Περιθώριο μέχρι το τέλος του μήνα έχουν οι πολίτες για να υποβάλουν δήλωση καθαρισμού του οικοπέδου τους. Οι δηλώσεις γίνονται ηλεκτρονικά στην πλατφόρμα «Ακαθάριστα Οικόπεδα» (akatharista.apps.gov.gr) και όσοι το αμελήσουν θα βρεθούν αντιμέτωποι με πρόστιμο ύψους 1.000 ευρώ.
- Του Βασίλη Παπακωνσταντόπουλου
Σημειώνεται ότι πρόκειται για μία εντελώς διαφορετική διαδικασία από την τεχνική έκθεση προληπτικής πυροπροστασίας, η οποία αφορά μόνο όσους έχουν ακίνητο εντός ή πλησίον δασών και δασικών εκτάσεων. Σε μία προσπάθεια, λοιπόν, να ξεδιαλύνει το τοπίο και να δώσει τις απαραίτητες διευκρινίσεις στους υπόχρεους, το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας εξέδωσε έναν οδηγό με 20 ερωτήσεις – απαντήσεις, εξηγώντας ποιοι πρέπει να υποβάλουν δήλωση, τι περιλαμβάνει ο καθαρισμός ενός οικοπέδου ή ακάλυπτου χώρου, τι ισχύει σε περίπτωση συνιδιοκτησίας και πώς θα γίνουν οι έλεγχοι. Αναλυτικά:
1. Ποιοι είναι υπόχρεοι υποβολής δήλωσης καθαρισμού;
Οι ιδιοκτήτες, νομείς, επικαρπωτές, μισθωτές ή υπομισθωτές οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων που βρίσκονται σε:
– περιοχές εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων,
– περιοχές εντός ορίων οικισμών χωρίς εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο,
– εκτάσεις που βρίσκονται εντός ακτίνας 100 μ. από τα όρια των ανωτέρω, κατόπιν ενημέρωσης της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας και
– εκτός σχεδίου γήπεδα με κτίσμα, για τις εκτάσεις που δεν υπάγονται στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, σύμφωνα με τον δασικό χάρτη της περιοχής και κατόπιν ενημέρωσης της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας.
2. Εξαιρούνται κάποιοι από την υποχρέωση υποβολής δήλωσης καθαρισμού;
Από το πεδίο εφαρμογής εξαιρούνται οι διαμορφωμένοι, συντηρημένοι κήποι, φυτεμένες επιφάνειες ακάλυπτων χώρων κτιρίων, πολυκατοικιών κ.ά. των περιοχών και εκτάσεων της ερώτησης 1.
3. Είμαι υποχρεωμένος σε αρνητική δήλωση εφόσον δεν είμαι υπόχρεος;
Οχι, δεν υπάρχει υποχρέωση αρνητικής δήλωσης εφόσον δεν είστε υπόχρεος.
4. Ποιο χρονικό διάστημα πρέπει να καθαρίζω;
Οι ιδιοκτήτες, νομείς, επικαρπωτές, μισθωτές ή υπομισθωτές οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων υποχρεούνται να προβαίνουν σε καθαρισμό των ανωτέρω χώρων κατά το χρονικό διάστημα από την 1η μέχρι την 30ή Απριλίου εκάστου έτους και να τους συντηρούν καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, ήτοι από 1η Μαΐου έως 31 Οκτωβρίου.
5. Μέχρι πότε πρέπει να υποβάλω τη δήλωση; Τι ισχύει ειδικά για το έτος 2024;
Οι υπόχρεοι για την υποβολή υπεύθυνης δήλωσης οφείλουν μέχρι την 30ή Απριλίου κάθε έτους να προβαίνουν στην υποβολή αυτής στο Εθνικό Μητρώο τήρησης μέτρων προληπτικής πυροπροστασίας του άρθρου 53Α του ν. 4662/2020 (Α’ 27), μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας (akatharista.apps.gov.gr), ως προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεων πυροπροστασίας των ιδιοκτησιών τους. Για το πρώτο έτος σύστασης του μητρώου ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής υπεύθυνης δήλωσης των υπόχρεων ορίζεται η 30ή Ιουνίου 2024.
