Ο Μητροπολίτης Νέας Ιωνίας, Φιλαδελφείας, Ηρακλείου και Χαλκηδόνος Γαβριήλ μίλησε αποκλειστικά στο aek365. Η ιστορική σύνδεση της Εκκλησίας με την ΑΕΚ. Το μήνυμα προς τον κόσμο της ομάδας αλλά και όλο το φίλαθλο κοινό και το μεγάλο όραμα του Ιωνικού Κέντρου που παίρνει σάρκα και οστά. Μια διαφορετική και εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη
Συνέντευξη στους Κώστα Κετσετζόγλου, Ηλία Τομαρά
Το όνομα του είναι πλέον για πάντα συνυφασμένο με την ΑΕΚ. Παρών σε όλες τις τελευταίες μεγάλες στιγμές του συλλόγου, ο Μητροπολίτης Νέας Ιωνίας, Φιλαδελφείας, Ηρακλείου και Χαλκηδόνος Γαβριήλ αποτελεί κομμάτι της ιστορίας της Ένωσης.
Τον συναντήσαμε στο κτίριο της Μητρόπολης στη Νέα Ιωνία. Χαμογελαστός αλλά και επιβλητικός. Μακριά από τα στερεότυπα που υπάρχουν για τους αρχιερείς μάς μίλησε με λόγο απλό και απάντησε σε όλα όσα τον ρωτήσαμε.
Η συζήτηση μαζί του ήταν απολαυστική και ενδιαφέρουσα. Μας ανέλυσε τις ιστορικές ρίζες της σχέσης της ΑΕΚ με την Εκκλησία, έστειλε ένα μήνυμα για τη διαφορετικότητα του συλλόγου που πρέπει να τη νιώθει ο κάθε φίλος του και αναφέρθηκε στο μεγάλο έργο του «Ιωνικού Κέντρου» που θα αναμορφώσει την περιοχή.
Αναλυτικά όσα μας είπε ο Μητροπολίτης Γαβριήλ:
-Το αίτημα μας ίσως σας φάνηκε παράξενο. Συνέντευξη ενός Μητροπολίτη σε μια αθλητική ιστοσελίδα σίγουρα δεν είναι κάτι σύνηθες. Πώς βλέπετε τη σχέση της Εκκλησίας με τον Αθλητισμό;
«Για την Εκκλησία υπάρχει μια βασική αρχή. Οι πάντες, τα πάντα ξεκινούν και τελειώνουν στον Θεό. Άρα οποιαδήποτε ανθρώπινη δραστηριότητα όπως ο αθλητισμός δεν είναι δυνατό να μείνει έξω από την Εκκλησία. Στην περιοχή τη δική μας έχουμε αθλητικά σωματεία τα οποία έχουν τη δική τους ιστορία. Τη μεγαλύτερη ιστορία, τη μεγαλύτερη δυνατότητα παρουσίας και σύνδεσης με τον κόσμο την έχει η ΑΕΚ. Δεν είναι δυνατόν λοιπόν η Εκκλησία να μην έχει σχέση με την ΑΕΚ και τον αθλητισμό. Για ποιο λόγο; Διότι η έννοια της άθλησης και θεολογικά, μέσα στη δική μας τη θεώρηση, είναι ταυτόσημη, είναι συνυφασμένη με το πνεύμα. Ξέρετε ότι στην Εκκλησία μας έχουμε πάρα πολλούς Αγίους. Η ασκητική πλευρά, το ασκητικό ιδεώδες είναι και αθλητικό. Ένας ασκητής αθλείται, ένας άνθρωπος που προσπαθεί να ξεπεράσει τα πάθη του, τις αδυναμίες του, την κακή πλευρά του εαυτού του αθλείται, για να μπορέσει να έρθει πιο κοντά στον Θεό. Άρα λοιπόν να η άθληση η οποία υπάρχει στη ζωή της Εκκλησίας από τα πρώτα της χρόνια. Σκεφτείτε λοιπόν ότι και ως Έλληνες έχουμε μια πάρα πολύ μεγάλη παράδοση και ξέρουμε πάρα πολύ καλά πόσο σημασία έχει η φροντίδα του σώματος. Έρχεται λοιπόν ο Χριστιανισμός και βάζει και την ψυχή, και ξέρουμε πολύ καλά και από τα αρχαία ελληνικά χρόνια και από τον Χριστιανισμό ότι ο άνθρωπος είναι σώμα και ψυχή. Δεν είναι μόνο το ένα ή το άλλο. Όπως λοιπόν στον αθλητή η καλή ψυχολογία τον βοηθά να έχει καλή απόδοση ταυτόχρονα η καλή σωματική κατάσταση βοηθά τη ψυχή να αισθάνεται καλύτερα. Είναι δύο πράγματα τα οποία πορεύονται ταυτόχρονα, είναι συνυφασμένα μεταξύ τους. Άρα λοιπόν όταν μιλάμε για τον άνθρωπο ως ολότητα, για τον άνθρωπο ως εικόνα Θεού, δεν είναι δυνατόν στο κομμάτι της ευδαιμονίας του ανθρώπου, είτε της σωματικής είτε της πνευματικής, η Εκκλησία να είναι απούσα. Ο αθλητισμός, με την έννοια την οποία αντιλαμβάνεται ο κόσμος, είναι συνυφασμένος με τη ζωή και την ύπαρξη της Εκκλησίας. Απλά αυτό που η Εκκλησία πάντα θα κάνει θα είναι να βάζει όσο είναι δυνατόν προϋποθέσεις στη διαδικασία του αθλητισμού, ώστε να ωφελείται η ψυχή του ανθρώπου και να μην γίνονται πράγματα τα οποία είναι στην αρνητική πλευρά του αθλητισμού».
