Σε ηλικία 89 ετών πέθανε ο σπουδαίος και βραβευμένος συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός, ο οποίος είχε την τιμή να είναι μέσα στους 10 πιο μεταφρασμένους Έλληνες συγγραφείς, βάσει στοιχείων της UNESCO.
Ο Βασίλης Βασιλικός γεννήθηκε στην Καβάλα το 1934. Εξέδωσε εκδώσει περί τα 120 βιβλία (πεζογραφία, δοκίμιο, θέατρο, ποίηση) και είναι ο πιο πολυμεταφρασμένος Έλληνας πεζογράφος, μετά τον Νίκο Καζαντζάκη.
Το θρυλικό μυθιστόρημά του, «Ζ» (με θέμα τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη) του 1966, μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη από τον σπουδαίο σκηνοθέτη Κώστα Γαβρά.
Οι γονείς του κατάγονταν από τη Θάσο. Πατέρας του ήταν ο δικηγόρος Νικόλαος Βασιλικός, που πολιτεύθηκε και εξελέγη βουλευτής Καβάλας το 1936 και μητέρα του η Καίτη Βασιλικού. Η αδελφή του, η Έλζα Βασιλικού, υπήρξε πρωταθλήτρια του πινγκ πονγκ.
Πολιτική παρουσία
Τοποθετήθηκε επικεφαλής του ψηφοδελτίου επικρατείας της εκλογικής συνεργασίας Πράσινοι – Δημοκρατική Αριστερά στις βουλευτικές εκλογές του 2015, καθώς και στις βουλευτικές εκλογές του 2019 με τον ΣΥΡΙΖΑ, όπου και εξελέγη. Ήταν βουλευτής Επικρατείας από τις 7 Ιουλίου 2019 μέχρι τις 21 Μαΐου 2023.
Βιογραφικό
Αποφοίτησε από το Λύκειο Καρυωτάκη στην Καβάλα, τη Σχολή Βαλαγιάννη (Θεσσαλονίκη) και το Αμερικανικό Κολλέγιο Ανατόλια. Στη συνέχεια σπούδασε Νομικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και σκηνοθεσία τηλεόρασης στη δραματική σχολή του Πανεπιστημίου Γέιλ (Drama School – SRT) στο Νιού Χέιβεν του Κονέκτικατ (ΗΠΑ).
Από το 1967 μέχρι το 1994 έζησε και εργάστηκε στο εξωτερικό (Ιταλία, Γαλλία, Νέα Υόρκη, τα πρώτα επτά χρόνια εξόριστος από τη χούντα), με ένα τριετές διάλειμμα (1981-1984), κατά το οποίο ανέλαβε καθήκοντα αναπληρωτή γενικού διευθυντή της ΕΡΤ.
Εργάστηκε ως βοηθός σκηνοθέτη σε ξένες παραγωγές, σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ, σεναριογράφος, επιμελητής (Dr.) σεναρίων, εισηγητής σεναρίων στην Arte (1990-1993), δημοσιογράφος και συγγραφέας. Συνεργάστηκε με τον Νίκο Κούνδουρο και διετέλεσε πρέσβης της Ελλάδας στην UNESCO.
Είναι ο πιο πολυμεταφρασμένος Έλληνας συγγραφέας μετά τους Καζαντζάκη, Ρίτσο, Καβάφη. Βιβλία του έχουν εκδοθεί και στην γραφή Μπράιγ (Οι φωτογραφίες, Ζ, Ο Ιατροδικαστής, Ο Θάνατος του Αμερικάνου είναι μερικά εξ αυτών που έχουν μεταφραστεί σε 33 γλώσσες).
Διακρίσεις
- Μέλος του Διεθνούς Κοινοβουλίου των Συγγραφέων με έδρα το Στρασβούργο
- Μέλος του Δ.Σ. των Γάλλων συγγραφέων (Maison des Ecrivains) Γαλλία, (1990-1993)
- Βραβεία των 12 (1954, 1962)
- Κρατικό βραβείο διηγήματος (1980) – Δεν το αποδέχθηκε
- Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (1 Δεκεμβρίου 2017)
Εργογραφία
Έγραψε μυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα, θεατρικά έργα και ποίηση.
