Για έξι μήνες, δηλαδή μέχρι και τις 30 Σεπτεμβρίου του 2025, αναμένεται να ανασταλεί η άσκηση αγωγών από το Δημόσιο για τη διεκδίκηση ιδιωτικών ακινήτων, καθώς και η πρόοδος αγωγών που έχουν ήδη κατατεθεί και εκκρεμούν, σύμφωνα με τροπολογία του υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη.
Με την τροπολογία αυτή και κυρίως με την συνολική νομοθετική ρύθμιση που θα ακολουθήσει, αντιμετωπίζεται ένα σημαντικό πρόβλημα που ανέκυψε για χιλιάδες ιδιοκτήτες σε όλη τη χώρα, οι οποίοι βρέθηκαν αντιμέτωποι με αμφισβήτηση της κυριότητας των ακινήτων τους. Με τις αγωγές αυτές το Δημόσιο διεκδικεί την ιδιοκτησία ακινήτων ή και ολόκληρων περιοχών με βάση έγγραφα ακόμη και της Τουρκοκρατίας. Οι αγωγές πολλαπλασιάστηκαν τους τελευταίους μήνες, ενόψει της ολοκλήρωσης του Κτηματολογίου και της λήξης των προθεσμιών για την άσκηση αγωγών διόρθωσης των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών. Σημειώνεται ότι στις περισσότερες περιπτώσεις οι αγωγές αυτές απορρίπτονται ως αβάσιμες καθώς ο Άρειος Πάγος έχει κρίνει πως δεν αρκούν τα έγγραφα της εποχής της Τουρκοκρατίας αλλά – προκειμένου να γίνει δεκτή η αγωγή– χρειάζεται τίτλος ή πραγματική νομή ή κατοχή εκ μέρους του Δημοσίου. Ωστόσο, αγωγές εξακολουθούν να κατατίθενται επειδή δεν έχουν διαμορφωθεί ακόμη συνολικά κριτήρια για το πότε θα ασκούνται και πότε όχι, τα οποία να καθοδηγούν τη Διοίκηση και το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους. Τα κριτήρια αυτά – με γνώμονα τη νομολογία του Αρείου Πάγου – θα θεσπιστούν το επόμενο διάστημα με την συνολική νομοθετική παρέμβαση που βρίσκεται υπό κατάρτιση. Η ρύθμιση αυτή θα παρέχει στη Διοίκηση και το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους τις κατευθύνσεις για τις διεκδικήσεις που θα προβάλλει το Δημόσιο και για τις περιπτώσεις, στις οποίες δεν θα αντιδικεί με τους πολίτες. Κατ’ αποτέλεσμα, πολλές από τις εκκρεμείς δίκες, των οποίων η πρόοδος αναστέλλεται, θα λήξουν με την παραίτηση εκ μέρους του Δημοσίου και θα αποφευχθεί η περιττή ταλαιπωρία των πολιτών, η ενασχόληση των υπηρεσιών και του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους με υποθέσεις που δεν ωφελούν το Δημόσιο, καθώς και ο φόρτος των Δικαστηρίων. Έως την ψήφιση της συνολικής ρύθμισης μεσολαβεί η ρύθμιση για την εξάμηνη αναστολή η οποία προβλέπει ότι δεν θα κατατίθενται νέες αγωγές και ότι, για αγωγές που έχουν κατατεθεί, θα διακόπτεται προσωρινά, για έξι μήνες, η πρόοδος της διαδικασίας. Σχετικά με το θέμα θα υπάρξει άμεσα ενημέρωση από τη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας σε όλες τις αρμόδιες Κτηματικές Υπηρεσίες του Δημοσίου. Σημειώνεται ότι πολίτες που επιθυμούν να μην καθυστερήσει η πρόοδος της δίκης τους μπορούν να ζητήσουν την κανονική πρόοδο της δίκης με αίτησή τους στον Πρόεδρο του αρμόδιου τριμελούς συμβουλίου. Έτσι, πολίτες που δεν επιθυμούν να αναμένουν τη συνολική νομοθετική ρύθμιση αλλά προσδοκούν την άμεση δικαστική δικαίωσή τους δεν θίγονται από τη ρύθμιση της τροπολογίας.
Τέλος στην ταλαιπωρία των πολιτών
Όπως εξήγησε ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κωνσταντίνος Κυρανάκης, τον Σεπτέμβριο αναμένεται να κατατεθεί η ρύθμιση για τον Κώδικα Ακινήτων Δημοσίου. Ερωτηθείς για το πόσες περιπτώσεις αφορά η προσωρινή απόσταση από τα δικαστήρια, εκτίμησε ότι ανέρχονται περί τις 40.000-50.000, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι στο τέλος του έτους, όπου θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία κτηματογράφησης, θα υπάρχει πιο σαφής εικόνα. Στο διαδικαστικό κομμάτι πάντως, όπως είπε ο υφυπουργός, «όταν έχουμε ένα αγνώστου, ένα ακίνητο δηλαδή που δεν έχει δηλωθεί καθόλου στην κτηματογράφηση και το συνειδητοποιεί ο απόγονος αυτού που έπρεπε να το δηλώσει, έχει την επιλογή να κάνει δύο πράγματα. Πρώτον, να κάνει μια αγωγή διεκδίκησης στο δικαστήριο και, δεύτερον, με τον νέο νόμο που ψηφίσαμε τον Σεπτέμβρη, να το διορθώσει και εξωδικαστικά. Και στις δύο περιπτώσεις όμως είναι υποχρεωτικό να κινητοποιηθεί το Δημόσιο», επισημαίνει και προσθέτει πως έτσι «ξυπνούσαν και ξυπνούν οι δημόσιες υπηρεσίες και αρχίζουν και σκέφτονται και ζητούν παράλογα πράγματα και έχουν παράλογες διεκδικήσεις χωρίς καν να έχουν τίτλους».