6. Τι προβλέπει ο καθαρισμός;
Ο απαιτούμενος καθαρισμός περιλαμβάνει: 1) Υλοτομία και απομάκρυνση των ξερών και σπασμένων δέντρων και κλαδιών, καθώς και των κλαδιών που βρίσκονται σε άμεση επαφή με κτίσμα, 2) Απομάκρυνση της καύσιμης φυτικής ύλης που βρίσκεται στην επιφάνεια του εδάφους όπως ενδεικτικά το φυλλόστρωμα, τα ξερά χόρτα και τα κατακείμενα ξερά κλαδιά, 3) Αποκλάδωση της βάσης της κόμης των δέντρων και αύξηση του ύψους έναρξής της από την επιφάνεια του εδάφους, ανάλογα με την ηλικία και το είδος του δέντρου, 4) Αραίωση της θαμνώδους βλάστησης ως προς την κάλυψη του εδάφους, 5) Απομάκρυνση τυχόν άλλων εγκαταλελειμμένων καυστών, αναφλέξιμων, εκρήξιμων ή εύφλεκτων υλικών, αντικειμένων και απορριμμάτων και 6) Ασφαλή συλλογή και μεταφορά όλων των υπολειμμάτων καθαρισμού.
7. Το οικόπεδο ανήκει σε περισσότερους από έναν ιδιοκτήτες. Απαιτείται να κάνουν δήλωση καθαρισμού όλοι οι ιδιοκτήτες;
Οχι, αρκεί ένας εκ των ιδιοκτητών να υποβάλει δήλωση καθαρισμού.
8. Δεν γνωρίζω τον ΚΑΕΚ του οικοπέδου μου, πώς μπορώ να τον βρω;
Για την εύρεση του ΚΑΕΚ μπορείτε να συνδεθείτε στην ψηφιακή υπηρεσία του Ελληνικού Κτηματολογίου. Συμβουλευτείτε τις Οδηγίες χρήσης/Δήλωση καθαρισμού.
9. Συμπληρώνω τον ΚΑΕΚ του οικοπέδου μου αλλά μου εμφανίζεται το μήνυμα «Δεν βρέθηκε οικόπεδο ή δεν έχει ολοκληρωθεί η κτηματογράφησή του». Ποιες λύσεις έχω;
Σε περίπτωση που δεν έχει ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση του οικόπεδου θα πρέπει να επιλέξετε «Συντεταγμένες (πρότυπο ΕΓΣΑ ’87)». Συμβουλευτείτε τις Οδηγίες χρήσης/Δήλωση καθαρισμού.
Σε περίπτωση που έχει ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση του οικόπεδου και παρ’ όλα αυτά εμφανίζεται το παραπάνω μήνυμα, τότε αυτό μπορεί να σημαίνει ότι στο οικόπεδο έχει μεταβιβαστεί η ψιλή κυριότητα (π.χ. στα τέκνα). Επομένως, υπόχρεοι για τη δήλωση καθαρισμού είναι οι έχοντες την ψιλή κυριότητα.
10. Συμπληρώνω τις συντεταγμένες του οικοπέδου μου αλλά μου εμφανίζεται το μήνυμα «Οι συντεταγμένες που εισαγάγατε ανήκουν σε οικόπεδο που δεν έχει ακόμα καταχωρισθεί στο Ελληνικό Κτηματολόγιο». Μπορώ να συνεχίσω τη δήλωση καθαρισμού;
Ναι, μπορείτε να συνεχίσετε κανονικά τη διαδικασία συμπληρώνοντας όλα τα υποχρεωτικά πεδία της δήλωσης.
