Η Θεσσαλία είναι η παραγωγική καρδιά της Ελλάδας. Η κυβέρνηση δεν έκανε τίποτα για να την προστατεύσει μετά το πρώτο πλήγμα, στον «Ιανό», το 2020. Τα «πέτσινα» έργα αποκατάστασης, προϋπολογισμού 700 εκατ. ευρώ, άφησαν αθωράκιστη όλη την Περιφέρεια.
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Οταν αποδείχθηκε στην πράξη, τον περσινό Σεπτέμβριο με τον «Ντάνιελ», ήταν πλέον αργά. Χωριά και περιουσίες βυθίστηκαν στο νερό, καλλιέργειες και γεωργικά συστήματα υποδομών καταστράφηκαν, 870.000 στρέμματα έγιναν λίμνες, 17 άνθρωποι βρήκαν τον θάνατο.
Στον έναν χρόνο που συμπληρώθηκε αυτές τις μέρες, ο Μητσοτάκης «μοίρασε» ξανά με το στόμα 3 δισ. ευρώ, τάζοντας ενισχύσεις από τη λαβωμένη Φαρκαδόνα. Ομως, η κυβέρνηση, όπως συνέβη και μετά τις πυρκαγιές στην Εύβοια το 2021 με το σχέδιο-φιάσκο Μπένου, δεν έχει πράξει απολύτως τίποτα. Υστερα από 12 μήνες η Θεσσαλία παλεύει με τις συνέπειες του «Ντάνιελ», περιμένοντας τις νέες νεροποντές μέσα στην ανασφάλεια. Τα πρώτα πρόχειρα έργα που έχουν γίνει για νέα αντιπλημμυρικά δεν μπορούν να θεωρηθούν προστατευτικά σε φαινόμενα ακόμα και πολύ μικρότερης έντασης από τον «Ντάνιελ».
Η κυβέρνηση δεν έχει ούτε τη θέληση ούτε την οργάνωση ούτε την τεχνογνωσία ούτε και τα λεφτά προκειμένου να λύσει τα προβλήματα των Θεσσαλών, ειδικά στον αγροτικό και κτηνοτροφικό τομέα, που είναι και η πηγή εισοδήματος για σχεδόν όλη την Περιφέρεια, την πιο ζωντανή παραγωγικά όλης της χώρας. Ετσι, ο πρωθυπουργός διαρκώς τάζει όλο και μεγαλύτερα ποσά, προκειμένου να κερδίζει χρόνο κοροϊδεύοντας. Δημιουργεί την πλαστή εντύπωση ότι οι πρωτοβουλίες πρόκειται να υλοποιηθούν σε εύλογο διάστημα ή έστω κάποτε. Πέρυσι «μοίραζε» 1,4 δισ. ευρώ για την ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας, φέτος τα αύξησε στα 3 δισ. ευρώ.
Την ίδια χρονική περίοδο, ανάγκη βελτιωτικών ενισχύσεων έχουν, λόγω της ανεπάρκειας του κρατικού μηχανισμού στην αντιμετώπιση πλημμυρών ή πυρκαγιών, κι άλλες περιοχές. Από τη Ρόδο μέχρι τον Εβρο κι από την Εύβοια μέχρι την κατακαμένη Αττική. Οπου επίσης δεν έχει γίνει τίποτα, πέρα από δουλειές του ποδαριού μικρής δαπάνης.
Την εικόνα και τις πραγματικές ανάγκες για τη σημερινή κατάσταση της Θεσσαλίας επιχείρησε να δώσει ο νέος περιφερειάρχης Δημήτρης Κουρέτας. Σε πρόσφατες δηλώσεις του είπε ότι «μόνο για μια ολική αντιπλημμυρική θωράκιση ολόκληρης της Θεσσαλίας θα απαιτούνταν έργα συνολικού ύψους 3 δισ. ευρώ». Ομως, η κυβέρνηση έχει υπολογίσει 3 δισ. για πολύ περισσότερες δράσεις ανασυγκρότησης. Το ποσό για αντιπλημμυρικά είναι ελάχιστα.
Οπως αποκαλύφθηκε την περασμένη εβδομάδα, έπειτα από μια σειρά χρονοβόρων διαδικασιών εγκρίσεων και αναθέσεων, μόλις προ 10ημέρου άρχισαν να υλοποιούνται αντιπλημμυρικά έργα ύψους μόνο 42 εκατ. ευρώ. Το πιο αποθαρρυντικό είναι πως ακόμα δεν έχει προχωρήσει στην Καρδίτσα η υλοποίηση της μελέτης που είχε εκπονηθεί μετά τον «Ιανό», την πρώτη πλημμύρα που έπληξε την περιοχή τον Σεπτέμβριο του 2020.
