Θα ζωντανέψει η θριαμβευτική εκλογή Τραμπ τον χειρότερο εφιάλτη για την ευρωπαϊκή οικονομία; Το ερώτημα αυτό βρίσκεται στο επίκεντρο του προβληματισμού για τις ευρωπαϊκές ηγεσίες, κορυφαία ινστιτούτα και οικονομολόγους καθώς πολύ εύκολα εάν ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ εφαρμόσει τις προεκλογικές του εξαγγελίες τότε ένας νέος εμπορικός πόλεμος μπορεί να επιφέρει σοβαρούς κλυδωνισμούς στην ευρωπαϊκή οικονομία ωθώντας την από τις συνθήκες χαμηλής ανάπτυξης που βρίσκεται σήμερα ,σε βαθιά ύφεση.
- Του Γιάννη Στεργίου
Ήδη προβλέπεται ότι θα είναι βαρύ το πλήγμα στην ευρωπαϊκή οικονομία, που ήδη έχει εξαιρετικά ασθενή ανάπτυξη, εάν ο Ντοναλτ Τραμπ, εφαρμόσει την οικονομική πολιτική “America First” που έχει εξαγγείλει προεκλογικά. Στην εξίσωση θα πρέπει να προσθέσει κανείς και τις εξαγωγές από την Κίνα, οι οποίες αν βρουν «τοίχο» στις ΗΠΑ, UA κατευθυνθούν στη Γηραιά Ήπειρο, που μοιάζει παντελώς ανοχύρωτη απέναντι στις πρακτικές αθέμιτου ανταγωνισμού .
Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα τονίσει την αύξηση των εμπορικών δασμών κατά 10% έως 20% για να προστατεύσει την εγχώρια μεταποιητική βιομηχανία της Αμερικής. Αυτό σημαίνει ότι τα ευρωπαϊκά προϊόντα θα καταστούν πιο ακριβά και λιγότερο ελκυστικά για τους Αμερικανούς καταναλωτές. Παράλληλα έχει μιλήσει για την αύξηση των δασμών στην Κίνα έως και 60% – ένα μέτρο στο οποίο κατέφυγε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Ένωση στον κλάδο των ηλεκτρικών οχημάτων για να περιορίσει τα φθηνά κινεζικά οχήματα που κατακλύζουν την αγορά της. Αν όμως οι ΗΠΑ συνεχίσουν τις βαριές εισφορές τους προς την Κίνα, θα προκληθεί ένας ολοκληρωτικός εμπορικός πόλεμος. Υπενθυμίζεται ότι κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του, ο Τραμπ επέβαλε δασμούς στο ευρωπαϊκό αλουμίνιο και χάλυβα.
Την έντονη ανησυχία του για τις επιπτώσεις στην Ευρώπη και την παγκόσμια οικονομία διατύπωσε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, υπογραμμίζοντας ότι αν ο νέος πρόεδρος προχωρήσει στην επιβολή δασμών και σε περαιτέρω αύξηση του δημόσιου χρέους των ΗΠΑ τότε αυτό θα πλήξει καθοριστικά την ήδη αδύναμη ευρωπαϊκή οικονομία με κίνδυνο ο ρυθμός ανάπτυξης της ευρωζώνης να μηδενιστεί ή και να κινηθεί αρνητικά. Με δεδομένες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν πολλές κυβερνήσεις όπως η Γερμανία που έχει να αντιμετωπίσει την κατάρρευση της κυβερνήσεως Σολτς και το οξύ πρόβλημα ης αποβιομηχάνισης της,τότε το μέλλον δεν φαντάζει και το τόσο ευοίωνο.
Οι δασμοί θα μπορούσαν να πλήξουν ιδιαίτερα τη Γερμανία, τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης και κόμβο εμπορίας αυτοκινήτων, με το ΑΕΠ της να υποχωρεί έως και 1,3%.