11. Στην καρτέλα «Ενέργειες Πυρασφαλείας» συμπληρώνω μόνο τα πεδία που έχω ολοκληρώσει και δεν μπορώ να επιλέξω το πεδίο «Υποβολή»;
Στην τελευταία καρτέλα του Μητρώου Δήλωσης Καθαρισμού είναι υποχρεωτική η συμπλήρωση και των έξι επιλογών. Εφόσον κάποια από τις ενέργειες που αναγράφονται δεν έχετε την υποχρέωση να προβείτε, επιλέγετε «ΟΧΙ/ΔΕΝ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ».
12. Υπέβαλα τη δήλωση αλλά διαπίστωσα ότι έχω συμπληρώσει λάθος κάποιο/α από τα πεδία. Υπάρχει τρόπος ακύρωσης της υποβληθείσας δήλωσης;
Οχι, δεν υπάρχει τρόπος ακύρωσης/συμπλήρωσης/διόρθωσης της υποβληθείσας δήλωσης.
13. Τι κυρώσεις υπάρχουν σε μη υποβολή δήλωσης;
Στους υπόχρεους που δεν υποβάλλουν τη δήλωση επιβάλλεται πρόστιμο ύψους χιλίων ευρώ.
14. Τι κυρώσεις υπάρχουν σε υποβολή ψευδούς δήλωσης;
Η υποβολή ψευδούς δήλωσης στο Εθνικό Μητρώο, ως προς την τήρηση της σχετικής υποχρέωσης, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο ετών και χρηματική ποινή 180 έως 360 ημερήσιες μονάδες. Το ύψος της κάθε ημερήσιας μονάδας δεν μπορεί να είναι κατώτερο από 70 ευρώ, ούτε ανώτερο από 150 ευρώ.
15. Υπέβαλα τη δήλωση καθαρισμού στο Μητρώο. Απαιτείται να τη στείλω και στον δήμο;
Οχι, ο δήμος έχει πρόσβαση στην εφαρμογή και δεν απαιτείται να κάνετε κάποια άλλη ενέργεια.
16. Σε περίπτωση μη δήλωσης δίνεται συγκατάθεση για αυτεπάγγελτο καθαρισμό;
Σε κάθε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης της προθεσμίας δήλωσης καθαρισμού τεκμαίρεται ως παρασχεθείσα η συναίνεση του υπόχρεου στη διενέργεια καθαρισμού του οικοπέδου του από τον οικείο δήμο.
17. Είμαι υποχρεωμένος, αφού καθαρίσω, να απομακρύνω τα υπολείμματα καθαρισμού;
Οι υπόχρεοι οφείλουν την απομάκρυνση τυχόν άλλων εγκαταλειμμένων καυστών, αναφλέξιμων, εκρήξιμων ή εύφλεκτων υλικών, αντικειμένων και απορριμμάτων καθώς και την ασφαλή συλλογή και μεταφορά όλων των υπολειμμάτων καθαρισμού. Επιπροσθέτως ακολουθούν τα προβλεπόμενα των διατάξεων του ν. 4819/2021 (Α’ 129) και της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΔΑ/199776/2429/2021 Κοινής Υπουργικής Απόφασης (Β’ 5888), αναφορικά με τις υποχρεώσεις των πολιτών για τα απόβλητα κηπουρικών εργασιών και τις υποχρεώσεις ως προς την καθαριότητα των πεζοδρομίων.
18. Από ποιους διενεργείται ο έλεγχος;
Για την ορθή τήρηση του Μητρώου: α) καθιερώνεται η διενέργεια δειγματοληπτικών ελέγχων, και β) ανατίθεται στο πυροσβεστικό σώμα και στους οικείους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, από κοινού ή μεμονωμένα, να διενεργούν ελέγχους και με χρήση σύγχρονων ηλεκτρονικών μέσων καταγραφής ή απεικόνισης της τήρησης των μέτρων προληπτικής πυροπροστασίας, ανά ιδιοκτησία.