Κρίσιμα έργα, όπως αυτά της ορεινής υδρονομίας, για συγκράτηση των νερών στα ορεινά με μικρά φράγματα και υδατοδεξαμενές, θα… δρομολογηθούν από το 2025. Ο Κουρέτας παραδέχθηκε πως «τα μισά από τα έργα που είχαν προγραμματιστεί μετά τον “Ιανό” δεν έχουν προχωρήσει. Είχαμε ζητήσει χρηματοδότηση 500 εκατ. ευρώ και έχουμε λάβει μέχρι τώρα το 1/10».
Το σχέδιο-φιάσκο
Λίγες μέρες πριν από τη χθεσινή ομιλία του Μητσοτάκη στο Βελλίδειο, είχε βρεθεί και πάλι στη Θεσσαλονίκη. Ο πρωθυπουργός έκρινε ότι είχε ένα «όπλο» στη φαρέτρα του που θα ενθουσίαζε τους πολίτες. Στο Μέγαρο Μουσικής της συμπρωτεύουσας παρουσίασε τη δημόσια ψηφιακή πλατφόρμα erga.gov.gr, που, όπως είπε, θα επιτρέπει στους πολίτες να έχουν άμεση πρόσβαση στα σημαντικά έργα άνω του 1 εκατ. ευρώ σε κάθε Περιφέρεια, Περιφερειακή Ενότητα και δήμο της χώρας.
Ο Μητσοτάκης ανέφερε τους λόγους που νιώθει ικανοποίηση: «Οταν ήρθαμε στα πράγματα, έκανα μια απλή ερώτηση. Λέω: “Ξέρουμε ποια είναι τα έργα τα οποία υλοποιούνται στη χώρα συνολικά, σε όλα τα επίπεδα, εθνικά, περιφερειακά, δημοτικά;” Η απάντηση ήταν “όχι”. Αν δεν ξέρουμε, όμως, δεν μπορούμε ούτε να μετράμε ούτε να αξιολογούμε ούτε και να λογοδοτούμε στους πολίτες. Γι’ αυτό και αυτή η πλατφόρμα την οποία εγκαινιάζουμε σήμερα, το erga.gov.gr, έχει τόσο μεγάλη σημασία».
Αν και η λογοδοσία δεν υπήρξε ποτέ το αγαπημένο… σπορ του Μητσοτάκη, αφού την αποφεύγει με κάθε τρόπο για όλα τα «ενοχλητικά» σκάνδαλα της διακυβέρνησής του, υπήρξαν πολίτες που από εύλογο ενδιαφέρον αποφάσισαν να δώσουν ένα «κλικ» στην πλατφόρμα. Κι όπως θα μπορούσε να υποθέσει κανείς, βάσει προϊστορίας, δεν έπεσαν από τα σύννεφα… Η ίδια η κυβέρνηση δεν μπορεί να καλύψει ούτε μέσω των δικών της sites την ανικανότητά της!
Στην ενότητα για τα ειδικά σχέδια ανασυγκρότησης υπάρχει και η Θεσσαλία. Οι συνέπειες αυτής της καταστροφής «χτυπάει» τη Θεσσαλία μέχρι και τώρα, όπως με την περίπτωση των νεκρών ψαριών στον Παγασητικό. Μετά τη Θεσσαλονίκη ο Μητσοτάκης επισκέφθηκε και τη Φαρκαδόνα για να τάξει «3 δισ. ευρώ για την ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας». Με δεδομένα, όμως, όσα έχουν γίνει μέχρι την επέτειο του ενός χρόνου, ελάχιστοι τον πίστεψαν. Και σωστά.
Σύμφωνα με το σχέδιο που παρουσιάζει η κυβέρνηση με τις δράσεις της για τη Θεσσαλία μέσα στο erga.gov.gr, οι διαδικασίες που έχουν προχωρήσει από πέρυσι τον Σεπτέμβριο είναι στο απόλυτο μηδέν! Δεν έχει γίνει κανένα έργο. Είναι ακόμα στον… σχεδιασμό και στις διαδικασίες.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται, από τον Οκτώβριο 2023 μέχρι τον Δεκέμβριο, η κυβέρνηση είχε κάνει τα εξής:
- Διαδικασίες κατεπείγουσας εκτέλεσης έργων σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης Πολιτικής Προστασίας.
- 12/10/2023: Ανάληψη από το ΥΠΥΜΕ του σχεδιασμού, ανάθεσης και εκτέλεσης των κατεπειγόντων έργων λόγω «Daniel» και «Elias»
- 19/12/2023: Απόφαση υπουργού για ανάθεση καθηκόντων αναθέτουσας Αρχής στην ΕΥΔΕ/ΚΣΣΥ.
