Σιωπητήριο στην ενημέρωση για τις σημαντικές δίκες – Η κυβέρνηση Μητσοτάκη φιμώνει τους δημοσιογράφους 

Συνεχίζεται η καταπάτηση της Ελευθερίας του Τύπου στην Ελλάδα με την κυβέρνηση Μητσοτάκη να επιβάλλει σιωπητήριο και να φιμώνει τους δημοσιογράφους που ενημερώνουν τους πολίτες για την εκδίκαση σημαντικών υποθέσεων στα δικαστήρια. Μάλιστα μπλοκάρει και τα παρατηρήτρια, όπως αυτό που μετέδιδε τις εξελίξεις στη δίκη της Χρυσής Αυγής αλλά και σε αυτή για τον Ζακ Κωστόπουλο.

Όπως αναφέρει το ΦΕΚ που δημοσιεύτηκε στις 5 Ιουλίου «απαγορεύεται η ολική ή μερική μετάδοση με οποιονδήποτε τρόπο, ιδίως μέσω της τηλεόρασης, ραδιοφώνου, διαδικτύου και γενικά οποιουδήποτε τεχνολογικού μέσου, καθώς και η κινηματογράφηση, μαγνητοσκόπηση, ηχογράφηση και αποτύπωση της δίκης σε γραπτό κείμενο μέσω ειδικού λογισμικού που μετατρέπει τον προφορικό λόγο σε γραπτό, ενώπιον ποινικού, αστικού ή διοικητικού δικαστηρίου».

Το εν λόγω εδάφιο περιλαμβάνεται στον νόμο 5119/2024 σχετικά με την τροποποίηση του π.δ. 18/1989 «Κωδικοποίηση διατάξεων νόμων για το Συμβούλιο της Επικρατείας» (Α’ 8) – Μεταφορά διαφορών στα Τακτικά Διοικητικά Δικαστήρια – Ρυθμίσεις για πιλοτική ή κατόπιν προδικαστικού ερωτήματος δίκη ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας – Άλλες διατάξεις».

Επιπλέον, το άρθρο 31 αναφέρει δε ότι «κατ’ εξαίρεση, το δικαστήριο μπορεί να επιτρέψει» τη μετάδοση όσων συμβαίνουν στην εκδίκαση υποθέσεων «εφόσον συναινούν ο εισαγγελέας και οι διάδικοι και συντρέχει ουσιώδες δημόσιο συμφέρον».

Αντιδράσεις

Η τροποποίηση του νόμου έχει ήδη προκαλέσει αντιδράσεις με το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να ζητάει την απόσυρσή του.

Σε ανακοίνωσή του ο ΣΥΡΙΖΑ αναφέρει: «την περασμένη Παρασκευή 5/7 δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ η τροποποίηση του νόμου 3090/2002 περί της τηλεοπτικής ή ραδιοφωνικής μετάδοσης της δίκης που “ρίχνει μαύρο” στη μετάδοση μέσω διαδικτύου σε σχεδόν πραγματικό χρόνο των διαλόγων κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας σημαντικών δικών» λέει η Κουμουνδούρου και σημειώνει:

«Η τροποποίηση, που μεταξύ άλλων απαγορεύει “και την κινηματογράφηση, μαγνητοσκόπηση, ηχογράφηση και αποτύπωση της δίκης μέσω ειδικού λογισμικού που μετατρέπει τον προφορικό λόγο σε γραπτό”, είναι ένα κατασταλτικό μέτρο που αν δεν ανατραπεί θα “φιμώσει” και τα “παρατηρητήρια” δικών εύλογου δημόσιου ενδιαφέροντος, όπως αυτή της Χρυσής Αυγής ή εκείνη για τη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου» τονίζει ο ΣΥΡΙΖΑ.

Μάλιστα, η αντιπολίτευσης κάνει λόγο για πλήγμα στη θεμελιώδη αρχή της δημοσιότητας της δίκης: «Η σπουδή της κυβέρνησης Μητσοτάκη και δη του ανεκδιήγητου υπ. Δικαιοσύνης Γ. Φλωρίδη να απαγορεύσουν στην ουσία την ακριβή πληροφόρηση για τέτοιες δίκες αποτελεί πλήγμα στη θεμελιώδη αρχή της δημοσιότητας της δίκης, “φιμώνει” τους δημοσιογράφους, “μαυρίζει” κι άλλο το τοπίο της ενημέρωσης στην Ελλάδα της θέσης 107 στην ελευθερία του Τύπου» αναφέρει και ζητά από την κυβέρνηση να αποσύρει τη ρύθμιση:

«Καλούμε τους δικηγορικούς συλλόγους και τις δημοσιογραφικές ενώσεις να αντιδράσουν στην αυταρχική νομοθετική ρύθμιση, την οποία πρέπει η κυβέρνηση άμεσα να αποσύρει. Ας μη μαυρίσει κι άλλο η δημοκρατία» καταλήγει ο ΣΥΡΙΖΑ.

Η ανάρτηση του Golden Dawn Watch:

Σε ανάρτησή του το Golden Dawn Watch αναφέρει: «Βρίσκεται σε εξέλιξη απόπειρα γενικής απαγόρευσης κάθε προσπάθειας ενημέρωσης του κοινού για μείζονος σημασίας δίκες.

