Το «Middle East Pivot to Asia» (σ.σ. δηλαδή η στροφή της Μέσης Ανατολής προς την Ασία), είναι η κορωνίδα των ετήσιων εκδόσεων του think tank Asia House, που παρακολουθεί τις αυξανόμενες οικονομικές και πολιτικές διασυνδέσεις μεταξύ του Κόλπου και της Ασίας.
Η έκθεση του 2024 παρουσιάζει την τελευταία έρευνα του Asia House σχετικά με τις τάσεις του εμπορίου και των επενδύσεων μεταξύ των χωρών του Κόλπου και της Ασίας.
Η «στροφή» αυτή λοιπόν, θα ενισχυθεί το 2025, παρά την πτώση της αξίας του εμπορίου κατά 12% το 2023, λόγω κυρίως των απότομα χαμηλότερων τιμών του πετρελαίου.
Αυτή η έκθεση παρέχει τις πιο πρόσφατες πληροφορίες για τις βασικές διμερείς σχέσεις που οδηγούν στην νέα εποχή, συμπεριλαμβανομένων των συνεργασιών Σαουδικής Αραβίας–Κίνας, ΗΑΕ–Ινδίας, Χονγκ Κονγκ–Κόλπου και Κόλπου–ASEAN (Ένωση Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας: Βιετνάμ, Ινδονησία, Καμπότζη, Λάος, Μαλαισία, Μπρουνέι, Μιανμάρ, Σιγκαπούρη, Ταϊλάνδη, Φιλιππίνες).
Προσφέρει επίσης λεπτομερή ανάλυση της συνεργασίας Κόλπου-Ασίας, της σύναψης συμφωνιών και επενδύσεων σε κρίσιμους μη πετρελαϊκούς τομείς, όπως η τεχνητή νοημοσύνη (AI), οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι προηγμένες τεχνολογίες, οι κατασκευές και οι υποδομές κατά το παρελθόν έτος.
Η νέα εποχή
Το εμπόριο μεταξύ της Μέσης Ανατολής και της Κίνας αυξάνεται ταχύτερα από το συνολικό εμπόριο μεταξύ της περιοχής του Κόλπου και της Δύσης και το εμπόριο Κόλπου-Κίνας πρόκειται να επισκιάσει το εμπόριο της Μέσης Ανατολής με τη Δύση το 2027.
«Υποθέτοντας ότι και οι δύο εμπορικές σχέσεις συνεχίσουν να επεκτείνονται με ρυθμούς 2010-2023, το εμπόριο Κόλπου-Κίνας θα ξεπεράσει το εμπόριο Κόλπου-Δύσης το 2027», έγραψαν οι συντάκτες της έκθεσης στην προοπτική τους.
Η ανάπτυξη του εμπορίου μεταξύ των χωρών του Κόλπου και των αναδυόμενων αγορών στην Ασία, υπερβαίνει την ανάπτυξη του εμπορίου μεταξύ της Μέσης Ανατολής και των προηγμένων οικονομιών, για περισσότερο από μια δεκαετία.
Εάν μάλιστα η ανάπτυξη του εμπορίου ανάμεσα σε Αναδυόμενη Ασία και χώρες του Κόλπου συνεχίζει με μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 7,1% που παρατηρήθηκε μεταξύ 2010 και 2023, θα επεκταθεί από 451 δισεκατομμύρια δολάρια το 2023, σε περίπου 682 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2030.
Η ανάπτυξη του εμπορίου Κόλπου-Κίνας θα συνεχίσει να ξεπερνά αυτή με τη Δύση. Υποθέτοντας ότι και οι δύο εμπορικές σχέσεις θα συνεχίσουν να επεκτείνονται με ρυθμούς 2010-2023, το εμπόριο Κόλπου-Κίνας θα ξεπεράσει το εμπόριο Κόλπου-Δύσης το 2027.
Οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων και οι ηγέτες των επιχειρήσεων του Κόλπου και της Ασίας αναγνωρίζουν ολοένα και περισσότερο τη γεωπολιτική και γεωοικονομική σημασία της στροφής της Μέσης Ανατολής στην Ασία και επιδιώκουν να την αξιοποιήσουν.
Το 2024, υπεγράφησαν σημαντικές συμφωνίες, διμερείς πολιτικές ανταλλαγές υψηλού επιπέδου, περαιτέρω επενδύσεις από τα κρατικά επενδυτικά ταμεία του Κόλπου (SWF) στην Ασία και περισσότερες ασιατικές εταιρείες επεκτείνονται στον Κόλπο.
Οι μη πετρελαϊκοί τομείς στις χώρες του Κόλπου, ειδικότερα, δέχονται αυτήν την επένδυση, ενισχύοντας τις μελλοντικές προοπτικές ανάπτυξης.