Μέχρι τον Απρίλιο του 2024:
- Αναθέτουσα Αρχή: Καθορισμός εργολαβιών – Εισήγηση στο τεχνικό συμβούλιο.
- Εκδοση απόφασης εξαίρεσης από την υποχρέωση τήρησης της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης.
- Εκδοση απόφασης ένταξης των έργων στο Ταμείο Ανάκαμψης.
Τον Μάιο του 2024:
- Πρόσκληση οικονομικών φορέων.
- Υποβολή προσφορών.
- Υποβολή δικαιολογητικών.
- Υπουργός ΥΠΥΜΕ – Απόφαση έγκρισης.
Ιούνιος 2024:
- Ελεγχος από το Ελεγκτικό Συνέδριο.
- ελεγχος από την επιτροπή της Βουλής.
- Υπογραφή συμβάσεων.
Οι… κατεπείγουσες διαδικασίες έχουν αποφέρει, έναν χρόνο μετά, το εξής χειροπιαστό αποτέλεσμα: τίποτα!
Το εξαγγελθέν μπάτζετ 1,4 δισ. με 30 εκατ. για σχολικές υποδομές, 462 εκατ. για το σιδηροδρομικό δίκτυο και 892 εκατ. ευρώ για οδικές υποδομές είναι στα… χαρτιά στη συντριπτική πλειονότητά του. Μόνο… μερεμέτια έχουν γίνει για το πρώτο διάστημα μετά το χτύπημα του «Ντάνιελ» και κανένα έργο ουσίας, ενώ και τα χρονοδιαγράμματα ήδη παρουσιάζουν απόκλιση.
Κανένας έλεγχος για τις αστοχίες στα σάπια έργα
Μέσα από τη νέα πλατφόρμα της, η κυβέρνηση ομολογεί ότι υπήρξαν εκατοντάδες αστοχίες σε έργα που είχαν γίνει τα προηγούμενα χρόνια. Συγκεκριμένα, οι αστοχίες ανά νομό και οι επεμβάσεις που απαιτούνται ειδικά σε οδικά έργα και γέφυρες:
- Τρίκαλα: 241 αστοχίες, 40 γέφυρες, 34 χλμ. επεμβάσεις
- Λάρισα: 120 αστοχίες, 28 γέφυρες, 31 χλμ. επεμβάσεις
- Μαγνησία: 309 αστοχίες , 18 γέφυρες, 19 χλμ. επεμβάσεις
- Καρδίτσα: 257 αστοχίες, 16 γέφυρες, 30 χλμ. επεμβάσεις
- Φθιώτιδα: 17 αστοχίες, 4 γέφυρες, 11 χλμ. επεμβάσεις
- Εύβοια: 57 αστοχίες, 4 γέφυρες, 34 χλμ. επεμβάσεις.
Συνολικά, μετά τον «Ντάνιελ» προέκυψαν 1.009 θέσεις επέμβασης στο οδικό δίκτυο και τα έργα που απαιτούνται για τα σάπια οδικά δίκτυα και τις ετοιμόρροπες γέφυρες είναι ύψους 892 εκατ. ευρώ. Δηλαδή, ο ελληνικός λαός θα πρέπει να ξαναπληρώσει έργα για τα οποία έχει βάλει το χέρι στην τσέπη. Σύμφωνα με όσα είχαν εξαγγείλει Μητσοτάκης και Αγοραστός, μόνο για τις αποκαταστάσεις ζημιών του «Ιανού» δόθηκαν περισσότερα από 700 εκατ. ευρώ.
Το ερώτημα είναι τι έλεγχο έχει κάνει η κυβέρνηση για τους λόγους που υπήρξαν τόσες ζημιές. Εχει προβεί στις απαιτούμενες διαδικασίες ώστε να πληροφορήσει τον φορολογούμενο για ποιον λόγο δεν άντεξαν ακόμα και νέοι δρόμοι ή γέφυρες; Οχι, ενώ το ίδιο συμβαίνει και για όσα αντιπλημμυρικά έργα είχαν γίνει μετά τον «Ιανό».
Η κυβέρνηση απλά θα προχωρήσει σε νέα έργα, τα οποία κι αυτά θα διαλυθούν με την πρώτη δυνατή κακοκαιρία, έτσι ώστε να τα ξαναπληρώσουμε ως καινούργια έξοδα έπειτα από τρία ή πέντε χρόνια. Οταν και πάλι θα χτυπήσει ειδικά την Ελλάδα μια κακοκαιρία απ’ αυτές που συμβαίνουν κάθε… 1.000 χρόνια, όπως έλεγαν για τον «Ντάνιελ» οι «επιστήμονες» του Μαξίμου.