19. Ποιες αρμοδιότητες έχει ο οικείος δήμος;
Στις αρμοδιότητες των δήμων περιλαμβάνονται:
– Η ενημέρωση των υπόχρεων, έως την 31η Μαρτίου εκάστου έτους, με κάθε πρόσφορο μέσο, για το περιεχόμενο της υποχρέωσης καθαρισμού, όπως με ανάρτηση στην ιστοσελίδα και στον πίνακα ανακοινώσεων του οικείου δήμου, αποστολή ενημερωτικού υλικού στην ταχυδρομική ή ηλεκτρονική διεύθυνση του υπόχρεου ή τυχόν αντικλήτου του, ενημερώσεις στα καταστήματα του δήμου ή των δημοτικών διαμερισμάτων, σε τοπικούς φορείς και συλλόγους, σε συνεργασία με την οικεία Πυροσβεστική Υπηρεσία.
– Kαθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, ήτοι από 1η Μαΐου έως και 31 Οκτωβρίου, η διενέργεια αυτεπάγγελτης αυτοψίας, εξέτασης καταγγελιών για διαπίστωση εκπλήρωσης ή μη των υποχρεώσεων των υπόχρεων, ή/και τη διενέργεια δειγματοληπτικών ελέγχων στους υπόχρεους που υπέβαλαν θετική δήλωση στο Εθνικό Μητρώο τήρησης μέτρων προληπτικής πυροπροστασίας μέσω της ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, το οποίο και ενημερώνει για τα αποτελέσματα των ελέγχων αυτών.
– Η ανεύρεση των στοιχείων των υπόχρεων. Ο οικείος δήμος δύναται να ανατρέχει στα δεδομένα που αντλούνται από την ηλεκτρονική πλατφόρμα του Εθνικού Μητρώου τήρησης μέτρων προληπτικής πυροπροστασίας, από τα αρχεία του, από τα δεδομένα του Εθνικού Κτηματολογίου κ.λπ.
– Η διενέργεια καθαρισμού του οικοπέδου σε κάθε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης της προθεσμίας δήλωσης καθαρισμού από τους υπόχρεους.
– Η υποβολή αίτησης προς την οικεία Πυροσβεστική Υπηρεσία για τη διενέργεια αυτοψίας, σε περιφραγμένους ή επαρκώς περιτοιχισμένους χώρους και σε περίπτωση βεβαίωσης από την αρμόδια Πυροσβεστική Υπηρεσία τυχόν συνδρομής υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς, σε αυτεπάγγελτο καθαρισμό των χώρων.
– Ο επείγων αυτεπάγγελτος καθαρισμός από τον οικείο δήμο για την άμεση άρση του κινδύνου, σε επείγουσες περιπτώσεις άμεσου και ιδιαίτερα υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς, ο οποίος διαπιστώνεται με σχετικό έγγραφο της οικείας Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.
20. Ποιες αρμοδιότητες έχει η αρμόδια Πυροσβεστική Υπηρεσία;
Στις αρμοδιότητες των Πυροσβεστικών Υπηρεσιών περιλαμβάνονται:
– Η ενημέρωση με κάθε πρόσφορο μέσο του οικείου δήμου, σε περίπτωση που από τη διενέργεια επιτόπιου ελέγχου από όργανα της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, ή/και τη διενέργεια δειγματοληπτικών ελέγχων στους υπόχρεους που υπέβαλαν θετική δήλωση στο Εθνικό Μητρώο τήρησης μέτρων προληπτικής πυροπροστασίας, διαπιστωθεί η μη συμμόρφωση των υπόχρεων στην εκπλήρωση της υποχρέωσης καθαρισμού και συντήρησης.
