Η Αϊτή ήταν η πρώτη κρατική οντότητα θα λέγαμε, που αναγνώρισε την Επανάσταση του 1821 και το δικαίωμα των Ελλήνων για αυτοδιάθεση.
- Γράφει ο Τάκης Κάμπρας
Όπως είναι γνωστό, η εξέγερση των Ελλήνων το 1821 δεν φάνηκε να πολυάρεσε στους Ευρωπαίους κυρίως επειδή άλλαζε το status quo στην περιοχή, δεδομένης της συρρίκνωσης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
(Οι Μεγάλες Δυνάμεις, Αγγλία, Ρωσία, Αυστρία, Γαλλία και Πρωσία κράτησαν αρνητική στάση απέναντι στην ελληνική επανάσταση. Επιθυμούν να εμποδίσουν τη διάλυση του οθωμανικού κράτους ώστε να μην προκληθούν νέες συγκρούσεις μεταξύ τους. Αυστρία – Πρωσία: θέλουν να αποφύγουν την επανάσταση εθνών στην επικράτειά τους.)
Δείτε επίσης: Αστυνομικές πρακτικές και … ο «Λουκούμης»
Έτσι, οι δυνάμεις της Ευρώπης όχι μόνο δεν αναγνώρισαν αμέσως την ελληνική επανάσταση, αλλά έκαναν πως δεν αναγνωρίζουν και την ανακήρυξη – μερικώς – του ελεύθερου Ελληνικού κράτους στις αρχές του 1822.
Όμως, μια χώρα μακρινή αλλά όχι άγνωστη για τους λόγιους της εποχής, ήταν η πρώτη που δια του Προέδρου της, απέστειλε επιστολή στην Ελληνική Επιτροπή των Παρισίων και τα μέλη του «διευθυντηρίου» της εκφράζοντας τη συμπαράσταση και αναγνώριση της επανάστασης, με την ευχή την ταχεία απελευθέρωση.
Είχε προηγηθεί επιστολή του Αδαμάντιου Κοραή και άλλων επιφανών Ελλήνων των Παρισίων προς τον Jean Pierre Boyer, τον Πρόεδρο της Αϊτής, με την οποία του ζητούσαν βοήθεια για τον αγώνα για την ανεξαρτησία, κατόπιν βέβαια συστάσεων του περίφημου Γάλλου στρατηγού, Λαφαγιέτ και του Επισκόπου Βλαισών, Γρηγορίου.
Ο Αϊτινός πρόεδρος απάντησε ότι και η Αϊτή δεν είχε ολοκληρώσει τον αγώνα της εναντίον των Γάλλων αποικιοκρατών έτσι, δεν ήταν σε θέση να ενισχύσει οικονομικά την Ελλάδα και το μόνο που μπορούσε ήταν – και έκανε – να στείλει συμβολικά 45 τόνους καφέ προς πώληση, για να αγοραστούν όπλα και πολεμοφόδια, αλλά και 100 Αϊτινούς εθελοντές, οι οποίοι όμως πνίγηκαν όταν το καράβι τους βυθίστηκε πλέοντας προς την Ελλάδα.
«Με μεγάλο ενθουσιασμό μάθαμε ότι η Ελλάδα αναγκάστηκε τελικά να αρπάξει τα όπλα, για να αποκτήσει την ελευθερία της και της θέση που της ανήκει ανάμεσα στα κράτη. Πολίτες, μεταφέρετε στους συμπατριώτες σας τις θερμότερες ευχές για απελευθέρωση, που σας στέλνει ο λαός της Αϊτής», έγραφε μεταξύ άλλων ο Ζαν Πιερ Μπουαγέ.