- (1949) Τα Σιλό, (μυθιστόρημα για την βουλγαρική κατοχή στην Καβάλα), (1976) Λαδιάς,
- (1983) Δωρικός, (2018) Εκδ. Gutenberg
- (1950) Το καλοκαίρι του Ερωτόκριτου, (1974) εκδ. Ίκαρος
- (1952) Ο άνθρωπος με το άδειο, (1976) εκδ. Καστανιώτης
- (1953) Η διήγηση του Ιάσονα [Νουβέλα], ιδιωτική έκδοση, Θεσσαλονίκη, (1995) εκδ. Λιβάνη, (2011) εκδ. Γκοβόστη
- (1953) Αναμνήσεις από τον Χείρωνα, (1974) Βιβλιοπωλείον της Εστίας
- (1955) Το λιμάνι της αγωνίας, (1979) Λιβάνης-Νέα Σύνορα
- (1956) Θύματα ειρήνης [Ιστορικό χρονικό], ιδιωτική έκδοση, Αθήνα, (2014) εκδ. Γκοβόστη
- (1957) Μια ιστορία αγάπης εκδ. Εστία, (1975) Λιβάνης-Νέα Σύνορα, (1977) Βιβλιοπωλείον της Εστίας, (1996) εκδ. Λιβάνη
- (1964) Οι φωτογραφίες, Βιβλιοπωλείον της Εστίας
- (1965) Εκτός των τειχών
- (1964) Η μυθολογία της Αμερικής [Ταξιδιωτικό], Βιβλιοπωλείον της Εστίας, (2012) εκδ. Γκοβόστη
- (1966) Ζ, εκδ. Λιβάνη, (2008) εκδ. Ελευθεροτυπίας, (2011) Διόπτρα, (2016) Εκδ. Gutenberg
- (1969) Λούνικ II
- (1972) 20.20′ και Φίφτυ Φίφτυ
- (1973) Ο μονάρχης
- (1976) Εικοσιπενταετία, εκδ. Παπαζήση
- (1976) Ο ιατροδικαστής, εκδ. Ερμής, (2002) εκδ. Λιβάνη και (2017) εκδ. Ιωλκός
- (1977) Οι ρεμπέτες και άλλα διηγήματα, εκδ. Χιωτέλλη & εκδ. Κέδρος (2019)
- (1981) Μαθήματα ανατομίας, εκδ. Θεμέλιο
- (1982) Χρονογραφήματα, εκδ. Μπαρμπουνάκη
- (1993) Μάγια, εκδ. Λιβάνη
- (1994) Το φύλλο. Το πηγάδι. Τ’ αγγέλιασμα [Α΄ Κρατικό βραβείο της ομάδας των κορυφαίων Ελλήνων λογοτεχνών «έπαθλο Κώστας Ουράνης» το 1962], εκδ. Λιβάνη,
- (2007) εκδ. Τόπος
- (1994) Les lotophages, εκδ. Kauffmann
- (1994) Η φλόγα της αγάπης, εκδ. Λιβάνη
- (1994) Το τελευταίο αντίο [Βραβεύτηκε με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Διηγήματος το 1980], εκδ. Λιβάνη
- (1995) Γλαύκος Θρασάκης, εκδ. Λιβάνη
- (1995) Η ατέλειωτη επιστολή, εκδ. Λιβάνη
- (1995) Ο τρομερός μήνας Αύγουστος, εκδ. Λιβάνη
- (1995) Υπάρχουν όνειρα, εκδ. Λιβάνη
- (1996) Δεν μετανιώνω για τα δάκρυα που έχυσα για σένα, εκδ. Λιβάνη
- (1997) Αισθημάτων νομίσματα, εκδ. Λιβάνη
- (1997) Τα φρύγανα του έρωτα, εκδ. Λιβάνη
- (1998) Θύματα ειρήνης, εκδ. Λιβάνη
- (1998) Καφενείο “Εμιγκρέκ”. Υποθήκες Παπ – Πατ, εκδ. Λιβάνη
- (1998) Τα δώρα της αγάπης, εκδ. Λιβάνη
- (1998) Το ψαροντούφεκο, εκδ. Λιβάνη
- (1999) Η μνήμη επιστρέφει με λαστιχένια πέδιλα, εκδ. Λιβάνη
- (1999) Ο Ευρωπέος και η ωραία του υπερπέραν, εκδ. Λιβάνη
- (1999) Ό Θάνατος του αμερικάνου, εκδ. Λιβάνη
