Ο απολογισμός της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, που συζητείται από χθες Σάββατο στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος, είναι ένα πλαδαρό και άνευρο κείμενο, δίχως αιχμηρές γωνίες, το οποίο μπορούν να συνυπογράψουν με βολικές πινελιές όλες οι εσωκομματικές φυλές, χωρίς να εγκαταλείψουν τις πλάνες τους.
Μέσα σε μόλις πέντε θυελλώδη χρόνια… «βίαιης ενηλικίωσης», κατά τον Γιάννη Δραγασάκη, ο ΣΥΡΙΖΑ και η ηγεσία του, που ξεπήδησε από την κρίση των «συστημικών κομμάτων» για να συναντηθεί με τις πολιτικές αγωνίες μεγάλου τμήματος της κοινωνίας, «κατάφερε» να ματαιώσει τις προσδοκίες των πολιτών ότι υπάρχει εναλλακτικός δρόμος στον βίαιο οικονομικό και κοινωνικό μετασχηματισμό και την εθνική καταρράκωση της χώρας, που επέβαλλαν εκβιαστικά οι δανειστές, για να σώσουν τις τράπεζές τους.
Το συμπέρασμα αυτό, φυσικά, δεν περιλαμβάνεται στον απολογισμό. Ούτε το γεγονός, όπως επικρίνεται σήμερα, ότι στην πενταετία που προηγήθηκε, ο ΣΥΡΙΖΑ μεταλλάχθηκε σε κόμμα της σοσιαλδημοκρατίας, εγκαταλείποντας τα «ηθικά πρότυπα της Αριστεράς», τα οποία αναγνώριζαν παλαιότερα ακόμα και οι συντηρητικοί ιδεολογικοί αντίπαλοί της, με συνέπεια να καταλήξει στην ακραία έκπτωση να εφαρμόζει με υποδειγματική συνέπεια -και μάλιστα χωρίς ουσιαστικές κοινωνικές αντιστάσεις- αντιλαϊκές πολιτικές από το ανεξάντλητο ρεπερτόριο του νεοφιλελευθερισμού.
Το γεγονός ότι επιχείρησε να το κάνει «πιο πονόψυχα», εφαρμόζοντας κάποια ανεπαρκή μέτρα ασθενικής αναδιανομής δεν αναιρεί, όπως σχολιάζουν έμπειρα κομματικά στελέχη, την αλήθεια της βαριάς συνθηκολόγησης. Οι ρήξεις, το νέο ήθος και η αλλαγή που υποσχόταν από τα μπαλκόνια ο ανυποψίαστος Αλέξης Τσίπρας πάνω στον προεκλογικό οίστρο το 2014-15, κατέληξαν σε επαχθείς συμβιβασμούς για τη χώρα και σε ένα τρίτο Μνημόνιο, που πληρώθηκε και αυτό ακριβά από το υστέρημα των Ελλήνων.
Τέλος εποχής και αυτοκριτική ισορροπιών
Η απλή, ευθεία και έντιμη παραδοχή «διαψεύσαμε τις ελπίδες των απλών ανθρώπων και τελικά γίναμε ίδιοι με αυτούς που καταγγέλλαμε», δεν περιλαμβάνεται στον απολογισμό, όσο επίμονα και αν ψάξει κανείς στις 84 σελίδες του. Ο συστηματικός αναγνώστης μένει, εντούτοις, με την εντύπωση ότι, για τον ΣΥΡΙΖΑ τελείωσε οριστικά η εποχή που ο άνεμος κουβαλούσε μονάχα ευχές. Η ριζοσπαστική ρητορική δεν μπορεί, κατά γενική ομολογία, να αποσιωπήσει την μετάλλαξή του σε κόμμα του σοσιαλδημοκρατικού συρμού.
Οι διαφορές του με τη Ν.Δ. και τον συντηρητικό κορμό, όπως διαπιστώνουν ακόμα και οι πολιτικοί του φίλοι, δεν έχουν στρατηγικό βάθος. Εξαντλούνται στο επίπεδο των διατυπώσεων και της κυβερνητικής διαχείρισης, διανθισμένες με ψήγματα ριζοσπαστικών προτάσεων από το βυθισμένο αύτανδρα ιδεολογικό οπλοστάσιο. Αυτός είναι και ο λόγος, όπως σημειώνουν, που δεν έχει σήμερα τη δυνατότητα να παρουσιάσει ένα διαφορετικό, εναλλακτικό αφήγημα για τη χώρα.
Κακά τα ψέματα, αναφέρουν στην «κυριακάτικη δημοκρατία» στελέχη και απλά μέλη, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πλέον (βαρύ) παρελθόν. Όμως, η κόπωση των πολιτών και η διάψευση των προσδοκιών τους από όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις, όπως προσθέτουν, τους οδήγησαν να δώσουν τελικά στον ΣΥΡΙΖΑ μια δεύτερη ευκαιρία, σε αντίθεση με το εκλογικό μένος που εισέπραξαν οι προηγούμενοι.
Το εισηγητικό κείμενο του απολογισμού, που συνέταξαν οι Γιάννης Δραγασάκης, Αριστείδης Μπαλτάς και Θοδωρής Δρίτσας, εγκρίθηκε από την Πολιτική Γραμματεία την περασμένη Τρίτη. Σπεύδοντας, δε, να προλάβουν εσωκομματικές τρικυμίες, οι συντάκτες του ξεκαθάρισαν ότι συνιστά απλά «βάση για τη συζήτηση» στην Κεντρική Επιτροπή που αναμένεται να ολοκληρωθεί σήμερα στο στάδιο Tae Kwon Do στο Π. Φάληρο.
