Αποκαλύψεις σοκ για το «Αγία Σοφία»: Πέθαναν παιδιά που δεν πρόλαβαν να χειρουργηθούν – Έγγραφο βόμβα του Συνηγόρου του Πολίτη

Όταν μια κυβέρνηση διαλύει ό,τι είχε απομείνει όρθιο μέσα στην οικονομική κρίση και οι πολίτες της χώρας βλέπουν, αποκαμωμένοι, τριγύρω τους να κατεδαφίζονται το κράτος πρόνοιας, οι συνεκτικές δομές και η ίδια η κοινωνία, τότε θα έρθουν στο φως της δημοσιότητας και σοκαριστικές αποκαλύψεις που μέχρι πριν από 10 και 20 χρόνια έμοιαζαν αδιανόητες.

• Από τον Βασίλη Γαλούπη, εφημερίδα «δημοκρατία»

Ανατριχιαστικές καταγγελίες για παιδιά με προβλήματα στην καρδιά που πέθαναν στην αναμονή του μοναδικού –όσο και απαξιωμένου- δημόσιου παιδοκαρδιοχειρουργικού κέντρου της χώρας αναδεικνύονται σωστά και επανειλημμένα από Ανεξάρτητες Αρχές, αλλά αγνοούνται επιδεικτικά και επί χρόνια από διοικητές νοσοκομείων, Υγειονομικές Περιφέρειες, υπουργεία και κυβερνήσεις.

Το εμπιστευτικό έγγραφο του Συνηγόρου του Πολίτη με ημερομηνία 1 Αυγούστου 2024, που αποκαλύπτει σήμερα η «δημοκρατία», καταδεικνύει μια εικόνα τριτοκοσμικής Δημόσιας Διοίκησης και πολιτικής ηγεσίας.

Σε ποια δημοκρατική χώρα ένα νοσοκομείο και μια Υγειονομική Περιφέρεια θα αγνοούσαν με τέτοια αναισθησία την Ανεξάρτητη Αρχή, ειδικά όταν θέτει ερωτήματα για θανάτους παιδιών;

Τον Νοέμβριο του 2019, ο Συνήγορος του Πολίτη έλαβε τις καταγγελίες του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων με παιδιά που έχουν καρδιοπάθειες για τις μεγάλες ουρές αναμονής, τις τεράστιες ελλείψεις και τους θανάτους δύο παιδιών περιμένοντας να εγχειριστούν στο Ειδικό Κέντρο Αντιμετώπισης Συγγενών Καρδιοπαθειών στα Παιδιά τού «Αγία Σοφία».

Και, όπως είχε χρέος, η Ανεξάρτητη Αρχή αμέσως απευθύνθηκε στους διοικητές του νοσοκομείου και της Υγειονομικής Περιφέρειας Αττικής αναζητώντας απαντήσεις.

Πέντε χρόνια μετά, τα δύο παιδιά έγιναν γενικώς «παιδιά», που σημαίνει ότι ενδεχομένως είναι πλέον περισσότερα. Ο Συνήγορος του Πολίτη, αφού αγνοήθηκε προκλητικά και μη νόμιμα, με νέο εμπιστευτικό έγγραφό του την 1η Αυγούστου 2024 ζητά ξανά απαντήσεις στα ίδια ερωτήματα. Αυτή τη φορά, με την απειλή ότι θα εφαρμοστεί ο νόμος και θα «ξηλωθεί» η διοίκηση του «Αγία Σοφία» και της Περιφέρειας. Κάτι που θα έπρεπε να έχει ήδη κάνει η κυβέρνηση.

