Οι Τούρκοι μάς στέλνουν θάνατο: Τίγκα σε φυτοφάρμακα, παθογόνα και μυκοτοξίνες τα διατροφικά «σκουπίδια» τους!

Σε μια αποκάλυψη-σοκ προχώρησε το Nordic Monitor για τα διατροφικά «σκουπίδια» που στέλνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση η Τουρκία, θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία και τη ζωή των Ευρωπαίων πολιτών, μεταξύ αυτών φυσικά και οι Έλληνες, οι οποίοι δυστυχώς προμηθεύονται αρκετά από τα όσα «ξεφεύγουν» απ΄τους ελέγχους.

Όπως αποκαλύπτει ο εξόριστος Τούρκος δημοσιογράφος Αμπντουλάχ Μποζκούρτ, η Τουρκία βρίσκεται ξανά στην κορυφή της λίστας με τους παραβάτες της ασφάλειας τροφίμων της ΕΕ, καθώς οι εξαγωγές της αντιμετωπίζουν εκτεταμένες απορρίψεις!

«Πέρυσι, τα τουρκικά προϊόντα αντιπροσώπευαν την πλειονότητα των ειδοποιήσεων που εκδόθηκαν από το Σύστημα Ταχείας Προειδοποίησης για Τρόφιμα και Ζωοτροφές (RASFF) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αντανακλώντας ένα ανησυχητικό και συστημικό μοτίβο ρυθμιστικών αστοχιών στην Τουρκία. Αυτές οι ελλείψεις φαίνεται να επιδεινώνονται από την αυξανόμενη διαφθορά και τη διάβρωση της θεσμικής ακεραιότητας, που οδηγούνται από απροκάλυπτες πολιτικές παρεμβάσεις, κομματισμό και ευνοιοκρατία», σημειώνει ξεκινώντας το άρθρο του το Nordic Minotor, δίνοντας μια… ιδέα για το τι έπεται.

Το RASFF, ένας κρίσιμος μηχανισμός για τη διασφάλιση της ασφάλειας και της ποιότητας των εισαγόμενων προϊόντων διατροφής, έχει εκδώσει 488 κοινοποιήσεις σχετικά με προϊόντα προέλευσης Τουρκίας, σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη από το Nordic Monitor με βάση τα δεδομένα του RASFF.

Αυτό αντιπροσωπεύει ένα νέο ρεκόρ, ξεπερνώντας τις 408 ειδοποιήσεις που εκδόθηκαν το 2023, έτος κατά το οποίο η Τουρκία ήταν επίσης στην κορυφή της λίστας με τις περισσότερες ειδοποιήσεις.

• Ο πλήρης κατάλογος ειδοποιήσεων σε μορφή Excel που εξέδωσε το RASFF σχετικά με τις τουρκικές εξαγωγές στην ΕΕ το 2024: Δείτε τον πατώντας ΕΔΩ.
  

Σύμφωνα με τα στοιχεία, σχεδόν όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ εντόπισαν διάφορους κινδύνους για τη δημόσια υγεία σε τρόφιμα και ζωοτροφές που εισάγονται από την Τουρκία, με αποτέλεσμα να εκδίδουν προειδοποιήσεις μέσω του RASFF.

Πολλά τουρκικά προϊόντα απορρίφθηκαν από τις συνοριακές αρχές ελέγχου, εμποδίζοντας την είσοδό τους στην εγχώρια αγορά, ενώ άλλα διαπιστώθηκε ότι παραβίασαν τους κανονισμούς για την ασφάλεια των τροφίμων αφότου έφτασαν στην καταναλωτική αγορά.

Στέλνουν «θάνατο»

Η έλλειψη οποιασδήποτε σημαντικής βελτίωσης από το προηγούμενο έτος, σε συνδυασμό με μια τάση επιδείνωσης που χαρακτηρίζεται από αυξανόμενο αριθμό παραβιάσεων που αφορούν τουρκικά προϊόντα, υπογραμμίζει την αποτυχία και πιθανώς την απροθυμία των τουρκικών αρχών να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά το ζήτημα.