Επιστολή Boyer
Η επιστολή του προέδρου της Αϊτής Jean Pierre Boyer προς τον Αδαμάντιο Κοραή, η οποία φέρει ημερομηνία 15 Ιανουαρίου 1822, έχει ως εξής:
«Jean Pierre Boyer, Πρόεδρος του Χαϊτίου (Αϊτής), προς τους Πολίτας της Ελλάδος Α. Κοραήν, Κ. Πολυχρονιάδην, Α. Βογορίδην και Κ. Κλωνάρην.
Εις τα Παρίσια
Πριν ή δεχθώμεν την επιστολή υμών, σημειουμένην εκ Παρισίων τη 20η παρελθόντος Αυγούστου, έφθασεν ενταύθα η είδησις της επαναστάσεως των συμπολιτών υμών κατά του δεσποτισμού, του επί τρεις περίπου διαρκέσαντος εκατονταετηρίδας.
Μετά μεγάλου ενθουσιασμού εμάθομεν ότι η Ελλάς αναγκασθείσα τέλος πάντων εδράξατο των όπλων, ίνα κτήσηται της ελευθερίαν αυτής και την θέσιν, ήν μεταξύ των εθνών του κόσμου κατείχε.
Μία τόσον ωραία και τόσον νόμιμος υπόθεσις, και προ πάντων αι συνοδεύσασαι ταύτην πρώται επιτυχίαι, ουκ εισίν αδιάφοροι τοις Χαϊτίοις, οίτινες, ως οι Έλληνες επί πολύν καιρόν έκλινον τον αυχένα υπό ζυγόν επονείδιστον και δια των αλύσεων αυτών συνέτριψαν την κεφαλήν της τυραννίας.
Ευχηθέντες προς τον ουρανόν, όπως υπερασπισθή τους απογόνους του Λεωνίδου, εσκέφθημεν ίνα συντρέξωμεν τας γενναίας δυνάμεις τούτων, ει μη διά στρατευμάτων και πολεμοφοδίων, τουλάχιστον διά χρημάτων, ως χρησίμων εσομένων διά προμήθειαν όπλων, ών έχετε ανάγκην.
Συμβεβηκότα όμως, επιβαλόντα τη πατρίδι ημών μεγάλην ανάγκην. επησχόλησαν όλον το χρηματικόν, εξ ού η Διοίκησις ηδύνατο καταβάλει μέρος. Σήμερον έτι η επανάστασις, η κατά το ανατολικόν μέρος της νήσου επικρατούσα, υπάρχει νέον προς την εκτέλεσιν αυτού του σκοπού κώλυμα.
Επειδή το μέρος όπερ ηνώθη μετά της Δημοκρατίας, ής προεδρεύω, υπάρχει εν μεγίστη ενδεία και προκαλεί δικαίως μεγάλην του ταμείου ημών την δαπάνην. Εάν δ’ επέλθωσι κατάλληλοι, ως επιθυμούμεν, αι περιστάσεις, τότε βοηθήσωμεν προς τιμήν ημών τοις τέκνοις της Ελλάδος, όσον δυνηθώμεν.
Πολίται, διερμηνεύσατε προς τους συμπατριώτας υμών τας θερμοτέρας ευχάς, άς λαός του Χαϊτίου αναπέμπει υπέρ της ελευθερώσεως αυτών.
Οι μεταγενέστεροι Έλληνες ελπίζουσιν εν τη αναγεννωμένη ιστορία τούτων άξια της Σαλαμίνος τρόπαια. Είθε παρόμοιοι τοις προγόνοις αυτών αποδεκνυόμενοι και υπό των διαταγών του Μιλτιάδου διευθυνόμενοι, δυνηθώσιν εν τοις πεδίοις του νέου Μαραθώνος τον θρίαμβον της ιεράς υποθέσεως, ήν επεχείρησαν υπέρ των δικαιωμάτων αυτών, της θρησκείας και της πατρίδος. Είθε, τέλος, διά των φρονίμων διατάξεων αυτών μνημονευθώσιν εν τη ιστορία οι κληρονόμοι της καρτερίας και των αρετών των προγόνων.