Το ερώτημα είναι αν έχει απομείνει έστω λίγη τσίπα. Δεν σεβόμαστε στην Ελλάδα πλέον ούτε τους θανάτους παιδιών; Είναι δυνατόν να υπάρχει άρνηση διερεύνησης, όπως ουσιαστικά αναφέρει ο Συνήγορος του Πολίτη; Γίνονται καταγγελίες γονέων, ασχολούνται Ανεξάρτητες Αρχές, αλλά στις μεγάλες καρέκλες θεωρούν ότι είναι τόσο ισχυροί που μπορούν να απαξιώνουν τους πάντες; Τόση δύναμη νομίζουν ότι έχουν;

Είναι γνωστό ότι οι Ανεξάρτητες Αρχές δέχονται ανελέητο πόλεμο από τον Μητσοτάκη και τον μηχανισμό του. Είναι γνωστό και τι συνέβη με τον Ράμμο της ΑΔΑΕ για τις υποκλοπές.

Όμως, εδώ δεν αναφερόμαστε ούτε καν σε θεσμικά πραξικοπήματα. Πρόκειται για ένα νοσοκομείο που νοσηλεύει παιδιά με σοβαρά προβλήματα! Και για μόλις τρία τέσσερα χειρουργεία τον μήνα. Για χρόνο αναμονής έναν χρόνο σε ανηλίκους με σοβαρά προβλήματα στην καρδιά. Για ελλείψεις γιατρών στις Εντατικές των παιδοκαρδιοχειρουργικών. Και για θανάτους στην αναμονή.

Αυτά ακριβώς αναφέρει ο Συνήγορος του Πολίτη. Και σε αυτά ζητά απαντήσεις από τον Νοέμβριο του 2019 μέχρι την 1η Αυγούστου 2024. Στα έγγραφά του περιλαμβάνει και τις ανάγκες του παιδοκαρδιοχειρουργικού κέντρου τού «Αγία Σοφία», σύμφωνα με τα αιτήματα του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων στο υπουργείο Υγείας από τον Φεβρουάριο του 2024, όταν υπουργός είχε αναλάβει ήδη ο Αδωνις Γεωργιάδης.

«Σας επισυνάπτουμε ενημερωτικά το υπόμνημα του συλλόγου, που υποβλήθηκε στον αρμόδιο υπουργό Υγείας στις 16 Φεβρουαρίου 2024, όπου επισημαίνονται η τρέχουσα κατάσταση και οι ανάγκες του Ειδικού Κέντρου Αντιμετώπισης Συγγενών Καρδιοπαθειών στα Παιδιά» γράφει ο Συνήγορος.

Έκαναν λόγο για ανάγκη προκήρυξης θέσεων επιμελητών θωρακοχειρουργών, πρόσληψη ιατρού και τεχνικού για μαγνητικές καρδιάς, αύξηση νοσηλευτικού προσωπικού, αύξηση αριθμού καρδιολόγων, αναισθησιολόγων κ.ά. Αναφέρουν, μάλιστα, πως έγιναν κάποιες προκηρύξεις στις 28/2/24 για ακτινολόγους και αναισθησιολόγους, αλλά όχι και για… καρδιολόγο.

Τα προβλήματα στο Ειδικό Κέντρο Αντιμετώπισης Συγγενών Καρδιοπαθειών στα Παιδιά του Νοσοκομείου Παίδων «Η Αγία Σοφία» ξεκίνησαν με την έναρξη της κρίσης, το 2011. Το 2013 άρχισαν οι πρώτες οχλήσεις συγγενών προς τον Συνήγορο του Πολίτη. Πέρασαν τόσες κυβερνήσεις και τόσοι υπουργοί Υγείας, βγήκαμε υποτίθεται από τα Μνημόνια, αλλά πριν από έναν μήνα η Ανεξάρτητη Αρχή ξαναζήτησε τις απαντήσεις για όσα έχουν συμβεί αυτά τα χρόνια. Εισπράττοντας σταθερά από τον Νοέμβριο του 2019 ένοχη σιωπή.