– Η διενέργεια αυτοψίας κατόπιν αίτησης του οικείου δήμου σε περιφραγμένους ή επαρκώς περιτοιχισμένους χώρους, για τη διαπίστωση ή μη συνδρομής υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς στους ως άνω χώρους.
– Η βεβαίωση της αρμόδιας Πυροσβεστικής Υπηρεσίας σε επείγουσες περιπτώσεις άμεσου και ιδιαίτερα υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς, προκειμένου να πραγματοποιηθεί από τον οικείο δήμο ο αυτεπάγγελτος καθαρισμός.
ΠΟΜΙΔΑ: «Ναι» στις επώνυμες καταγγελίες, «όχι» στις ανώνυμες!
Στο μεταξύ, να καταργηθεί η δυνατότητα ανώνυμων καταγγελιών σε βάρος ιδιοκτητών ακινήτων ζητά η ΠΟΜΙΔΑ, υποστηρίζοντας ότι θα πυροδοτήσει αντιπαραθέσεις και εκδικητικότητα, που θα εξασφαλίζουν η ανωνυμία και η εξ αυτής ατιμωρησία.
Σύμφωνα με την ομοσπονδία, οι πολίτες θα μπορούν να κάνουν ανώνυμες καταγγελίες, χωρίς να δημοσιοποιούνται τα στοιχεία τους -εφόσον το επιλέξουν από την εφαρμογή-, αλλά σε περίπτωση κατάχρησης ή ψεύτικης αναφοράς θα είναι δυνατός ο εντοπισμός τους μέσω της αρχικής ταυτοποίησης, χωρίς όμως πρακτικό αντίκρισμα, αφού δεν προβλέπονται συνέπειες σε βάρος τους. Οι καταγγελίες θα κοινοποιούνται στην Πυροσβεστική Υπηρεσία αλλά και στους οικείους δήμους, όπου οι αρμόδιοι υπάλληλοι των υπηρεσιών θα μπορούν να κάνουν ελέγχους.
«Γνωστού όντος του πόση τοξικότητα δημιουργεί η αίσθηση της μέσω του διαδικτύου εξασφαλισμένης ανωνυμίας, ο μέγας κίνδυνος είναι οι ανώνυμες καταγγελίες των σύγχρονων μιμητών του Αρτέμη Μάτσα και του Δήμου Σταρένιου, που απαραδέκτως προβλέπονται στη σχετική πλατφόρμα, να λειτουργήσουν όχι ως μοχλός πίεσης προς αδιάφορους ιδιοκτήτες να καθαρίσουν τα οικόπεδα τους, αλλά να προκαλέσουν βροχή ασύστατων και εμπαθών καταγγελιών από γείτονες, συγγενείς, αντιδίκους κ.λπ., που τελικώς θα εμπλέξουν σε περιπέτειες ανύποπτους ιδιοκτήτες, θα ανοίξουν μια τεράστια κοινωνική πληγή και θα επιβαρύνουν το έργο των δήμων και της Πυροσβεστικής, χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα» σημειώνει η ΠΟΜΙΔΑ.
Επισημαίνει ότι δεν έχει κανένα πρόβλημα ως προς τη δυνατότητα υποβολής επώνυμων καταγγελιών, για να αποφευχθεί όμως η άσκοπη κινητοποίηση των κρατικών υπηρεσιών, αλλά και η ενασχόληση των δικαστηρίων με μηνύσεις κατ’ αγνώστων για ψευδείς καταμηνύσεις, ζητεί από τα αρμόδια υπουργεία την άμεση κατάργηση της δυνατότητας υποβολής ανώνυμων καταγγελιών σε βάρος ιδιοκτητών ακινήτων. Οσοι θελήσουν να κάνουν καταγγελία για ακαθάριστα οικόπεδα μπορούν να υποβάλουν ηλεκτρονικά την αναφορά ή καταγγελία τους και να παραλάβουν την απάντηση στην προσωπική τους θυρίδα στο gov.gr.
