Κωνσταντίνος Δασκαλάκης: Πρέσβης μιας Ελλάδας εξέλιξης και σκέψης

«Μη στοχεύετε να είστε οι καλύτεροι στην Ελλάδα, αλλά οι καλύτεροι στον κόσμο» έχει πει ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης, ένας από τους φημισμένους Ελληνες επιστήμονες που διαπρέπουν στο εξωτερικό. Το έργο του μνημονεύεται ήδη διεθνώς κι ας είναι μόλις 42 ετών. Αν η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι το παρόν και, κυρίως, το αύριο, τότε ο Δασκαλάκης είναι ένας από τους δημιουργούς αυτού του μέλλοντος.

• Από τον Βασίλη Γαλούπη

Η χθεσινή πρωτοβουλία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη να τοποθετήσει τον Ελληνα καθηγητή του ΜΙΤ επικεφαλής στη νεοσυσταθείσα συμβουλευτική επιτροπή «σοφών» για την Τεχνητή Νοημοσύνη είναι ασφαλώς θετική. Αρκεί, βέβαια, η επιστημοσύνη των μελών να βοηθηθεί ώστε η επιτροπή να παράγει και χειροπιαστά αποτελέσματα.

Στην Ελλάδα, άλλωστε, αποτελεί μια κακή συνήθεια κυβερνήσεων και κομμάτων να «επιστρατεύουν» καταξιωμένους Ελληνες επιστήμονες από το εξωτερικό για διάφορες θέσεις, αλλά να μην τους δίνουν εν τέλει την ευκαιρία και τα «εργαλεία» ώστε να αποδώσουν αυτά που μπορούν. Με συνέπεια ακόμα και οι όποιες θετικές πρωτοβουλίες να «πνίγονται» τελικά στον κλασικό μικροκομματισμό. Και τα λαμπρά μυαλά να ξαναφεύγουν απογοητευμένα, εκνευρισμένα, ρίχνοντας μαύρη πέτρα πίσω τους.

«Οταν θες να μη λυθεί ένα πρόβλημα στην Ελλάδα φτιάχνεις μια επιτροπή» είναι ένα γνωστό σλόγκαν. Ας ελπίσουμε ότι τουλάχιστον στην προκειμένη περίπτωση θα σταθεί αρκετή η αναγνωρισμένη σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης ευφυΐα του Δασκαλάκη για να νικήσει τα όποια παλιομοδίτικα εμπόδια βρει μπροστά του.

Γιος δύο εκπαιδευτικών κρητικής καταγωγής, κατάφερε μόλις στα 37 του να πάρει το 2018 ένα από τα σημαντικότερα μαθηματικά βραβεία στον κόσμο, το «Nevanlinna». Αμέσως μετά δήλωσε περήφανος: «Είναι από τα βραβεία για τα οποία μαθαίνεις όταν είσαι μικρός, ύστερα κοιτάς τη λίστα με τους βραβευθέντες και αποφασίζεις ότι οι πιθανότητες να το λάβεις κάποτε είναι μηδαμινές. Οταν έμαθα ότι το έργο μου αναγνωρίστηκε με αυτήν την τεράστια διάκριση αισθάνθηκα μεγάλη τιμή και χαρά».

Είπε τότε: «Σκέφτηκα αμέσως όλους τους ανθρώπους χωρίς τους οποίους δεν θα είχα φτάσει ως εδώ: Την οικογένειά μου, την κοπέλα μου, τους φίλους, τους δασκάλους και τους μαθητές μου. Μετά ήρθε στο μυαλό μου η Ελλάδα, που η συνεισφορά της τόσο στα μαθηματικά όσο και στην ευρύτερη ανθρώπινη σκέψη ήταν έμπνευση σε όλη μου τη ζωή. Είμαι χαρούμενος που μπόρεσα να προσφέρω στην ελληνική σκέψη».

Ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης έχει διατυπώσει πολλάκις την πεποίθησή του ότι η Ελλάδα έχει πολύ ταλέντο. Επιθυμία του είναι να δημιουργηθούν οι συνθήκες για να μειωθεί η «διαρροή εγκεφάλων» και οι νέοι μας να μπορούν να δημιουργούν μέσα στην Ελλάδα χωρίς περισπασμούς. Σίγουρα κάτι τέτοιο θα επιδιώξει και ως επικεφαλής της νέας επιτροπής. Πρώτος, άλλωστε, δίνει το παράδειγμα. Αν θα το καταφέρει, όμως, δεν εξαρτάται δυστυχώς μόνο από τον ίδιο και την πρόθεσή του.