Την περασμένη εβδομάδα η κυβέρνηση παρουσίασε και τα έργα που υλοποιούνται, όπως και αυτά που έχουν δρομολογηθεί για τα ορεινά υδρονομικά. Εξήγγειλε ότι θα διαθέσει -εν καιρώ- 1,2 δισ. Οπως, όμως, αναφέραμε, αυτά τα ποσά είναι στα λόγια. Μέχρι τώρα έχει δώσει «ψίχουλα», περίπου 50 εκατ., με συνέπεια όλη η Περιφέρεια να είναι στο έλεος του καιρού, παρότι υπάρχει το ενδεχόμενο η Θεσσαλία να χτυπηθεί και αυτό το φθινόπωρο από καταιγίδες. Το ίδιο θα συμβαίνει και τα επόμενα χρόνια.
Από τη Φαρκαδόνα ο Μητσοτάκης δήλωσε ότι «θυμάμαι πάρα πολύ καλά την ημέρα που πέταξα με το ελικόπτερο πάνω από τις πλημμυρισμένες εκτάσεις, και ειδικά τη Φαρκαδόνα. Σήμερα μπορεί να έχουμε λιακάδα και να υπάρχει μια εικόνα κανονικότητας. Ξέρουμε πολύ καλά, όμως, ότι οι ζημιές και οι πληγές είναι ακόμα εδώ».
Και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, δηλαδή, ξέρει πολύ καλά πως σε έναν χρόνο έχουν γίνει μόνο μπαλώματα. Υπάρχουν ακόμα, άλλωστε, οικογένειες που περιμένουν τα χρήματα από τις πρώτες εξαγγελίες για αποζημιώσεις. Η απελπισία κατοίκων σε περιοχές όπως ο Βλοχός Καρδίτσας μεγαλώνει κάθε μέρα, ενώ ακόμα και στο ευαίσθητο θέμα του σιδηροδρόμου δεν υπάρχει αποκατάσταση της γραμμής Λάρισας – Μαγνησίας, παρά τις δεσμεύσεις.
Οι «κούφιες» δεσμεύσεις σε αγρότες και κτηνοτρόφους
Απογοητευτική είναι η κατάσταση και στον αγροτικό και κτηνοτροφικό τομέα. Η κυβέρνηση υποσχέθηκε μετά τον «Ντάνιελ» δωρεάν αντικατάσταση ζωικού κεφαλαίου και στάβλων, όπως και πλήρη αποζημίωση στους αγρότες των οποίων τα χωράφια δεν καλλιεργούνται λόγω φερτών υλικών. Μέχρι σήμερα, κανένας αγρότης ή κτηνοτρόφος δεν έχει λάβει τέτοιου είδους αποζημιώσεις. Κάτι που μέσα στην εβδομάδα κατήγγειλε και η αντιπολίτευση, ανεβάζοντας τους τόνους.
Εναν χρόνο μετά δεν έχουν εγκριθεί ακόμα και άδειες επισκευής ή αντικατάστασης σπιτιών και εγκαταστάσεων στη Θεσσαλία, ενώ δεν έχουν εγκριθεί ούτε τα άτοκα δάνεια με εγγύηση Ελληνικού Δημοσίου. «Θέλω να έχετε μια αίσθηση του συνόλου των πόρων που δαπανούμε και θα δαπανήσουμε για την αποκατάσταση της Θεσσαλίας. Μιλάμε για 3 δισ. ευρώ, τα οποία μοιράζονται, πολύ χοντρικά, σε περίπου 1,5 δισ. σε στήριξη και αποκατάσταση, κρατική αρωγή, ΕΛΓΑ, στεγαστικά, στήριξη των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και περίπου 1,5 δισ. ακόμα στα μεγάλα έργα υποδομής που δρομολογούνται από το υπουργείο Οικονομικών» δήλωνε ο πρωθυπουργός από τη Θεσσαλία.
Ομως, τα περισσότερα από τα ελάχιστα λεφτά που έχουν δαπανηθεί μέχρι σήμερα ήταν για κάποιες πρώτες αποζημιώσεις πρώτης ανάγκης, πρόχειρα αντιπλημμυρικά έργα τελευταίας στιγμής και μπαλώματα στο οδικό δίκτυο για να μη διακοπεί η κυκλοφορία μεταξύ πληγέντων χωριών και κωμοπόλεων.
*πηγή: εφημερίδα «κυριακάτικη δημοκρατία»