- (2000) Εσύ κι εγώ, εκδ. Λιβάνη
- (2001) Εν πτήσει, εκδ. Λιβάνη
- (2001) Τα καμάκια, εκδ. Λιβάνη(2002) Παρίσι – Κορυδαλλός, εκδ. Λιβάνη
- (2004) Έγκλημα στην Κοπεγχάγη, εκδ. Λιβάνη
- (2005) Κ, Εμπειρία Εκδοτική
- (2005) Οι ωραίοι Ωρεοί, εκδ. Ελληνικά Γράμματα
- (2006) 290 πρόσωπα, εκδ. Ελληνικά Γράμματα
- (2006) Οι λωτοφάγοι, εκδ. Ελληνικά Γράμματα
- (2006) Τα ποιήματα, εκδ. Ελληνικά Γράμματα
- (2007) Poste Restante, εκδ. Ελληνικά Γράμματα
- (2007) Η απολογία του Ζ, Εμπειρία Εκδοτική
- (2007) Μάθημα ανατομίας, εκδ. Ελληνικά Γράμματα
- (2007) Ο Βάγγος απ’ τα Φάρσαλα έγινε αρχιγκάγκστερ, εκδ. Τόπος
- (2008) Γλαύκος Θρασάκης, εκδ. Ελληνικά Γράμματα
- (2008) Μπαλέτα λαϊκών χορών Ντόρας Στράτου, εκδ. Τόπος
- (2008) Ντίβα, εκδ. Ηλέκτρα
- (2009) Ανάπλους, Βιβλιοπωλείο “Η Θόλος”
- (2009) Ο μονάρχης, εκδ. Μπαρτζουλιάνος Ι. Ηλίας
- (2009) Οι φωτογραφίες, εκδ. Ελληνικά Γράμματα
- (2009) Τρεις γυναίκες, εκδ. Άγκυρα
- (2010) Foco d’ amor (Η φλόγα της αγάπης), εκδ. Τόπος
- (2010) Οι γάτες της Rue d’ Hauteville, εκδ. Πατάκη
- (2011) Εκτός των τειχών, εκδ. Ιβίσκος
- (2011) Μνήμη από μελάνι, εκδ. Διόπτρα
- (2011) Τα χαζά μπούτια, εκδ. Τόπος
- (2011) Το τελευταίο αντίο, εκδ. Διόπτρα
- (2012) 8 ½, εκδ. Παπαζήση
- (2012) Έρως ανίκατε μάχαν, εκδ. Σύγχρονοι Ορίζοντες
- (2012) Οι φωτογραφίες, Δ. Ο. Λαμπράκη
- (2012) Όναρ ημερόφαντον, εκδ. Ι. Σιδέρης
- (2013) Το ελικόπτερο, εκδ. Σύγχρονοι Ορίζοντες
- (2014) Θύματα ειρήνης, εκδ. Γκοβόστη
- (2014) Περί Λογοτεχνίας και Άλλων Δαιμονίων, εκδ. Gutenberg
- (2015) Ημερολόγιο Θάσου, εκδ. Gutenberg
- (2020) Ποιήματα [ανθολόγηση-επιμέλεια: Θανάσης Θ. Νιάρχος], εκδ. Ιωλκός
Συμμετοχή σε συλλογικά έργα
- (1993) 9 διηγήματα πολιτικής φαντασίας, εκδ. Κέδρος
- (1995) Στην πεδιάδα του Ιονίου, εκδ. Καστανιώτη
- (1997) Έρωτας σε πρώτο πρόσωπο, εκδ. Κέδρος
- (1997) Ιστορική πραγματικότητα και νεοελληνική πεζογραφία 1945-1995 [εισήγηση], εκδ. Σχολή Μωραΐτη
- (1997) Νίκη Καραγάτση, εκδ. Άγρα
- (1998) Santé, εκδ. Ύψιλον
- (1999) Στα γήπεδα η πόλη αναστενάζει, εκδ. Ιανός
- (1999) Στο γύρισμα του αιώνα, εκδ. Νεφέλη
- (2000) Ανθολογία λογοτεχνικών κειμένων για το Άγιον Όρος, εκδ. Ιωλκός
- (2000) Υπάρχω, εκδ. Λιβάνη
- (2001) Βόλος: Μια πόλη στη λογοτεχνία, εκδ. Μεταίχμιο
- (2001) Κώστας Γαβράς, εκδ. Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
- (2002) Κανίσκιον φιλίας, Αναγνωστόπουλος, Βελισσάριος Σ.
