Νέα τάξη πραγμάτων στην Μέση Ανατολή αναμένεται να φέρει η σφοδρή σύγκρουση που μαίνεται μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν. Η απάντηση της Τεχεράνης στον θάνατο Νασράλα άνοιξε το «κουτί της Πανδώρας», με τα δύο αντίπαλα κράτη να βαδίζουν πλέον σε ένα δρόμο δίχως επιστροφή.
- Από τη Μύρνα Νικολαΐδου
«Για το Ισραήλ τίθεται πλέον θέμα επιβιώσεως», λένε στην «ΕτΚ» διπλωματικές πηγές αλλά και κυβερνητικοί αξιωματούχοι. «Αν το Ισραήλ δεν απαντήσει τώρα, μπορεί να είναι η θανατική του καταδίκη», τονίζει διπλωμάτης με πολύ καλή γνώση της περιοχής. Παρά δε τις διεθνείς πιέσεις για αναλογική απάντηση, εκτιμάται ότι η απάντηση του Τελ Αβίβ -δεν ήταν γνωστή μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές- θα είναι ισχυρή, ακόμη και χωρίς τις ευλογίες των ΗΠΑ, με στόχο ακόμη και την Τεχεράνη ή την ιερή για τους σιίτες πόλη Μασχάντ, γενέτειρα του Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, εκτιμά η ίδια πηγή.
Επιλέγοντας στρατηγικούς στόχους είτε πρόκειται για πλήγματα στις πυρηνικές και πετρελαϊκές υποδομές, είτε κτυπώντας πόλεις-κλειδιά, το Τελ Αβίβ θα επιδιώξει να καταφέρει καίριο πλήγμα στο ηθικό του καθεστώτος αλλά και των πολιτών, προκειμένου οι Ιρανοί να αρχίσουν να αμφισβητούν την ικανότητα των μουλάδων να εγγυηθούν την ασφάλεια και την ευημερία τους.
Αυτό μπορεί να οδηγήσει, σύμφωνα πάντα με διπλωματικές πηγές, σε μαζικές διαδηλώσεις στην χώρα ή και εμφύλιο πόλεμο που μπορεί να προκαλέσει ακόμη και την πτώση του καθεστώτος όπως άλλωστε έχει συμβεί και στο παρελθόν με την ανατροπή του Σάχη. Και αυτός φαίνεται να είναι και απώτερος σκοπός του Νετανιάχου και των συμμάχων του. Δεν είναι τυχαίο ότι σε μήνυμά του προς τους Ιρανούς πολίτες μετά την εξόντωση του ηγέτη της Χεζμπολάχ, ο Ισραηλινός Πρόεδρος υπεστήριξε ότι ότι «το καθεστώς της Τεχεράνης δεν ενδιαφέρεται γι’ αυτούς» και προέβλεψε ότι η στιγμή της απελευθερώσεώς τους θα έρθει πολύ νωρίτερα από ότι πιστεύουν!
Ο Νετανιάχου «δείχνει» τις προθέσεις του
«Κάθε μέρα, βλέπεις ένα καθεστώς που σε υποτάσσει, να κάνεις θερμούς λόγους για την υπεράσπιση του Λιβάνου, την υπεράσπιση της Γάζας. Ωστόσο, κάθε μέρα, αυτό το καθεστώς βυθίζει την περιοχή μας όλο και πιο βαθιά στο σκοτάδι και βαθύτερα στον πόλεμο», είπε ο Νετανιάχου στο μήνυμά του στα αγγλικά προς τους Ιρανούς πολίτες.
Και προσέθεσε: «Κάθε στιγμή που περνά, το καθεστώς σας φέρνει –τον ευγενή περσικό λαό– πιο κοντά στην άβυσσο. Η συντριπτική πλειοψηφία των Ιρανών γνωρίζει ότι το καθεστώς τους δεν ενδιαφέρεται καθόλου γι’ αυτούς. Αν όντως νοιαζόταν, αν νοιαζόταν για σένα, θα σταματούσε να σπαταλά δισεκατομμύρια δολάρια σε μάταιους πολέμους σε όλη τη Μέση Ανατολή. Θα άρχιζε να βελτιώνει τη ζωή σας. Φανταστείτε αν όλα τα τεράστια χρήματα που σπατάλησε το καθεστώς για πυρηνικά όπλα και ξένους πολέμους επενδύονταν στην εκπαίδευση των παιδιών σας, στη βελτίωση της υγειονομικής περίθαλψης, στην οικοδόμηση των υποδομών του έθνους σας, νερού, λυμάτων, όλα τα άλλα πράγματα που χρειάζεστε. Φανταστείτε το».