Το έγγραφο-κόλαφος προς τους Ε. Παπασσάβα και Γ. Νταβώνη

Το εμπιστευτικό έγγραφο που έστειλε ο Συνήγορος του Πολίτη την 1η Αυγούστου 2024 προς τη διοίκηση του Γενικού Νοσοκομείου Παίδων «Αγία Σοφία», υπ’ όψιν Παπασσάβα Εμμανουήλ (κοινός διοικητής των Διασυνδεόμενων Γενικών Νοσοκομείων Παίδων «Η Αγία Σοφία» και «Παναγιώτη και Αγλαΐας Κυριακού»), και προς τη διοίκηση της 1ης  Υγειονομικής Περιφέρειας Αττικής, υπ’ όψιν Νταβώνη Γιαννούλας (διοικήτρια):

«Θέμα: Καταγγελία για πλημμελή λειτουργία του Ειδικού Κέντρου Αντιμετώπισης Συγγενών Καρδιοπαθειών στα Παιδιά του Νοσοκομείου Παίδων “Η Αγία Σοφία”. 

Αξιότιμη κυρία διοικήτρια, αξιότιμε κύριε διοικητά

Η Ανεξάρτητη Αρχή “Συνήγορος του Πολίτη” στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του επανέρχεται -στο πλαίσιο διερεύνησης αναφοράς- στα ζητήματα λειτουργίας του Ειδικού Κέντρου Αντιμετώπισης Συγγενών Καρδιοπαθειών στα Παιδιά (ΕΚΑΣΚΑΠ), το οποίο ανήκει στο Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο Παίδων “Η Αγία Σοφία” και αποτελεί το μοναδικό δημόσιο παιδοκαρδιοχειρουργικό κέντρο της χώρας, όπου κατά καιρούς προσφεύγουν για τη νοσηλεία των παιδιών τους γονείς ανήλικων ασθενών με συγγενή καρδιοπάθεια.

Υπενθυμίζουμε σε συνέχεια προηγούμενων σχετικών εγγράφων (σ.σ.: συνημμένα από 21 Νοεμβρίου 2019 και 16 Φεβρουαρίου 2024) ότι, σύμφωνα με την αναφορά, το Παιδοκαρδιοχειρουργικό Κέντρο του Περιφερειακού Γενικού Νοσοκομείου Παίδων “Η Αγία Σοφία” ή Ειδικό Κέντρο Αντιμετώπισης Συγγενών Καρδιοπαθειών στα Παιδιά υπολειτουργεί ήδη από το 2013. 

Αναφέρεται ειδικότερα ότι οι ημέρες χειρουργείου του κέντρου έχουν πλέον περιοριστεί σε τρεις ή τέσσερις τον μήνα, γεγονός το οποίο επηρεάζει τον αριθμό των επεμβάσεων που γίνονται, επιτρέποντας την πραγματοποίηση 50 με 60 επεμβάσεων σε ετήσια βάση.

Επισημαίνεται περαιτέρω ότι αποτέλεσμα αυτού του προβλήματος είναι οι μεγάλες καθυστερήσεις καρδιοχειρουργικών επεμβάσεων, με τη λίστα αναμονής να πλησιάζει τα 60 παιδιά και τον συνήθη χρόνο αναμονής τούς 12 μήνες. Λόγω της μεγάλης αυτής χρονικής αναμονής απεβίωσαν παιδιά που δεν πρόλαβαν να χειρουργηθούν (σ.σ.: στην αναφορά του Νοεμβρίου 2019 ο Συνήγορος έγραφε: “Λόγω της μεγάλης αυτής χρονικής αναμονής έφυγαν ήδη από τη ζωή δυο παιδιά που δεν πρόλαβαν να χειρουργηθούν”).

Επίσης, σύμφωνα με την αναφορά, παρότι το κέντρο διαθέτει τους απαραίτητους χειρουργούς και δική του αίθουσα χειρουργείου, μαζί με έξι κλίνες Παιδοκαρδιοχειρουργικής Εντατικής Θεραπείας, τα απαιτούμενα χειρουργεία δεν γίνονται, γιατί δεν υπάρχουν αναισθησιολόγοι και εντατικολόγοι, ενώ οι μισές κλίνες Εντατικής παραμένουν κλειστές ελλείψει νοσηλευτών-τριών.