-Ειδικά στο ποδόσφαιρο η λατρεία προς τις ομάδες έχει φτάσει σε θρησκευτικά επίπεδα. Την ίδια ώρα βλέπουμε αθλητές να έχουν πίστη και πολύ έντονη σχέση με τον Θεό. Μπορεί η θρησκεία να συμβάλει ώστε να αποβληθεί από τον χώρο το μίσος και η βία;
«Είναι πάρα πολύ σημαντικό να αντιληφθούμε ότι ο αθλητισμός γενικότερα και ειδικότερα το ποδόσφαιρο είναι κάτι το οποίο είναι ομαδικό και δημιουργεί στον κόσμο την έννοια της ομαδικότητας. Λειτουργεί ως μια κοινοτική έκφραση. Η Εκκλησία είναι κατ’ εξοχήν είναι κοινοτικός χώρος. Αυτό το οποίο προέχει στην Εκκλησία είναι η κοινότητα η οποία, ευχαριστιακά μέσα από τη Θεία Λειτουργία, γίνεται ένα πράγμα για να μπορεί, μετά τη Λειτουργία, ο κάθε άνθρωπος να γνωρίζει το πρόβλημα του συνανθρώπου του και να μπορεί να βοηθά ο ένας τον άλλο. Για να το μεταφέρουμε στην αθλητική αρένα όντως η δημοφιλία των αθλημάτων δημιουργεί πολλές φορές συνθήκες λατρείας. Αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό, ο καθένας πρέπει να υποστηρίξει την ομάδα του. Εκεί πρέπει να μπούμε μέσα και πούμε ότι είναι όμορφο πράγμα η συμμετοχή, είναι όμορφο πράγμα ο αθλητισμός, είναι όμορφο πράγμα να χαίρεσαι με την χαρά της ομάδας σου και να τη στηρίζεις στις κακές στιγμές. Να μπορείς όμως να λειτουργείς όχι οπαδικά, σαν ένα πρόβατο που ακολουθεί έναν τσοπάνη, αλλά ως φίλος, ως ένας άνθρωπος που μετέχει στη χαρά της ομάδας του. Είναι πολύ διαφορετική από την έννοια του οπαδού η έννοια του φίλου. Η φιλία είναι κάτι πολύ πιο δυνατό, πιο ισχυρό. Έχει θεμέλια. Μου αρέσει και το λέω πάντοτε ότι μιλάω στους φίλους της ΑΕΚ, σε αυτούς οι οποίοι αγαπούν την ΑΕΚ, όχι αυτούς που ακολουθούν την ομάδα πολλές φορές με μια αρρωστημένη προσκόλληση. Κάτι τέτοιο δεν βοηθά την ομάδα να προχωρά μπροστά. Βλέπουμε πολλές φορές μέσα στα γήπεδα έκτροπα γιατί υπάρχουν άνθρωποι οι οποίο εκμεταλλεύονται αυτή την έννοια του οπαδισμού και οδηγούν σε καταστάσεις που καταλήγουν σε βία. Αυτό το καταδικάζουμε.
Άρα είναι πάρα πολύ σημαντικό για τον αθλητισμό να βάλουμε μέσα αυτές τις αρχές και αξίες. Να καταλάβει ο κάθε φίλος του αθλήματος ότι αυτό το πράγμα είναι συμμετοχικό. Πηγαίνεις επειδή θέλεις να συμμετέχεις στη χαρά και να στηρίζεις στη λύπη της ομάδας σου».