Και κατέληξε με νόημα: «Όταν επιτέλους το Ιράν απελευθερωθεί –και αυτή η στιγμή θα έρθει πολύ νωρίτερα από ό,τι πιστεύουν οι άνθρωποι– όλα θα είναι διαφορετικά. Οι δύο αρχαίοι λαοί μας, ο εβραϊκός και ο περσικός λαός, θα είναι επιτέλους σε ειρήνη. Οι δύο χώρες μας, το Ισραήλ και το Ιράν, θα είναι σε ειρήνη».
Σενάριο διαμελισμού του Λιβάνου
Αλλά και η Τεχεράνη δεν μπορεί να αφήσει καμία πρόκληση του Ισραήλ αναπάντητη για τον ίδιο ακριβώς λόγο. Τίθεται και γι’ αυτήν θέμα επιβιώσεως και δεν αποκλείεται να βάλει «φωτιά» στο Ιράκ και την Υεμένη σε περίπτωση σφοδρών ισραηλινών αντιποίνων.
Ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ στο κήρυγμά του μετά την προσευχή της Παρασκευής, κατά την πρώτη δημόσια εμφάνισή του τα τελευταία 5 χρόνια κάλεσε τα μουσουλμανικά έθνη «να ετοιμάζονται για αντίσταση», από το Αφγανιστάν μέχρι την Υεμένη και από το Ιράν μέχρι τη Γάζα και τον Λίβανο. «Δεν θα καθυστερήσουμε, ούτε θα βιαστούμε να απαντήσουμε στο Ισραήλ (…) Αν θέλει ο Θεός, θα το καταστρέψουμε» απείλησε ο ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης του Ιράν, κρατώντας ένα τουφέκι!
Και στην περίπτωση αυτή η διπλωματία δύσκολα μπορεί να αποφέρει αποτελέσματα. Όπως μας λέει έμπειρος διπλωμάτης, η ειδοποιός διαφορά με τον πόλεμο στην Ουκρανία είναι ότι εν προκειμένω δεν υπάρχει συγκεκριμένο πλαίσιο εδαφικών διεκδικήσεων ή παραχωρήσεων. Δεν υπάρχει συγκεκριμένο διακύβευμα, καθώς πλέον το ζητούμενο ξεπερνάει κατά πολύ την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους. Επομένως είναι δύσκολο Τελ Αβίβ και Τεχεράνη να κάτσουν άμεσα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να εξευρεθεί μια ειρηνική λύση.
Στην εξίσωση έχει μπει και η εδαφική ακεραιότητα του Λιβάνου, καθώς το Ισραήλ με τις επιχειρήσεις εναντίον στόχων στον νότο της χώρας αλλά και στην Βηρυτό, θέλει να χαράξει μια ασπίδα προστασίας. Μάλιστα διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι το Τελ Αβίβ δεν θα σταματήσει στον νότο. Το 1998 αποχώρησε από το Λίβανο, έχοντας μέχρι τότε τον έλεγχο των περιοχών κατά μήκος των συνόρων Ισραήλ-Λιβάνου που αποτελούσαν την Ισραηλινή «Ζώνη Ασφαλείας».
Τώρα όμως το Τελ Αβίβ θέλει και κάτι παραπάνω. Επομένως τίθεται ζήτημα ακόμη και διαμελισμού του Λιβάνου, αλλάζοντας τον παγκόσμιο χάρτη και προκαλώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις με συνέπειες που θα αγγίξουν την Ελλάδα, αλλά και την Ευρώπη, που παρακολουθεί τις εξελίξεις με εξαιρετική αμηχανία.
«Το Ισραήλ επέλεξε μια διαδρομή κλιμακώσεως σε μια πολύ ασταθή και επικίνδυνη περιοχή. Άνοιξε το κουτί της Πανδώρας», δήλωσε εξάλλου στο BBC ο πρέσβης του Λιβάνου στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ο Ραμί Μορτάντα είπε ότι «ο Λίβανος θέλει μια διπλωματική λύση» αλλά ότι «οι θερμοκέφαλοι στο Ισραήλ επέλεξαν έναν διαφορετικό δρόμο». Ερωτηθείς εάν η λιβανική κυβέρνηση έχει καταδικάσει επαρκώς την Χεζμπολάχ όταν εκτοξεύει ρουκέτες κατά του Ισραήλ, ο Μορτάντα υποστήριξε: «Καταδικάζω οποιαδήποτε πράξη βίας, αλλά η Χεζμπολάχ δεν έχει διαπράξει βία». Αντίθετα, ισχυρίζεται ότι η ένοπλη ομάδα «έβαλε αποκλειστικά εναντίον στρατιωτικών στόχων».
Η μη καταδίκη των επιθέσεων της Χεζμπολάχ από την κυβέρνηση του Λιβάνου αλλά και η εμπλοκή του λιβανέζικου στρατού -για πρώτη φορά- μπορεί κάλλιστα να χρησιμοποιηθεί από το Τελ Αβίβ ως αφορμή για να επεκτείνει τα σχέδιά του στην χώρα με το επιχείρημα ότι απειλείται η ασφάλειά του.
Ανήσυχος αλλά πάντα έτοιμος για παζάρι ο Ερντογάν
Την ίδια ώρα η Άγκυρα παρακολουθεί τις εξελίξεις ανήσυχη. Ο Ερντογάν υπεστήριξε κατά την έναρξη των εργασιών της τουρκικής βουλής ότι η Τουρκία είναι ο επόμενος στόχος του Ισραήλ μετά τον Λίβανο. «Η κυβέρνηση του Ισραήλ, που προχωράει με τη θεωρία της γης της επαγγελίας και με θρησκευτικό φανατισμό, μετά την Παλαιστίνη και τον Λίβανο, το λέω ξεκάθαρα θα στοχεύσει τα εδάφη της δικής μας πατρίδας», επισημαίνοντας ότι «ο Νετανιάχου περιλαμβάνει την Ανατολία στα όνειρά του».
«Ακολουθεί μια ουτοπία και αυτή την αποκαλύπτει με διάφορες ευκαιρίες. Η απόσταση από την περιοχή Γιάιλανταγ που είναι στα σύνορά μας με τη Συρία μέχρι και τον Λίβανο είναι 170 χιλιόμετρα. Η Τουρκία με αυτοκίνητο απέχει με τον Λίβανο μόλις 2,5 ώρες. Η απόσταση της Αντιόχειας από τη Γάζα είναι όση η απόσταση της Αγκυρας από το Αϊδίνιο. Δηλαδή η κατοχἠ, η τρομοκρατία, η επιθετικότητα είναι ακριβώς δίπλα μας. Η επιθετικότητα του Ισραήλ βλέπουμε από τις δηλώσεις πως περιλαμβάνει και την Τουρκία. Θα συνεχίσουμε να στεκόμαστε απέναντι σε αυτήν την επιθετικότητα και στην κρατική τρομοκρατία με όλα τα μέσα που έχουμε […] Επαναλαμβάνω πως όποιο κι αν είναι το κόστος, η Τουρκία θα στέκεται ενάντια στο Ισραήλ…», τόνισε Τούρκος Πρόεδρος, αν και τα πεπραγμένα του δείχνουν ότι οι απόψεις του όπως και οι συμμαχίες του αλλάζουν άρδην εφ’ όσον αυτό καταστεί αναγκαίο.
Μπορεί η τουρκική κυβέρνηση να επενδύει σε ένα αφήγημα, όπου η χώρα βρίσκεται σε μόνιμη κατάσταση απειλής, ωστόσο σε περίπτωση νίκης του Τελ Αβίβ δεν αποκλείεται το αφήγημα αυτό να αλλάξει. Και ο Ερντογάν να προσφέρει «κλάδο ελιάς» στον Νετανιάχου για χάριν των ΝΑΤΟϊκών του συμμάχων και της αυξήσεως της επιρροής του στην περιοχή.
*πηγή: εφημερίδα «Εστία της Κυριακής»