Το ερευνητικό έργο του εστιάζει στο «πάντρεμα» των υπολογιστών και της Τεχνητής Νοημοσύνης με την οικονομία. Η Διεθνής Μαθηματική Ενωση έχει αποφανθεί ότι «το έργο του μεταμόρφωσε την κατανόησή μας για την υπολογιστική πολυπλοκότητα των θεμελιωδών προβλημάτων στις αγορές, στις δημοπρασίες, στις καταστάσεις ισορροπίας και σε άλλες οικονομικές δομές». Η Ντανιέλα Ρας, διευθύντρια του Εργαστηρίου CSAIL του ΜΙΤ, κάνει λόγο για έναν άνθρωπο που «συνδυάζει την εντυπωσιακή τεχνική δεξιοτεχνία με το σπάνιο χάρισμα να εργάζεται πάνω σε προβλήματα που είναι τόσο θεμελιώδη όσο και πολύπλοκα».

Αποκωδικοποίησε το θεώρημα του Nash

Ο Δασκαλάκης είναι το πρόσωπο μιας άλλης Ελλάδας. Της καινοτομίας, της εξέλιξης και της σκέψης. Οι δυνατότητές του φάνηκαν από μικρή ηλικία, όταν ως προπτυχιακός φοιτητής στο Μετσόβιο ολοκλήρωσε όλα τα μαθήματα, εκτός από ένα, με τον ανώτατο βαθμό. Κάτι που δεν είχε πετύχει κανένας άλλος στην ιστορία του Πολυτεχνείου. Η εξέλιξή του ήταν ραγδαία. Στα 27 του έγινε καθηγητής στο ΜΙΤ και λίγο αργότερα αποκωδικοποίησε το θεώρημα του Nash, κάτι που επί δεκαετίες δεν είχαν καταφέρει οι πιο καταξιωμένοι μαθηματικοί στον κόσμο.

Ακριβώς επειδή είναι από τους επιστήμονες που διαμορφώνουν την τεχνολογική πρόοδο, έχει εμβαθύνει και για τον αντίκτυπο στην ανθρωπότητα όλων αυτών των αλλαγών: «Στην πραγματικότητα ο άνθρωπος είναι αυτός που απειλεί την ανθρωπότητα και όχι η τεχνολογία. Η τεχνολογία είναι ευλογία, αντικατοπτρίζει μία εξέλιξη στην ανθρώπινη γνώση, όμως δεν μπορεί να αρνηθεί κανείς και τις επιπτώσεις, για παράδειγμα ότι στον τομέα της υγείας η τεχνολογία έχει καταστροφικά αποτελέσματα».

Κατά τον Δασκαλάκη η Τεχνητή Νοημοσύνη θα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούμε μεταξύ μας. Αν, όμως, τελικά ο κόσμος του μέλλοντος θα είναι άσχημος, «αυτό θα οφείλεται στον άνθρωπο», έχει προειδοποιήσει.

Πριν από τέσσερα χρόνια δεν έμοιαζε να υπάρχει στον ορίζοντά του η επιστροφή στα πάτρια εδάφη: «Αν μου λείπει η Ελλάδα; Ναι. Ομως, αν επέστρεφα, γνωρίζω ότι θα έπρεπε να θυσιάσω το επιστημονικό μου όνειρο. Ισως το ίδιο να συνέβαινε και με την ψυχική μου ισορροπία. Τι εννοώ; Εδώ στην Ελλάδα για να κάνεις το αυτονόητο, πρέπει να προσπαθήσεις πολύ». Τώρα, πάντως, φαίνεται να το πήρε απόφαση ότι θα εμπλακεί περισσότερο. Κι ας «προκαλεί τεράστια απώλεια ενέργειας αυτή η καθημερινή μάχη» στη χώρα μας, όπως έλεγε τότε…

Βιογραφικό

Καθηγητής της Επιστήμης των Υπολογιστών στο ΜΙΤ

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1981. Σπούδασε στο τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Ως προπτυχιακός φοιτητής ολοκλήρωσε όλα τα μαθήματα, εκτός από ένα, με τον ανώτατο βαθμό, κάτι που δεν είχε συμβεί μέχρι τότε στην ιστορία του Πολυτεχνείου. Συνέχισε τις σπουδές του στο Μπέρκλεϊ των ΗΠΑ. Ασχολείται ερευνητικά με τη θεωρία υπολογισμού και τη μηχανική μάθηση. Το 2018 τιμήθηκε από τη Διεθνή Ενωση Μαθηματικών με το Βραβείο Nevanlinna για «τη συνεισφορά του στην κατανόηση της υπολογιστικής πολυπλοκότητας θεμελιωδών προβλημάτων σχετικά με αγορές, δημοπρασίες, ισορροπίες και άλλες οικονομικές δομές». Είναι καθηγητής του τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Επιστήμης Υπολογιστών του ΜΙΤ και μέλος του Εργαστηρίου Πληροφορικής και Τεχνητής Νοημοσύνης στο ίδιο πανεπιστήμιο των ΗΠΑ.

• Δείτε επίσης: Συντονιστική Επιτροπή για την Τεχνητή Νοημοσύνη: Ο νεποτισμός και η οικογενειοκρατία είναι «στο αίμα» του Κυριάκου Μητσοτάκη