Οι κοινοποιήσεις ασφαλείας του RASFF επικεντρώθηκαν κυρίως σε θέματα όπως υπολείμματα φυτοφαρμάκων, παθογόνους μικροοργανισμούς, μόλυνση, εσφαλμένη επισήμανση, μη εγκεκριμένα πρόσθετα και μυκοτοξίνες.

Παραδείγματα τουρκικών προϊόντων διατροφής που έχουν απορριφθεί περιλαμβάνουν αποξηραμένα σύκα και φιστίκια που έχουν μολυνθεί με αφλατοξίνες και ωχρατοξίνη.

• Δελταμεθρίνη (Deltamethrin-εντομοκτόνο), pyraclostrobin (μυκητοκτόνο), acetamiprid (εντοµοκτόνο), sulfoxaflor (εντομοκτόνο) και χλωροπυριφός (chlorpyrifos-φυτοφάρμακο) ανιχνεύθηκαν σε φρέσκα ρόδια.
• Σαλμονέλα βρέθηκε σε αλεσμένα φουντούκια, πάπρικα σε σκόνη, αποφλοιωμένο σουσάμι, κύμινο και μασητικάγια σκύλους.
• Εντεροβακτηρίδια εντοπίστηκαν σε τροφή για γάτες.
• Phosmet (εντομοκτόνο) βρέθηκε στα φρέσκα λεμόνια, ενώ υψηλά επίπεδα καδμίου και chlorpyrifos (φυτοφάρμακο) εντοπίστηκαν στις ντομάτες.
• Acetamiprid (εντομοκτόνο) υπήρχε στα σταφύλια, φορμετανικό (εντομοκτόνο) στις φρέσκες πιπεριές, υπερβολικό διοξείδιο του θείου στα αποξηραμένα βερίκοκα και fosthiazate (εντομοκτόνο) στα αγγούρια.

Άλλα ζητήματα που εντοπίστηκαν, περιλαμβάνουν:

• τη μη εξουσιοδοτημένη χρήση διοξειδίου του τιτανίου στα ρεβίθια,
• την αφλατοξίνη (μυκοτοξίνη) σε μείγματα μπαχαρικών,
• τα πλαστικά σωματίδια στους μύλους αλατιού και
• το αλουμίνιο και το αρσενικό σε κεραμικά πιάτα.
• Παρασιτοκτόνα όπως το diflubenzuron βρέθηκαν στα αχλάδια,
• το chlorothalonil (μυκητοκτόνο) στα πράσινα δαμάσκηνα και
• τα flonicamid (εντομοκτόνο) και etoxazole (ακαρεοκτόνο) στις πιπεριές.
• Μονοχλώριο και προπανοδιόλη ανιχνεύθηκαν στο ελαιόλαδο, ενώ υψηλά επίπεδα νιτρωδών στο μεταλλικό νερό.
• Χλωροπυριφός (φυτοφάρμακο) βρέθηκε στα κάστανα,
• chlormequat (τοξικό γεωργικό χημικό) στα αγγούρια και
• υπερβολικό διοξείδιο του θείου στα αποξηραμένα βερίκοκα που εισάγονται από την Τουρκία.

Οι ανησυχίες που επισημαίνονται από το RASFF έχουν επιπτώσεις που εκτείνονται πέρα ​​από την ευρωπαϊκή αγορά. Οι προειδοποιήσεις που εκδόθηκαν από το RASFF κοινοποιήθηκαν επίσης στο Διεθνές Δίκτυο Αρχών για την Ασφάλεια των Τροφίμων (INFOSAN), μια παγκόσμια πρωτοβουλία που ιδρύθηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) και τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας (FAO).

Το INFOSAN διευκολύνει την ταχεία ανταλλαγή πληροφοριών και τη συνεργασία μεταξύ των χωρών μελών για την προώθηση και τη διασφάλιση της ασφάλειας των τροφίμων παγκοσμίως.