«Ναι μεν, αλλά» για τη Δύση
Το χάσμα μεταξύ του εμπορίου της Αναδυόμενης Ασίας με τις χώρες του Κόλπου και του εμπορίου του Κόλπου με τις Προηγμένες Οικονομίες έχει μειωθεί από 193 δισεκατομμύρια δολάρια το 2010, σε 82,3 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2022.
Όμως, παρά το γεγονός ότι η Δύση (ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο και Ευρωζώνη) εξαρτάται λιγότερο από τους υδρογονάνθρακες του Κόλπου από ότι η Ασία, το εμπόριο του Κόλπου με τις Προηγμένες Οικονομίες αποδείχθηκε ανθεκτικό.
Μειώθηκε μόνο κατά 2,1% μεταξύ 2022 και 2023, σε σύγκριση με πτώση 12% στο εμπόριο με την Αναδυόμενη Ασία, διευρύνοντας το χάσμα στα 131 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ωστόσο, οι μακροπρόθεσμες τάσεις ανάπτυξης, ευνοούν το εμπόριο της Αναδυόμενης Ασίας με τις χώρες του Κόλπου, καθώς οι μεγαλύτερες οικονομίες και στις δύο περιφέρειες απολαμβάνουν καλές άμεσες και μακροπρόθεσμες προοπτικές.
«Τρώει τη σκόνη τους»
Η οικονομική διαφοροποίηση του Κόλπου οδηγεί σε ανάπτυξη εκτός του πετρελαίου, δημιουργώντας ευκαιρίες για ασιατικές εταιρείες στον τομέα των κατασκευών, των υποδομών, της τεχνολογίας, της βιωσιμότητας και των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.
Οι οικονομικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις των κρατών του Κόλπου συνεχίζονται με ρυθμό, προσελκύοντας ασιατικές επενδύσεις, εταιρείες και ταλέντα. Νέα αεροπορικά δρομολόγια μεταξύ του Κόλπου και της Ασίας, θα ενισχύσουν τον τουρισμό και την επιχειρηματική συνδεσιμότητα.
Για αυτούς τους λόγους, σχολιάζει το think tank στην έκθεσή του, το εμπόριο της Αναδυόμενης Ασίας με τις χώρες του Κόλπου θα συνεχίσει να αυξάνεται και βρίσκεται σε καλό δρόμο για να φθάσει τα 682 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2030, εάν συνεχίσει με τον μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 7,1% που παρατηρήθηκε μεταξύ 2010 και 2023.
Το Asia House αναμένει επίσης ότι η ανάπτυξη του εμπορίου Κόλπου-Κίνας θα συνεχίσει να ξεπερνά το εμπόριο Κόλπου-Δύσης.
Οι προβλέψεις δείχνουν ότι το εμπόριο Κόλπου-Κίνας θα ξεπεράσει το εμπόριο Κόλπου-Δύσης το 2027, αυξάνοντας από 225 δισεκατομμύρια δολάρια το 2023, σε 325 δισεκατομμύρια δολάρια.
Οι κίνδυνοι και ο «παράγοντας» Τραμπ
Όπως σημειώνεται όμως στην έκθεση του think tank, παρά τη γενική θετική τάση, υπάρχουν ορισμένοι κίνδυνοι από τη νέα εποχή της συνεργασίας της Μέσης Ανατολής με την Ασία.
Η αστάθεια των τιμών του πετρελαίου, η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή και οι εντάσεις ΗΠΑ-Κίνας θα μπορούσαν όλα να επηρεάσουν το εμπόριο και τις επενδύσεις.
Η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή έχει επιδεινωθεί σημαντικά τον περασμένο χρόνο και εξαπλώθηκε από τη Γάζα στον Λίβανο, το Ιράν και την Υεμένη.
Ενώ οι εμπορικές σχέσεις Κόλπου-Ασίας δεν έχουν επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό μέχρι στιγμής, η σύγκρουση είναι γεγονός ότι δημιουργεί αβεβαιότητα στην περιοχή.
Η επερχόμενη κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ θα μπορούσε ενδεχομένως να επηρεάσει τη στροφή με διάφορους τρόπους.
Οι δασμοί που προτείνει ο εκλεγμένος Αμερικανός Πρόεδρος στις κινεζικές και παγκόσμιες εισαγωγές, ενδέχεται να υπονομεύσουν το παγκόσμιο εμπόριο, αλλά μπορεί επίσης να ενθαρρύνουν στενότερους οικονομικούς δεσμούς μεταξύ του Κόλπου και της Ασίας.
Υπάρχει, ωστόσο, ο κίνδυνος η κυβέρνησή του να πιέσει τις χώρες του Κόλπου να μειώσουν τη συνεργασία με την Κίνα, ιδιαίτερα στον τομέα της τεχνολογίας. Επιπλέον, μια επιστροφή της προηγούμενης εκστρατείας «μέγιστης πίεσης» του Τραμπ εναντίον του Ιράν, θα μπορούσε να εντείνει τις περιφερειακές εντάσεις.
- Δείτε ολόκληρη την έκθεση «The Middle East Pivot to Asia»:
