Ηλεκτρονικές δημοπρασίες, ελέγχους με drones, βαριά πρόστιμα στους παραβάτες αλλά και τις αποστάσεις που θα πρέπει να έχουν σε μια παραλία οι ομπρέλες και οι ξαπλώστρες ορίζει το νομοσχέδιο που κατέθεσε στη Βουλή το υπουργείο Οικονομικών.
Το νομοσχέδιο εισήχθη στη Βουλή προκειμένου οι νέες μισθώσεις που θα συναφθούν για τη φετινή περίοδο να διέπονται από τους νέους κανόνες, ώστε να μην επαναληφθεί το «κίνημα της πετσέτας».
Οι δημοπρασίες θα γίνονται από την Κτηματική Υπηρεσία (όχι από τους δήμους) σε ηλεκτρονική πλατφόρμα, προκειμένου να διασφαλίζονται η απλούστευση της διαδικασίας, η διαφάνεια και η ταχύτητα. Οι διαγωνισμοί πρέπει να ολοκληρώνονται έως τις 31 Μαρτίου κάθε έτους, ώστε για να υπάρχει χρόνος προετοιμασίας εν όψει της τουριστικής περιόδου – κατ’ εξαίρεση, για την πρώτη εφαρμογή της νέας νομοθεσίας φέτος η προθεσμία είναι έως τις 15 Μαΐου.
Σε όλες τις περιπτώσεις τουλάχιστον το 50% της παραλίας πρέπει να είναι ελεύθερο. Συγκεκριμένα, ορίζεται: Το σύνολο των τμημάτων αιγιαλού και παραλίας που παραχωρούνται δεν καλύπτει περισσότερο από 50% του εμβαδού ή του μήκους του μετώπου. Ετσι, αν μια παραλία έχει εμβαδόν, π.χ., 10 στρέμματα, τα πέντε στρέμματα τουλάχιστον θα πρέπει να είναι ελεύθερα.
Το εμβαδόν κάθε παραχώρησης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 500 τετραγωνικά μέτρα. Τα ομπρελοκαθίσματα μπορούν να καταλαμβάνουν έως 60% της παραχωρούμενης έκτασης (30%, αν πρόκειται για προστατευόμενους αιγιαλούς και παραλίες, δηλαδή παραλίες που βρίσκονται σε περιοχές Natura και δεν έχουν χαρακτηρισθεί απάτητες). Μεταξύ των παραχωρήσεων πρέπει να μεσολαβεί απόσταση τουλάχιστον έξι μέτρων (τρία μέτρα σε κάθε πλευρά) και τα ομπρελοκαθίσματα πρέπει να απέχουν από τη θάλασσα τουλάχιστον τέσσερα μέτρα.
Δεν επιτρέπεται παραχώρηση αιγιαλού και παραλίας όταν το μήκος ή πλάτος τους είναι μικρότερο των τεσσάρων μέτρων ή όταν το συνολικό εμβαδόν του διακριτού τμήματος αιγιαλού είναι μικρότερο από 150 τ.μ.
Καθιερώνονται οι αιγιαλοί και οι παραλίες υψηλής προστασίας («απάτητες παραλίες») που βρίσκονται σε περιοχές Natura και για τις οποίες θα απαγορεύεται η παραχώρηση και κατ’ επέκταση η τοποθέτηση ομπρελών, ξαπλωστρών κ.λπ..
Οι ποινές που προβλέπονται περιλαμβάνουν πρόστιμα, υποχρέωση απομάκρυνσης των παράνομων εγκαταστάσεων, σφράγιση της επιχείρησης και απαγόρευση συμμετοχής σε νέους διαγωνισμούς. Ειδικότερα:
- Σε περίπτωση κατάληψης αιγιαλού και παραλίας χωρίς να υπάρχει σύμβαση παραχώρησης ή καθ’ υπέρβαση της παραχώρησης, όλα τα στοιχεία που έχουν τοποθετηθεί απομακρύνονται εντός 48 ωρών με πράξη άμεσης απομάκρυνσης, που εκδίδει η Κτηματική Υπηρεσία.