«Εάν οι ΗΠΑ εφαρμόσουν περισσότερους δασμούς στην Κίνα, αυτό εγκυμονεί τον κίνδυνο μεγαλύτερου όγκου κινεζικών εξαγωγών να καταλήξουν στην Ευρώπη. Με τη σειρά του, αυτό θα μπορούσε να αναγκάσει την ΕΕ να ακολουθήσει τις ΗΠΑ στην αύξηση των δασμών προκειμένου να προστατεύσει την ευρωπαϊκή βιομηχανία, αυξάνοντας τους κινδύνους ενός ολοκληρωτικού εμπορικού πολέμου με την Κίνα» τονίζουν κορυφαίοι οικονομολόγοι.
Είναι ενδεικτικό ότι η Goldman Sachs με τις άλλοτε ευρωπαϊκές ατμομηχανίες να διολισθαίνουν με αφορμή την εκλογή Τραμπ “έκοψε» τις εκτιμήσεις της για την ανάπτυξη της ΕΕ.
«Αναμένουμε ότι η πολιτική ατζέντα του προέδρου Τραμπ θα επηρεάσει τις ευρωπαϊκές οικονομικές προοπτικές μέσω πολλών καναλιών. Το πρώτο και πιο σημαντικό είναι οι εμπορικές εντάσεις που θα επηρεάσουν σημαντικά την ανάπτυξη. Ενώ ο προτεινόμενος γενικός δασμός 10% αποτελεί σαφή κίνδυνο, η βασική μας προσδοκία είναι ότι ο Τραμπ θα επιβάλει πιο περιορισμένο σύνολο δασμών στις ευρωπαϊκές οικονομίες, στοχεύοντας κυρίως στις εξαγωγές αυτοκινήτων» αναφέρει η Goldman Sachs σε σημείωμά της.
Το Ινσιτούτο Ifo του Μονάχου προειδοποίησε την ΕΕ να προετοιμαστεί για εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ, προτρέποντας τη Γερμανία και τις Βρυξέλλες να υιοθετήσουν μια στρατηγική ενάντια στα εμπορικά σχέδια του Τραμπ. «Αυτό σημαίνει βαθύτερη ολοκλήρωση της αγοράς υπηρεσιών της ΕΕ και αξιόπιστα αντίποινα κατά των ΗΠΑ», λέει η επικεφαλής του Κέντρου Εξωτερικού Εμπορίου του Ifo, Λιζάντρα Φλας.
Οι ευρωπαϊκές εξαγωγές στις Ηνωμένες Πολιτείες αφορούν μηχανήματα και οχήματα (207,6 δισ. ευρώ), χημικά προϊόντα (137,4 δισ. ευρώ) και άλλα προϊόντα της μεταποίησης (103,7 δισ. ευρώ), τα φάρμακα και τα φαρμακευτικά προϊόντα (με 55,6 δισ. ευρώ). Οι κλάδοι αυτοί αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 90% των διατλαντικών εξαγωγών της ΕΕ.
Οι επιπτώσεις
Δύο είναι οι πιο σοβαρές επιπτώσεις που θα επιφέρει η οικονομική πολιτική Τραμπ στην ΕΕ:
1. Η επιβολή δασμών στα εισαγόμενα ευρωπαϊκά προϊόντα θα προκαλέσει πολύ σοβαρούς κλυδωνισμούς στην εξαγωγική βιομηχανία της Ευρώπης, καθώς θα υποχρεώσει τις εταιρείες ή να μειώσουν τις τιμές τους για να απορροφήσουν το κόστος των δασμών και να μη χάσουν πωλήσεις στην αμερικανική αγορά. Κυρίως θα πληγεί η αυτοκινητοβιομηχανία, που , οι δασμοί του Τραμπ μπορεί να επιτείνουν την κρίση που αντιμετωπίζει οδηγώντας σε λουκέτα και απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας.
Επιπλέον, οι πολύ υψηλοί δασμοί στα προϊόντα της Κίνας αναπόφευκτα θα οδηγήσουν την οικονομία σε επιβράδυνση, περιορίζοντας και τη ζήτηση για ευρωπαϊκά προϊόντα. Σε ό,τι αφορά τη νομισματική πολιτική, το σχέδιο του Τραμπ μπορεί να οδηγήσει σε υψηλό πληθωρισμό: από τη μια οι δασμοί σε κάποιο βαθμό θα επιβαρύνουν τις τιμές, από την άλλη η μαζική απέλαση μεταναστών που έχει υποσχεθεί θα περιορίσει απότομα το εργατικό δυναμικό, προκαλώντας και από αυτή την πλευρά πίεση στον πληθωρισμό. Η Fed θα επιβραδύνει τη μείωση επιτοκίων ενώ και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι πολύ πιθανό να επανεξετάσει τις σχεδιαζόμενες μειώσεις επιτοκίων για να ενισχύσει το ευρώ.