Σκάνδαλο που δεν αντιμετωπίζεται

«Αυτά τα ευρήματα υπογραμμίζουν τις επίμονες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι χώρες της ΕΕ όσον αφορά τη διασφάλιση της ασφάλειας των τροφίμων που προέρχονται από την Τουρκία. Τονίζουν επίσης την επείγουσα ανάγκη για πιο ισχυρά συστήματα παρακολούθησης για τις τουρκικές εξαγωγές και την αυξημένη πίεση στην κυβέρνηση του Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν να υποχρεώσει τις τουρκικές αρχές να επιβάλουν αυστηρή τήρηση των διεθνών προτύπων», σχολιάζει το Nordic Monitor.

Το RASFF χρησιμεύει ως ζωτική πλατφόρμα για τη διευκόλυνση της ταχείας επικοινωνίας μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και των συνδεδεμένων χωρών, σχετικά με τους κινδύνους που σχετίζονται με τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές.

Αν και η Τουρκία δεν είναι μέλος της ΕΕ, παραμένει υποψήφια χώρα που φιλοδοξεί να γίνει μέλος στο μπλοκ… Ως μέρος της συμφωνίας της για την τελωνειακή ένωση με την ΕΕ και του καθεστώτος της ως υποψήφιας χώρας στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις, η Τουρκία είναι υποχρεωμένη να ευθυγραμμίσει τους νόμους και τους κανονισμούς της με το κεκτημένο της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της εναρμόνισης των προτύπων της για την ασφάλεια των τροφίμων με εκείνα της ΕΕ.

Ωστόσο, η Άγκυρα δεν έχει καταφέρει να αντιμετωπίσει τον αυξανόμενο αριθμό παραβιάσεων παρά το γεγονός ότι είναι σημαντικός εξαγωγέας τροφίμων στην ευρωπαϊκή αγορά και η ΕΕ λειτουργεί ως ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας.

Σύμφωνα με το αποκαλυπτικό άρθρο, οι ειδικοί αποδίδουν την αυξανόμενη διαφθορά στους τουρκικούς θεσμούς, την αδικαιολόγητη πολιτική παρέμβαση, τα στενά συμφέροντα και τον κραυγαλέο νεποτισμό – που ευνοεί τον κομματισμό έναντι της αξίας σε κυβερνητικές θέσεις – ως τους κύριους παράγοντες που υπονομεύουν τους ρυθμιστικούς φορείς.

Η κυβέρνηση Ερντογάν έχει αντιμετωπίσει πολλές κατηγορίες ότι χρησιμοποιεί ρυθμιστικούς φορείς για πολιτικούς σκοπούς, συμπεριλαμβανομένης της στόχευσης επιχειρηματικών οντοτήτων που ανήκουν και λειτουργούν από αντιπάλους και επικριτές της, ενώ προστατεύει αμφισβητούμενες επιχειρήσεις που διευθύνονται από υποστηρικτές της.

Οι ανησυχητικές τάσεις στα δεδομένα του RASFF για την Τουρκία υπογραμμίζουν την εκτεταμένη διάβρωση των τουρκικών ιδρυμάτων που είναι επιφορτισμένοι με την προστασία της δημόσιας υγείας και τη διασφάλιση ότι τα τρόφιμα και οι ζωοτροφές δεν θέτουν κανέναν κίνδυνο για την υγεία των καταναλωτών.

Η Τουρκία δεν έχει λάβει ακόμη σοβαρά μέτρα για να αντιμετωπίσει τις αυξανόμενες ανησυχίες σχετικά με τις εξαγωγές τροφίμων και ζωοτροφών της.

Η εξέταση τροφίμων και προϊόντων που σχετίζονται με τρόφιμα για συμμόρφωση με τη δημόσια ασφάλεια στην Τουρκία διενεργείται από την Τουρκική Διεύθυνση Ασφάλειας και Ελέγχου Τροφίμων, η οποία λειτουργεί υπό το Υπουργείο Γεωργίας και Δασών.