- Αν δεν υπάρχει σύμβαση παραχώρησης, επιβάλλεται επιπλέον σφράγιση και διακοπή λειτουργίας της επιχείρησης στον χώρο που έχει καταληφθεί, ο χώρος σφραγίζεται με ταινία και απαγορεύεται η είσοδος, όπως και οποιαδήποτε οικονομική δραστηριότητα σε αυτόν. Επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το τετραπλάσιο του ελάχιστου τιμήματος της δημοπρασίας και αποκλεισμός του παραβάτη από κάθε διαδικασία παραχώρησης αιγιαλού και παραλίας για πέντε χρόνια. Σε περίπτωση δεύτερης παράβασης, αν η κατάληψη έχει γίνει από λειτουργούσα όμορη επιχείρηση, η λειτουργία της αναστέλλεται επί δέκα ημέρες, η ταμειακή της μηχανή σφραγίζεται και ο παραβάτης αποκλείεται από κάθε διαδικασία παραχώρησης αιγιαλού και παραλίας για δέκα χρόνια.
- Αν υπάρχει σύμβαση παραχώρησης, αλλά έχει καταληφθεί μεγαλύτερη έκταση, επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το τετραπλάσιο του ελάχιστου τιμήματος της δημοπρασίας για την έκταση που δεν καλύπτεται από τη σύμβαση.
- Για μερική ή ολική παραχώρηση της παραλίας σε τρίτο πρόσωπο, εφόσον δεν επιτρέπεται από τη σύμβαση, επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το τετραπλάσιο του ελάχιστου τιμήματος της δημοπρασίας για το σύνολο της έκτασης.
- Για παρεμπόδιση της ελεύθερης πρόσβασης του κοινού στη θάλασσα, στον αιγιαλό και στην παραλία επιβάλλεται πρόστιμο από 2.000 έως 60.000 ευρώ.
- Για παρεμπόδιση του ελέγχου πρόστιμο 10.000 ευρώ.
- Σε περίπτωση υποτροπής όλα τα πρόστιμα διπλασιάζονται.
Ελεγχοι με drones και καταγγελίες μέσω ψηφιακής εφαρμογής στο κινητό
Οι πολίτες αποκτούν τη δυνατότητα ελέγχου και υποβολής καταγγελίας μέσω ψηφιακής εφαρμογής στο κινητό τους τηλέφωνο. Ειδικότερα, σε κάθε σύμβαση παραχώρησης αντιστοιχεί κώδικας QR-code, ο οποίος αναρτάται στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, της Κτηματικής Υπηρεσίας του Δημοσίου και του οικείου δήμου, ενώ θα πρέπει να αποτυπώνεται υποχρεωτικά στην πινακίδα σήμανσης του αιγιαλού ή της παραλίας. Σκανάροντας το QR-code κάθε πολίτης θα μπορεί να δει το διάγραμμα του παραχωρούμενου αιγιαλού και να υποβάλει άμεσα, μέσω της ίδιας εφαρμογής, καταγγελία, αν διαπιστώσει υπέρβαση της παραχώρησης.
Το πόρισμα του ελέγχου περιλαμβάνει και φωτογραφίες, οι οποίες λαμβάνονται επί τόπου ή εξ αποστάσεως με drones ή με αξιοποίηση δορυφορικών λήψεων, προκειμένου να γίνονται απομακρυσμένες επιθεωρήσεις σε ευρύτερη περιοχή, χωρίς να είναι απαραίτητη η φυσική παρουσία των ελεγκτών.
Τι προβλέπεται για τις παράνομες κατασκευές
Αν υπάρχουν παράνομες κατασκευές, κατεδαφίζονται με δαπάνες του υπαιτίου. Επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το τετραπλάσιο του ελάχιστου τιμήματος της δημοπρασίας, το οποίο πολλαπλασιάζεται με τον αριθμό των ετών (έως πέντε) από τότε που έχει ανεγερθεί η αυθαίρετη κατασκευή ή έχει γίνει η αυθαίρετη διαμόρφωση. Δηλαδή το πρόστιμο μπορεί να φθάσει έως το 20πλάσιο του μισθώματος.
Επιπλέον, ο παραβάτης αποκλείεται από κάθε διαδικασία παραχώρησης αιγιαλού και παραλίας για δέκα έτη μετά την επιβολή της κύρωσης.