Τα ελάχιστα χειρουργεία που γίνονται αφορούν έκτακτα περιστατικά, ενώ όσοι γονείς μπορούν να επωμιστούν το οικονομικό βάρος μεταφέρουν τα παιδιά τους σε άλλα θεραπευτήρια, όπως το ίδιο νοσηλευτικό ίδρυμα “Μητέρα”, το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, ή μεταβαίνουν στο εξωτερικό. Τούτο σημαίνει ότι κατά κανόνα τα παιδιά με συναφή προβλήματα υγείας, που διαβιούν σε ευάλωτα ή επισφαλή περιβάλλοντα (π.χ., πρόσφυγες, ασυνόδευτα, ανασφάλιστα, Ρομά), διατρέχουν διαρκή κίνδυνο ζωής.

Συνεπώς, από την αναφορά του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων Παιδιών με Συγγενείς Καρδιοπάθειες “Η Αγία Σοφία” καταδεικνύονται η υπολειτουργία του Ειδικού Κέντρου Αντιμετώπισης Συγγενών Καρδιοπαθειών στα Παιδιά (ΕΚΑΣΚΑΠ), που σχετίζεται με τον χαμηλό αριθμό των χειρουργείων που λαμβάνουν χώρα, τη διαθεσιμότητα ελάχιστων κλινών Εντατικής, τον αριθμό των περιστατικών που μπορεί να υποδεχθεί, την υποστελέχωση σε αναισθησιολόγους, εντατικολόγους και νοσηλευτικό προσωπικό Εντατικής, για την αντιμετώπιση των οποίων θα πρέπει να ληφθούν μέτρα, όπως η ανακατανομή εξειδικευμένου προσωπικού από άλλες μονάδες του νοσοκομείου.

Επισημαίνεται δε ότι τον Μάρτιο 2020, και ενώ η ανακαίνιση στην Καρδιολογική Κλινική ολοκληρώθηκε, η Καρδιοχειρουργική Εντατική Μονάδα δεν παραδόθηκε σε λειτουργία για τα καρδιοπαθή παιδιά, αλλά “επιτάχθηκε” για να αποτελέσει Μονάδα Εντατικής Θεραπείας για Covid-19.

Ως αποτέλεσμα, έπαψε για μια ακόμα φορά η λειτουργία του Ειδικού Κέντρου Αντιμετώπισης Συγγενών Καρδιοπαθειών στα Παιδιά, γεγονός που οδήγησε στη δημιουργία λίστας αναμονής παιδιών για χειρουργεία καρδιάς, τη στιγμή που ο σωστός χρόνος πραγματοποίησης του χειρουργείου είναι σε πολλές περιπτώσεις καθοριστικής σημασίας για την έκβαση της θεραπείας.

Συνακόλουθα, δε, το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο ανέλαβε την υποχρέωση να πραγματοποιεί δωρεάν τα χειρουργεία παιδιών, με συγγενή καρδιοπάθεια, ασφαλισμένων και ανασφάλιστων. Αυτό, όμως, δεν αποτελεί μόνιμη λύση, γιατί ένα δημόσιο Παιδοκαρδιοχειρουργικό Κέντρο πρέπει να λειτουργεί μέσα σε Νοσοκομείο Παίδων, όπου υφίσταται το σύνολο απαιτούμενων ειδικοτήτων. 

Επιπρόσθετα, σας επισυνάπτουμε ενημερωτικά το υπόμνημα του συλλόγου, που υποβλήθηκε στον αρμόδιο υπουργό Υγείας (σ.σ.: Αδωνι Γεωργιάδη), στις 16 Φεβρουαρίου 2024, όπου επισημαίνονται η τρέχουσα κατάσταση και οι ανάγκες του ΕΚΑΣΚΑΠ. 