-Κεφάλαιο ΑΕΚ. Ποια είναι η σχέση της Μητρόπολης αλλά και η δική σας προσωπικά με τον σύλλογο του οποίου πλέον αποτελείτε ιστορικό κομμάτι.
«Η ιστορία όλης της περιοχής είναι συνυφασμένη με την ΑΕΚ. Έχουμε αυτή τη μεγάλη ιστορική ευλογία να είναι κομμάτι της τοπικής κοινωνίας η Αθλητική Ένωση Κωνσταντινουπόλεως. Είναι πολύ σημαντικό να θυμόμαστε τι σημαίνουν αυτά τα αρχικά. Η ΑΕΚ είναι ταυτόσημη με την προσφυγιά, είναι ταυτόσημη με την λαϊκή έκφραση της προσφυγιάς. Όταν ξεκίνησαν να έρχονται οι πρόσφυγες αδελφοί μας το 1923 και το 1924 αλλά και νωρίτερα με το ολοκαύτωμα στη Μικρά Ασία και λίγο πριν το 1919 με τη γενοκτονία των Ποντίων προσπάθησαν να αναβιώσουν τη ζωή τους σε κάθε επίπεδο. Επιχειρηματικά, κοινωνικά και αθλητικά. Προσπάθησαν να κάνουν κάτι σε κάθε τομέα. Έτσι έγινε και η πρώτη συνάντηση το 1924 για να γεννηθεί η Αθλητική Ένωση Κωνσταντινουπόλεως. Ήθελαν να έτσι να διασώσουν τον πολιτισμό, τη μνήμη, την ιστορία της προσφυγιάς μέσω του αθλητισμού. Να θυμηθούμε ότι στην περιοχή της Πόλης, της Σμύρνης και σε άλλες πόλεις είχαμε ελληνικά σωματεία με μεγάλη ιστορία και επιτυχίες. Αυτό λοιπόν έρχεται και εδώ μαζί με τους πρόσφυγες.
Η τοπική Εκκλησία ξεκινά στη Νέα Ιωνία από τον Μητροπολίτη Πατάρων Μελέτιο. Πρόσφυγας κι αυτός, ήρθε το 1924 από τη Μητρόπολη Πισιδίας και βρήκε εδώ τον ιερέα Ιωακείμ Πεσματζόγλου που είχε φτάσει στην περιοχή έναν χρόνο πριν από τη Σπάρτη της Μικράς Ασίας. Οι άνθρωποι που είχαν εγκατασταθεί εδώ μπορεί να μην ήξεραν καν καλά ελληνικά. Ο Μητροπολίτης Μελέτιος λοιπόν, ο οποίος μιλάει τουρκικά, μπορεί να καθοδηγεί τους ανθρώπους, να ακούει τα προβλήματα τους και να τους βοηθά να στήσουν τη ζωή τους. Μετέχει στην Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων, έχει ενεργό λόγο ως εκπρόσωπος των προσφύγων σε ολόκληρη την Αττική και συνεργάζεται με τον Ελευθέριο Βενιζέλο.
Είναι ένα πολύ σημαντικό πρόσωπο που ευλογεί τη ζωή των προσφύγων και είναι πάντα δίπλα τους. Πώς λοιπόν δεν θα ευλογούσε και αυτό που γίνεται από την πλευρά της ΑΕΚ;
Να πούμε επίσης ότι ο Πατριάρχης Κωνσταντίνος ΣΤ’, αφού εξορίζεται από την Κωνσταντινούπολη, μένει για λίγο στη Θεσσαλονίκη και τελικά εγκαθίσταται στη Φιλαδέλφεια όπου και πέθανε. Με επιστολή του λοιπόν το 1927 προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο του λέει: Εδώ έχουμε μια ομάδα ιστορική, μια ομάδα που έχει το λαϊκό αίσθημα των προσφύγων και θέλουμε να μας δώσετε χώρο.