Αυτή η ενημέρωση υπήρξε από την πρώτη στιγμή η μέγιστη προτεραιότητά μας, γεγονός που αναγνωρίστηκε σε εθνικό και διεθνές επίπεδο ως βέλτιστη πρακτική (best practice) και ως εχέγγυο διαφάνειας και λογοδοσίας, σημείο που ως γνωστό αποτελεί κομβικό σημείο του κράτους δικαίου για το οποίο η χώρα μας ελέγχεται από διεθνή όργανα. Εξάλλου, αντίστοιχα σημαντικό έργο έχουν προσφέρει και προσφέρουν και άλλα Παρατηρητήρια σε σημαντικές δίκες.

Ενημερώνουμε πως μόλις την Παρασκευή 5/7 αντικαταστάθηκε το 1ο εδάφιο του άρθρου 8 του νόμου 3090/2002 περί της τηλεοπτικής ή ραδιοφωνικής μετάδοσης και κινηματογράφησης ή μαγνητοσκόπησης της δίκης.

Σε συνέχεια αυτής της αλλαγής απαγορεύεται η ολική ή μερική μετάδοση με οποιοδήποτε τρόπο, ιδίως μέσω της τηλεόρασης, ραδιοφώνου, διαδικτύου και γενικά οποιουδήποτε τεχνολογικού μέσου, καθώς και η κινηματογράφηση, μαγνητοσκόπηση, ηχογράφηση και αποτύπωση της δίκης μέσω ειδικού λογισμικού που μετατρέπει τον προφορικό λόγο σε γραπτό, ενώπιων ποινικού, αστικού ή διοικητικού δικαστηρίου.

Κατ’ εξαίρεση, το δικαστήριο μπορεί να επιτρέψει τις ενέργειες αυτές, εφόσον συναινούν ο εισαγγελέας και οι διάδικοι και συντρέχει ουσιώδες δημόσιο συμφέρον.

Ακόμα και εάν η διάταξη αφορά σε λογισμικά speech to text, τα οποία μετατρέπουν τον προφορικό λόγο σε γραπτό, η διατύπωση επιτρέπει τη γενική απαγόρευση μετάδοσης πληροφοριών από τη δίκη, ακόμα και μέσω παραθεμάτων σε μεταγενέστερο άρθρο.

Επιπλέον, ο ισχυρισμός ότι αυτός ο περιορισμός πρέπει να γίνει, επειδή «η δίκη μεταδίδεται σε αόριστο αριθμό ατόμων» στρέφεται ανοιχτά κατά της ίδιας της έννοιας της δημοσιότητας της δίκης, που αποτελεί εγγύηση της δίκαιης δίκης τόσο για το Σύνταγμα όσο και για την ΕΣΔΑ.

Όπως κανείς δεν διανοήθηκε να ελέγξει τις ιδιότητες όσων παρευρίσκονται ως δημόσιο ακροατήριο σε μια δίκη, παρά μόνο κατ’ εξαίρεση και για λόγους ασφάλειας, έτσι είναι αδιανόητο να θεωρείται ότι πρέπει να ελέγχεται ποιο είναι το κοινό που μπορεί να ενημερώνεται για την εξέλιξη μιας δίκης τεράστιας κοινωνικής σημασίας.

Ως Παρατηρητήριο στη δίκη της Χρυσής Αυγής καταγγέλλουμε με τον πιο έντονο τρόπο την απόπειρα φίμωσης, η οποία οδηγεί στην απουσία ελέγχου και λογοδοσίας. Καλούμε όλους τους φορείς και τα αρμόδια θεσμικά όργανα να ενεργήσουν για την προστασία του δημόσιου χαρακτήρα της δίκης».

Απόπειρα Φίμωσης: Η Δίκη της Χρυσής Αυγής χωρίς παρατηρητήριο;

Βρίσκεται σε εξέλιξη απόπειρα γενικής απαγόρευσης κάθε προσπάθειας ενημέρωσης του κοινού για μείζονος σημασίας δίκες. pic.twitter.com/3nGIfEfMU0

— GoldenDawnWatch (@GoldenDawnWatch) July 8, 2024

Tι απαντάει το υπουργείο Δικαιοσύνης

Συγκεκριμένα το υπουργείο Δικαιοσύνης αναφέρει τα εξής: «Το ότι στον ΣΥΡΙΖΑ εδώ και καιρό έχουν χάσει την επαφή με την πραγματικότητα είναι γνωστό. Το να μην μπορούν, όμως, να διαβάσουν τις απλές διατυπώσεις μια ισχύουσας από το 2002 ρύθμισης (άρθρο 8 του νόμου 3090/2002), καταντά γελοίο.

Επειδή λοιπόν αναφέρονται σε «μαύρο» που ρίχνει η κυβέρνηση στη δημοσιογραφική ενημέρωση για σοβαρές δίκες, παραπέμπουμε στη διάταξη του παραπάνω άρθρου που ισχύει εδώ και 22 χρόνια και η οποία απαγορεύει την «ολική ή μερική μετάδοση από την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο, καθώς και την κινηματογράφηση και μαγνητοσκόπηση της δίκης ενώπιον ποινικού, πολιτικού ή διοικητικού δικαστηρίου, εκτός αν το ίδιο το δικαστήριο παράσχει τη σχετική άδεια». Στους παραπάνω τρόπους μετάδοσης με την πρόσφατη ρύθμιση προστέθηκε και η μετάδοση μέσω ίντερνετ.