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι τα ερωτήματα της Αρχής ως προς το σοβαρότατο αυτό ζήτημα παρέμειναν μέχρι σήμερα αναπάντητα, σας παρακαλούμε όπως εξετάσετε εκ νέου τα παραπάνω και μας απαντήσετε εγγράφως το ταχύτερο δυνατό για τις τυχόν ενέργειες στις οποίες έχετε ήδη προβεί ή προτίθεστε να προβείτε, με έμφαση στα αίτια υπολειτουργίας του ΕΚΑΣΚΑΠ καθώς και στα μέτρα αντιμετώπισής τους, για την εξυπηρέτηση του βέλτιστου συμφέροντος υγείας των ανήλικων ασθενών. 

Αναμένοντας την ανταπόκρισή σας σχετικά με τα παραπάνω, επισημαίνουμε ότι “Αρνηση λειτουργού ή υπαλλήλου ή μέλους διοίκησης να συνεργασθεί με τον Συνήγορο του Πολίτη, κατά τη διεξαγωγή της έρευνας, συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα παράβασης καθήκοντος, για δε τα μέλη διοίκησης λόγο αντικατάστασής τους”. 

Σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων για τη συνεργασία σας και παραμένουμε στη διάθεσή σας για κάθε περαιτέρω διευκρίνιση. 

Με εκτίμηση

Βέρα Θεοφυλάκτου, Θεώνη Κουφονικολάκου (Βοηθοί Συνήγοροι του Πολίτη)».

Αδιαμφισβήτητη η ισχύς που δίνει το Σύνταγμα στον Συνήγορο του Πολίτη να πραγματοποιήσει έρευνα

Ο Συνήγορος του Πολίτη είναι η μία εκ των πέντε Ανεξάρτητων Αρχών της χώρας που είναι κατοχυρωμένες συνταγματικά. Κατά συνέπεια, η ισχύς του είναι αδιαμφισβήτητη.

Σύμφωνα με τον νόμο, ένας λειτουργός ή υπάλληλος ο οποίος αρνείται να συνεργαστεί με τον Συνήγορο του Πολίτη με σκοπό να παρακωλύσει ή να αποτρέψει τη διεξαγωγή έρευνας τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών. Η ποινική δίωξη ασκείται μόνο εφόσον υποβληθεί σχετική έκθεση από την Ανεξάρτητη Αρχή προς τον αρμόδιο εισαγγελέα.

Επίσης, άρνηση λειτουργού ή υπαλλήλου ή μέλους διοίκησης να συνεργαστεί με τον Συνήγορο του Πολίτη, κατά τη διεξαγωγή της έρευνας, συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα παράβασης καθήκοντος, για δε τα μέλη διοίκησης λόγο αντικατάστασής τους.

Αποστολή του Συνηγόρου είναι η διαμεσολάβηση μεταξύ των πολιτών και των δημόσιων υπηρεσιών, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των ΝΠΔΔ και των ΝΠΙΔ, για την προστασία των δικαιωμάτων του πολίτη, την καταπολέμηση της κακοδιοίκησης και την τήρηση της νομιμότητας.

Ιδρύθηκε το 1997 και ερευνά ατομικές διοικητικές πράξεις ή παραλείψεις ή υλικές ενέργειες οργάνων των δημόσιων υπηρεσιών που παραβιάζουν δικαιώματα ή προσβάλλουν νόμιμα συμφέροντα φυσικών ή νομικών προσώπων, δίνοντας ειδικό βάρος και στα δικαιώματα των παιδιών.

Στον Συνήγορο του Πολίτη μπορούν να προσφύγουν όλοι οι πολίτες που αντιμετωπίζουν προβλήματα όταν απευθύνονται σε δημόσιες υπηρεσίες που εντάσσονται στο θεματικό πλαίσιο του κύκλου κοινωνικής προστασίας. Συγκεκριμένα, η ελεγκτική και διαμεσολαβητική δραστηριότητά του επικεντρώνεται στην προστασία των δικαιωμάτων των ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων.

Εκτός από την αντιμετώπιση μεμονωμένων υποθέσεων πολιτών, στόχος του Συνηγόρου του Πολίτη είναι η βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών καθώς και η ανάπτυξη σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ του πολίτη και της διοίκησης.