, τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς. Τον Ιούλιο του 2019, μετά τη Συμφωνία των Πρεσπών, ηττήθηκε με ποσοστό 31,53% από τη Ν.Δ. του Κυριάκου Μητσοτάκη. Στις τελευταίες εκλογές του Ιουνίου, ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν ξανά 2ο κόμμα με ποσοστό 17,83%, κάτω και από το 20% του Μαΐου.