Σε αυτή την επιστολή απαντά ο Βενιζέλος και δίνει τον χώρο που έχουμε και σήμερα το γήπεδο. Έναν χώρο που είναι συνυφασμένος με το Άλσος και με τον Ναό της Αγίας Τριάδας. Ο Ναός φτιάχτηκε μέσα στον χώρο που έδωσε ο Βενιζέλος. Άρα λοιπόν από το 1923-24 η Εκκλησία είναι αυτή που πρωτοστατεί για να βρεθεί χώρος για την ΑΕΚ. Ο Πατριάρχης Κωνσταντίνος βλέπει ότι για να διατηρηθεί η συνείδηση της προσφυγιάς και η παράδοση που κουβαλούν αυτοί οι άνθρωποι πρέπει να υπάρχει ένα γήπεδο. Έχουμε λοιπόν το απόλυτο αποδεικτικό στοιχείο και μια απάντηση σε εκείνους που αναρωτιούνται γιατί ο Μητροπολίτης έχει τόσο καλή σχέση με το σωματείο της ΑΕΚ. Μα δεν μπορεί να μην έχει γιατί είναι μια ομάδα συνυφασμένη με την ιστορία και της Μητροπόλεως και της περιοχής. Βλέπουμε από την αρχή της δημιουργίας της ΑΕΚ τη σύνδεση που υπάρχει. Η σχέση η οποία υπάρχει μεταξύ της Εκκλησίας και της ΑΕΚ είναι ιστορική, είναι σχέση ζωής, σχέση προσφυγική και θα μπορέσει ο καθένας να την καταλάβει όπως βιώνει μέσα του τη σχέση με τον Θεό. Δεν μπορεί να λείπει η Εκκλησία από την ΑΕΚ και κατά την άποψη μου και η ΑΕΚ από την Εκκλησία. Είναι δύο πράγματα συνυφασμένα».
Τι προσδοκά η Εκκλησία από αυτή τη σχέση:
«Η Εκκλησία προσδοκά να καταλάβει ο κάθε φίλαθλος ότι είμαστε κοντά του. Είδατε με το τραγικό περιστατικό της δολοφονίας του Μιχάλη ότι ήμασταν δίπλα στην οικογένεια του. Γιατί κι εγώ προσωπικά, πέρα από φίλος της ΑΕΚ, είμαι και άνθρωπος που ως Επίσκοπος συμπονώ το δράμα των ανθρώπων, τη λύπη τη δοκιμασία τους. Είμαι εκεί. Και το έχω πει από την πρώτη στιγμή ότι δεν θα είμαι κοντά στην ΑΕΚ μόνο στις χαρές. Θα είμαι κοντά και στις λύπες και πρέπει να είμαστε έτοιμοι και κι αυτό. Προσωπικά αυτό που θέλω περισσότερο να πετύχω είναι να καταλάβουν οι φίλαθλοι ότι πρόκειται για μια ομάδα ιστορική, ταυτόσημη και συνώνυμη με την προσφυγιά. Το γήπεδο που έφτιαξε ο Δημήτρης Μελισσανίδης δίνει ξεκάθαρα αυτή την εικόνα και αυτό το νόημα. Έχουμε χρέος λοιπόν αυτές τις αρχές να τις δασώσουμε. Έχουμε χρέος να δώσουμε στον ελληνικό αθλητισμό μια άλλη εικόνα, ένα άλλο βλέμμα. Δεν έχουμε βία, δεν έχουμε κόντρα, δεν έχουμε μέσα μας τη διάθεση να κάνουμε κακό στον αντίπαλο. Θέλουμε να χαρούμε το ποδόσφαιρο και μέσα από αυτό να δώσουμε στον αντίπαλο να καταλάβει τις δικές μας αρχές και αξίες που είναι διαφορετικές. Έχουμε άλλο τρόπο που βλέπουμε και τη νίκη και την ήττα. Σε αυτό νομίζω ότι μπορεί να βοηθήσει η Εκκλησία να το κατανοήσει ο κόσμος της ΑΕΚ.
Όταν επισκέπτομαι διάφορες περιοχές στην Ελλάδα δεν μπορείτε να φανταστείτε πώς με υποδέχονται οι φίλαθλοι της ΑΕΚ. Αυτό το πράγμα, σας το λέω και ανατριχιάζω, με συγκινεί. Γιατί βλέπω ότι με νιώθουν σαν δικό τους άνθρωπο. Είναι πάρα πολύ όμορφο. Αυτό είναι ένα στοιχείο που μόνο ένα προσφυγικό σωματείο όπως η ΑΕΚ μπορεί να το έχει. Δεν θα το δείτε αλλού.
Μέσα από το γήπεδο, μέσα από το Μουσείο, ακόμα και μέσα από τα Σπάτα και το έργο που θα γίνει εκεί η νέα γενιά θα εμποτιστεί με αυτές τις αξίες. Οι αθλητές θα έχουν αυτά τα ιδανικά. Όταν εμφυσήσεις αυτή την ιδεολογία στην ομάδα τότε το γήπεδο γίνεται ένα πανηγύρι, δεν γίνεται ένας χώρος ανταγωνισμού. Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό να το καταλάβει ο κάθε φίλαθλος είτε της ΑΕΚ, είτε όχι. Χαιρόμαστε τον αθλητισμό, δεν πάμε για να κάνουμε κακό ο ένας στον άλλο».