- (2005) Λίγη ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, εκδ. Πατάκη
- (2005) Ο δρόμος για την Ομόνοια, εκδ. Καστανιώτη
- (2006) Με τον ρυθμό της ψυχής, εκδ. Κέδρος
- (2008) Μάης ’68: στην Ελλάδα, στη Γαλλία, στον κόσμο, εκδ. Modern Times
- (2009) Ελληνικά εγκλήματα 3, εκδ. Καστανιώτη
- (2009) Παλίμψηστο Καβάλας, εκδ. Καστανιώτη
- (2009) Ανθολογία ελληνικού διηγήματος του 20ού αιώνα, εκδ. Καστανιώτη
- (2010) Στέλιος Καζαντζίδης 1931-2001, εκδ. ΚΨΜ
- (2011) Βασίλης Βασιλικός – Νίκος Παπανδρέου, Κέρκυρα – Economia Publishing
- (2011) Η βαθιά ελληνική κρίση, Οδός Πανός
- (2011) Η Θεσσαλονίκη των συγγραφέων, εκδ. Ιανός
- (2011) Περί ζώων, εκδ. Ψυχογιός
- (2012) Τέλος καλό, όλα καλά, εκδ. Καστανιώτη
- (2013) Γιάννης Δουβίτσας 1943-2003, εκδ. Νεφέλη
- (2013) Συνταγές μέσα από τη λογοτεχνία, Δ. Ο. Λαμπράκη
- (2014) Ιστορίες ταχυδρομείου, Ελληνικά Ταχυδρομεία
- (2014) Νεανική αλληλογραφία 1954 – 1960, εκδ. Τόπος
- (2014) Περί λογοτεχνίας και άλλων δαιμονίων, Gutenberg – Γιώργος & Κώστας Δαρδανός
Μεταφράσεις
Έχει μεταφράσει Αντρέ Ζιντ, Τζέημς Μέριλ, Ρεζίς Ντεμπρέ και Μπαλζάκ.
- (1952) Αντρέ Ζιντ, Οιδίπους, Νέα Εστία
- (1966) Τζέημς Μέριλ, Χίλιες και η δεύτερη νύχτα, ιδιωτική έκδοση
- (1973) Ρεζίς Ντεμπρέ, Μαθαίνοντας από τους Τουπαμάρος, ιδιωτική έκδοση, Βρυξέλλες
- (1988) Μπαλζάκ, Μασιμίλα Ντόνι (μετάφραση με τη Βάσω Παπαντωνίου), εκδ. Γνώση
Ανθολογίες - (1993) Λύρα Ελληνική. Η Ελληνική ποίηση ανθολογημένη από τον Ρήγα έως σήμερα. Επίμετρο: Πέντε και μία φανταστικές συνομιλίες (με τους Ρήγα, Κάλβο, Βιζυηνό, Παλαμά, Καβάφη, Καρυωτάκη), εκδ. Σέργιου Ραφτάνη, σ. 1098.
- (1998) Λύρα Ελληνική. Η Ελληνική ποίηση ανθολογημένη από τον Ρήγα έως σήμερα, εκδ. Ντουντούμης, σ. 1141.
- (2021) Πινακοθήκη “Λυρικών” Ποιημάτων. Η ποίησή μας ανθολογημένη από τον Ρήγα έως σήμερα (1796-2021), τόμοι Α’-Δ’, πρόλογος-ανθολόγηση, Βασίλης Βασιλικός, Πέτρος Γκολίτσης, εκδ. Ρώμη, σ. 1750.
