Πότε κόβονται ρεύμα και αέριο στους καταναλωτές με χρέη

Νέους κανόνες σχετικά με τον ορισμό του «στρατηγικού κακοπληρωτή», τη διακοπή της ηλεκτροδότησης για υπερήμερους οφειλέτες, καθώς και τη μετακίνηση των καταναλωτών από έναν πάροχο σε άλλον προτείνει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και Υδάτων. Η Αρχή έθεσε την προηγούμενη εβδομάδα σε δημόσια διαβούλευση τις αλλαγές στον Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας και Φυσικού Αερίου.

• Του Βασίλη Παπακωνσταντόπουλου

Η πρόταση καταρτίστηκε βάσει του ορισμού του στρατηγικού κακοπληρωτή, που θεσμοθετεί το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Ως στρατηγικός κακοπληρωτής, λοιπόν, νοείται ο καταναλωτής που έχει προβεί σε συστηματική αλλαγή τουλάχιστον δύο προμηθευτών εντός πενταετίας και με αρχή την 1η Ιανουαρίου 2020, ενώ ταυτόχρονα έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές και στον υφιστάμενο (τρίτο) προμηθευτή του. Οι στρατηγικοί κακοπληρωτές δεν θα μπορούν να αλλάξουν προμηθευτή χωρίς να αποπληρώσουν ή διακανονίσουν τις οφειλές τους στον τρέχοντα προμηθευτή.

Η ΡΑΕΕΥ εισηγείται την εγκαθίδρυση συστήματος επισήμανσης των καταναλωτών με βάση τη συνέπεια ή την ασυνέπεια στην πληρωμή των λογαριασμών ρεύματος και φυσικού αερίου. Σύμφωνα με το «Debt Flagging», όπως λέγεται το σύστημα, ο ΔΕΔΔΗΕ θα κρατάει αρχείο και οι προμηθευτές θα επισημαίνουν τους «κόκκινους» πελάτες.

Κάθε καταναλωτής με ληξιπρόθεσμα και αρρύθμιστα χρέη προς έναν προμηθευτή θα επισημαίνεται από τον αντίστοιχο πάροχο στο Debt Flagging. Στρατηγικός κακοπληρωτής θα θεωρείται ένα νοικοκυριό, το οποίο θα είναι τρία φορές «κοκκινισμένο» στο σύστημα από ισάριθμες εταιρίες. Αντίστοιχα, για τις επιχειρήσεις που αφήνουν χρέη το Debt Flagging θα ενεργοποιείται από τον δεύτερο πάροχο.

Σύμφωνα με τη ΡΑΑΕΥ, η διαδικασία αλλαγής προμηθευτή ενέργειας επιτρέπεται σε όλες τις περιπτώσεις εκτός από τις ακόλουθες δύο:

Α) Οταν ο πάροχος έχει εκδώσει εντολή απενεργοποίησης μετρητή φορτίου (διακοπή ηλεκτροδότηση).

Β) Οταν υπάρχει ενεργή εντολή επισήμανσης του πελάτη ως υπερήμερου στο σύστημα του αρμόδιου Διαχειριστή από τρεις διαφορετικούς παρόχους για τους οικιακούς πελάτες και από δύο διαφορετικούς παρόχους για τους μη οικιακούς πελάτες.

Η προθεσμία εξόφλησης του λογαριασμού κατανάλωσης που παρέχεται από τον προμηθευτή ξεκινάει από την ημερομηνία αποστολής αυτού και δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 20 ημέρες για μικρούς πελάτες. Αν παρέλθει άπρακτη και η δεύτερη κατά σειρά προθεσμία εξόφλησης, ο προμηθευτής οφείλει να επικοινωνήσει με τον πελάτη εντός 10 ημερών για να του προσφέρει πρόταση διακανονισμού οφειλής σε δόσεις. Ο αριθμός των δόσεων δεν δύναται να είναι μικρότερος από έξι.

Εάν ο πελάτης αποδεχτεί την πρόταση διακανονισμού, ο προμηθευτής δεν εκδίδει εντολή επισήμανσης του πελάτη ως υπερήμερου στο πληροφοριακό σύστημα του αρμόδιου Διαχειριστή. Αντίθετα, εάν ο πελάτης δεν αποδεχτεί την πρόταση διακανονισμού, ο προμηθευτής υποβάλλει εντολή επισήμανσης του πελάτη ως υπερήμερου στο πληροφοριακό σύστημα του αρμόδιου Διαχειριστή. Ταυτόχρονα, ενημερώνει γραπτώς τον πελάτη για την υποβολή της εντολής επισήμανσης στο Debt Flagging.

Στη συνέχεια ο καταναλωτής θα έχει διορία 20 ημερών να εξοφλήσει ή να διακανονίσει τις οφειλές του. Αν ανταποκριθεί σε αυτή τη δεύτερη προθεσμία, τότε ο προμηθευτής θα άρει την επισήμανσή τους στο debt flagging. Σε αντίθετη περίπτωση, μετά την εκπνοή της διορίας των 20 ημερών ο πάροχος θα μπορεί να εκκινήσει τις διαδικασίες για τη διακοπή ηλεκτροδότησης, με την κατάθεση στον ΔΕΔΔΗΕ εντολής αποκοπής λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών. Μάλιστα, από τη στιγμή έκδοσης της εντολής ο καταναλωτής «μπλοκάρεται» από τη δυνατότητα αλλαγής εταιρίας, ανεξάρτητα από το αν έχει χρέη ή όχι σε προηγούμενο προμηθευτή.