Τη 15η Ιανουαρίου 1822 και 19η της Ανεξαρτησίας
Boyer»
Ήταν μια απρόσμενη εκδήλωση συμπαράστασης καθώς η επιστολή με την οποία αναγνωριζόταν η κρατική μας υπόσταση ήταν γεμάτη αναφορές από την ελληνική ιστορία για τα τρόπαια από την ναυμαχία της Σαλαμίνας και τον θρίαμβο στον Μαραθώνα.
Την ιστορία αυτή ανέσυρε από την σκόνη της λήθης ο κ. Ιβέλτ Λεμπρέν ως επίτιμος πρόξενος της Αϊτής στην Ελλάδα κατά την διάρκεια μεγάλης ημερίδας για τον Φιλελληνισμό, την οποία διοργάνωσε χθες το υπουργείο Εθνικής Άμυνας στο Μουσείο της Ακρόπολης.
Με την αφήγησή του εξιστόρησε την επικοινωνία που ανέπτυξε ο Κοραής με τον πρόεδρο της Αϊτής Πιέρ Μπουαγιέ και παρουσίασε την επιστολή συμπαράστασης που έστειλε στους επαναστατημένους Έλληνες.
Όμως και ο ίδιος ο κ. Λεμπρέν είναι συνδεδεμένος με την Ελλάδα, καθώς σπούδασε ιατρική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και έκτοτε ρίζωσε εδώ όπου εργάζεται ως ορθοπεδικός -χειρουργός.
Η Γαλλική Επανάσταση (1789) εξαπλώνεται στο νησί και συμπίπτει με μια μεγάλη εξέγερση των νέγρων δούλων, κατά των λευκών ενώ καίνε και τις φυτείες ζάχαρης. Το 1801 η επανάσταση έχει επικρατήσει και ο oussaint L’Ouverture (ή Toussaint Bréda) γίνεται κυβερνήτης του νησιού.
Ο Ναπολέων στέλνει 22.000 στρατιώτες για να πάρει πίσω το νησί. Οι Γάλλοι καταφέρνουν κάποιες νίκες, όμως συναντούν την αντίσταση των κατοίκων. Παράλληλα, μια επιδημία κίτρινου πυρετού αποδεκατίζει τους Γάλλους. Την πρωτοχρονιά του 1804, ιδρύεται το πρώτο ανεξάρτητο κράτος μαύρων στον Νέο Κόσμο.
Ο πρόεδρος της Αϊτής Βογιέρ ανήλθε στην εξουσία το 1821, ενώ προηγήθηκε μια ταραχώδης περίοδος με την τυρανική εξουσία του Ντεσαλέν και την επιστροφή των Ισπανών στις ανατολικές περιοχές. Το 1822 ο Μπουαγιέ κατάφερε να αποκαταστήσει την ειρήνη στο νησί ενώ έστρεψε το βλέμμα του και στον υπόλοιπο κόσμο.
Η Αϊτή, ήταν η πρώτη χώρα που κατάργησε τη δουλεία και κυβερνήθηκε από μαύρους.
Στις 12 Ιανουαρίου 2010 η Αϊτή επλήγη από ισχυρό σεισμό, που προκάλεσε ανθρωπιστική καταστροφή. Οι νεκροί έφθασαν τις 316.000 και οι άστεγοι ξεπέρασαν το 1.600.000.
Η Ελλάδα, αναγνωρίζοντας το χρέος της προς τη χώρα που πρώτη αναγνώρισε τα δίκαια του αγώνα της το 1821, ήταν από τις πρώτες που απέστειλε βοήθεια. Μάλιστα, στις 24 Ιανουαρίου Έλληνες και Γάλλοι διασώστες ανέσυραν ζωντανό έναν 24χρονο από τα ερείπια ξενοδοχείου, δώδεκα ημέρες μετά τον καταστροφικό σεισμό των 7 Ρίχτερ.