Η κίνηση αυτή κρίθηκε από την ηγεσία αναγκαία, μετά την αξίωση μεγάλης μερίδας μελών και στελεχών να καθαρίσει το τοπίο, εν όψει της εν εξελίξει διαδικασίας για τη διεύρυνση και τον επίσημο μετασχηματισμό του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και προκειμένου να μην επισκιάσει το όλο θέμα με άγονες εμπάθειες τις εργασίες του εαρινού συνεδρίου.
Με προσεγμένες δόσεις αυτοκριτικής, που αναφέρονται κυρίως σε άστοχες πολιτικές επιλογές, αποφεύγοντας, ωστόσο, τις ιοβόλες νύξεις στα πρόσωπα που τις εισηγήθηκαν (σ.σ.: παλιά αμαρτία της ανανεωτικής Αριστεράς…), αναγνωρίζεται στο κείμενο ότι μερικές από τις βασικές αιτίες της εκλογικής και πολιτικής υποχώρησης ήσαν το Μνημόνιο, η καθυστέρηση μέτρων για τη φορολογική ελάφρυνση της μεσαίας τάξης και των ασθενέστερων πολιτών, η υποτίμηση του αιτήματος για τάξη και ασφάλεια, η παροιμιώδης άγνοια για τις αντοχές των απλών ανθρώπων, οι ασταθείς χειρισμοί στο τοπίο των μέσων ενημέρωσης που οδήγησαν, όπως διαπιστώνεται σήμερα, σε ένα ασυνάρτητο και εχθρικό περιβάλλον, η αδυναμία αναδιάταξης του χρηματοπιστωτικού συστήματος και των χρεοκοπημένων τραπεζών, η προαναγγελία των τριπλών εκλογών.
Στο κεφάλαιο αυτό δεν λείπουν οι αυτοκριτικοί τόνοι για τους ερασιτεχνικούς χειρισμούς στις τραγωδίες στη Μάνδρα και, λίγο μετά, στο Μάτι Αττικής, που αποκάλυψαν την ολοκληρωτική απουσία κεντρικού σχεδιασμού.
Διαβάστε επίσης: Bαριές κουβέντες στη Βουλή! Τσίπρας: «Είστε πολιτικός απατεών» – Μητσοτάκης: «Δεν έχεις θέση σε μια κανονική Ελλάδα»
Εσωκομματικές βολές για τα λάθη
«Το κείμενο δεν ωραιοποιεί, αλλά ούτε και οδηγεί σε αυτομαστίγωση», εξηγεί στη «κυριακάτικη δημοκρατία» ένας από τους συγγραφείς του πονήματος, το οποίο θεωρείται βέβαιο ότι θα ανάψει φωτιές, κυρίως στις κομματικές οργανώσεις. Οι τελευταίες καταγγέλλουν τη μαζική μετακόμιση αξιωματούχων στο κράτος, με πρακτικό αποτέλεσμα την αποψίλωση στελεχών και την υποβάθμιση του ούτως ή άλλως αδύναμου οργανωτικά κόμματος και κυρίως την ανετοιμότητα να αναλάβει κυβερνητικές ευθύνες, προδήλως ελλείψει συγκροτημένου σχεδίου, όπως και την αφελή και ανώριμη ανάγνωση των διεθνών συσχετισμών και των διαθέσεων των δανειστών, οι οποίοι, στην πραγματικότητα, είχαν λάβει τις αποφάσεις τους για τη χώρα και δεν ανέχονταν εκβιαστικά διλήμματα.
Κοντολογίς, θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κάποιος το εν λόγω πόνημα μια ευσύνοπτη περιγραφή πολιτικής αυταπάτης, ιδίως στα σημεία όπου ασχολείται με τον απολογισμό των λαθών κατά τη διεκδίκηση της εξουσίας και το πρώτο κρίσιμο διάστημα της διακυβέρνησης, έως την υπογραφή του τρίτου Μνημονίου, όπου, κατά τον ΣΥΡΙΖΑ, δόθηκε «η άνιση μάχη».
«Μπορεί στο στάδιο της προετοιμασίας να επεξεργάζεται κανείς επιμελώς ‘‘σενάρια’’, αλλά, κατά κανόνα, βρίσκεται ένα ή περισσότερα βήματα πίσω, ιδιαίτερα σε περιόδους όπου ο πολιτικός χρόνος ρέει με ταχύτατους ρυθμούς», σημειώνεται στο κείμενο και προστίθεται αμέσως μετά: «Ενώ υπήρχε πλήρης συνείδηση ότι, σε περίπτωση εκλογικής νίκης μας, θα καλούμαστε να εμπλακούμε σε σκληρές και σύνθετες διαπραγματεύσεις με επίδικο κάποιο συμβιβασμό, δεν είχαμε προετοιμαστεί ούτε ψυχολογικά για αρνητικά ενδεχόμενα ούτε είχαμε προετοιμάσει, οσοδήποτε διακριτικά, την κοινή γνώμη για το ενδεχόμενο ή τα όρια ενός τέτοιου συμβιβασμού».
Δεν μάθαμε κάτι καινούργιο…