Η ελληνική οικονομία
Η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να απεύχεται έναν ευρύ εμπορικό πόλεμο αφού θα πληγούν άμεσα και οι δικές της εξαγωγές. Ουδείς μπορεί να ξεχάσει άλλωστε, τις πυρετώδεις ζυμώσεις του 2019, όταν η ελληνική κυβέρνηση ασκούσε διπλωματικές πιέσεις στο State Department και το υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ για την εξαίρεση ελληνικών προϊόντων από τους αμερικανικούς δασμούς. Οι ΗΠΑ είναι η 5η σημαντικότερη αγορά για τις ελληνικές εξαγωγές και ο 14ος σημαντικότερος προμηθευτής της Ελλάδας για το 2023. Όπως προκύπτει από την ανάλυση της ελληνικής πρεσβείας στην Ουάσιγκτον, οι ελληνικές εξαγωγές αγαθών προς τις ΗΠΑ, αν και μειώθηκαν κατά 5% το 2023 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ανήλθαν σε 2,1 δισ. ευρώ, αντιστοιχώντας στο 4,2% των συνολικών εξαγωγών της χώρας μας κατά την περασμένη χρονια. Το 81% των ελληνικών εξαγωγών στις ΗΠΑ προήλθε από 30 κατηγορίες προϊόντων με εξαγωγές άνω των 12 εκατ. Ευρώ. Μεταξύ αυτών είναι:
- Λάδια από πετρέλαιο ή από ασφαλτούχα ορυκτά
- Λαχανικά παρασκευασμένα ή διατηρημένα αλλιώς παρά με ξίδι ή οξικό οξύ, όχι κατεψυγμένα
- Τσιμέντα-υδραυλικά
- Καρποί και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών, αλλιώς παρασκευασμένα ή διατηρημένα, με ή χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ή αλκοόλης
- Ελαιόλαδο και τα κλάσματά του, έστω και εξευγενισμένα, αλλά όχι χημικώς μετασχηματισμένα
- Πλάκες, ταινίες και φύλλα από αργίλιο
- Τυριά και πηγμένο γάλα για τυρί
Από την άλλη πλευρά,αρκετές ελληνικές εταιρίες έχουν παρουσία στις ΗΠΑ.
Ο Τραμπ έχει μιλήσει για μείωση του εταιρικού φορολογικού συντελεστή στο 15% για τις επιχειρήσεις που παράγουν προϊόντα εντός των ΗΠΑ, από τον τρέχοντα συντελεστή του 21%. Αυτή η κίνηση εκτιμάται ότι θα ευνοήσει σημαντικά όσες ελληνικές εταιρίες δραστηριοποιούνται ήδη στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Ενδεικτικά παραδείγματα είναι αυτά της τσιμεντοβιομηχανίας ΤΙΤΑΝ, της γαλακτοβιομηχανίας ΦΑΓΕ, ενώ, στα επόμενα χρόνια, στην ομάδα αυτή αναμένεται να προστεθεί και η Cenergy Holdings, με το εργοστάσιο καλωδίων, του οποίου εχει ξεκινήσει η ανέγερση στο Μέριλαντ καλύπτοντας τις ανάγκες της αμερικανικής αγοράς. Η Sunlight προχωρά στη δημιουργία δεύτερης εγκατάστασης στο Mebane, στην κομητεία Alamance της Βόρειας Καρολίνας, με το ύψος της επένδυσης να φτάνει τα 40 εκατ. δολάρια.
Η Flexopack, η αγόρασε οικόπεδο στην Πενσυλβάνια για τη δημιουργία παραγωγικών εγκαταστάσεων.Η Intralot, βγάζει ένα μεγάλο μέρος του ετήσιου τζίρου από τις πωλήσεις στην αμερικανική αγορά.
Πηγή: Εστία της Κυριακής