-Ιωνικό Κέντρο. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται αυτό το μεγάλο έργο. Τι θα προσφέρει στην περιοχή αλλά και γενικότερα;
«Είναι ένα έργο που αποτελεί τη σφραγίδα της Μητροπόλεως πάνω σε αυτό που ονομάζεται Προσφυγικός Ελληνισμός. Είναι ένα μνημείο για τον Προσφυγικό Ελληνισμό, εξ ου και Ιωνικό Κέντρο. Στόχος του είναι το σύμπλεγμα των δραστηριοτήτων που θα προσφέρει να δίνει τη μαρτυρία προς κάθε κατεύθυνση πώς αυτή η περιοχή έχει έναν τόσο σημαντικό χώρο, μαζί με το γήπεδο της ΑΕΚ, που προσφυγικά αλλά και στη σύγχρονη ιστορία μπορεί να ανταποκριθεί σε κάθε πρόκληση. Θα είναι κυρίως ένας χώρος πρασίνου, μιλάμε για δέκα στρέμματα από τα οποία θα δομηθεί περίπου το ένα. Όλα τα υπόλοιπα θα είναι ελεύθερος χώρος, πράσινο και πλατείες. Τις βραδινές ώρες θα φυλάσσεται για να μην υπάρχουν προβλήματα. Αντιλαμβάνεστε πόσο θα αλλάξει την περιοχή.
Θα έχουμε τον Ναό του πολιούχου μας, του Αγιού Γεωργίου του Νεαπολίτου του οποίο έχουμε ολόκληρο το λείψανο. Το έφεραν οι πρόσφυγες από την Καππαδοκία. Κάτω από τον ναό θα υπάρχει ένα μουσείο με τα εκκλησιαστικά κειμήλια που έφεραν οι πρόσφυγες. Θα μαθαίνει έτσι ο επισκέπτης την εκκλησιαστική-προσφυγική παράδοση της τοπικής μας Εκκλησίας. Θα έχουμε επίσης έναν παιδικό σταθμό για 80 παιδιά και η νέα γενιά θα βλέπει αυτές τις προσφυγικές αναφορές. Επίσης θα υπάρχει το συνεδριακό κέντρο 400 θέσεων και τέσσερις παράπλευρες αίθουσες. Βιβλιοθήκη, βιβλιοστάσιο, καφετέρια, εστιατόριο ώστε αυτός ο πολυχώρος πολιτισμού να μπορεί να χρησιμοποιείται για εκδηλώσεις και να κάνει την περιοχή σημείο αναφοράς. Θα έχουμε έναν μικρό χώρο φιλοξενίας γιατί δεν θέλαμε να μειώσουμε τον χώρο πρασίνου. Είχα δώσει τον λόγο μου γι’ αυτό στην τότε δημοτική αρχή και δεν άλλαξε αυτό. Τέλος από κάτω θα λειτουργεί ένα υπόγειο πάρκιγνκ περίπου 300 θέσεων και από τα έσοδα του θα συντηρείται και θα λειτουργεί ο επάνω χώρος του Ιωνικού Κέντρου. Το βασικό που θέλω να κρατήσουν οι πολίτες είναι ότι ο χώρος είναι δικός τους, είναι δημόσιος και το Ιωνικό Κέντρο γίνεται στα πλαίσια ενός γενικότερου στόχου να αλλάξει η εικόνα της περιοχής. Θα είναι ένα ζωντανό προσφυγικό μνημείο όπως ακριβώς είναι και το γήπεδο της ΑΕΚ. Να έρχονται οι άνθρωποι από κάθε μέρος και να χαίρονται την περιοχή μας. Πιστεύω ότι στα τέλη του 2024 θα έχουν ολοκληρωθεί όλες οι υποδομές. Πρώτα ο Θεός θέλω να πιστεύω ότι όλο το Ιωνικό θα λειτουργεί στα τέλη του 2024. Τα επίσημα εγκαίνια τα υπολογίζουμε έως την άνοιξη του 2025. Είναι ένα πολύ σύνθετο έργο με υπόσκαφη δόμηση αλλά όλα πάνε με βάση το πρόγραμμα».
*Φωτό και βίντεο: Μαρία Τουρλή
