Ο βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης Σωκράτης Φάμελλος, υποψήφιος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, σε συνέντευξή του στον «Ελληνα Αγρότη» αναδεικνύει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πρωτογενής τομέας, τονίζοντας πως για να βρεθεί λύση χρειάζεται ένα ολιστικό και σύγχρονο σχέδιο.
- Του ΧΑΡΗ ΜΠΕΡΤΙΔΗ – Εφημερίδα «Έλληνας Αγρότης»
Οπως επισημαίνει, το πρόβλημα (κόστος, επιδοτήσεις, σχεδιασμός) οφείλεται εν πολλοίς στην αποτυχημένη διαπραγμάτευση της νέας ΚΑΠ και στο αποτυχημένο και χωρίς διαβούλευση εθνικό σχέδιο της κυβέρνησης Μητσοτάκη. «Εμείς δεσμευόμαστε για ένα ολιστικό και σύγχρονο σχέδιο ανασυγκρότησης της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, για το οποίο και θα επιδιώξουμε ευρύτερη κοινωνική συναίνεση από όλους τους φορείς και τις προοδευτικές δυνάμεις» λέει.
Ειδική αναφορά κάνει στο θέμα της ερήμωσης της υπαίθρου. Ο κ. Φάμελλος υποστηρίζει ότι «αν θέλουμε πραγματικά να επιστρέψει ο κόσμος στην ύπαιθρο, οφείλουμε πρωτίστως να διασφαλίσουμε καταρχάς ότι όλοι οι πολίτες θα έχουν πρόσβαση σε δημόσιες υποδομές Υγείας και Παιδείας, και στις υπηρεσίες που τους χρειάζονται. Χρειαζόμαστε επιπλέον νέο αναπτυξιακό σχεδιασμό, ο οποίος θα γίνει μαζί με τους τοπικούς φορείς».
Ποια είναι τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν ο αγρότης και ο κτηνοτρόφος σήμερα στην Ελλάδα;
Οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι μας σήμερα βρίσκονται αντιμέτωποι με τις συνέπειες μιας ευκαιριακής πολιτικής, η οποία άφησε τον πρωτογενή τομέα στην τύχη του, με υψηλά κόστη παραγωγής, μειωμένες επιδοτήσεις και μειωμένο εισόδημα. Και στα χρόνια προβλήματα, όπως η γήρανση του αγροτικού πληθυσμού, η έλλειψη επενδύσεων, οι παράνομες ελληνοποιήσεις προϊόντων, έρχονται να προστεθούν νέα, όπως η κλιματική κρίση και οι επιπτώσεις της, η απώλεια γης υψηλής παραγωγικότητας λόγω της άναρχης ανάπτυξης των ΑΠΕ και οι γραφειοκρατικές και διοικητικές δυσκολίες που εντείνονται από την υποστελέχωση των κρατικών υπηρεσιών. Απαιτείται νέα στρατηγική για τον πρωτογενή τομέα, με βαθιές μεταρρυθμίσεις, δικτύωση και αλυσίδες υπεραξίας με συμμετοχή της επιστήμης και των ίδιων των παραγωγών. Ομως, ούτε αυτό έχει υπάρξει τα τελευταία χρόνια – το αποδεικνύουν η αποτυχημένη διαπραγμάτευση της νέας ΚΑΠ και το αποτυχημένο και χωρίς διαβούλευση εθνικό σχέδιο της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Εμείς δεσμευόμαστε για ένα ολιστικό και σύγχρονο σχέδιο ανασυγκρότησης της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, για το οποίο θα επιδιώξουμε ευρύτερη κοινωνική συναίνεση από όλους τους φορείς και τις προοδευτικές δυνάμεις.
Σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ με εκατομμύρια σε «μαύρες τρύπες»: Ποιες λύσεις προτείνετε για την εξυγίανση του οργανισμού;
Βλέπουμε καθημερινά ότι η διαχείριση των κοινοτικών ενισχύσεων μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ πάει από το κακό στο χειρότερο, οδηγώντας ακόμα και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επιβάλει πρόστιμο-διόρθωση στη χώρα μας. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ έχει τεθεί υπό επιτήρηση, όμως τα προβλήματα, αντί να λύνονται, φαίνονται να αυξάνονται. Τα μεγάλα ζητήματα με τις λάθος πληρωμές και τα αχρεωστήτως καταβληθέντα, η πρόσφατη τραγικά μειωμένη προκαταβολή επιδοτήσεων, μικρότερη ακόμη και από αυτήν του 2023, αλλά και η τεράστια καθυστέρηση στην υποβολή των δηλώσεων ΟΣΔΕ φανερώνουν ότι ο οργανισμός βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Οι κυβερνητικές ευθύνες είναι τεράστιες. Χρειάζονται άμεση διοικητική και τεχνική αναδιάρθρωση, πρόσληψη νέου, μόνιμου προσωπικού, πλήρης, άμεση και έγκαιρη ενημέρωση των αγροτών, ψηφιοποίηση, διασταύρωση στοιχείων και διαφάνεια. Ο,τι ακριβώς χρειάζεται σε όλες τις κρίσιμες υπηρεσίες, που η κυβέρνηση Μητσοτάκη άφησε ηθελημένα να αποψιλωθούν από πόρους και προσωπικό.
Ερήμωση της υπαίθρου… Υπάρχει σωτηρία; Και, αν ναι, με ποιον τρόπο;
Η ερήμωση της υπαίθρου σχετίζεται προφανώς με το ευρύτερο δημογραφικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα, το οποίο απαιτεί στοχευμένες πολιτικές για τη στήριξη της οικογένειας και για προσφορά κοινωνικής στέγης, αλλά και με το γεγονός ότι έχουν υποβαθμιστεί τραγικά οι δημόσιες υποδομές και οι προοπτικές απασχόλησης. Αν θέλουμε πραγματικά να επιστρέψει ο κόσμος στην ύπαιθρο, οφείλουμε πρωτίστως να διασφαλίσουμε ότι όλοι οι πολίτες θα έχουν πρόσβαση σε δημόσιες υποδομές Υγείας και Παιδείας και στις υπηρεσίες που τους χρειάζονται. Χρειαζόμαστε επιπλέον νέο αναπτυξιακό σχεδιασμό, ο οποίος θα γίνει μαζί με τους τοπικούς φορείς: ποιες δραστηριότητες πρέπει να αναπτυχθούν με κατάλληλα φορολογικά και χρηματοδοτικά κίνητρα και με αγροτικές μικροπιστώσεις, και ποιες υποδομές πρέπει να προτεραιοποιηθούν, όπως η καθετοποίηση της επεξεργασίας και η προώθηση αγροτικών προϊόντων. Τα παραπάνω πρέπει να συνδυαστούν με αλλαγή του τρόπου χρηματοδότησης της Αυτοδιοίκησης, που σήμερα εντείνει την έλλειψη βασικών υποδομών και τις περιφερειακές ανισότητες, αντί να τις περιορίζει.
Ποιες τομές-παρεμβάσεις ξεχωρίζετε από τη θητεία σας στο υπουργείο Περιβάλλοντος; Πόσο σημαντική ήταν η πολιτική για τις περιοχές Natura;
Την περίοδο 2015-2019 έγινε μια συστηματική προσπάθεια για ανόρθωση των πολιτικών περιβάλλοντος, για να διορθωθούν προβλήματα και καθυστερήσεις δεκαετιών. Και αυτό παρά τους μνημονιακούς περιορισμούς και την έλλειψη πόρων. Μια από τις μεγαλύτερες τομές ήταν η επέκταση του Δικτύου Προστατευόμενων Περιοχών και η έναρξη του έργου των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών, Σχεδίων Προεδρικών Διαταγμάτων και Σχεδίων Διαχείρισης για τις περιοχές Natura 2000, που σκοπό είχε να καλύψει την πολυετή καθυστέρηση της χώρας, αλλά και την ανάγκη για ένα αποτελεσματικό πλαίσιο προστασίας της φύσης. Με τον τρόπο αυτόν θα είχαμε καθορισμό και οργάνωση και των υπόλοιπων χρήσεων γης, με προτεραιότητα στον πρωτογενή τομέα. Προχωρήσαμε επίσης στη μεταρρύθμιση των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών, στη βάση των αρχών της συμμετοχικής διοίκησης, προκειμένου όλοι οι τοπικοί φορείς και οι αγρότες να έχουν λόγο στις διαχειριστικές αποφάσεις. Δυστυχώς, έως σήμερα δεν έχει ολοκληρωθεί ούτε ένα Προεδρικό Διάταγμα από το έργο που ξεκίνησε ο ΣΥΡΙΖΑ, και φυσικά κατήργησε την τοπική, συμμετοχική διαχείριση.
Ολοκληρώσαμε επίσης πολλά εργαλεία σχεδιασμού, όπως τα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών, τα οποία απελευθέρωσαν τους τότε δεσμευμένους πόρους του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης για μεγάλα αρδευτικά έργα τα οποία είχαν μπλοκαριστεί το 2015. Με τον Εθνικό και τους Περιφερειακούς Σχεδιασμούς Διαχείρισης Αποβλήτων και το Εθνικό Σχέδιο Λυμάτων δεσμεύσαμε πόρους άνω των 2 δισ. ευρώ για έργα αποβλήτων και επεξεργασίας λυμάτων.
Οφείλω όμως να αναφερθώ και στον χωροταξικό/πολεοδομικό σχεδιασμό σε κάθε δήμο, που ξεκίνησε επί ΣΥΡΙΖΑ, αλλά καθυστερεί ανεπίτρεπτα, καθώς και στις ενεργειακές κοινότητες, μια μείζονα μεταρρύθμιση που θα έδινε φτηνό ρεύμα στην ύπαιθρο και στους αγρότες, η οποία υποβαθμίζεται συστηματικά εδώ και έξι χρόνια.
Πυρκαγιές: Εθνική στρατηγική για τα δάση
«Οι πολιτικές πρόληψης είναι ανεπαρκείς, τα Δασαρχεία παραμένουν αποψιλωμένα από προσωπικό και η συνεργασία Πυροσβεστικής και Δασικής Υπηρεσίας υποβαθμίστηκε, με πρόσφατη κοινή υπουργική απόφαση» αναφέρει ο Σωκράτης Φάμελλος.
Λειψυδρία σε όλη τη χώρα, ένα πρόβλημα που βλέπουμε ήδη και θα το έχουμε μπροστά μας. Μας οδηγούν σε ιδιωτικοποίηση του νερού; Ποια μέτρα πρέπει να λάβουμε για να αλλάξει η κατάσταση;
Παρά τις διαβεβαιώσεις για το αντίθετο, η κυβέρνηση Μητσοτάκη προσπαθεί εδώ και 6 χρόνια να προχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών νερού, χρησιμοποιώντας την «έμμεση» οδό, δηλαδή την παραχώρηση υποδομών ύδρευσης, αποχέτευσης και άρδευσης σε ιδιώτες. Παραδείγματα αποτελούν η προσπάθεια παραχώρησης μέσω ΣΔΙΤ της λειτουργίας και συντήρησης του εξωτερικού υδροδοτικού συστήματος της Αττικής, των υποδομών αποχέτευσης των ΔΕΥΑ αλλά και τα ΣΔΙΤ για τα αρδευτικά έργα. Πρόσφατα είχαμε και συνολική προσπάθεια ιδιωτικοποίησης της διαχείρισης νερού, μέσω του Οργανισμού Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας Α.Ε., μοντέλο που η κυβέρνηση σχεδιάζει να εφαρμόσει και αλλού. Αντιμετωπίζουμε πράγματι παρατεταμένη ξηρασία και έλλειψη νερού σε πολλές περιοχές. Η λύση όμως δεν είναι η ιδιωτικοποίηση ή η παραχώρηση των υποδομών σε ιδιώτες, με αυξημένο κόστος και για την Πολιτεία και για τους καταναλωτές. Είναι η υλοποίηση των έργων που χρειαζόμαστε, τα οποία «σχεδιάζονται» εδώ και χρόνια αλλά δεν προχωρούν, καθώς και παρεμβάσεις για την αποδοτική χρήση νερού, ιδίως στην άρδευση. Χρειάζονται επίσης προσλήψεις μόνιμου εξειδικευμένου προσωπικού στις ΔΕΥΑ και στους ΤΟΕΒ, και η συμμετοχή στις διοικήσεις των ίδιων των παραγωγών, ώστε να υπάρχουν διαφάνεια και ευθύνη στη διαχείριση των υποδομών.
Είναι απαραίτητη η αναβάθμιση των Δασαρχείων και η ενεργή (ξανά) συμμετοχή τους στην πρόληψη και την κατάσβεση των πυρκαγιών;
Οι Δασικές Υπηρεσίες οφείλουν να έχουν ουσιαστικό ρόλο στην αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών, είτε αναφερόμαστε στη διαχείριση των δασών και την πρόληψη είτε στον επιτελικό σχεδιασμό της κατάσβεσης. Σε αυτό συνηγορούν όλοι οι επιστημονικοί φορείς, αλλά και το πόρισμα της Επιτροπής Goldammer. Επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ έγιναν ουσιαστικά βήματα προς την κατεύθυνση αυτή: εκπονήθηκε δημόσια πολιτική πρόληψης, εγκρίθηκαν 500 προσλήψεις στελεχών στις Δασικές Υπηρεσίες και θεσπίστηκε για πρώτη φορά η υποχρεωτική συνεργασία του Πυροσβεστικού Σώματος και των Δασικών Υπηρεσιών. Ομως, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας επέλεξε με το «καλημέρα» να παγώσει τις προσλήψεις και να σταματήσει και το πρόγραμμα δασοπροστασίας με 5.000 εργαζομένους στον καθαρισμό των δασών. Σήμερα, έξι χρόνια μετά, βρισκόμαστε τραγικά πίσω από τις εξελίξεις που προκαλεί η κλιματική κρίση – οι διαχειριστικές μελέτες των δασών μόλις ξεκίνησαν και η διαχείριση των δασών εκχωρείται σε ιδιώτες. Οι πολιτικές πρόληψης είναι ανεπαρκείς, τα Δασαρχεία παραμένουν αποψιλωμένα από προσωπικό και η συνεργασία Πυροσβεστικής και Δασικής Υπηρεσίας υποβαθμίστηκε με πρόσφατη κοινή υπουργική απόφαση. Ακόμα και οι προσλήψεις εποχικού προσωπικού στα Δασαρχεία προκηρύχθηκαν φέτος με τραγική καθυστέρηση, στο τέλος του καλοκαιριού. Χρειαζόμαστε επανεκκίνηση της δασικής πολιτικής, με σωστή στελέχωση και με έμφαση στις πολιτικές πρόληψης και ανάπτυξης της οικονομίας του δάσους, όπως προέβλεπε η Εθνική Στρατηγική για τα Δάση του 2018.
Who Is Who
Ο Σωκράτης Φάμελλος είναι διπλωματούχος χημικός μηχανικός, με μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης στον Περιβαλλοντικό Σχεδιασμό. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Συνασπισμού της Αριστεράς και του ΣΥΡΙΖΑ. Τον Ιανουάριο του 2015 εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Β’ Θεσσαλονίκης, και έκτοτε επανεκλέγεται συνεχώς.