Ως ορισμένος και επίσημος εταίρος του RASFF, η διεύθυνση είναι υπεύθυνη για την παρακολούθηση και τη ρύθμιση των προτύπων ασφάλειας των τροφίμων. Διαχειρίζεται επίσης μια σχετική ιστοσελίδα που περιλαμβάνει προϊόντα διατροφής που έχουν τροποποιηθεί κατά παράβαση των καθιερωμένων κανόνων και κανονισμών.

Τουρκική «γαργάρα»

Ωστόσο, όπως τονίζει το Nordic Monitor, μια ανασκόπηση του ιστότοπου της τουρκικής διεύθυνσης αποκαλύπτει μια κραυγαλέα παράλειψη:  Τα προϊόντα που ανακαλούνται από την ευρωπαϊκή αγορά ή απορρίπτονται από τελωνειακούς υπαλλήλους της ΕΕ, συχνά δεν αναφέρονται!

Για παράδειγμα, δεν εκδόθηκαν προειδοποιήσεις το 2024 για αποξηραμένα σύκα ή φιστίκια, παρά τις πολλαπλές κοινοποιήσεις της ΕΕ σχετικά με αυτά τα προϊόντα.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εξαγωγείς πωλούν συχνά τα ίδια προϊόντα στο εσωτερικό, η διεύθυνση θα έπρεπε να έχει εκδώσει τις αντίστοιχες προειδοποιήσεις.

Ομοίως, δεν υπήρξαν ειδοποιήσεις σχετικά με τις ντομάτες, παρόλο που οι τουρκικές ντομάτες απορρίφθηκαν επανειλημμένα τόσο από την ΕΕ όσο και από τη Ρωσία, λόγω υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων.

Τον Αύγουστο, η Σουηδία ενημέρωσε το RASFF ότι ένα προϊόν ρεβιθιού που εξήγαγε η τουρκική εταιρεία Köy Leblebici περιείχε μη εξουσιοδοτημένη χρήση διοξειδίου του τιτανίου στην παραγωγή του, με αποτέλεσμα την απαγόρευση πωλήσεων των προϊόντων της εταιρείας. Το Βέλγιο απέσυρε επίσης το προϊόν από την αγορά του. Ωστόσο, καμία ανάλογη ανάκληση δεν εκδόθηκε στην Τουρκία, ούτε ξεκίνησε έρευνα στην εταιρεία για την παράβαση.

Τον Ιανουάριο του 2024 η Γαλλία γνωστοποίησε στο RASFF ότι μια έρευνα είχε αποκαλύψει την παρουσία μολύβδου, φθαλικών ενώσεων και φωτοεκκινητήρων σε κουτιά πίτσας που εισήχθησαν από την Τουρκία, προκαλώντας ανάκληση στην αγορά. Ωστόσο, δεν έγινε καμία αντίστοιχη ενέργεια στην Τουρκία σχετικά με τα προϊόντα αυτά.

Η επίσημη απάντηση της Τουρκίας στις προειδοποιήσεις που μεταδόθηκαν από το RASFF ήταν αντιφατική. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η Άγκυρα έδωσε απαντήσεις στις ειδοποιήσεις, αλλά σε πολλές περιπτώσεις απλώς τις αγνόησε, παρά τις επίσημες ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ζητούσαν διευκρινίσεις.

Η ΕΕ έχει επανειλημμένα ζητήσει ενημερώσεις σχετικά με τις ενέργειες ή τα μέτρα πολιτικής που έλαβε η τουρκική κυβέρνηση για να διασφαλίσει την ασφάλεια των προϊόντων τουρκικής προέλευσης, αλλά χωρίς ουσιαστική απάντηση τις περισσότερες φορές.

Ο αυξανόμενος αριθμός προειδοποιήσεων που εκδίδονται από το RASFF έχει επίσης προσελκύσει την προσοχή της αντιπολίτευσης της Τουρκίας.

Στις 30 Απριλίου 2024, ένας βουλευτής της αντιπολίτευσης υπέβαλε κοινοβουλευτική ερώτηση στην κυβέρνηση, απευθυνόμενη στον Υπουργό Γεωργίας και Δασών İbrahim Yumaklı.

