Δασοποίηση και αρπαγή εκτάσεων από το Δημόσιο στο Βόρειο Αιγαίο

Εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες εκτάσεων σε όλη τη χώρα έχουν έρθει αντιμέτωποι τα τελευταία χρόνια με το θέμα των δασικών χαρτών, κινδυνεύοντας να χάσουν τις περιουσίες τους από το Ελληνικό Δημόσιο, παρότι για δεκαετίες ολόκληρες οι ίδιοι, οι γονείς τους και οι παππούδες τους τις καλλιεργούσαν ή διέμεναν και διαμένουν ακόμη εντός αυτών.

• ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΤΡΙΜΜΗ – Εφημερίδα «Έλληνας Αγρότης»

Σε ανάλογη θέση έχουν βρεθεί και δεκάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες εκτάσεων, στη συντριπτική τους πλειονότητα άκρως παραγωγικών, στα νησιά του Βόρειου και Βορειοανατολικού Αιγαίου, με τις φωνές και τις διαμαρτυρίες να αυξάνονται τόσο από τους ίδιους όσο και τους δήμους των νησιών.

Το θέμα δεν είναι καινούργιο, αλλά ούτε και παλιό, με τον χρόνο να πιέζει στα ελληνικά νησιά, που καθένα έχει τις ιδιαιτερότητές του, κάτι που το Ελληνικό Δημόσιο δεν έλαβε υπόψη, χρησιμοποιώντας ακόμη και αεροφωτογραφίες από το μακρινό 1945(!) για να καταρτίσει τους δασικούς χάρτες. Ωστόσο, αυτοί οι χάρτες μόνο δασικές εκτάσεις δεν αποτυπώνουν τελικά, ενώ φορείς και εκλεγμένοι των περιοχών αυτών βλέπουν και θέματα αξιοποίησης των εκτάσεων για παραγωγή πράσινης ενέργειας, με φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες, να έρχονται και να «δένουν» στην όλη κατάσταση. Ολα αυτά σε βάρος καλλιεργήσιμων και παραγωγικών αγροκτημάτων, όμως…

«Εδώ έχει ήδη υπάρξει άδεια για την εγκατάσταση 110 ανεμογεννητριών από γνωστό επιχειρηματικό όμιλο. Δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι άσχετη αυτή η εξέλιξη με τα δασικά και τους χάρτες. Δεν απορρίπτουμε την πράσινη ενέργεια, αλλά δεν μπορούμε να αφήσουμε το νησί να καταστραφεί» αναφέρει στον «Ε.Α.» ο δήμαρχος Ικαρίας Φανούριος Καρούτσος, περιγράφοντας την κατάσταση που επικρατεί όσον αφορά την ιδιοκτησία των εκτάσεων στο νησί.

Οπως αναφέρει, «όσες εκτάσεις έχουν δασικό χαρακτήρα και ο τίτλος μεταγραφής είναι μετά το 2001 έχουν συνδιεκδικητή το Δημόσιο. Με αυτή την κατάσταση βρίσκονται αντιμέτωποι σχεδόν όλοι οι δημότες Ικαρίας, μικροκληρούχοι ως επί το πλείστον, και κινδυνεύουν να χάσουν τις εκτάσεις τους από το Δημόσιο αν δεν προχωρήσουν τις νομικές διαδικασίες και δεν καταθέσουν ενστάσεις. Πολλοί είναι αυτοί που δεν έχουν τη δυνατότητα να προχωρήσουν σε τέτοιου είδους έξοδα. Ουσιαστικά έχουμε δασοποίηση και υφαρπαγή των εκτάσεων. Τώρα, τι θα τις κάνει αυτές τις εκτάσεις το Δημόσιο; Προφανώς, με διαδικασίες fast track, θα έχουμε στη συνέχεια επενδυτές στο κομμάτι των ανεμογεννητριών».

Ο κ. Καρούτσος σημειώνει ότι η ίδια απειλή ελλοχεύει και για την περιουσία του δήμου. «Ο ορεινός όγκος του νησιού είναι δημοτική περιουσία και το Δημόσιο δεν είχε ποτέ μια σπιθαμή γης στην Ικαρία, από την εποχή ακόμη του οθωμανικού κράτους. Το Ελληνικό Δημόσιο, με βάση το αφήγημα της μετάβασης στην πράσινη ενέργεια, ενδιαφέρεται πρωτίστως για αυτόν τον μεγάλο ορεινό όγκο 200.000 στρεμμάτων» επισημαίνει.

Ο Δήμος Ικαρίας έχει αναλάβει πρωτοβουλίες και έχει ζητήσει από το αρμόδιο υπουργείο τη νομοθετική ρύθμιση του ζητήματος. Οπως αναφέρει ο δήμαρχος, υπάρχουν άπειρες πράξεις με ισχυρούς τίτλους και έγγραφα με παραχωρήσεις εκτάσεων σε ιδιώτες, π.χ. για εξαγωγή ρητίνης, που έγιναν από τις κατά τόπους κοινότητες και τον δήμο, και που εγκρίθηκαν και από τις τότε προϊστάμενες Αρχές, που ήταν οι νομαρχίες.

«Δεν ενόχλησε κανένας τότε τον δήμο ή τις κοινότητες για να ζητήσει μερίδιο. Εχουν γίνει επίσης αγοραπωλησίες με τη συμμετοχή του δήμου, όπως στη ΔΕΗ για ένα έργο που πραγματοποίησε, αλλά και στο ίδιο το Δημόσιο με δικό του αίτημα! Ολα αυτά τα έγγραφα τα έχουμε συλλέξει και, με δασολόγους και νομικούς, καταθέτουμε μία τεκμηριωμένη πρόταση στο υπουργείο» υπογραμμίζει ο κ. Καρούτσος.

Η υποθηκοφύλακας και τα χρήματα

Ο δήμαρχος Ικαρίας παρουσιάζει όμως και ένα άλλο θέμα, που συνδυάζεται με τους δασικούς χάρτες. «Από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 και όλη τη δεκαετία του 1990 δεν μεταγράφηκαν πάνω από 1.600 τίτλοι στο νησί. Μια υποθηκοφύλακας πήρε τα χρήματα από τους πολίτες και δεν τα κατέθεσε στην Εφορία, με αποτέλεσμα οι τίτλοι να θεωρούνται άκυροι» επισημαίνει ο κ. Καρούτσος «με αποτέλεσμα οι ιδιοκτήτες να τρέχουν και να μη φτάνουν για να βρουν το δίκιο τους!»

Φούρνοι: «Δεν είδαν ούτε τι δέντρα είναι ούτε τις βαθμίδες καλλιέργειας»

Ανάμεσα σε Σάμο και Ικαρία βρίσκεται το νησιωτικό σύμπλεγμα των Φούρνων, με τον δήμαρχο Φούρνων Κορσεών Δημήτρη Καρύδη να εκφράζει την απορία του στον «Ε.Α.» πώς οι υπεύθυνοι είδαν πράσινο και δάση στις εκτάσεις του δήμου, χωρίς να προσδιορίζουν για τι δέντρα πρόκειται, αλλά και χωρίς να υπολογίζουν ότι κάτω από αυτά τα δέντρα καλλιεργούνται σε βαθμίδες (πεζούλες) άλλες εκτάσεις!

Μάλιστα, ο δήμος έχει αναλάβει πρωτοβουλίες ώστε να κατατεθεί συνολική αντίρρηση. «Πήραν αεροφωτογραφίες από το 1945 και χαρακτηρίζουν δασικές εκτάσεις που έχουν πορτοκαλιές και ελαιόδεντρα! Είδαν πράσινα δέντρα, αλλά δεν είδαν αν είναι πεύκα, δρύες ή οτιδήποτε άλλο. Βγάλανε τις εκτάσεις δασικές και από κάτω είναι συνεχόμενες βαθμίδες. Αυτές οι πεζούλες μπορεί να είναι 10×3 μέτρα καθεμιά. Ολοι οι Φούρνοι είναι σε βαθμίδες. Τώρα, κάμποσοι ιδιοκτήτες, που είτε είναι στο νησί είτε αλλού, ακόμη και στην Αμερική, μπορεί να μην ασχολήθηκαν με τις καλλιέργειές τους και να μην καθάρισαν τις εκτάσεις και ν’ αναπτύχθηκε βλάστηση» σημειώνει αρχικά ο κ. Καρύδης.

Επίσης, αναφέρει ότι έχει ήδη ορίσει ειδικό δασολόγο για να κάνει τη μελέτη-αυτοψία σε όλη την έκταση, για να καταθέσει ο δήμος την ένσταση και τις αντιρρήσεις στο αρμόδιο υπουργείο. «Εμείς δεν είμαστε ενάντια στο να γίνουν οι δασικοί χάρτες, αλλά ας έρθουν τουλάχιστον να κάνουν μια αυτοψία. Δεν μπορούν να βγάζουν δασικές εκτάσεις που έχουν ελαιόδεντρα» τονίζει ο δήμαρχος Φούρνων Κορσεών.

Από το αρμόδιο υπουργείο, πάντως, δεν δόθηκε καμία ουσιαστική απάντηση στις διατυπωμένες αντιρρήσεις, με τον κόσμο να έχει ξεσηκωθεί και να διαμαρτύρεται. «Αυτό που μας είπαν ανεπισήμως είναι ότι κάθε ιδιώτης θα πρέπει να κάνει την ένσταση. Αυτό όμως για κάθε ιδιώτη είναι βαρύ κοστολόγιο. Για αυτό και εμείς, ως δήμος, θα κάνουμε τη διαδικασία με αυτοψία για να ακολουθήσει από εμάς η αντιρρησία» σχολιάζει ο κ. Καρύδης.

Τα ιδιόκτητα δάση της Λέσβου και η αλλαγή χρήσης γης

Η Λέσβος επίσης είναι ένα από τα νησιά που έχουν σημαντικό πρόβλημα με το θέμα των δασικών χαρτών και, όπως εξηγεί στον «Ε.Α.» ο γραμματέας της Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Λέσβου Στρατής Κόμβος, το χαρακτηριστικό του νησιού είναι ότι έχει πολλά ιδιόκτητα δάση και λιγότερα δημόσια.

«Αυτό που έχουμε καταλάβει εμείς και δείχνει η πραγματικότητα είναι ότι προσπαθούν να αλλάξουν τη χρήση γης. Ακόμη και σε ένα κτήμα με ελαιόδεντρα αν υπάρχει μία βελανιδιά ή ένα πουρνάρι άνω του ενός μέτρου ύψους, η έκταση χαρακτηρίζεται δασική. Αρκετοί ήταν αυτοί που, λόγω της οικονομικής κρίσης και της γενικότερης κατάστασης, δεν μπόρεσαν να καλλιεργήσουν τα κτήματά τους για κάμποσα χρόνια, και έτσι η άγρια βλάστηση αναπτύχθηκε. Για να τα κόψει κανείς αυτά που έχουν αναπτυχθεί θέλει ειδική άδεια και να φανεί αν το κτήμα είναι στα όρια του δάσους κ.λπ. Αν κάποιος δεν μπορεί να πουλήσει ή να μεταβιβάσει έκταση που είναι ιδιόκτητο δάσος ή να τη χρησιμοποιήσει ως βοσκότοπο, κινείται προς την αλλαγή χρήσης γης. Η βόσκηση επιτρέπεται σε τέτοιες εκτάσεις, αλλά ο παραγωγός δεν θα επιδοτείται» σημειώνει χαρακτηριστικά.

Όπως λέει ο κ. Κόμβος, «εμείς βλέπουμε ότι ο απώτερος σκοπός είναι να φυτρώσουν… φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες, που ήδη έχουμε, και ετοιμάζεται και μια μεγάλη επένδυση εδώ. Πολλές εκτάσεις χαρακτηρίζονται ως δασικές αυτή τη στιγμή με βάση αεροφωτογραφίες από το 1945 και πριν από το 2007. Μια ιδιωτική εταιρία είχε αναλάβει να κάνει τους δασικούς χάρτες, αλλά αυτό δεν προχώρησε ποτέ και κατέληξε στο καλάθι των αχρήστων».

Στην αναμονή το Πήλιο

Εκτός νησιών, από το 2019 κάτοικοι του Πηλίου παλεύουν κόντρα στους δασικούς χάρτες. Κάποια κτήματα κρίθηκαν οριστικά δασικά, ενώ άλλοι περιμένουν ακόμη τις αποφάσεις στις αντιρρήσεις που κατέθεσαν!

Σε… 10 χρόνια οι αντιρρήσεις!

Στην Κρήτη έχουν κατατεθεί 54.500 ενστάσεις κατά των δασικών χαρτών, και κάθε μήνα εξετάζονται 120 από την αρμόδια επιτροπή. Αυτό σημαίνει ότι όλες οι αποφάσεις θα εκδοθούν σε βάθος δεκαετίας!

Το ΣτΕ ανοίγει τον δρόμο

Τον περασμένο Ιούλιο, πάντως, το ΣτΕ άνοιξε τον δρόμο σε χιλιάδες ιδιοκτήτες για να υποβάλουν αίτηση ακύρωσης. Σύμφωνα με απόφασή του, η προθεσμία άσκησης αίτησης κατά της κύρωσης του δασικού χάρτη δεν κινείται από τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, αλλά από τη γνώση της εκ μέρους του ενδιαφερομένου.