Στην περίπτωση κατά την οποία ο πελάτης πληρώσει ή διακανονίσει την οφειλή του, ο προμηθευτής υποβάλλει εντολή άρσης της Επισήμανσης του Πελάτη, ενώ αν ο ΔΕΔΔΗΕ έχει κόψει το ρεύμα, ο προμηθευτής προβαίνει στις ενέργειες που προβλέπονται και ενημερώνει γραπτώς τον πελάτη.

Η αμφισβήτηση λογαριασμού και οι διακανονισμοί με τους παλιούς προμηθευτές

Σύμφωνα με την εισήγηση της Αρχής, ο προμηθευτής δεν μπορεί να ζητήσει εντολή απενεργοποίησης μετρητή λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών, στην περίπτωση κατά την οποία ο πελάτης έχει υποβάλει προς τον προμηθευτή Εντυπο αμφισβήτησης λογαριασμού κατανάλωσης και έχει προσφύγει ενώπιον αρμόδιας Αρχής ή δικαστηρίου και έχει λάβει προσωρινή διαταγή ή αναστολή εκτέλεσης της απενεργοποίησης του μετρητή του ή παύσης εκπροσώπησης, αντίστοιχα.

Σε περίπτωση που απορριφθεί η προσφυγή του πελάτη, η οφειλή βαρύνεται με τον νόμιμο τόκο υπερημερίας. Εφόσον εκκρεμεί η ως άνω διαφορά, ο προμηθευτής δύναται να αρνηθεί την ανανέωση της Σύμβασης Προμήθειας.

Στην περίπτωση αυτή, υποχρεούται να γνωστοποιεί εγγράφως στον πελάτη του την πρόθεση του να ασκήσει το παραπάνω δικαίωμα. Σε πελάτες, τώρα, οι οποίοι αντιμετωπίζουν δυσχέρεια ή αδυναμία αποπληρωμής λογαριασμών κατανάλωσης, ο προμηθευτής υποχρεούται να παρέχει επιπλέον προγράμματα ρύθμισης εξόφλησης λογαριασμών ή διακανονισμού παλαιότερων οφειλών, ιδίως μέσω δόσεων. Για την αποφυγή διακρίσεων μεταξύ πελατών, ο προμηθευτής υποχρεούται να θέτει διαφανή και εύκολα επαληθεύσιμα κριτήρια εφαρμογής των προσφερόμενων προγραμμάτων. Τα προγράμματα πρέπει να διασφαλίζουν την αποπληρωμή των υποχρεώσεων, λαμβάνοντας υπόψη και τις τρέχουσες καταναλώσεις σε ηλεκτρική ενέργεια έκαστου πελάτη. Ο προμηθευτής οφείλει να ενημερώνει τους πελάτες που δύνανται να ενταχθούν σε ειδικά προγράμματα.

Μετά την αλλαγή προμηθευτή, στην περίπτωση που παρέλθει άπρακτη η ημερομηνία εξόφλησης του τελικού λογαριασμού, ο πάροχος οφείλει να επικοινωνήσει με τον πρώην πελάτη εντός 10 ημερών για να του προσφέρει πρόταση διακανονισμού οφειλής σε δόσεις. Αν δεχτεί τον διακανονισμό, ο παλαιός προμηθευτής δεν υποβάλλει εντολή Επισήμανσης του πελάτη ως υπερήμερου στο πληροφοριακό σύστημα του αρμόδιου Διαχειριστή. Αν όμως δεν τον δεχτεί ο παλαιός προμηθευτής, υποβάλει εντολή Επισήμανσης του πελάτη ως υπερήμερου στο πληροφοριακό σύστημα του αρμόδιου Διαχειριστή και ενημερώνει τον πρώην πελάτη του. Η υποβολή της εντολής μπορεί να γίνει εντός αποκλειστικής προθεσμίας έξι μηνών από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της νέας δήλωσης εκπροσώπησης μετρητή, όπως αυτή έχει καθοριστεί από τον Διαχειριστή.

Μετά την αλλαγή προμηθευτή, στην περίπτωση κατά την οποία ο πρώην πελάτης αθετήσει τους όρους του διακανονισμού, ο παλαιός προμηθευτής δύναται να υποβάλει εντολή επισήμανσής του ως υπερήμερου στο σύστημα του Διαχειριστή εντός αποκλειστικής προθεσμίας έξι μηνών από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της νέας δήλωσης εκπροσώπησης μετρητή, όπως αυτή έχει καθοριστεί από τον αρμόδιο Διαχειριστή. Η εντολή επισήμανσης του πελάτη ως υπερήμερου αίρεται αυτόματα από τον αρμόδιο Διαχειριστή 60 μήνες μετά την υποβολή της.