Η έρευνα επεδίωξε διευκρινίσεις σχετικά με την τύχη των προϊόντων που απορρίφθηκαν από την ΕΕ και εάν στη συνέχεια διατέθηκαν στην εγχώρια αγορά. Ο βουλευτής ρώτησε επίσης πόσοι παραγωγοί έχουν ερευνηθεί και εάν επιβλήθηκαν πρόστιμα στους υπεύθυνους για προϊόντα που θέτουν σε κίνδυνο την υγεία του κοινού.

Τον Ιούνιο, ο Yumaklı απάντησε στην κοινοβουλευτική ερώτηση δηλώνοντας ότι τα προϊόντα που παράγονται στην Τουρκία υποβάλλονται σε πρόσθετους ελέγχους πριν από την εξαγωγή, με βάση τις απαιτήσεις της χώρας εισαγωγής ή τους εντοπισμένους κινδύνους. «Μόνο προϊόντα που πληρούν τους κανονισμούς της χώρας προορισμού εγκρίνονται για εξαγωγή», δήλωσε.

Ωστόσο, αυτή η εξήγηση δεν έδωσε απαντήσεις για τον υψηλό αριθμό τουρκικών εξαγωγών που απορρίφθηκαν από την ΕΕ για μη συμμόρφωση με τα πρότυπα ασφάλειας τροφίμων και ζωοτροφών, αφήνοντας αναπάντητα κρίσιμα ερωτήματα. Ο Yumaklı απέφυγε να απαντήσει στα περισσότερα από τα συγκεκριμένα ερωτήματα που τέθηκαν.

Αντίθετα, είπε ότι η Τουρκία συνεργάζεται ενεργά με το RASFF, παρακολουθεί τις ειδοποιήσεις και καταστρέφει προϊόντα που απορρίπτονται από την ΕΕ, εάν διαπιστωθεί ότι παραβιάζουν τους κανονισμούς για την ασφάλεια των τροφίμων και των ζωοτροφών της Τουρκίας.

Ισχυρίστηκε επίσης ότι οι τουρκικές αρχές παρέχουν εκπαίδευση συμμόρφωσης σε παραγωγούς και εξαγωγείς και ότι τα προϊόντα που επισημαίνονται από το RASFF υποβάλλονται σε εντατικοποιημένες επίσημες επιθεωρήσεις για να διασφαλιστεί η αυστηρότερη τήρηση των προτύπων ασφάλειας τροφίμων.

Επιπλέον, περιέγραψε τις διαδικασίες για το χειρισμό των επιστρεφόμενων προϊόντων, αλλά δεν διευκρίνισε τα επίμονα κενά στην επιβολή ή τους λόγους πίσω από τα υψηλά ποσοστά απόρριψης της ΕΕ.

• Επιστολή του Ibrahim Yumaklı προς το τουρκικό κοινοβούλιο για τις προειδοποιήσεις του RASFF:

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου του τέλους του έτους στις 26 Δεκεμβρίου 2024, ο Yumaklı επανέλαβε τα ίδια σημεία, δηλώνοντας ότι τα μη συμμορφούμενα προϊόντα που απορρίφθηκαν από την ΕΕ καταστράφηκαν.

Τόνισε επίσης ότι το υπουργείο αύξησε τις επιθεωρήσεις φυτοφαρμάκων, υποστηρίζοντας: «Έχουμε πάρει σχεδόν 250.000 δείγματα από περιοχές παραγωγής πριν τη συγκομιδή, επιχειρήσεις τροφίμων μετά τη συγκομιδή και ολόκληρη την τροφική αλυσίδα πριν από την εξαγωγή. Καταστρέφουμε όσα κρίνονται απαράδεκτα κατά τη διάρκεια των επιθεωρήσεων».

Παρά τους ισχυρισμούς αυτούς, ο υπουργός δεν ασχολήθηκε με τα υποκείμενα ζητήματα της συνεχούς μη συμμόρφωσης ή του μεγάλου αριθμού τουρκικών προϊόντων που απορρίπτονται από την ΕΕ.